Στεγαστικά δάνεια με πολύ χαμηλούς τόκους ή ακόμη και άτοκα περιλαμβάνει το σχετικό πρόγραμμα της κυβέρνησης για τους νέους και το σχέδιο νόμου του υπουργείου Εργασίας που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση. Με τη χορήγηση να αναμένεται να ξεκινήσει μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2023.
Το πρόγραμμα απευθύνεται σε νέους και ζευγάρια ηλικίας από 25 έως 39 ετών, με τους βασικούς όρους του προγράμματος να έχουν ήδη «κλειδώσει» σύμφωνα με την εφημερίδα «Καθημερινή».
Στόχος είναι το σχετικό νομοσχέδιο να έχει ψηφιστεί μέχρι το τέλος του χρόνου προκειμένου στη συνέχεια να βγει η σχετική πρόσκληση της ΔΥΠΑ προς τις τράπεζες που επιθυμούν να λάβουν μέρος στο πρόγραμμα και να ξεκινήσει η διαδικασία υποβολής των αιτήσεων από τους δικαιούχους.
1. Πρόγραμμα χορήγησης χαμηλότοκων στεγαστικών δανείων για αγορά πρώτης κατοικίας – «Σπίτι μου»
Αφορά στη χορήγηση χαμηλότοκων δανείων σε νέους και νέα ζευγάρια με τη συγχρηματοδότηση της ΔΥΠΑ και των Τραπεζών.
Δικαιούχοι του προγράμματος είναι άτομα ηλικίας, κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης για τη χορήγηση δανείου, από είκοσι 25 έως 39 ετών, ή σύζυγοι ή πρόσωπα που συνδέονται με σύμφωνο συμβίωσης, εφόσον ο ένας εκ των δύο είναι ηλικίας, κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης για τη χορήγηση δανείου, από 25 έως 39 ετών.
– διαθέτουν συνολικό ετήσιο εισόδημα όχι μικρότερο από 10.000 ευρώ και όχι μεγαλύτερο από αυτό το οποίο, ανάλογα με την οικογενειακή τους κατάσταση, αντιστοιχεί στο εισοδηματικό κριτήριο που ορίζεται για τη λήψη επιδόματος θέρμανσης, και
– δεν διαθέτουν ακίνητο κατάλληλο για την κατοικία τους.
Το δάνειο που χορηγείται στο πλαίσιο του προγράμματος «Σπίτι μου» κατευθύνεται στην αγορά πρώτης κύριας κατοικίας των δικαιούχων, αξίας μέχρι 200.000 ευρώ, όπως αυτή προσδιορίζεται στο συμβόλαιο αγοράς.
Όροι
– Η έκταση του ακινήτου που αποκτάται δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 150 τετραγωνικά μέτρα (τ.μ.) και το ακίνητο βρίσκεται εντός οικιστικής περιοχής, επί οικοδομής με παλαιότητα τουλάχιστον 15 έτη κατά τον χρόνο της αγοράς.
-Το ακίνητο αποκτάται κατά πλήρη κυριότητα από τον αγοραστή ή, αν πρόκειται για συζύγους ή για μέρη συμφώνου συμβίωσης, κατά κυριότητα πενήντα τοις εκατό (50%) για καθέναν από αυτούς.
-Το δάνειο δεν μπορεί να καλύπτει περισσότερο από το 90% της αξίας του ακινήτου που αποκτάται. Το υπολειπόμενο τίμημα καλύπτεται από ίδιους πόρους του αγοραστή.
-Το δάνειο χρηματοδοτείται κατά 75% από τη Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (Δ.ΥΠ.Α.) και το ποσοστό του δανείου που χρηματοδοτείται από τη Δ.ΥΠ.Α. χορηγείται άτοκο. Το ύψος της χρηματοδότησης της Δ.ΥΠ.Α. για τα δάνεια του παρόντος δεν υπερβαίνει τα 375.000.000 ευρώ.
– Το υπολειπόμενο δάνειο χορηγείται από πιστωτικό ίδρυμα που λειτουργεί νομίμως στην Ελλάδα. Αν ο δανειολήπτης είναι ή καθίσταται, κατά τη διάρκεια του δανείου, τρίτεκνος ή πολύτεκνος, οι τόκοι του δανείου επί επιτοκίου, κυμαινόμενου ή σταθερού, καταβάλλονται από τη Δ.ΥΠ.Α.
-Δεν μπορεί να ζητηθεί η παροχή προσωπικής εγγύησης τρίτου ως προϋπόθεση για τη χορήγηση του δανείου.
– Το δάνειο απαλλάσσεται από την εισφορά της παρ. 3 του άρθρου 1 του ν. 128/1975 (Α΄ 178).
Κοινωνική αντιπαροχή
Κοινωνική αντιπαροχή είναι η σύμβαση με αντικείμενο τη σύμπραξη φορέων της Γενικής Κυβέρνησης με ιδιώτες αναδόχους, κατά την οποία ο ανάδοχος ανεγείρει, με δικές του δαπάνες, κτίριο επί αδόμητου ακινήτου του φορέα και το αντάλλαγμά του συνίσταται στην εκμετάλλευση για ορισμένο χρονικό διάστημα του ακινήτου με την παράλληλη υποχρέωσή του να εκμισθώνει μέρος αυτού σε δικαιούχους έναντι προκαθορισμένου μισθώματος.
Η επιλογή του αναδόχου γίνεται μετά από δημόσια πρόσκληση που απευθύνει ο φορέας, στον οποίο ανήκει το ακίνητο. Μετά από το πέρας του χρόνου εκμετάλλευσης, ο ανάδοχος υποχρεούται να παραδώσει το ακίνητο στον ιδιοκτήτη φορέα.
Η σύμβαση κοινωνικής αντιπαροχής μπορεί να αφορά και δομημένα ακίνητα. Στην περίπτωση αυτή το αντικείμενο της σύμβασης περιλαμβάνει και την κατεδάφιση των κτισμάτων, η οποία γίνεται με δαπάνες του αναδόχου.
Οι δικαιούχοι μισθωτές σε προγράμματα κοινωνικής αντιπαροχής επιλέγονται από τον φορέα, στον οποίο ανήκει το ακίνητο, με βάση αντικειμενικά κοινωνικά κριτήρια.
Στα ακίνητα που ανεγείρονται κατόπιν σύμβασης κοινωνικής αντιπαροχής επιτρέπεται η σύναψη συμβάσεων μίσθωσης με δικαίωμα προαίρεσης για την εξαγορά της οριζόντιας ιδιοκτησίας (rent to own) από τους δικαιούχους. Η σύμβαση αυτή, στην οποία συμμετέχει και ο φορέας ιδιοκτήτης του ακινήτου, περιβάλλεται τον τύπο του συμβολαιογραφικού εγγράφου και ισχύει μόνο μετά από τη μετεγγραφή της στο οικείο Υποθηκοφυλακείο ή την εγγραφή της στο οικείο Κτηματολόγιο.
Ο μέγιστος χρόνος εκμετάλλευσης του ακινήτου από τον ανάδοχο προσδιορίζεται στη σχετική πρόσκληση μετά από μελέτη, η οποία τεκμηριώνει τον χρόνο που αντιστοιχεί στην ανάκτηση των δαπανών κατασκευής και το εύλογο εργολαβικό κέρδος.
Το ποσοστό των οριζόντιων ιδιοκτησιών που εκμισθώνονται προς δικαιούχους αντιστοιχεί σε ποσοστό μεταξύ 30% και 60% του συνόλου της συνιδιοκτησίας.
Στην πρόσκληση για την επιλογή του αναδόχου αναφέρονται τα εξής:
-το αδόμητο ακίνητο, τυχόν υφιστάμενα κτίσματα που ευρίσκονται εντός αυτού, και τα χαρακτηριστικά του κτιρίου που πρόκειται να ανεγερθεί επ’ αυτού,
– οι οριζόντιες ιδιοκτησίες που θα συσταθούν και οι επιτρεπόμενες χρήσεις τους,
– τα κριτήρια συμμετοχής και επιλογής του αναδόχου,
– οι βασικοί όροι των συμβάσεων μίσθωσης μεταξύ του αναδόχου και των δικαιούχων, πλην του μισθώματος.
Στην πρόσκληση μπορεί να περιγράφεται και ο τρόπος καθορισμού του μισθώματος για τις κατοικίες που εκμισθώνονται υποχρεωτικά προς δικαιούχους.
Στα κριτήρια επιλογής του αναδόχου μπορεί να περιλαμβάνονται:
-ο βραχύτερος χρόνος εκμετάλλευσης του ακινήτου,
– η εκμίσθωση περισσότερων κατοικιών προς δικαιούχους,
– το ύψος του μισθώματος για τις κατοικίες που εκμισθώνονται προς δικαιούχους, εάν αυτό δεν έχει ορισθεί στην πρόσκληση,
– οποιοσδήποτε συνδυασμός των παραπάνω.
Πρόγραμμα «Κάλυψη»
Θεσπίζεται το πρόγραμμα στεγαστικής συνδρομής “Κάλυψη”, αντικείμενο του οποίου είναι η αξιοποίηση ιδιωτικών κατοικιών που είχαν διατεθεί για στέγαση αιτούντων διεθνή προστασία στο πλαίσιο του προγράμματος “ESTIA II” της υπ’ αρ. 13348/2.4.2020 κοινής απόφασης των Υπουργών Ανάπτυξης και Επενδύσεων και Μετανάστευσης και Ασύλου (Β΄ 1199) και του προγράμματος “ESTIA 2021” της υπ’ αρ. 270/2.2.2021 κοινής απόφασης των Υπουργών Ανάπτυξης και Επενδύσεων και Μετανάστευσης και Ασύλου , μετά από τη λήξη των συμβάσεων μίσθωσης που είχαν συναφθεί στο πλαίσιο των προγραμμάτων αυτών.
Οι ιδιοκτήτες των εν λόγω ακινήτων που συμμετέχουν στο πρόγραμμα “Κάλυψη” εκμισθώνουν τα ακίνητα αυτά για 3 έτη σε άτομα ηλικίας, κατά την έναρξη της μίσθωσης, 25 έως 39 ετών, οι οποίοι περιλαμβάνονται στις ωφελούμενες μονάδες έναντι του μισθώματος που ορίζεται για τη συμμετοχή τους στα προγράμματα “ESTIA II” και “ESTIA 2021”.
Η καταβολή του μισθώματος γίνεται από τη Γενική Γραμματεία Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων.
Η Γενική Γραμματεία Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας καλύπτει τις δαπάνες για επισκευές των φθορών που διαπιστώνονται στα ακίνητα κατά την παραλαβή τους, μετά από τη λήξη των μισθώσεων που έχουν συναφθεί στο πλαίσιο των προγραμμάτων “ESTIA II” και “ESTIA 2021” και πριν από την εκμίσθωσή τους στο πλαίσιο του προγράμματος «Κάλυψη».
Πρόγραμμα «Ανακαινίζω – Νοικιάζω»
Θεσπίζεται το πρόγραμμα «Ανακαινίζω – Νοικιάζω», αντικείμενο του οποίου είναι η επιδότηση της επισκευής κατοικιών με σκοπό τη διάθεσή τους για εκμίσθωση.
Στο πρόγραμμα “Ανακαινίζω – Νοικιάζω” συμμετέχουν ιδιοκτήτες ή επικαρπωτές ακινήτων με χρήση κατοικίας για 1 ακίνητό τους με χρήση κατοικίας, υπό τις εξής προϋποθέσεις, οι οποίες πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά:
– διαθέτουν την κυριότητα ή την επικαρπία του ακινήτου κατά ποσοστό που υπερβαίνει το 50%,
-το ακίνητο έχει έκταση έως 100 τετραγωνικά μέτρα (τ.μ.) και βρίσκεται σε οικιστική περιοχή,
-έχουν ετήσιο οικογενειακό φορολογητέο, πραγματικό ή τεκμαρτό, εισόδημα που δεν υπερβαίνει τις 40.000 ευρώ και διαθέτουν συνολική ακίνητη περιουσία, της οποίας η αξία δεν υπερβαίνει το ποσό των 300.000 ευρώ,
– το ακίνητο δεν έχει δηλωθεί ως πρώτη κατοικία, δεν έχει δηλωθεί ως μισθωμένο και δηλώνεται ως κενό στο έντυπο Ε2 που συνοδεύει τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος των 3 τελευταίων ετών, και
-οι δικαιούχοι δεν έχουν λάβει επιδότηση για πρόγραμμα εξοικονόμησης ενέργειας ή ανακαίνισης σε ακίνητο της ιδιοκτησίας τους τα τελευταία 5 έτη και δεν έχουν ενταχθεί σε προγράμματα επιδοτούμενης ενεργειακής εξοικονόμησης για οποιοδήποτε ακίνητό τους.
Οι εντασσόμενοι στο πρόγραμμα “Ανακαινίζω – Νοικιάζω” επιδοτούνται για την πραγματοποίηση δαπανών επισκευής και ανακαίνισης επί του ακινήτου τους, ύψους μέχρι 10.000 ευρώ, που περιλαμβάνουν τα απαιτούμενα υλικά και τις εργασίες. Η επιδότηση ανέρχεται στο 40% των πραγματοποιηθεισών δαπανών και χορηγείται υπό τις εξής προϋποθέσεις, οι οποίες πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά:
– τα σχετικά τιμολόγια εξοφλούνται ηλεκτρονικά,
– μετά την ανακαίνιση προχωρούν σε εκμίσθωση του ακινήτου με διάρκεια τουλάχιστον 3 ετών.
Η συνολική δαπάνη του προγράμματος «Ανακαινίζω – Νοικιάζω» δεν υπερβαίνει τα 50.000.000 ευρώ και βαρύνει το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (Π.Δ.Ε.).