Ο αμερικανικός τεχνολογικός τομέας έχει έναν μεγάλο στόχο στην πλάτη του, καθώς η Ευρώπη προσπαθεί να απαντήσει στους δασμούς της Ουάσινγκτον. Παρά ταύτα, οι Βρυξέλλες δεν έχουν αποφασίσει για το πώς θα τον χτυπήσουν.
Καθώς ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Ντόναλντ Τραμπ παρουσίασε τον κατάλογο των δασμών του, κορυφαίοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι και νομοθέτες σημείωσαν ότι οι εταιρείες Big Tech και οι ψηφιακές υπηρεσίες θα μπορούσαν να αποτελέσουν την αχίλλειο πτέρνα της Ουάσινγκτον.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει εμπορικό πλεόνασμα 157 δισεκατομμυρίων ευρώ σε αγαθά, που σημαίνει ότι εξάγει περισσότερα από όσα εισάγει, αλλά έχει έλλειμμα 109 δισεκατομμυρίων ευρώ σε υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων των ψηφιακών. Μεγάλοι τεχνολογικοί κολοσσοί όπως η Apple, η Microsoft, η Amazon, η Google και η Meta κυριαρχούν σε όλα τα είδη των τμημάτων της αγοράς στην Ευρώπη.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν αναφέρθηκε στην τεχνολογία ως ένα από τα «χαρτιά» που μπορεί να παίξει το μπλοκ. Παρ’ όλα αυτά, η ΕΕ είναι διχασμένη ως προς το πώς θα πρέπει να τα χρησιμοποιήσει.
Οι εμβληματικοί τεχνολογικοί νόμοι της DMA και DSA, δεν έχουν σχεδιαστεί για να χρησιμεύουν ως εργαλεία αντιποίνων. Οι προσπάθειες να επιβληθούν υψηλότεροι φόροι στους τεχνολογικούς κολοσσούς στο παρελθόν απέτυχαν. Οι κυβερνήσεις θα μπορούσαν να μειώσουν τις δαπάνες τους για τις μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας αναθεωρώντας τις πολιτικές για τις δημόσιες συμβάσεις, αλλά σε πολλές περιπτώσεις η Ευρώπη δεν έχει τις δικές της εναλλακτικές λύσεις για να στραφεί αντ’ αυτών. Ορισμένες χώρες, όπως το Δουβλίνο, προειδοποιούν ήδη ότι το χτύπημα της αμερικανικής τεχνολογίας θα βλάψει σοβαρά την οικονομία της ίδιας της Ένωσης.
Η άμεση στοχοποίηση των Big Tech είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα προκαλέσει την οργή των διευθύνοντων συμβούλων της τεχνολογίας, όπως ο Έλον Μασκ, ο Τζεφ Μπέζος και ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ, οι οποίοι έχουν καλλιεργήσει στενούς δεσμούς με τον Τραμπ.
Η Ευρώπη θα μπορούσε επίσης να αναπτύξει το ισχυρότερο εμπορικό όπλο της μέχρι σήμερα, το μέσο κατά του καταναγκασμού, για να στοχοποιήσει ειδικά τις αμερικανικές εταιρείες τεχνολογίας. Αλλά ως εργαλείο το ACI δεν έχει δοκιμαστεί αφού σχεδιάστηκε ως «εμπορικό μπαζούκα» μετά την πρώτη διακυβέρνηση Τραμπ από το 2017 έως το 2021 και δεν έχει χρησιμοποιηθεί ποτέ.
Η Κομισιόν πρόκειται σύντομα να επιβάλει πρόστιμο στην Apple και τη Meta για παραβίαση των κανόνων ψηφιακού ανταγωνισμού, τα πρώτα τέτοια πρόστιμα που θα εκδοθούν στο πλαίσιο της DMA.
Οι Βρυξέλλες διαπίστωσαν επίσης ότι η X παραβιάζει τους κανόνες της ΕΕ για τη μετριοπάθεια του περιεχομένου, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει σε πρόστιμα ύψους 6% του ετήσιου παγκόσμιου κύκλου εργασιών της εταιρείας. Η Meta βρίσκεται επίσης υπό έρευνα βάσει του ίδιου εγχειριδίου κανόνων.
Οι αξιωματούχοι της ΕΕ έχουν φροντίσει να τονίσουν ότι η επιβολή της νομοθεσίας βάσει αυτών των νόμων δεν πρέπει να θεωρείται μέρος ενός εμπορικού πολέμου.
Το βασικό επιχείρημα είναι ότι οι τεχνολογικοί νόμοι της ΕΕ υπάρχουν για να προασπίζουν τις ευρωπαϊκές αξίες, όχι για να κάνουν διακρίσεις ή να στοχοποιούν μια συγκεκριμένη χώρα. Οποιαδήποτε υπόνοια περί του αντιθέτου θα μπορούσε να βλάψει την Επιτροπή όταν οι μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας θα βρεθούν αντιμέτωπες αναπόφευκτα με τα πρώτα πρόστιμα και ποινές βάσει των νόμων.
Η Ουάσινγκτον, ωστόσο, έχει προτείνει το αντίθετο. Η κυβέρνηση Τραμπ απείλησε τον Φεβρουάριο με αντίποινα ειδικά κατά του τεχνολογικού καθεστώτος της ΕΕ, επικαλούμενη αντιληπτούς κινδύνους για τις αμερικανικές εταιρείες και την ελευθερία της έκφρασης.
Φόροι και εισφορές
Οι υποστηρικτές μιας δυναμικής απάντησης στους δασμούς του Τραμπ αναζητούν διάφορες άλλες μορφές αντιποίνων: την επιβολή υψηλότερων φόρων στις ψηφιακές υπηρεσίες και τον αποκλεισμό των αμερικανικών εταιρειών τεχνολογίας από τη διεκδίκηση κρατικών συμβάσεων.
Το θέμα της φορολόγησης των ψηφιακών υπηρεσιών σιγοβράζει εδώ και καιρό στην ΕΕ, αλλά οι 27 χώρες δεν έχουν ομοφωνία επί του θέματος και η φορολογική πολιτική απαιτεί να συμφωνήσουν όλες οι χώρες της ΕΕ σε μια κοινή πολιτική.
Ορισμένα κράτη-μέλη έχουν προχωρήσει σε ατομικές ενέργειες. Πιο πρόσφατα, η συμφωνία του κυβερνητικού συνασπισμού του Βελγίου περιείχε μια συμφωνία για την επιβολή ενός ψηφιακού φόρου έως το 2027, εάν δεν υπάρξει συμφωνία σε διεθνές επίπεδο ή σε επίπεδο ΕΕ.
Σύμφωνα με το Politico, η Ιρλανδία, ευρωπαϊκή έδρα αρκετών αμερικανικών εταιρειών τεχνολογίας, αντέδρασε. Η στοχοποίηση των ψηφιακών υπηρεσιών των ΗΠΑ δεν είναι θέση της ΕΕ, δήλωσε ο Ιρλανδός υπουργός Εμπορίου Σάιμον Χάρις, προσθέτοντας ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε να είναι πολύ επιζήμιο για την Ιρλανδία.