Καλό μήνα και καλό χειμώνα, με την ελπίδα ότι δεν θα υπάρξουν ανατροπές στη σημερινή θετική εικόνα των αγορών, η οποία αποτελεί βάλσαμο για την επενδυτική ψυχολογία.
Γράφει ο Λουκάς Γεωργιάδης
Κατ΄ αρχάς, ο Νοέμβριος έκλεισε με σημαντικά κέρδη 9% για τον αμερικανικό δείκτη Dow Jones, κόντρα στο δυσμενές σενάριο για... ατύχημα στη Λωρίδα της Γάζας, με την εμπλοκή περιφερειακών δυνάμεων του μουσουλμανικού κόσμου, κατά του Ισραήλ. Τα πράγματα εξελίχθηκαν πολύ καλύτερα απ΄ ότι περιμέναμε και μάλιστα, ακόμη και η χθεσινή προκαταρκτική συμφωνία του ΟΠΕΚ για νέα μείωση της ημερήσιας παραγωγής πετρελαίου κατά 2 εκατ. βαρέλια, πέρασε... απαρατήρητη, καθώς δεν συγκράτησε την πτωτική πορεία του "μαύρου χρυσού". Η τιμή του υποχώρησε το Νοέμβριο κατά 5% και αυτό είναι καλό για τις τσέπες μας, αν και συνδέεται με τις προσδοκίες των αγορών για μειωμένη ζήτηση λόγω στασιμότητας της παγκόσμιας οικονομίας. Προφανώς, τέτοιες προσδοκίες δεν συνιστούν κάτι καλό για τις αγορές, οι οποίες βλέπουν μπροστά τους ότι υπάρχουν οι προϋποθέσεις για ένα πολύ καλό κλείσιμο έτους, καθώς η αποκλιμάκωση των πληθωριστικών τάσεων, θα ανοίξει τον δρόμο για την έναρξη του πτωτικού κύκλου των επιτοκίων μέσα στο 2024.
Το Χρηματιστήριο Αθηνών έκλεισε το Νοέμβριο με κέρδη 6,9%, στον απόηχο σημαντικών γεγονότων, όπως για παράδειγμα το επιτυχημένο εγχείρημα πώλησης του 22% των μετοχών της Εθνικής από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Πολύ καλή ήταν και η εικόνα των ελληνικών κρατικών τίτλων και είναι ενδεικτικό ότι το δεκαετές έκλεισε τον μήνα με επιτόκιο 3,64% και διαφορά από το αντίστοιχο γερμανικό μόλις στο 1,18%. Το εγχώριο επιχειρείν δείχνει ακόμη ισχυρές αντοχές και τα αποτελέσματα του εννεάμηνου που δημοσίευσαν οι εισηγμένες, ήταν κάτι παραπάνω από θετικά. Το περιβάλλον μας... πάει και το μόνο που πρέπει να ευχηθούμε είναι να μην μας τύχει πάλι καμιά... στραβή. Αν συνεχιστεί η... ρέντα, τότε το 2024 θα πάμε ακόμη καλύτερα...
Η μεγάλη βραδιά
Απόψε είναι μια μεγάλη βραδιά για την ελληνική οικονομία, καθώς αναμένουμε τη σίγουρη(;) αναβάθμιση του αξιόχρεου στην επενδυτική βαθμίδα, από τον αμερικανικό οίκο Fitch.
Με τον προϋπολογισμό να σπάει όλα τα ρεκόρ στο πρωτογενές πλεόνασμα και στο σκέλος των εσόδων, το δημόσιο χρέος να αποκλιμακώνεται ραγδαία, την ανεργία να υποχωρεί τον Οκτώβριο σε μονοψήφιο ποσοστό (9,6%), για πρώτη φορά μετά από 14 χρόνια, την Ευρωπαϊκή Ένωση, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης να υμνούν τις επιδόσεις της οικονομίας και ένα road show στο Λονδίνο, όπου το ενδιαφέρον από τους επαγγελματίες διαχειριστές των "ώριμων" αγορών βρέθηκε στο ζενίθ, δεν τολμούμε να... διανοηθούμε ότι απόψε δεν θα πάρουμε την επενδυτική βαθμίδα από τη Fitch! Η θετική... ετυμηγορία της ανοίγει τον δρόμο για την άμεση ένταξη των ελληνικών ομολόγων στους διεθνείς δείκτες, δηλαδή από τις αρχές του 2024. Η αναβάθμιση μας στην επενδυτική βαθμίδα από τον οίκο Moody's τους πρώτους μήνες του νέου έτους, απλά θα είναι το "κερασάκι στην τούρτα" για τα επιτεύγματα των τελευταίων ετών.
Από την άλλη πλευρά, αν η Fitch αναβαθμίσει μόνο τις προοπτικές σε θετικές από σταθερές, χωρίς να μας δώσει και την επενδυτική βαθμίδα, τότε η ένταξη των ελληνικών ομολόγων στους διεθνείς δείκτες, θα μετατεθεί απλά για μερικούς μήνες. Ε, δεν θα σκάσουμε κιόλας! Ωστόσο, υπάρχουν οι προϋποθέσεις για να κάνει ο οίκος, ότι έκανε προ 45 ημερών η Standard & Poor's. Σημειώνεται ότι, η Fitch μας έχει δώσει θετικά δείγματα για τις προθέσεις της, καθώς τον περασμένο Σεπτέμβριο είχε προχωρήσει στην αναβάθμιση του αξιόχρεου των τεσσάρων συστημικών τραπεζών κατά μία ή και δύο βαθμίδες, με σταθερές προοπτικές. Εξυπακούεται ότι αν απόψε η Fitch οριστικοποιήσει την επενδυτική βαθμίδα για την Ελλάδα, τότε η Δευτέρα θα είναι μια άλλη μέρα, καθώς θα δρομολογηθούν εισροές στους ελληνικούς τίτλους, οι οποίες, υπό τις παρούσες συνθήκες, θα μπορούσαν για... πλάκα να φτάσουν τα 10 δισ. ευρώ, για να μην πούμε 20 δισ. ευρώ και φανούμε υπερβολικοί! Οι επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας είναι εντυπωσιακές, τη στιγμή μάλιστα, που μεγάλες οικονομίες της Ευρωζώνης, έχουν αρχίσει να δέχονται ισχυρές πιέσεις. Για όλα τα θετικά που συμβαίνουν "φταίνε" ο Μητσοτάκης και η Νέα Δημοκρατία!
Ή πρόβα τζενεράλε με την επιστολική ψήφο και ο (νέος) σχεδιασμός του Μαξίμου για τις εκλογές του... 2027
Χθες, ο Μητσοτάκης ανακοίνωσε στο υπουργικό συμβούλιο την εφαρμογή της επιστολικής ψήφου στις προσεχείς Ευρωεκλογές, ικανοποιώντας ένα πάγιο αίτημα των απόδημων και των... ξεριζωμένων, σαν τον Κασσελάκη!
Τα κόμματα της αντιπολίτευσης μάλλον αιφνιδιάστηκαν και βλέπουν πίσω από την κίνηση Μητσοτάκη, τη σιγουριά, ότι η Νέα Δημοκρατία θα πάρει περισσότερους... μπόνους πόντους στις Ευρωεκλογές, μεγαλώνοντας την "ψαλίδα" από τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Ο Ανδρουλάκης προφανώς θέλει να αποσπαστεί με σημαντική διαφορά στις Ευρωεκλογές από τον Κασσελάκη και τον "πολυτραυματία" ΣΥΡΙΖΑ, ώστε να καταστήσει το ΠΑΣΟΚ απειλή για τη Νέα Δημοκρατία στις εθνικές εκλογές του 2027. Λοιπόν, η επιστολική ψήφος στις Ευρωεκλογές δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα crash test του Μητσοτάκη, σε σχέση με το ενδεχόμενο να ισχύσει και στις εθνικές εκλογές του 2027! Αν του βγει, τότε είναι μάλλον σίγουρο ότι θα εφαρμοστεί η διαδικασία και το 2027. Αν δεν του βγει, τότε θα πάμε στις προσεχείς εθνικές εκλογές με την... πεπατημένη.
Ο Μητσοτάκης θέλει να μετρήσει τη διαφορά που μπορεί να του δώσει η ομογένεια στις Ευρωεκλογές, ποντάροντας σε κάτι ακόμη καλύτερο στις προσεχείς εθνικές εκλογές.. Βλέπει ότι υπάρχει ο κίνδυνος εννιακομματικής ή δεκακομματικής Βουλής, οπότε το ποσοστό της αυτοδυναμίας θα ανέβει στο 38% και 39%. Στις προσεχείς εκλογές μπορεί να έχουμε στη Βουλή, τη Νέα Δημοκρατία, το ΠΑΣΟΚ, τον ΣΥΡΙΖΑ, το ΚΚΕ, τους "αποστάτες" του ΣΥΡΙΖΑ, την "Ελληνική Λύση", ένα ακόμη ακροδεξιό κόμμα στυλ "Σπαρτιατών", τη "Νίκη", την Πλεύση Ελευθερίας ή ακόμη και το ΜεΡΑ 25 του Βαρουφάκη! Δηλαδή, μιλάμε για μια Βουλή με 10 κόμματα! Αν είναι αξιωματική αντιπολίτευση του ΠΑΣΟΚ (που μάλλον θα είναι), τότε ο Μητσοτάκης, θα πρέπει να αναζητήσει... διέξοδο για μελλοντική συνεργασία κάπου αλλού. Βέβαια, το 2027 είναι μακριά και πολλά μπορεί να συμβούν. Από το να μπουν στη Βουλή 6 κόμματα μέχρι να βρεθούμε ακόμη και στα... έντεκα!
Το μεγάλο ζητούμενο για τον Μητσοτάκη είναι η εικόνα της χώρας στο τέλος της τετραετίας. Δηλαδή, να παρουσιάσει στο εκλογικό σώμα μια οικονομία με θεαματικά μικρότερο δημόσιο χρέος σε σχέση με σήμερα, υψηλότερα εισοδήματα και το θέμα της ακρίβειας να υποβαθμίζεται σημαντικά. Επιπλέον, θα έχουν τελειώσει σχεδόν όλα τα έργα του Ταμείου Ανάκαμψης, θα διατηρούνται υψηλές οι τιμές των ακινήτων (αν δεν στραβώσει κάτι...) και γενικώς, θα είμαστε μια πολύ ωραία... ατμόσφαιρα. Αν οι απόδημοι κάνουν τη διαφορά στις Ευρωεκλογές, τότε μάλλον θα συμβεί το ίδιο και στις εθνικές. Οπότε, ο Μητσοτάκης ελπίζει ότι θα είναι και πάλι αυτοδύναμη η Νέα Δημοκρατία το 2027, για να συνεχίσει και να επιτύχει ακόμη καλύτερες επιδόσεις έως το 2031 και... βλέπουμε! Κάπως έτσι διαμορφώνονται ο σχεδιασμός και οι σκέψεις που επεξεργάζονται και αναλύονται στην κυβέρνηση, με βάση τα σημερινά δεδομένα. Ο δρόμος είναι μακρύς και πολλά μπορούν να συμβούν...
Κυριαρχία Μητσοτάκη, αισιοδοξία Ανδρουλάκη, απελπισία Κασσελάκη και η αγωνία στους "μικρούς" και τους... εντεκαδάτους!
Χθες, στον τηλεοπτικό σταθμό MEGA, παρουσιάστηκε η δημοσκόπηση της Metron Analysis, του έμπειρου προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου της εταιρείας, Στράτου Φαναρά.
Από τα ευρήματα της έρευνας, προφανώς και δεν αποτελεί είδηση η μεγάλη διαφορά της Νέας Δημοκρατίας από τον δεύτερο ή του Μητσοτάκη από τους υπόλοιπους αρχηγούς. Ωστόσο, το παιχνίδι παίζεται στους "μικρομεσαίους", δηλαδή σε ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ και ΚΚΕ, αλλά και στους υπόλοιπους "μικρούς", δηλαδή "Ελληνική Λύση", "Σπαρτιάτες", "Νίκη" και "Πλεύση Ελευθερίας". Δεν μπορούμε να εκφέρουμε γνώμη για τους "αποστάτες" του ΣΥΡΙΖΑ (τους... εντεκαδάτους), οι οποίοι δεν έχουν μετρηθεί ακόμη, καθώς δεν έχουν ανακοινώσει το όνομα και την πλατφόρμα του νέου κόμματος.
Για την... ιστορία, η δημοσκόπηση δίνει προβάδισμα 22,9 εκατοστιαίες μονάδες στη Νέα Δημοκρατία, έναντι του ΠΑΣΟΚ (μας... τελείωσε από τη δεύτερη θέση ο ΣΥΡΙΖΑ), ενώ φαίνεται ότι ο Κασσελάκης θα δώσει σκληρή μάχη με τον Κουτσούμπα για την τρίτη θέση! Στην πρόθεση ψήφου η Νέα Δημοκρατία κερδίζει μισή εκατοστιαία μονάδα σε σχέση με τη δημοσκόπηση του Οκτωβρίου και φτάνει στο 30,5%. Ακολουθούν το ΠΑΣΟΚ με 12,2% (συν 1,6 μονάδες), ο ΣΥΡΙΖΑ με 10,2% (μείον 1,8 μονάδες), ενώ το ΚΚΕ ακολουθεί σε απόσταση... βολής με 9,2%! Στη συνέχεια βρίσκουμε την "Ελληνική Λύση" με 4,6%, τους Σπαρτιάτες με 3%, "Νίκη" και "Πλεύση Ελευθερίας" 2,7% και ΜεΡΑ 25 με 2,2%, ενώ άλλο κόμμα δηλώνει ότι θα ψηφίσει το 2,6%. Το υπόλοιπο 21,1% βρίσκεται στην "γκρίζα ζώνη" και προφανώς αποτελεί ένα μέγεθος που τα κομματικά επιτελεία θέλουν να προσεγγίσουν.
Στην εκτίμηση ψήφου, η Νέα Δημοκρατία λαμβάνει 38,2% και έχει διαφορά 22,9 εκατοστιαίες μονάδες από το ΠΑΣΟΚ, το οποίο λαμβάνει 15,3%, σημειώνοντας άνοδο κατά 3,5 εκατοστιαίες μονάδες, σε σχέση με την προηγούμενη μέτρηση. Προφανώς ο Ανδρουλάκης έχει πολλούς λόγους να αισιοδοξεί για τη... δεύτερη θέση. Ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται στην τρίτη θέση και κινείται σχεδόν 5 εκατοστιαίες μονάδες κάτω από το ποσοστό των εθνικών εκλογών, καθώς λαμβάνει 12,7% και υπολείπεται κατά 25,5 μονάδες της Νέας Δημοκρατίας! Μιλάμε για απελπισία! Από κοντά στον ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται το ΚΚΕ με 11,5%, αυξάνοντας τη δύναμη του κατά 3,8 εκατοστιαίες μονάδες σε σχέση με τις βουλευτικές εκλογές, ενώ η "Ελληνική Λύση" λαμβάνει 5,2%, οι "Σπαρτιάτες" 3,8%, η "Πλεύση Ελευθερίας" 3,4% και η "Νίκη" 3,3%.
Πάμε τώρα στο κεφάλαιο της καταλληλότητας για την πρωθυπουργία. Στο σημείο αυτό, μάλλον οι εταιρείες δημοσκοπήσεων, πρέπει να... επανεξετάσουν τη στάση τους, καθώς μπορεί να κατηγορηθούν για προβολή εικόνων... σεξουαλικού περιεχομένου! Ο Μητσοτάκης συγκεντρώνει ποσοστό 41% και ο Ανδρουλάκης με τον Κασσελάκη... 5%! Υπάρχει και το 31% που λέει ότι δεν προτιμά για πρωθυπουργό κανέναν από τους σημερινούς αρχηγούς κομμάτων. Στις θετικές γνώμες ο Μητσοτάκης συγκεντρώνει 45% και ο Κασσελάκης 16%, ενώ οι αρνητικές γνώμες για τον πρώτο είναι 50% και για τον δεύτερο 73%! Δηλαδή, το... καινούριο που εκπροσωπεί ο Κασσελάκης, ο οποίος δηλώνει ότι μπορεί να κερδίσει τον Μητσοτάκη, ήδη έχει φάει... πόρτα!
Από την άλλη πλευρά, στο ερώτημα για τη δημοφιλία των πολιτικών αρχηγών, έχει ενδιαφέρον η "μάχη" και στην κορυφή, καθώς ο Μητσοτάκης ξαναπέρασε στην πρώτη θέση με 48% θετικές γνώμες και 49% αρνητικές, παίρνοντας την πρωτιά που είχε σημειώσει τον Σεπτέμβριο ο Κουτσούμπας, ο οποίος είναι πλέον στο 45%-45%. Βέβαια, όταν μιλάμε για θετική γνώμη του εκλογικού σώματος για τον Κουτσούμπα, προφανώς αυτή έχει να κάνει με την αίσθηση ότι μαζί του σπας... πλάκα και είναι ωραίος για χαβαλέ, αστειάκια και κανένα... κοψίδι! Ο Ανδρουλάκης έχει 39% θετικές γνώμες και 52% αρνητικές (καλή επίδοση), ακολουθεί μετά η Κωνσταντοπούλου και στην 5η θέση βρίσκεται ο Κασσελάκης με 70% αρνητικές γνώμες και 23% θετικές. Και ο ΣΥΡΙΖΑ κατρακυλά ολοένα και περισσότερο. Πιο χαμηλά, πιο χαμηλά, όπως θα τραγουδούσε η συντρόφισσα Άντζυ Σαμίου...