Πριν ξεκινήσει η υλοποίηση του "market pass”, που θα χρηματοδοτηθεί από τα 650 εκατ. ευρώ της έκτακτης φορολόγησης των εταιρειών πετρελαιοειδών, το οικονομικό επιτελείο βλέπει τον "κουμπαρά" των νέων μέτρων στήριξης, να γεμίζει από την υπεραπόδοση της οικονομίας, σε μια χρονιά παγκόσμιας κρίσης.
Μετά την αναθεώρηση του στόχου για τα φορολογικά έσοδα του 2022 κατά 4,9 δισ. ευρώ, στο τελικό σχέδιο του προϋπολογισμού του 2023, ο οποίος κατατέθηκε τον Νοέμβριο και ψηφίστηκε πριν από λίγες μέρες, ήρθε χθες η εκτέλεση του προϋπολογισμού για το 11μηνο Ιανουαρίου - Νοεμβρίου να αυξήσει κι άλλο τα φορολογικά έσοδα κατά 444 εκατ. ευρώ.
Παρότι ο "λογαριασμός" των εσόδων του τρέχοντος έτους θα κλείσει στο τέλος Φεβρουαρίου με την καταβολή των τελευταίων δόσεων του φόρου εισοδήματος και του ΕΝΦΙΑ, η χθεσινή υπέρβαση προέκυψε από έμμεσους και άμεσους φόρους.
Το σημαντικό είναι ότι τα επιπλέον έσοδα από τις δύο αυτές κατηγορίες φόρων, δεν είναι συγκυριακά, αλλά επαναλαμβανόμενα. Οι άμεσοι φόροι θα συνεχίσουν να αυξάνονται όσο μειώνεται η ανεργία και η οικονομία διατηρεί θετικό ρυθμό μεταβολής, κάτι που προβλέπεται και για το 2023. Οι δε έμμεσοι φόροι (ειδικά ο ΦΠΑ) αναμένεται να είναι επίσης σε ανοδική τροχιά και το 2023, αφού ο πληθωρισμός θα είναι θετικός και την επόμενη χρονιά, συνεπώς ο ΦΠΑ θα υπολογίζεται -δυστυχώς- σε όλο και υψηλότερες τιμές. Συνεπώς τα επιπλέον αυτά έσοδα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για έκτακτα άλλα και μόνιμα μέτρα στο άμεσο μέλλον.
Προς το παρόν, το οικονομικό επιτελείο κρατά χαμηλούς τόνους για το τελικό ύψος αυτής της υπέρβασης, η οποία προμηνύει, εκτός από ενδεχόμενα νέα μέτρα στήριξης από τις αρχές του 2023, και υψηλότερη ανάπτυξη από το 5,6% που είναι η επίσημη πρόβλεψη του προϋπολογισμού. Ωστόσο, ανεπίσημα εκτιμάται ότι η υπέρβαση αυτή στο τέλος Φεβρουαρίου μπορεί να ξεπεράσει τα 600 εκατ. ευρώ δίνοντας μια ευελιξία κινήσεων για το πρώτο τρίμηνο του 2023, που αναμένεται να είναι το πιο δύσκολο της επόμενης χρονιάς.
Η περιστολή των ελαστικών δαπανών
Την ίδια ώρα, η διασφάλιση του δημοσιονομικού στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 1,6% του ΑΕΠ που αποτελεί στρατηγική προτεραιότητα για το 2022, ενόψει της πορείας για την κατάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας μέσα στο 2023, διασφαλίζεται και από τις λεγόμενες "ελαστικές" δαπάνες.
Ειδικότερα, στα στοιχεία υλοποίησης του προϋπολογισμού που έδωσε χθες το ΓΛΚ, καταγράφεται ένα ποσοστό υλοποίησης 63,5% για τις αμυντικές δαπάνες, λόγω μεταχρονολόγησης υποχρεώσεων ύψους 1,2 δι ευρώ ( 0,6% του ΑΕΠ ), οι οποίες μάλλον δεν θα υλοποιηθούν για τον τρέχοντα προϋπολογισμό, αλλά σε κάποιον από τους επόμενους.
Αντίθετα, οι πληρωμές στο σκέλος των επενδυτικών δαπανών ανήλθαν στα 8,82 δισ. ευρώ, ευρώ, υπερβαίνοντας τον στόχο κατά 1 εκατ. ευρώ, λόγω της βελτιωμένης εκτέλεσης των δαπανών του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Το ποσοστό υλοποίησης της συγκεκριμένης κατηγορίας, φτάνει το 77,9%, αλλά ως γνωστό, οι δαπάνες στο ΠΔΕ δεν είναι γραμμικές. Μάλιστα, κατά παράδοση υπάρχει μια μαζική πληρωμή δαπανών τις τελευταίες ημέρες του χρόνου.
Επίσης, ο προϋπολογισμός έχει κάνει δαπάνες συνολικού ύψους 4,047 δισ. ευρώ για την άμβλυνση των επιπτώσεων της πανδημίας του κορονοϊού, αλλά και των επιπτώσεων από τις υψηλές τιμές ενέργειας. Ειδικότερα, για μέτρα στήριξης κατά της πανδημίας, καταβλήθηκαν 1,836 δισ. ευρώ για το σύνολο των 11 μηνών, ενώ για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, από την αρχή του χρόνου, έχουν καταβληθεί για κάθε είδους επιδοτήσεις και ενισχύσεις το ποσό των 2,211 δισ. ευρώ.
Μικρότερο κατά 1,1 δισ. πρωτογενές έλλειμμα
Αν και το πρωτογενές ισοζύγιο με βάση το οποίο κρίνεται η Ελλάδα αφορά τη Γενική Κυβέρνηση, ο προϋπολογισμός που αφορά την κεντρική διοίκηση, βρίσκεται σε σωστή πορεία. Το 11μηνο του 2022 καταγράφεται πρωτογενές έλλειμμα ύψους 1,091 δισ. ευρώ, μικρότερο κατά 1,148 δισ. ευρώ έναντι στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 2,239 δισ. ευρώ και πρωτογενούς ελλείμματος 7,882 δισ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2021.