Νέες, πρόσθετες προϋποθέσεις που πρέπει να συντρέχουν προκειμένου να χαρακτηριστεί μια οφειλή προς το Δημόσιο ως ανεπίδεκτη είσπραξης, προβλέπει νέα απόφαση του διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) Γιώργου Πιτσιλή. Με τους πρόσθετους όρους, ακόμα και όταν υπάρχουν κάποια περιουσιακά στοιχεία η διαδικασία χαρακτηρισμού θα μπορεί να ξεκινήσει, κάτι που σήμερα είναι αδύνατο.
Ως γενικός κάνοντας για να μπει ένας χρέος στα «αζήτητα» της εφορίας θα πρέπει να ισχύουν τα εξής: Να μην έχει περιουσιακά στοιχεία ο οφειλέτης, να έχει υποβληθεί αίτηση ποινικής δίωξης και να έχει επιβεβαιωθεί από ειδικό έλεγχο ότι είναι αντικειμενικά αδύνατη η είσπραξη των οφειλών.
Με την νέα απόφαση προβλέπονται τροποποιήσεις, προθέσεις και παρεκκλίσεις από τα καθορισμένα κριτήρια, όπως η λήξη περιόδου δέκα ετών από την ειδική εκκαθάριση της επιχείρησης ή ο θάνατος του οφειλέτη χωρίς κληρονομική διαδοχή. Ειδικότερα με την απόφαση έρχονται οι εξής τροποποιήσεις:
Τραπεζικές θυρίδες: Η εκμίσθωση τραπεζικής θυρίδας από οφειλέτη ή συνυπόχρεο πρόσωπο δεν κωλύει τον χαρακτηρισμό των οφειλών ως ανεπίδεκτων είσπραξης, ακόμα και πριν λάβει χώρα η διάρρηξη αυτής, εφόσον έχει ήδη επιβληθεί κατάσχεση στα χέρια τρίτου.
Περιουσία: Οι οφειλές μπορούν να χαρακτηρίζονται ως ανεπίδεκτες είσπραξης παρά την ύπαρξη περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη ή συνυπόχρεου προσώπου, αν για τα υφιστάμενα περιουσιακά στοιχεία συντρέχουν σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
α) Η συνολική αξία της κυριότητας και των λοιπών εμπράγματων δικαιωμάτων επί ακινήτων του οφειλέτη και των συνυπόχρεων προσώπων είναι ιδιαίτερα μικρής αξίας σε σχέση με τη συνολική βασική ληξιπρόθεσμη οφειλή, δεν υπερβαίνει το πέντε τοις εκατό (5%) του ύψους της οφειλής και σε κάθε περίπτωση το ποσό των εκατό χιλιάδων (100.000) ευρώ, όπως η αξία αυτή προκύπτει, κατά σειρά, από εκτίμηση πιστοποιημένου εκτιμητή, όπου υπάρχει, ή από το ποσό του αθροίσματος της φορολογητέας αξίας των δικαιωμάτων αυτών για τον υπολογισμό του ΕΝΦΙΑ σύμφωνα με τον ν. 4223/2013, όπως αυτό προκύπτει από την τελευταία συντεθείσα πράξη προσδιορισμού φόρου, ή από την έκθεση κατάσχεσης. Αν συντρέχουν οι λοιπές προϋποθέσεις του προηγούμενου εδαφίου αλλά η συνολική αξία της κυριότητας και των λοιπών εμπράγματων δικαιωμάτων επί ακινήτων του οφειλέτη και των συνυπόχρεων προσώπων υπερβαίνει το ποσό των εκατό χιλιάδων (100.000) ευρώ, ως ανεπίδεκτη είσπραξης χαρακτηρίζεται η οφειλή που απομένει μετά την αφαίρεση του διπλάσιου ποσού της αξίας αυτών.
β) Η συνολική αξία της κινητής περιουσίας του οφειλέτη και των συνυπόχρεων προσώπων είναι ιδιαίτερα μικρής αξίας σε σχέση με το ύψος της συνολικής βασικής ληξιπρόθεσμης οφειλής και δεν υπερβαίνει το ποσό των τριάντα χιλιάδων (30.000) ευρώ, όπως η αξία αυτή προκύπτει, κατά σειρά, από εκτίμηση πιστοποιημένου εκτιμητή ή από την έκθεση κατάσχεσης.
Ως ανεπίδεκτες είσπραξης χαρακτηρίζονται οφειλές και στις ακόλουθες περιπτώσεις:
Επιχειρήσεις: Αν έχει παρέλθει χρονικό διάστημα τουλάχιστον δέκα ετών από την υπαγωγή της επιχείρησης του οφειλέτη, φυσικού ή νομικού προσώπου, σε διαδικασία ειδικής εκκαθάρισης ή από τη λύση του νομικού προσώπου και η τρέχουσα συνολική αξία του ενεργητικού της υπό εκκαθάριση περιουσίας και της περιουσίας των συνυπόχρεων προσώπων είναι ιδιαίτερα μικρής αξίας σε σχέση με τη συνολική βασική ληξιπρόθεσμη οφειλή, η οποία δεν υπερβαίνει το πέντε τοις εκατό (5%) του ύψους της οφειλής και σε κάθε περίπτωση το ποσό των εκατό χιλιάδων (100.000) ευρώ. Αν συντρέχουν οι λοιπές προϋποθέσεις αλλά η τρέχουσα συνολική αξία του ενεργητικού της υπό εκκαθάριση περιουσίας και της περιουσίας των συνυπόχρεων προσώπων υπερβαίνει το ποσό των εκατό χιλιάδων (100.000) ευρώ, ως ανεπίδεκτη είσπραξης χαρακτηρίζεται η οφειλή που απομένει μετά την αφαίρεση του διπλάσιου ποσού της αξίας αυτών
Θάνατος: Αν ο οφειλέτης ή συνυπόχρεο πρόσωπο απεβίωσε χωρίς να καταλείπει οποιοδήποτε περιουσιακό στοιχείο και ο επιζών σύζυγος ή μέρος συμφώνου συμβίωσης, τα τέκνα του οφειλέτη καθώς και οι εκ διαθήκης κληρονόμοι αυτού αποποιήθηκαν την επαχθείσα κληρονομιά. Στην περίπτωση αυτή, για το χαρακτηρισμό οφειλής ως ανεπίδεκτης είσπραξης, δεν απαιτείται έρευνα και επίσπευση της διαδικασίας είσπραξης σε βάρος των λοιπών κληρονόμων του αποβιώσαντος».
Η νέα απόφαση Πιτσιλή θέτει σε κίνηση μια διαδικασία για την περαιτέρω οριοθέτηση των εισπράξιμων και μη εισπράξιμων οφειλών από τη μεγάλη δεξαμενή των 107 δισ. ευρώ των παλαιών και νέων ληξιπρόθεσμων χρεών. Ήδη, 24 δισ. ευρώ έχουν χαρακτηριστεί ως ανεπίδεκτα είσπραξης, περιορίζοντας τη λίστα των οφειλών που «κυνηγάει», δυνητικά, το Δημόσιο σε 83 δισ. ευρώ. Ωστόσο, ακόμη κι αυτό το μέγεθος δεν ανταποκρίνεται στις πραγματικά εισπράξιμες οφειλές, τις οποίες ανεπίσημες εκτιμήσεις περιορίζουν στην περιοχή των 20-25 δισ. ευρώ.