Και επισήμως το Ελεγκτικό Συνέδριο βάζει τέλος στα αναδρομικά που ανέμεναν οι πολιτικοί συνταξιούχοι δημοσίου, καθώς κρίνει ότι το 2016 ο νόμος Κατρούγκαλου (με το κόλπο του “επαναϋπολογισμού” αντί “περικοπών”) παρέκαμψε τις συνταγματικές απαγορεύσεις και όχι απλώς μονιμοποίησε, αλλά και νομιμοποίησε τις περικοπές που είχαν γίνει στις συντάξεις έως το 2014. Περικόπτει δε στη διετία (αντί για πενταετία) τον χρόνο διεκδίκησης αναδρομικών από συνταξιούχους του δημοσίου. Και κρίνει συνταγματικές τις περικοπές του ν.4093 για τις συντάξεις δημοσίου.
Η νέα απόφαση 1975/2021 της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, την οποία δημοσιεύει στο σύνολό της το newmoney.gr, έχει μεγάλη βαρύτητα από δημοσιονομικής άποψης, καθώς εκδόθηκε μετά από προσφυγή ενός συνταξιούχου εκπαιδευτικού και 3 πρώην ιατρών του ΕΣΥ, που διεκδικούσαν δεκάδες χιλιάδες ευρώ λόγω περικοπών. Αποτελεί όμως “πιλότο” και κλείνει έτσι το δρόμο αντίστοιχων διεκδικήσεων στο δημόσιο.
Η νέα απόφαση της Ολομέλειας του Ελ. Συνεδρίου έρχεται σε αντίθεση με την παλαιότερη της Ολομέλειας του ΣτΕ, το οποίο έκρινε αντισυνταγματικές τις περικοπές του ν. 4093 , προκειμένου για τις συντάξεις του ιδιωτικού τομέα.
Με βάση την απόφαση εκείνη του ΣτΕ, δόθηκαν πέρυσι τα αναδρομικά σε συνταξιούχους πρώην ΙΚΑ, ΟΑΕΕ κλπ. Αν η κυβέρνηση ανέμενε 1 χρόνο ακόμα και μέχρι σήμερα προκειμένου να εκδοθεί και απόφαση του Ελ. Συνεδρίου για τους συνταξιούχους δημοσίου, θα διαπίστωνε ότι τελικώς δεν υποχρεούται να τους καταβάλει τίποτα για μειώσεις ν.4093.
Με πολιτική απόφαση τελικώς και για λόγους ισότητας τα κατέβαλε σε όλους τους συνταξιούχους, ιδιωτικού και δημοσίου τομέα, δίνοντας ενιαία λύση στο πρόβλημα.
Νέα δεδομένα
Η απόφαση του Ελ. Συνεδρίου δίνει μιαν ανάσα στον κρατικό προϋπολογισμό για να χρηματοδοτήσει άλλες ανάγκες (πχ πανδημία, ακρίβεια κλπ).
Με την απόφαση αρ. 1975/2021 Ολ.ΕΛΣΥΝ για τους συνταξιούχους Δημοσίου:
· κρίνονται συνταγματικές οι περικοπές του ν. 4093, “κόντρα” στην απόφαση του ΣτΕ για τις συντάξεις στον ιδιωτικό τομέα
· αποφαίνεται ότι ισχύει διετής παραγραφή αξιώσεων (όπως οι ενεργεία ΔΥ) και όχι 5ετής βάσει του ΣτΕ όπως για τους ιδιωτικού τομέα
Πώς έκρινε το δικαστήριο
Η Ολομέλεια ΕΣ συνεδρίασε στις 15 Σεπτεμβρίου 2021,για να αποφανθεί επί των ακόλουθων τριών προδικαστικών ερωτημάτων που παρέπεμψε το Τέταρτο Τμήμα του Δικαστηρίου, με την 9572021 απόφασή του:
(1) Αν οι διατάξεις των άρθρων 1 παρ. 10 του ν. 4024/2011 και 1 παρ. 1 του ν. 4051/2012, με τις υποίες επιβλήθηκαν διαδοχικές μειώσεις στις συντάξεις του Δημοσίου, αντίκεινται ή όχι προς υπέρτερης τυπικής ισχύος κανόνες δικαίου.
(2) Αν, σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 14 του ν. 4387/2016, ως βάση υπολογισμού των ήδη καταβαλλόμενων συντάξεων κατά την 31.12.2014 νοούνται οι συντάξεις στο ύψος που ανέρχονταν κατά την ως άνω ημερομηνία ή αν η ανωτέρω Διάταξη, ερμηνευόμενη υπό το φως κανόνων υπερνομοθετικής ισχύος, έχει την έννοια ότι αναφέρεται σε ύψος συντάξεων χωρίς να συνυπολογίζονται περικοπές που έχουν ήδη κριθεί ως αντισυνταγματικές.
Στον βαθμό δε που η διάταξη του άρθρου 14 παρ. 2 του ν. 4387/2016 έχει την έννοια ότι ως βάση υπολογισμού των συντάξεων στις 31.12.2014 νoείται το ύψος των συντάξεων που καταβάλλονταν, ανεξάρτητα από τη συνταγματικότητα των περικοπών που είχαν υποστεί οι συντάξεις, αν, υπό την ισχύ του ν.4387/2016, το ύψος του συντάξεων με τον συνυπολογισμό των εν λόγω περικοπών είναι συμβατό με υπερνομοθετικής ισχύος κανόνες.
(3) Αν οι διατάξεις του άρθρου 33 του ν. 4734/2020, με τις οποίες προβλέφθηκε η καταβολή στους συνταξιούχους των πιστών που αντιστοιχούν σε μερική συμμόρφωση προς τη 1277/2018 απόφαση της Ολομέλειας του Δικαστηρίου, επιδρούν επί των δικών που εκκρεμούσαν κατά τη θέση αυτών σε ισχύ, καθώς και αν η απόσβεση, με την ως άνω μερική μόνον ικανοποίηση των συνταξιούχων, όλον εν γένει των απαιτήσεών τους από τον ν. 4093/2012 συνάδει ή όχι προς το Σύνταγμα και την ΕΣΑΑ.
Η Ολομέλεια του Δικαστηρίου έκρινε:
Επί του 1ου προδικαστικού ερωτήματος:
· έχει ήδη απαντηθεί με τα πρακτικά της 10ης Γενικής Συνεδριάσεως της 3.6.2015 και της 5ης Γενικής Συνεδριάσεως της 29.3.2017 της διοικητικής Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, αντίστοιχα, με τα οποία κρίθηκε ότι οι εν λόγω διατάξεις δεν εγείρουν θέματα συμβατότητας με το Σύνταγμα και το άρθρο 1 του πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ.
Επί του δευτέρου ερωτήματος:
· ως βάση υπολογισμού των ήδη καταβαλλόμενων συντάξεων κατά την 31.12.2014 νοούνται οι συντάξεις στο ύψος που ανέρχονταν κατά την ως άνω ημερομηνία, ανεξάρτητα από τη συνταγματικότητα των περικοπών που είχαν υποστεί οι συντάξεις.
· υπό την ισχύ δε του ν. 4387/2016, το ύψος των συντάξεων, με τον συνυπολογισμό των εν λόγω περικοπών, είναι συμβατό με υπερνομοθετικής ισχύος κανόνες, ανταποκρινόμενο και στις απαιτήσεις της εύλογης αναλογίας.
Επί του τρίτου προδικαστικού ερωτήματος:
(α) οι αξιώσεις των συνταξιούχων του Δημοσίου από την περικοπή που υπέστησαν οι πληρωτέες σε αυτούς συντάξεις, κατ’ εφαρμογή της υποπαραγράφου Β.3 της παραγράφου Β του του άρθρου πρώτου του ν. 4093/2012, υπόκεινται στη διετή παραγραφή της παραγράφου 5 του άρθρου 140 του ν. 4270/2020,
(β) οι αξιώσεις των συνταξιούχων του από την ίδια αιτία που ανάγονται στο 11.6.2015 έως 12.5.2016 αποσβένονται με την αναγνώριση, με το άρθρο 33 του ν. 4734/2020, της υποχρεώσεως επιστροφής σε αυτούς των αντίστοιχων ποσών, ακόμη και αν αξιώσεις αυτές εκκρεμούσαν σε δίκη, κατά τη δημοσίευση του νόμου αυτού, και
(γ) βάσει των διατάξεων του άρθρου 33 του ν. 4734/2020, συναποσβένονται και οι αξιώσεις για τους αναλογούντες επί του επιστρεπτέου ποσού, έως την καταβολή του στους συνταξιούχους του Δημοσίου, τόκους επιδικίας.