Κάνοντας λόγο για μια νίκη «υψηλής γεωπολιτικής αξίας» για τη Δύση, το γνωστό περιοδικό επισημαίνει για τον Κιλιτσντάρογλου πως «αν κερδίσει, θα είναι μια τεράστια στιγμή για την Τουρκία, την Ευρώπη και τον παγκόσμιο αγώνα για γνήσια δημοκρατία», σηματοδοτώντας την υποχώρηση ενός από τους πιο ισχυρούς παίκτες στο στρατόπεδο του αυταρχισμού παγκοσμίως.
Ερευνώντας τα αίτια μιας πιθανής αλλαγής σκυτάλης, ο Economist παρατηρεί πως η οικονομική πολιτική του Ερντογάν «οδήγησε σε πληθωρισμό που έφτασε στο 86% πέρυσι και εξακολουθεί να ξεπερνά κατά πολύ το 40%» συμπιέζοντας τους μέσους Τούρκους, ενώ εκτιμά πως οι διμερείς σχέσεις ΗΠΑ - Τουρκίας «οι οποίες δηλητηριάστηκαν από την εγγύτητα του κ. Ερντογάν προς τον Βλαντιμίρ Πούτιν και τις επιθέσεις κατά των κουρδικών δυνάμεων στη Συρία, θα βελτιωθούν».
Αναλυτικά, το άρθρο:
«Αν η Τουρκία αποπέμψει τον αυταρχικό ηγέτη της, οι δημοκράτες σε όλο τον πλανήτη θα αναθαρρήσουν»
Μετά από 20 χρόνια ολοένα αυξανόμενης αυταρχικής διακυβέρνησης, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κινδυνεύει με έξωση από τους ψηφοφόρους.
Μπροστά από το παλάτι Τοπ Καπί στην Κωνσταντινούπολη, έδρα των Οθωμανών σουλτάνων, εκτίθεται ένα «μνημείο» ενός άλλου αυταρχικού ηγέτη. Το «Anadolu», το πρώτο εγχώριας κατασκευής αεροπλανοφόρο της Τουρκίας, ελλιμενίστηκε στον Βόσπορο τον περασμένο μήνα, καθώς η χώρα ετοιμάζεται για τις εκλογές της 14ης Μαΐου, οι οποίες είναι οι πιο σημαντικές σε ολόκληρο τον πλανήτη, φέτος.
Επιδεικνύοντας το πολεμικό πλοίο, το οποίο κάνει προεκλογική περιοδεία στα παράλια, ο Τούρκος Πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ελπίζει να παρακινήσει τους πατριώτες ψηφοφόρους. Αλλά το χάρισμά του, οι έντονες χειρονομίες και τα δώρα του μπορεί να μην είναι αρκετά. Ο άνθρωπος που κυβερνά την Τουρκία από το 2003, με ένα ολοένα και πιο αυταρχικό τρόπο, μπορεί να βρεθεί αντιμέτωπος την ήττα.
Όπως αναφέρουμε, οι εκλογές βρίσκονται στην κόψη του ξυραφιού. Οι περισσότερες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο κύριος Ερντογάν υπολείπεται, με μικρή διαφορά. Σε περίπτωση ήττας του, αυτή θα ήταν μια εντυπωσιακή πολιτική ανατροπή με παγκόσμιες διαστάσεις. Ο τουρκικός λαός θα ήταν πιο ελεύθερος, λιγότερο φοβισμένος και -σε βάθος χρόνου- ζώντας με μεγαλύτερη ευημερία. Μια νέα κυβέρνηση θα αποκαθιστούσε τις ταλαιπωρημένες σχέσεις με τη Δύση. (Η Τουρκία είναι μεν μέλος του ΝΑΤΟ, αλλά υπό τον Ερντογάν υπήρξε αποσταθεροποιητικός παράγοντας στη Μέση Ανατολή και επιδίωξε στενότερους δεσμούς με τη Ρωσία). Κυρίως όμως, σε μια εποχή, όπου η κυριαρχία των αυταρχικών ηγετών βρίσκεται σε άνοδο, από την Ουγγαρία έως την Ινδία, η ειρηνική απομάκρυνση του Ερντογάν θα έδειχνε στους δημοκράτες παντού ανά τον κόσμο ότι οι αυταρχικοί ηγέτες μπορούν να νικηθούν.
Εκκινώντας από την ίδια την Τουρκία, μια χώρα μεσαίου εισοδήματος 85 εκατομμυρίων ανθρώπων στο σταυροδρόμι μεταξύ Ασίας, Ευρώπης και Μέσης Ανατολής, όπως οι απολυταρχικοί ηγέτες σε όλο τον κόσμο, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εδραιώθηκε στην εξουσία αποδυναμώνοντας συστηματικά τους θεσμούς που περιορίζουν και διορθώνουν κακές πρακτικές διακυβέρνησης. Θεσμούς τους οποίους οι αντίπαλοί του, υπό μια συμμαχία έξι κομμάτων και με ένα λεπτομερές σχέδιο διακυβέρνησης, υπόσχονται να αποκαταστήσουν.
Ως μέρος των αρνητικών συνεπειών μιας υπερσυγκεντρωτικής εξουσίας, οι οικονομικές πολιτικές του Ερντογάν πλήττουν περισσότερο τους μέσους Τούρκους. Έχοντας απολύσει τρεις διοικητές -της κατά τεκμήριο ανεξάρτητης κεντρικής τράπεζας- μέσα σε δύο χρόνια, (σ.σ.ο Τούρκος Πρόεδρος) διόρισε υπουργό Οικονομικών τον ανίκανο γαμπρό του και έκτοτε υποχρέωσε την τράπεζα να εφαρμόζει μια παράλογα χαλαρή νομισματική πολιτική, με επιπόλαιη βιασύνη.
Ως εκ τούτου, διατήρησε την ανάπτυξη αρκετά σταθερή, αλλά οδήγησε τον πληθωρισμό σε ποσοστό που έφτασε στο 86% πέρυσι και εξακολουθεί να ξεπερνά κατά πολύ το 40% (σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, τα οποία μπορεί να μην είναι αξιόπιστα). Οι ψηφοφόροι γκρινιάζουν ότι η τιμή των κρεμμυδιών έχει δεκαπλασιαστεί μέσα σε δύο χρόνια. Εάν ο ανθυποψήφιός, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, κερδίσει την προεδρία, έχει δεσμευτεί να αποκαταστήσει την ανεξαρτησία της τράπεζας και να μειώσει τον πληθωρισμό σε μονοψήφια ποσοστά, εξέλιξη η οποία, με λίγη τύχη, θα αντιστρέψει και την κατάρρευση των ξένων επενδύσεων. Αλλά δεν είναι μόνο η οικονομία που θα πρέπει να διορθωθεί.
Με την αποχώρηση του ισχυρού της άνδρα, το ρήγμα της Τουρκίας με το ΝΑΤΟ θα αρχίσει να διορθώνεται. Το βέτο της στην ένταξη της Σουηδίας στη Συμμαχία θα αρθεί. Οι σχέσεις με την Αμερική, οι οποίες δηλητηριάστηκαν από την εγγύτητα του κ. Ερντογάν προς τον Βλαντιμίρ Πούτιν και τις επιθέσεις κατά των κουρδικών δυνάμεων στη Συρία, θα βελτιωθούν. Ωστόσο, μια νέα Τουρκία θα διατηρούσε την πολιτική του κ. Ερντογάν να κινείται σε τεντωμένο σχοινί σε σχέση με την Ουκρανία. Θα συνέχιζε να προμηθεύει την Ουκρανία με μη επανδρωμένα αεροσκάφη, αλλά δεν θα προσχωρούσε στις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, στην οποία στηρίζεται τόσο πολύ στον τουρισμό και στο φυσικό αέριο.
«Κοινοβουλευτικές απολυταρχίες»
Πιο σημαντικό, ωστόσο, από όλα αυτά θα ήταν το μήνυμα που θα έστελνε μια ενδεχόμενη νίκη της αντιπολίτευσης στους δημοκράτες ανά τον κόσμο. Σε παγκόσμιο επίπεδο, όλο και περισσότεροι επίδοξοι αυταρχικοί ηγέτες υπονομεύουν τη Δημοκρατία χωρίς να την καταργούν εντελώς, αλλά κατακρεουργώντας τους κανόνες και τους θεσμούς που περιορίζουν την εξουσία τους. Πενήντα έξι χώρες χαρακτηρίζονται πλέον ως «κοινοβουλευτικές απολυταρχίες», εκτιμά η v-Dem, μια ερευνητική οργάνωση, από τις σαράντα που ήταν κοντά στο τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Ο κατάλογος θα μπορούσε να αυξηθεί: Ο πρόεδρος του Μεξικού, Andrés Manuel López Obrador, προσπαθεί να υπονομεύσει το δικαστικό σώμα και την εκλογική αρχή της χώρας.
Φάρος για τους καταπιεσμένους
Αν ο κ. Ερντογάν χάσει, θα αποδειχθεί ότι η διάβρωση της δημοκρατίας μπορεί να αντιστραφεί και θα υποδείξει τον τρόπο. Τα κόμματα της δημοκρατικής αντιπολίτευσης πρέπει να αναγνωρίσουν τον κίνδυνο και να ενωθούν πριν να είναι πολύ αργά. Στην Ινδία, μια κατακερματισμένη αντιπολίτευση επέτρεψε στον Ναρέντρα Μόντι, έναν αυταρχικό Πρωθυπουργό, να γίνει κυρίαρχος με το 37% των ψήφων. Τώρα ο επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης αντιμετωπίζει το ενδεχόμενο φυλάκισης. Η κατάσταση στην Πολωνία είναι λιγότερο ζοφερή, αλλά και η αντιπολίτευση της, εξαερώθηκε επίσης, από την μία εκλογική αναμέτρηση μετά την άλλη, από το λαϊκιστικό κυβερνόν κόμμα.
Η τουρκική αντιπολίτευση «Nation Alliance» («Εθνική Συμμαχία») τα έχει ήδη καταφέρει πολύ καλύτερα από αυτά. Ο κ. Κιλιτσντάρογλου μπορεί να είναι λίγο βαρετός, αλλά είναι επίμονος δημιουργός συναινέσεων και γοητευτικά ταπεινός, το ακριβώς αντίθετο από τον αντίπαλό του. Αν κερδίσει, θα είναι μια τεράστια στιγμή για την Τουρκία, την Ευρώπη και τον παγκόσμιο αγώνα για γνήσια δημοκρατία. Ο κ. Ερντογάν έκανε κάποια καλά πράγματα τα πρώτα χρόνια της θητείας του, αλλά η σταθερή συσσώρευση υπερβολικής εξουσίας στα χέρια του, θόλωσε την κρίση του και το αίσθημα ηθικής του, όπως τείνει να συμβαίνει. Υποστηρίζουμε θερμά τον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου ως τον επόμενο πρόεδρο της Τουρκίας.