Σε επιτάχυνση των διαδικασιών για να πάρει σάρκα και οστά μια πρώτη ευρωπαϊκή δύναμη ταχείας αντίδρασης με 5.000 στρατιώτες, όπως έχει ζητήσει ο πρόεδρος Μακρόν, οδηγεί η ανάληψη τον Ιανουάριο του 2022 από τη Γαλλία, της προεδρίας της ΕΕ. Τις εξελίξεις επιταχύνει η ολοένα και μεγαλύτερη περιθωριοποίηση της ΕΕ, όπως αναδεικνύεται συνεχώς, τόσο μετά την πρόσφατη συμφωνία ΗΠΑ-Βρετανίας-Αυστραλίας (AUKUS), όσο και με τα όσα συνέβησαν στο Αφγανιστάν, αλλά και παλαιότερα σε Συρία, Λιβύη, δηλαδή σε μια περιοχή που αφορά την ευρύτερη «γειτονιά» της Ευρώπης.
Σε ένα τέτοιο σκηνικό, έχουν ιδιαίτερη σημασία οι δηλώσεις με αφορμή το χάος μετά την αμερικανική αποχώρηση από το Αφγανιστάν, τόσο της Φον Ντερ Λάιεν ότι «η ΕΕ πρέπει να πάρει διδάγματα και να αποκτήσει τη πολιτική βούληση για να αναπτύξει τη δική της στρατιωτική δύναμη ως απάντηση σε μελλοντικές κρίσεις», όσο και του επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζ. Μπορέλ.
«Πρέπει να είμαστε ικανοί να ενεργήσουμε με ταχύτητα», είχε δηλώσει ο Μπορέλ. Από την πλευρά της η Ντερ Λάιεν, έχει προαναγγείλει ότι υπό την γαλλική προεδρία, η ίδια και ο πρόεδρος Μακρόν, θα συγκαλέσουν Σύνοδο Κορυφής για την ευρωπαϊκή άμυνα, οπότε και οι αποφάσεις για την ανάπτυξη της πρώτης μορφής ευρωστρατού αναμένεται να επιταχυνθούν.
Ήδη, από το 1999, υπάρχει το θεσμικό πλαίσιο για την ανάπτυξη δύναμης ταχείας αντίδρασης στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αλλά μέχρι τώρα, τα όποια κενά καλύπτονταν από τη στενή συνεργασία ΕΕ με ΝΑΤΟ, συνεργασία που τίθεται σε νέο πλαίσιο μετά την επιλογή των ΗΠΑ να υποχωρήσουν μερικώς από το βορειοατλαντικό σύμφωνο, επιμερίζοντας τις δυνάμεις της μεταξύ ΝΑΤΟ και AUKUS.
Η Γαλλία από τη πλευρά της δείχνει ότι δεν είναι διατεθειμένη να χάσει άλλο χρόνο, με τελευταία κίνηση την συμφωνία με το Νέο Δελχί για ένα πρόγραμμα προώθησης «μιας πραγματικά πολυμερούς διεθνούς τάξης», όπως ανακοίνωσε χθες το γαλλικό ΥΠΕΞ.
Την αναγκαιότητα της στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης, τη χάραξη του δικού της δρόμου στην άμυνα, τόνισε και ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην ομιλία του στο πλαίσιο της EUROMED9 που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα.
Φον ντερ Λάιεν: Ευρώπη πρέπει να βρει την πολιτική βούληση
Το ζήτημα της ευρωπαϊκής στρατιωτικής δύναμης έθεσε επιτακτικά η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν κατά την ετήσια ομιλία της για την Κατάσταση της ΕΕ.
Έχοντας υπάρξει Ομοσπονδιακή υπουργός Άμυνας από το 2013 ως το 2019, εξέφρασε πως υπάρχουν ανησυχητικά ερωτήματα, με αφορμή την αποχώρηση της αποστολής υπό την ηγεσία των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν και την επακόλουθη κατάρρευση της κυβέρνησης και επισήμανε πως η Ευρώπη «πρέπει να βρει την πολιτική βούληση» να οργανώσει στρατιωτική δύναμη, η οποία θα αναπτύσσεται σε περιοχές κρίσεων, πέρα από τα σύνορα και ανεξάρτητα από τον ΟΗΕ ή το ΝΑΤΟ.
«Μπορεί να έχεις τις πιο προηγμένες δυνάμεις στον κόσμο, αλλά αν ποτέ δεν είσαι προετοιμασμένος να τις χρησιμοποιήσεις, τι χρησιμότητα έχουν; Ως τώρα, αυτό που μας κρατούσε πίσω δεν ήταν έλλειψη δυνατοτήτων, αλλά η έλλειψη πολιτικής βούλησης. Αν την αναπτύξουμε αυτή τη βούληση, μπορούμε να κάνουμε πολλά σε ευρωπαϊκό επίπεδο», υπογράμμισε.
Πρόσθεσε ότι εργάζεται από κοινού με τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ για μια διακήρυξη των σχέσεων ΕΕ και Βορειοατλαντικής Συμμαχίας. Μια ειδική σύνοδος κορυφής για την άμυνα σχεδιάζεται για το πρώτο εξάμηνο του 2022 κατά το οποίο θα ασκεί την προεδρία της ΕΕ η Γαλλία, σημειώνει ο Guardian με τον Γάλλο πρόεδρο Μακρόν να διακηρύττει σε όλους τους τόνους ότι η ΕΕ πρέπει να αποκτήσει στρατηγική αυτονομία και να αναπτύξει τον αμυντικό της τομέα.
«Μπορεί να έχει κανείς τις πιο προηγμένες δυνάμεις στον κόσμο αλλά αν δεν είναι έτοιμος να τις χρησιμοποιήσει, ποια είναι η χρήση τους; Αυτό που μας κρατούσε πίσω μέχρι τώρα δεν είναι απλώς μια έλλειψη δυναμικότητας, είναι η έλλειψη πολιτικής βούλησης. Και αν αναπτύξουμε αυτήν την πολιτική βούληση, υπάρχουν πολλά που μπορούμε να κάνουμε σε επίπεδο ΕΕ», προσέθεσε στην ομιλία της η η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Τόνισε δε, αναφερόμενη στο ΝΑΤΟ ότι «δεν υπάρχει κανένα ζήτημα ασφάλειας και άμυνας για το οποίο η απάντηση είναι λιγότερη συνεργασία. Πρέπει να επενδύσουμε στην κοινή εταιρική σχέση μας και να αξιοποιήσουμε τη μοναδική δύναμη της κάθε πλευράς».
Η Φον ντερ Λάιεν προανήγγειλε εξάλλου ότι «υπό τη γαλλική Προεδρία, ο πρόεδρος κ. Μακρόν και εγώ θα συγκαλέσουμε Σύνοδο Κορυφής για την ευρωπαϊκή άμυνα». Σημειώνεται ότι η Γαλλία αναλαμβάνει την προεδρία της ΕΕ από τον Ιανουάριο ως τον Ιούνιο του 2022.
Ζοζέφ Μπορέλ: Πρέπει να οργανωθούμε, δεν υπάρχει εναλλακτική
«Δεν υπάρχει εναλλακτική για τους Ευρωπαίους. Πρέπει να οργανωθούν για να αντιμετωπίσουν τον κόσμο όπως είναι και όχι όπως τον ονειρεύονται. Προτείνουμε να αποκτήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση μία δύναμη ταχείας αντίδρασης 50.000 στρατιωτών ικανή να αντιδράσει σε συνθήκες όπως αυτές που ζούμε στο Αφγανιστάν», δήλωσε προ ημερών και ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέφ Μπορέλ
Σύμφωνα με τον Μπορέλ οι συνέπειες από το σύμφωνο ασφαλείας ανάμεσα στις ΗΠΑ, την Αυστραλία και το Ηνωμένο Βασίλειο για την περιοχή του Ινδικού-Ειρηνικού θα αποτελέσουν αντικείμενο εξέτασης κατά την προσεχή σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ, στις 18 Οκτωβρίου στο Λουξεμβούργο, και προσφέρουν μία ευκαιρία για συζητήσεις για την συμμαχία αυτή».
Σαρλ Μισέλ: Χρειαζόμαστε περισσότερη αυτονομία
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ τοποθετήθηκε για το ίδιο θέμα την 1η Σεπτεμβρίου, δηλώνοντας ότι η κρίση στο Αφγανιστάν καταδεικνύει ότι η ΕΕ οφείλει να αναλάβει δράση ώστε να είναι καλύτερα προετοιμασμένη για την απομάκρυνση των πολιτών της από καταστάσεις όπως αυτή που δημιουργήθηκε στο Αφγανιστάν τις τελευταίες εβδομάδες.
«Κατά την άποψή μου, δε χρειαζόμαστε άλλο γεωπολιτικό γεγονός για να κατανοήσουμε ότι η ΕΕ πρέπει να προσπαθήσει για περισσότερη αυτονομία στη διαδικασία λήψης αποφάσεων και μεγαλύτερη ικανότητα δράσης ανά τον κόσμο», είπε ο κ. Μισέλ, υπονοώντας ότι η Ένωση δεν μπορεί να συνεχίσει να βασίζεται στους Αμερικανούς.
«Η Ευρώπη δεν κινείται παρά κατά την διάρκεια των κρίσεων. Το Αφγανιστάν μπορεί να την ξυπνήσει. Ήρθε η στιγμή για να είμαστε σε θέση να της δώσουμε μία στρατιωτική δύναμη ικανή να πολεμήσει αν παραστεί ανάγκη». κατέληξε.
Γαλλία: Ήρθε η ώρα να ενισχύσουμε την αμυντική μας ικανότητα
O Γάλλος υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, Κλεμάν Μπον, μιλώντας στον τηλεοπτικό σταθμό France24 δήλωσε πως ήρθε η ώρα «να δράσουμε ως Ευρωπαίοι» και «να ενισχύσουμε την στρατηγική και αμυντική μας ικανότητα» μετά τη ματαίωση του συμβολαίου που είχε υπογράψει με τη Γαλλία για την κατασκευή πυρηνικών υποβρυχίων.
Αναρωτήθηκε δε γιατί σήμερα πρέπει να εξασφαλίζουν την άμυνα της Ευρώπης οι ΗΠΑ. «Είναι στο χέρι μας να το κάνουμε, έχουμε την τεχνογνωσία, τα οικονομικά μέσα και την ικανότητα» τόνισε.