Για έναν ενεργειακά δύσκολο χειμώνα -τον χειρότερο των τελευταίων δεκαετιών- προετοιμάζεται η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία αναμένεται να περιορίσει περαιτέρω την εξάρτηση από τη Ρωσία, υπό τον φόβο μιας αιφνίδιας διακοπής των ροών φυσικού αερίου από τη Μόσχα.
Οι ηγέτες των 27 χωρών – μελών, καθ’ όλη τη διάρκεια του προηγούμενου διημέρου, αναζήτησαν τρόπους να αμβλύνουν τις επιπτώσεις αυτής της άνευ προηγουμένου ενεργειακής κρίσης, η οποία συνοδεύεται από χαμηλά αποθέματα και υψηλές τιμές.
Η Ρωσία, από την οποία καλύπτονται τα 2/3 των αναγκών της Ε.Ε. σε φυσικό αέριο, έχει ήδη περικόψει αισθητά τις παραδόσεις φυσικού αερίου σε 12 ευρωπαϊκή κράτη, αναγκάζοντας τη Γερμανία να σημάνει συναγερμό β’ βαθμού (δεύτερο υψηλότερο επίπεδο).
«Εάν η Γερμανία ήδη ισχυρίζεται ότι τον χειμώνα θα έχουμε ελλείψεις αερίων, ο αντίκτυπος θα είναι τεράστιος όχι μόνο για την ίδια, αλλά για όλες τις χώρες της Ευρώπης» επεσήμανε , από την πλευρά του, ο Βέλγος πρωθυπουργός, Alexander De Croo.
Την Πέμπτη, το Βερολίνο προειδοποίησε ότι η Ρωσία σκοπεύει να περιορίσει τις ροές αερίου προς την Ευρώπη, θέτοντας σε κίνδυνο την ενεργειακή ασφάλεια της Γηραιάς Ηπείρου και προκαλώντας κατάρρευση των ενεργειακών αγορών. Μάλιστα, παρομοίωσε τον ρόλο της Ρωσίας με τον αντίστοιχο της Lehman Brothers στο παγκόσμιο κραχ του 2008.
Οι ρωσικές ροές αερίου προς την Ευρώπη έχουν ήδη μειωθεί αισθητά, ενόσω η στάθμη των ενεργειακών αποθεμάτων είναι χαμηλή και οι τιμές ενέργειας καταρρίπτουν διαδοχικά ρεκόρ. Μια δυσμενής κατάσταση, η οποία τροφοδοτεί περαιτέρω τον ήδη υψηλό πληθωρισμό (8,1% τον Μάιο) και η οποία απειλεί με ύφεση την ευρωπαϊκή οικονομία.
Και τα χειρότερα έπονται, όπως προειδοποιούν όλοι.
Η νευρικότητα στις αγορές ενέργειας μεγαλώνει εξαιτίας της αβεβαιότητας για την επόμενη κίνηση του Κρεμλίνου, προειδοποίησε την Πέμπτη ο πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου, Xavier Bettel, εξηγώντας ότι οι κάνουλες του αερίου βρίσκονται αποκλειστικά στα χέρια του Βλαντιμίρ Πούτιν, ο οποίος ανά πάσα στιγμή μπορεί να κλείσει τη στρόφιγγα.
Ας σημειωθεί ότι παρότι η Ε.Ε. δεν έχει επιβάλει κυρώσεις στο ρωσικό αέριο, η Μόσχα έχει ήδη βρει εναλλακτικές αγορές για την πώληση των ενεργειακών της προϊόντων, στρεφόμενη κυρίως προς την Ασία. Κίνα και Ινδία, ενδεικτικά, αποτελούν αυτή τη στιγμή τους καλύτερους πελάτες της.
Σ’ αυτό το πλαίσιο, η Ευρωπαϊκή Ένωση αναζητάει εναλλακτικές πηγές προμήθειας. Οι εισροές υγροποιημένου φυσικού αερίου από τις ΗΠΑ ναι μεν έχουν αυξηθεί σημαντικά, αλλά δεν επαρκούν για να αναπληρώσουν το αέριο. Το ίδιο ισχύει και για τις εισαγωγές από Νορβηγία και Βόρεια Αφρική.
Επιχείρηση «γεμίζω τις δεξαμενές»
Σε μια προσπάθεια να προετοιμαστεί όσο το δυνατόν καλύτερα για τον προσεχή χειμώνα, η Ευρώπη προσπαθεί να γεμίσει τις δεξαμενές αποθήκευσης. Στις 22 Ιουνίου η χωρητικότητα κυμαινόταν στο 55%, οριακά κάτω του εποχικού μέσου όρου των τελευταίων πέντε ετών (57%). Στόχος είναι μέχρι την 1η Νοεμβρίου οι αποθήκες να είναι γεμάτες κατά 80%.
Ο Γερμανός Καγκελάριος, Όλαφ Σολτς, μιλώντας την Πέμπτη στις Βρυξέλλες, διαβεβαίωσε ότι τα κράτη – μέλη είναι επαρκώς προετοιμασμένα, αλλά θα πρέπει να επιταχύνουν τις προσπάθειες διαφοροποίησης των ενεργειακών υποδομών.
Τη Δευτέρα, οι υπουργοί Ενέργειας της Ε.Ε. πρόκειται να αποτιμήσουν εκ νέου την όλη κατάσταση, εξετάζοντας πιθανά plan B, plan C κ.ο.κ., εφόσον τα πράγματα δεν κυλήσουν ομαλά. «Δεν υπάρχει άμεσος κίνδυνος, αλλά η κατάσταση είναι σοβαρή» τονίζει ο Επίτροπος Ενέργειας της Ε.Ε., Kadri Simson, μιλώντας στο Bloomberg.