Σε μια δύσκολη συγκυρία για την ευρωπαϊκή οικονομία, με την ενεργειακή κρίση να “καλπάζει”, η Ελλάδα για πρώτη φορά δεν είναι στην πρώτη γραμμή του… “πολέμου”.
Ενώ οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες ετοιμάζονται για ένα δύσκολο φθινόπωρο στην αγορά ομολόγων, η Ελλάδα δεν βιάζεται να κάνει κινήσεις. Ούτε έχει το άγχος των αγορών, ούτε “καίγεται”, άμεσα, να μπει στο νέο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων από την ΕΚΤ.
Το ταμειακό μαξιλάρι των 40 δισ. ευρώ αποτελεί μια σημαντική ανάσα για το δύσκολο φθινόπωρο που έρχεται και ουσιαστικά διαμορφώνει ένα δίχτυ ασφαλείας μέχρι να ξεκαθαρίσει το τοπίο στην Ευρώπη. Την ώρα δηλαδή που πολλές ευρωπαϊκές χώρες (κυρίως του νότου) πρέπει να “βγουν” για να δανειστούν η Ελλάδα για πρώτη φορά μετά από πολύ καιρό, μπορεί να περιμένει! Έχει ήδη καλύψει κατά 70% το αναθεωρημένο πρόγραμμα δανεισμού της και το υπόλοιπο 30% δε χρειάζεται να καλυφθεί με “βαριές” εκδόσεις.
Στην αγορά ομολόγων φαίνεται πως θα ξεσπάσει φθινοπωρινή “καταιγίδα” με τα σύννεφα να μαζεύονται πάνω από χώρες του Νότου που έχουν καλύψει μόλις το 40-50% των φετινών τους δανειακών προγραμμάτων. Χώρες που στράφηκαν σε πολύ μικρές εκδόσεις μόλις ξέσπασε η αναταραχή στις αγορές και τώρα θα υποχρεωθούν να βγουν με μεγάλες εκδόσεις, την ώρα που μαζί τους θα βγουν και η ΕτΕπ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο ESM, πιέζοντας ακόμα περισσότερο τα επιτόκια και τις πηγές δανεισμού. Θυμίζουμε ότι 10ετές ομόλογο της Ιταλίας στις αρχές Ιουνίου άγγιξε το 4,3%, ενώ το spread με το γερμανικό 10ετές έφτασε στις 215 μονάδες βάσης.
Το μεγάλο “όπλο” της Ελλάδας αυτή τη στιγμή είναι το ταμειακό απόθεμα των 40 δισ. ευρώ, το οποίο διατηρείται σε αυτά τα επίπεδα, παρά τα μέτρα στήριξης σε νοικοκυριά κι επιχειρήσεις, Οι πληροφορίες αναφέρουν, μάλιστα, ότι λόγω των ειδικών συνθηκών που έχουν δημιουργηθεί στις αγορές, πιθανότατα θα μείνει στο συρτάρι για φέτος ο προγραμματισμός έκδοσης “πράσινου” ομολόγου, έτσι ώστε να μην “καεί” μια έκδοση που έχει άλλη στόχευση.
Όσον αφορά στο 2023, οι δανειακές της ανάγκες θα παραμείνουν στα επίπεδα των 10 δισ. ευρώ. Μετά την απόφαση, μάλιστα, της ΕΚΤ να εφαρμόσει το σχέδιο επανεπένδυσης σε κρατικά ομόλογα εκτιμάται ότι μπορεί να αγοράσει -ως το 2024- απο την Ελλάδα, 15- 20 δισ. εφόσον κριθεί αναγκαίο. Πρόκειται για το «Μέσο για την Προστασία της Μετάδοσης» (Transmission Protection Instrument – TPI), δηλαδή τον μηχανισμό παρέμβαση της ΕΚΤ στη δευτερογενή αγορά, για τη στήριξη των ομολόγων χωρών που αντιμετωπίζουν επιδείνωση των συνθηκών χρηματοδότησής τους.
Για να μπορούν τα ομόλογα μίας χώρας να συμπεριληφθούν στο πρόγραμμα TPI η συγκεκριμένη χώρα θα πρέπει να έχει εμπράκτως δείξει ότι επιδιώκει να βρίσκεται σε ενάρετη δημοσιονομική τροχιά, δηλαδή πως επιδιώκει πρωτογενή πλεονάσματα και μείωση του δημόσιου χρέους της. Παράλληλα, η εκάστοτε χώρα θα πρέπει να δείχνει μεταρρυθμιστική διάθεση και να είναι συνεπής με τους στόχους του εθνικού σχεδίου ανάκαμψης που έχει καταθέσει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Η Ελλάδα τώρα, που παλεύει με τα ελλείμματα (και με αμφίβολο το στόχο πλεονασμάτων), δεν βιάζεται να κάνει κινήσεις και σε αυτό το μέτωπο (έχοντας χαράξει πορεία για την επενδυτική βαθμίδα) πόσο μάλλον όταν μπορεί να κρατά σταθερή τη στάθμη των ταμειακών διαθεσίμων.