Τους παράγοντες πίσω από την υποχώρηση των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών το 12μηνο Σεπτέμβριος 2015 – Αύγουστος 2016 αναλύει η Eurobank Research στο τελευταίο τεύχος του "7 ημέρες Οικονομία", επισημαίνοντας, μεταξύ άλλων, ότι οι ταξιδιωτικές υπηρεσίες κινήθηκαν καθοδικά τους μήνες Ιούλιος – Αύγουστος έπειτα από 3 χρόνια ανοδικής πορείας.
Όπως αναφέρει η Eurobank Research, "οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών, δηλαδή η ζήτηση για το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) που προέρχεται από κατοίκους χωρών της αλλοδαπής, παρουσίασαν ετήσια πτώση σε τρέχουσες τιμές -14,23% το 12μηνο Σεπτέμβριος 2015 – Αύγουστος 2016. Διαμορφώθηκαν στα €48,24 δις από €56,18 δις το αντίστοιχο διάστημα πριν από 1 χρόνο.
Η εν λόγω συρρίκνωση προήλθε κατά 24,90% από τον τομέα των αγαθών και κατά 75,10% από τον τομέα των υπηρεσιών. Πιο αναλυτικά, η συνεισφορά των επί μέρους κατηγοριών είχε ως εξής: καύσιμα -2,75 ποσοστιαίες μονάδες (ΠΜ), πλοία -0,41 ΠΜ, αγαθά χωρίς καύσιμα και πλοία -0,36 ΠΜ, ταξιδιωτικές υπηρεσίες -1,56 ΠΜ, μεταφορές -8,25 ΠΜ και λοιπές υπηρεσίες -0,80 ΠΜ.
Βάσει των προαναφερθέντων μεταβολών σημειώνουμε τα παρακάτω:
(α) η πτώση της συνολικής αξίας των εξαγωγών καυσίμων οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη μείωση των τιμών του πετρελαίου. Αυτό το φαινόμενο αναμένεται να παρουσιάσει επιβράδυνση για τους μήνες Σεπτέμβριος – Οκτώβριος 2016 καθώς καταγράφεται ανάκαμψη των τιμών του πετρελαίου σε ετήσια βάση.
(β) οι ταξιδιωτικές υπηρεσίες έπειτα από 3 χρόνια ανοδικής πορείας κινήθηκαν καθοδικά τους μήνες Ιούλιος – Αύγουστος 2016. Πιο συγκεκριμένα, η ετήσια μεταβολή το 12μηνο Σεπτέμβριος 2015 – Αύγουστος 2016 διαμορφώθηκε στο -6,15%. Αποδείχτηκε ότι παρά την αύξηση της εισερχόμενης ταξιδιωτικής κίνησης η κατά κεφαλήν δαπάνη ήταν μειωμένη. Αυτή η μεταβολή δύναται να ερμηνευτεί από εισοδηματικούς παράγοντες (π.χ. εισοδηματικά κλιμάκια της φετινής εισερχόμενης τουριστικής κίνησης) από κοινωνικούς όπως η προσφυγική κρίση και από την τιμολογιακή πολιτική των επιχειρήσεων (π.χ. εκπτωτικά πακέτα προσφορών).
(γ) οι εξαγωγές των υπηρεσιών μεταφορών είχαν την υψηλότερη αρνητική συνεισφορά στην πτώση του συνόλου των εξαγωγών (σχεδόν το 60%). Η καθοδική τους πορεία συνδέεται με την επιβολή των κεφαλαιακών ελέγχων τον Ιούνιο 2015. Το ίδιο ισχύει και για τον εξαγωγικό τομέα των αγαθών χωρίς καύσιμα και πλοία. Στην εν λόγω κατηγορία εξαγωγών η αρχική επίδραση των κεφαλαιακών ελέγχων αποτυπώθηκε στην επιβράδυνση του ρυθμού επέκτασής τους. Στη συνέχεια, ήτοι κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών του τρέχοντος έτους, η ετήσια μεταβολή των εξαγωγών αγαθών χωρίς καύσιμα και πλοία πέρασε σε αρνητικό έδαφος και
(δ) σε πραγματικούς όρους η μείωση των εξαγωγών προέρχεται κατά κύριο λόγο από τον τομέα των υπηρεσιών. Αυτό αποδεικνύεται από την πορεία των επί μέρους αποπληθωριστών. Από το 4ο τρίμηνο 2015 μέχρι το 2ο τρίμηνο 2016 η μέση (ανά τρίμηνο) ετήσια μεταβολή του αποπληθωριστή των εξαγωγών αγαθών ήταν -10,75% και η αντίστοιχη των υπηρεσιών -1,91%. Συνεπώς, το επίπεδο των τιμών μειώθηκε πολύ πιο απότομα στα αγαθά παρά στις υπηρεσίες. Αυτή η σημαντική απόκλιση εξηγείται από την πτώση των τιμών του πετρελαίου παράλληλα με το υψηλό μερίδιο των καυσίμων στο σύνολο των ελληνικών εξαγωγών αγαθών.