Μία πιο αδύναμη από την αναμενόμενη έκθεση για τις θέσεις εργασίας στις ΗΠΑ, ήταν η αφορμή να αυξηθούν κατακόρυφα οι φόβοι ότι η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου οδεύει προς ύφεση, γεγονός που φάνηκε κυρίως στην αρχή της εβδομάδας στις αγορές.
Ωστόσο, σύμφωνα με τον Economist, μια ματιά στα τελευταία στοιχεία δείχνει ότι η παγκόσμια οικονομία δεν κινδυνεύει και ότι ο πανικός των αγορών, μπορεί να είναι άστοχος.
Το ποσοστό ανεργίας στην Αμερική έχει αυξηθεί από το χαμηλό του 3,4% τον Απρίλιο του 2023 στο 4,3% τον Ιούλιο. Πράγματι από το παρελθόν έχει φανεί ότι μια αύξηση αυτού του μεγέθους τείνει να συνοδεύεται από μια πτώση στην οικονομική παραγωγή, γεγονός που οδηγεί σε περαιτέρω αύξηση της ανεργίας, χρεοκοπίες και πτώση στα εισοδήματα.
Αυτός ο κύκλος μπορεί να είναι διαφορετικός ωστόσο. Αρκεί να κοιτάξει κανείς τις αγορές εργασίας σε άλλα μέρη του ανεπτυγμένου κόσμου. Για μήνες η ανεργία αυξάνεται αργά σχεδόν παντού. Το ποσοστό ανεργίας στη Γερμανία αυξήθηκε από το πρόσφατο χαμηλό του 2,9% στο 3,4%, στη Βρετανία από 3,6% σε 4,4%, ενώ στην Αυστραλία από 3,5% στο 4,1%.
Εν μέρη αυτή η μαζική άνοδος έχει μία κοινή αιτία: τη χαλάρωση της εξαιρετικά στενής αγοράς εργασίας στο τέλος της πανδημίας. Πριν από λίγο καιρό, οι εργοδότες που πάλευαν με τις ελλείψεις εργατικού δυναμικού και την υπερβολικά υψηλή ζήτηση, θα προσλάμβαναν σχεδόν οποιονδήποτε μπορούσαν. Τώρα που το πρόβλημα είναι ελεγχόμενο, γίνονται πιο απαιτητικοί σχετικά με τις νέες προσλήψεις.
Επιπλέον, η ανεργία αυξάνεται εν μέρει λόγω των αλλαγών στο εργατικό δυναμικό στις ανεπτυγμένες χώρες. Το ποσοστό συμμετοχής του εργατικού δυναμικού του ΟΟΣΑ, το οποίο βρίσκεται σε παραγωγική ηλικία, έφτασε πρόσφατα σε υψηλό όλων των εποχών. Άτομα που δεν εργάζονταν τώρα αναζητούν ενεργά δουλειά, κάτι που, βραχυπρόθεσμα τουλάχιστον, μπορεί να αυξήσει το ποσοστό ανεργίας. Πάντως αυτοί οι άνθρωποι έχουν λόγους να πιστεύουν ότι θα βρουν σύντομα μια δουλειά. Η αύξηση των θέσεων εργασίας παραμένει αρκετά ισχυρή. Το τελευταίο τρίμηνο η απασχόληση αυξήθηκε κατά 0,8% στην Αυστραλία και 0,6% στον Καναδά. Αν και η απασχόληση στην Ιαπωνία μειώθηκε κατά 0,03%, αυτή είναι η εξαίρεση στον ανεπτυγμένο κόσμο. Είναι επίσης δύσκολο να εξισορροπηθεί η υποτιθέμενη αδυναμία της αγοράς εργασίας με την αύξηση των μισθών που, στις προηγμένες οικονομίες, ξεπερνά εύκολα το ποσοστό του πληθωρισμού, μεταδίδει ο Economist.
Αναφορικά με την παραγωγή, το μέσο εξετάζοντας μια σειρά δεδομένων, θεωρεί ότι δεν υπάρχουν πολλά στοιχεία που να δείχνουν επιβράδυνση. Σε μια τυπική ύφεση τα κέρδη των εταιρειών βυθίζονται, αλλά προς το παρόν οι εταιρείες σε όλες τις ανεπτυγμένες χώρες τα πάνε καλά. Έρευνα της Deutsche Bank δείχνει ότι το πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους η παγκόσμια αύξηση των εταιρικών κερδών έφτασε στο υψηλότερο επίπεδο επτά τριμήνων. Η ισχυρή απόδοση φαίνεται να συνεχίστηκε και στο δεύτερο τρίμηνο του έτους. Τα κέρδη των αμερικανικών εταιρειών φαίνεται να έχουν αυξηθεί περισσότερο από 10% σε ετήσια βάση. Ένα υγιές μερίδιο ευρωπαϊκών εταιρειών ξεπερνά τις προσδοκίες των αναλυτών αναφορικά με τα κέρδη. Στη Νότια Κορέα τα κέρδη του δεύτερου τριμήνου ήταν καλύτερα από τα αναμενόμενα.
Παράλληλα, μια εβδομαδιαία παρακολούθηση της αμερικανικής οικονομικής δραστηριότητας, δείχνει ελάχιστα σημάδια αδυναμίας. Ένας παγκόσμιος σύνθετος δείκτης που παρακολουθεί τις οικονομικές συνθήκες παραμένει ισχυρός. Αν και ο ρυθμός ανάπτυξης επιβραδύνθηκε τον Ιούλιο, παρέμεινε μεταξύ των καλύτερων που καταγράφηκαν τον περασμένο χρόνο. Ένας «δείκτης τρέχουσας δραστηριότητας» της Goldman Sachs, δίνει έναν ακόμη λόγο αισιοδοξίας. Δημοσιεύεται σε υψηλή συχνότητα και συντάσσεται από μια σειρά πηγών, παρέχει μια υπόδειξη για το πού κατευθύνεται το ΑΕΠ στις ανεπτυγμένες χώρες. Ο δείκτης, αν μη τι άλλο, φαίνεται ελαφρώς ισχυρότερος από ό,τι στο μεγαλύτερο μέρος του περασμένου έτους. Ορισμένες οικονομίες παλεύουν με αδύναμη ανάπτυξη, συμπεριλαμβανομένης της Αυστρίας και της Γαλλίας. Αλλά αυτό συμβαίνει για τουλάχιστον ένα χρόνο και η κατάσταση είναι πολύ καλύτερη από ό,τι πριν από λίγους μήνες.
Βελτιώνεται και η εικόνα του πληθωρισμού, σημειώνει ο Economist. Αφού κορυφώθηκε στο 10% στα τέλη του 2022, ο μέσος πληθωρισμός στις χώρες του ΟΟΣΑ μειώνεται με σταθερό ρυθμό. Τον Ιούνιο οι διάμεσες τιμές σε ολόκληρο το μπλοκ αυξήθηκαν κατά 2,6% σε ετήσια βάση—κοντά στους στόχους των κεντρικών τραπεζών για 2%. Περίπου το ένα τέταρτο των χωρών του ΟΟΣΑ έχουν τώρα μειώσει τον πληθωρισμό σε αυτό το επίπεδο ή χαμηλότερα. Ο ετήσιος πληθωρισμός στην Ιταλία είναι μικρότερος από 1%, ενώ η αύξηση των τιμών καταναλωτή στη Γαλλία και τη Γερμανία έχει φτάσει σχεδόν στο στόχο. Είναι ειρωνικό το γεγονός ότι οι ανησυχίες για την ύφεση έχουν εξαπλωθεί ακριβώς τη στιγμή που οι αναπτυγμένες χώρες φαίνεται να είναι έτοιμες για μια «ήπια προσγείωση», κατά την οποία οι κεντρικές τράπεζες μειώνουν τον πληθωρισμό στο στόχο χωρίς να προκαλέσουν μεγάλη οικονομική ζημιά.
Ωστόσο οι ανησυχίες για την οικονομία μπορούν, με τον καιρό, να αποτελέσουν αυτοεκπληρούμνες προφητείες. Καθώς τα χρηματιστήρια καταγράφουν απώλειες, τα νοικοκυριά μπορεί να αρχίσουν να ανησυχούν για το μέλλον ή να αισθάνονται πιο περιορισμένα οικονομικά, γεγονός που θα τα οδηγήσει στο να μειώσουν τις δαπάνες. Οι διστακτικές εταιρείες ενδέχεται επίσης να ακυρώσουν τα επενδυτικά τους σχέδια. Ο πληθωρισμός δεν έχει ακόμη ηττηθεί. Επίσης και στην περίπτωση που επιτευχθεί ο αποπληθωρισμός, δεδομένου ότι οι τιμές των εμπορευμάτων είναι ασταθείς, ο πληθωρισμός θα μπορούσε να αυξηθεί για άλλη μια φορά. Τα υψηλά επιτόκια συνεχίζουν να δυσχεραίνουν την κατάσταση. Ωστόσο, προς το παρόν, η παγκόσμια οικονομία παραμένει υγιής, καταλήγει ο Economist.