Mετά την Ελλάδα και την Ισπανία η Ιταλία βρίσκεται σήμερα στην τρίτη θέση ως προς τη νεανική ανεργία εντός τη ΕΕ. Το ποσοστό της που ανέρχεται στο 36,5% διπλασιάστηκε από το ξεκίνημα της οικονομικής κρίσης το 2008. Οι λόγοι για την ανεργία των νέων μεταξύ 15 και 24 ετών είναι πολλοί. Υπάρχουν ωστόσο πρώτες ενδείξεις για μικρή βελτίωση. Οι επιπτώσεις όμως της νεανικής ανεργίας θα παραμείνουν ορατές για μεγάλο διάστημα.
Σύμφωνα με τον επικεφαλής της ιταλικής στατιστικής υπηρεσίας Τζιόρτζιο Αλέβα το ποσοστό του 36,5% δεν αποτυπώνει την πραγματικότητα στην αγορά εργασίας: "36% είναι υψηλό ποσοστό και θα πρέπει να εξεταστεί προσεκτικά. Αν συναντήσετε έναν νέο στο δρόμο, η πιθανότητα να είναι άνεργος είναι 10%. Το ποσοστό του 36% προκύπτει επειδή πολλοί νέοι είναι ακόμα σπουδαστές".
Το εκπαιδευτικό σύστημα χρειάζεται εκσυγχρονισμό
Είναι γεγονός ότι στα στατιστικά στοιχεία για τη νεανική ανεργία περιλαμβάνονται ως άνεργοι και όλοι οι φοιτητές μιας χώρας. Κατά συνέπεια η πραγματική νεανική ανεργία κυμαίνεται στην Ιταλία γύρω στο 10%, ποσοστό που μοιάζει εκ πρώτης όψεως ανώδυνο. Το γεγονός όμως ότι ένας στους δέκα νέους δεν μπορεί να βρει δουλειά έχει δραστικές δημογραφικές επιπτώσεις για την Ιταλία, δηλώνει ο Αντρέα Μπρουνέτι από το σύνδεσμο ιταλικών συνδικαλιστικών οργανώσεων CGIL: "Η κρίση της νεανικής ανεργίας είναι και μια δημογραφική κρίση. Κατά την περίοδο 2008-2016 ο αριθμός των νέων μεταξύ 15 και 30 χρονών μειώθηκε κατά 1,3 εκατομμύρια. Η μείωση οφείλεται στην καθίζηση των γεννήσεων, αλλά και στην μετανάστευση πολλών Ιταλών σε άλλες χώρες εντός και εκτός ΕΕ".
Στην Ιταλία πολλοί μιλούν για ελλείμματα του εκπαιδευτικού συστήματος, το οποίο χρήζει εκσυγχρονισμού, μιας και δεν προσφέρει, για παράδειγμα τη δυνατότητα πρακτικής εξάσκησης στους σπουδαστές. Το αποκαλούμενο "δυαδικό επαγγελματικό σύστημα", που συνδέει τις σπουδές με την πρακτική εξάσκηση και αφορά κυρίως τα τεχνικά επαγγέλματα, μόλις τώρα αρχίζει να εφαρμόζεται στην Ιταλία. Έτσι πολλοί Ιταλοί απόφοιτοι εγκαταλείπουν την πατρίδα τους αναζητώντας μια καλύτερη τύχη στο εξωτερικό ή συμβιβάζονται με μια προσωρινή δουλειά ή μια κακοπληρωμένη πρακτική εξάσκηση. Παρά τα προβλήματα ωστόσο οι νέοι δεν χάνουν την αισιοδοξία τους, κι ας μεγάλωσαν στα χρόνια της κρίσης. Ακόμα και οι σκεπτικιστές που βλέπουν με ανησυχία το μέτωπο της νεανικής ανεργίας φαίνεται να μειώνονται τους τελευταίους μήνες.