Η Moody's μπορεί να μας απογοήτευσε, διατηρώντας σταθερό το αξιόχρεο της Ελλάδας, αλλά άφησε υποσχετική σίγουρης αναβάθμισης στην επενδυτική βαθμίδα το προσεχές φθινόπωρο.
Γράφει ο Λουκάς Γεωργιάδης
Πάντως, δεν μας... χάλασε η "ετυμηγορία" της Moody's, καθώς η Ελλάδα βρίσκεται στην επενδυτική βαθμίδα με βάση τις αξιολογήσεις των 3 από τους 4 αναγνωρισμένους οίκους, από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Ως γνωστόν, οι Standard & Poor's, Ftich και DBRS έχουν ήδη δώσει την επενδυτική βαθμίδα στην Ελλάδα, ενώ το ίδιο έχουν πράξει και δύο ακόμη μη αναγνωρισμένοι, ο γερμανικός Skope και ο ιαπωνικός R&I. Τι σημαίνουν τα παραπάνω; Ήδη, τα ελληνικά ομόλογα έχουν ενταχθεί σε διεθνείς δείκτες και δεν επηρεάζεται το αξιόχρεο από τη μη αναβάθμιση. Η Moody's είδε την "κοιλιά" στο περυσινό ΑΕΠ και... κώλωσε, περιμένοντας προφανώς πιο ισχυρά δημοσιονομικά και μακροοικονομικά στοιχεία μέσα στους προσεχείς μήνες.
Σύμφωνα με τον αμερικανικό οίκο, το πραγματικό ΑΕΠ αναμένεται να σημειώσει αύξηση κατά 2,4% φέτος και 2,3% το 2025, έχοντας τη στήριξη από την εγχώρια ζήτηση και τις εξαγωγές, ενώ ο πληθωρισμός θα υποχωρήσει κοντά στο 2%. Η Moody's αναφέρει ότι ο πληθωρισμός και τα υψηλά επιτόκια επιβάρυναν τις καταναλωτικές δαπάνες και τις επενδύσεις. Επιπλέον, δεν γίνεται να περάσουν απαρατήρητοι οι ύμνοι για το εγχώριο τραπεζικό σύστημα! Είναι θέμα χρόνου να μας αναβαθμίσει, αν και μικρή σημασία έχει πλέον αυτό. Γιατί, εκεί μας... κατάντησε ο Μητσοτάκης. Να μη δίνουμε βάση, αν μας αναβάθμισε ή όχι η Moody's!
Κίνηση-ματ για το χρέος ετοιμάζει η κυβέρνηση
Θέλουν δεν... θέλουν οι οίκοι αξιολόγησης θα μας αναβαθμίσουν πολλές φορές έως το τέλος του 2025, καθώς η κυβέρνηση θα προχωρήσει σε κινήσεις αποπληρωμής χρέους, που δεν υπάρχει περίπτωση ούτε... μία στο εκατομμύριο, να τους αφήσουν... αδιάφορους!
Η διατήρηση του "μαξιλαριού" των 39-40 δισ. ευρώ καθίσταται πλέον... ασύμφορη και πρέπει να... ξεφρακάρουμε το χρέος. Μέσα στους επόμενους μήνες, η κυβέρνηση θα προχωρήσειι και σε νέες αποπληρωμές χρέους, όπως έγινε πέρυσι και πρόπερσι. Αυτό σημαίνει νοικοκυριό και η κυβέρνηση το κάνει πράξη. Θα "διώξει" χρέη άνω των 15 δισ. ευρώ έως το τέλος της τετραετίας, για να γλιτώσουμε τόκους άνω των 450 εκατ. ευρώ ετησίως. Σημειώνεται ότι το "μαξιλάρι" είχε επιβληθεί από τους δανειστές το 2018, επί των... ακατανόμαστων που κυβερνούσαν τη χώρα και είχαν ρημάξει τους πάντες στους φόρους. Ήταν ένα από τα πολλά εγκλήματα της τότε κυβέρνησης, η οποία προτίμησε να ρημάξει την οικονομία, τις επιχειρήσεις και τους πολίτες, παρά να έχει μια ανοικτή γραμμή πίστωσης από τον μηχανισμό στήριξης.
Η πολιτική του Μητσοτάκη έχει αποδώσει καρπούς και η Ελλάδα δανείζεται πλέον από τις αγορές, συγκεντρώνοντας προσφορές δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ, όποτε διαθέτει κρατικούς τίτλους σε δημοπρασίες. Συνεπώς, δεν έχει νόημα να "τρέχουν" οι τόκοι στο χρέος και να έχουμε στην... μπάντα 40 δισ. ευρώ! Η μείωση του χρέους κατά 15 δισ. ευρώ έως τα μέσα του 2027 (δηλαδή, έως τις εκλογές...) από τη μία θα μας γλιτώσει από την πληρωμή τσάμπα τόκων, ύψους εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ σε ετήσια βάση και από την άλλη θα μειώσει το απόθεμα στα 25 δισ. ευρώ ή στο 10% του ΑΕΠ, που θεωρείται επαρκέστατο "μαξιλάρι" ασφαλείας. Η Ελλάδα βγήκε με το... σπαθί της στις αγορές και δεν έχει νόημα να κρατάει τόσο μεγάλα ποσά στην άκρη, ενώ το "φέσι" από τους τόκους εξυπηρέτησης του χρέους, μεγαλώνει. Αφήστε δε, που μια τέτοια μείωση σε συνδυασμό με το πρωτογενές πλεόνασμα θα ρίξουν το χρέος άλλες 10 μονάδες ως ποσοστό του ΑΕΠ.
Ο Μητσοτάκης, στο τέλος της τετραετίας πάει να πετύχει μείωση του δημοσίου χρέους κάτω από το 120% του ΑΕΠ, ενώ έως το 2031 (αν και είναι μακριά), μπορεί να ρίξει το χρέος κάτω από το 100% του ΑΕΠ. Έτσι, όταν από το 2032-2033 θα λήξει η περίοδος χάριτος των δανείων του τρίτου μνημονίου και θα αποπληρώσουμε μεγάλα δάνεια, τα δημόσια οικονομικά θα είναι ανθεκτικά και δεν θα έχουμε κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα. Αφήστε που θα έχουμε φτάσει αρκετά χρόνια νωρίτερα σε αξιόχρεο επιπέδου Α. Οφείλουμε όμως να κρατήσουμε κάποια επιφύλαξη, μήπως οι πολιτικές ισορροπίες ανατραπούν και η Ελλάδα παρουσιάσει αυξημένο πολιτικό ρίσκο, ως χώρα.
Καλπάζει το πλεόνασμα του προϋπολογισμού, διεθνές success story η Ελλάδα
Ο προϋπολογισμός υπερβαίνει κάθε μήνα τους στόχους, αλλά ο Μητσοτάκης δεν πρόκειται να κάνει βήμα πίσω σε σχέση με τη δημοσιονομική πειθαρχία, καθώς, έχει "χτίστεί" μια ισχυρή σχέση αξιοπιστίας μεταξύ της Ελλάδας και των αγορών.
Το πρώτο δίμηνο ο προϋπολογισμός "πέταξε", παρουσιάζοντας πρωτογενές πλεόνασμα 3,401 δισ. ευρώ, έναντι ετήσιου στόχου 5 δισ. ευρώ και 1,983 δισ. ευρώ, το αντίστοιχο περυσινό δίμηνο. Η ισχυρή δυναμική του πρώτου διμήνου θα επιταχυνθεί τους προσεχείς μήνες, όταν θα αρχίσει η ισχυρή ροή φορολογικών εσόδων, όπως ο φόρος εισοδήματος και ο ΕΝΦΙΑ, ενώ η έκρηξη του τουριστικού ρεύματος θα οδηγήσει σε νέα υψηλά τις εισπράξεις από τον ΦΠΑ, ανεβάζοντας και τον πήχυ των φόρων που θα εισπραχθούν το 2025, όταν αυτοί βεβαιωθούν για τα φετινά εισοδήματα.
Ακόμη πιο εντυπωσιακό είναι το στοιχείο ότι ο κρατικός προϋπολογισμός εμφάνισε πλεόνασμα 1,46 δισ. ευρώ στο πρώτο δίμηνο του έτους, έναντι στόχου για πλεόνασμα 101 εκατ. ευρώ που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού, αλλά και πλεονάσματος 2,308 δισ. ευρώ που είχε επιτευχθεί κατά το αντίστοιχο περυσινό διάστημα. "Κλειδί" για το πρώτο δίμηνο ήταν τα φορολογικά έσοδα, τα οποία διαμορφώθηκαν στα 11,401 δισ. ευρώ και ήταν αυξημένα κατά 950 εκατ. ευρώ ή 9,1% σε σχέση με τον στόχο. Κι όμως, παρά τη σοβαρή αυτή υπέρβαση, ο Μητσοτάκης και ο Χατζηδάκης, ούτε καν σκέφτονται να προχωρήσουν σε παροχές, γιατί "όσα ξέρει ο νοικοκύρης δεν τα ξέρει ο κόσμος όλος".
Το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης κρατάει "πολεμοφόδια" για τους προσεχείς μήνες, καθώς πάντα υπάρχει το ενδεχόμενο ανατροπών, λόγω διεθνούς περιβάλλοντος ή ενός... ξαφνικού γεγονότος. Αν όλα πάνε καλά, τότε στο τέλος του έτους (η φετινή χρήση κλείνει τον Φεβρουάριο του 2025), τότε η κυβέρνηση θα έχει αρκετό χρήμα για να μοιράσει τα προσεχή Χριστούγεννα. Το μόνο που δεν πρόκειται να θυσιάσει ο Μητσοτάκης είναι η δημοσιονομική πειθαρχία. Το παρελθόν μας έχει διδάξει ότι όταν μοιράζεται χρήμα στον... περιούσιο λαό εις βάρος της οικονομίας, τότε το τίμημα είναι υψηλό για τους ίδιους τους αποδέκτες αυτών των παροχών. Γιατί ο λαϊκισμός πληρώνεται και μάλιστα πολύ ακριβά...
Την ίδια στιγμή, ο Διοικητής της Τραπέζης Ελλάδος, με τον απόλυτο βαθμό αξιοπιστίας που διαθέτει ως πρόσωπο, στέλνει διαρκώς το μήνυμα προς τις αγορές, ότι η Ελλάδα αποτελεί "διεθνές σενάριο επιτυχίας (success story). Απευθυνόμενος σε ένα ειδικό και ξεχωριστό κοινό στο London School of Economics, αν και αναγνώρισε τα διαρθρωτικά προβλήματα που εμποδίζουν την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, διαφήμισε την Ελλάδα, δίνοντας έμφαση στην αξιοποίηση της πιστοληπτικής αξιολόγησης. Ταυτόχρονα, ο κ. Στουρνάρας, με το κύρος που έχει στο διεθνές στερέωμα, διαβεβαίωσε τους επενδυτές και τους αναλυτές, ότι έχουν αντιμετωπιστεί με επιτυχία τα δημοσιονομικά προβλήματα, η βιωσιμότητα του χρέους και η αναδιάρθρωση και ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών.
Διαβάζοντας προσεκτικά τα μηνύματα της JP Morgan και της Bank of America
Οι δύο κορυφαίοι αμερικανικοί κολοσσοί JP Morgan και Bank of America βλέπουν ότι η οικονομία των ΗΠΑ μπορεί να βρεθεί σε φάση αποπληθωρισμού, προειδοποιώντας τους επενδυτές ότι... αγνοούν σημαντικούς κινδύνους.
Ο στασιμοπληθωρισμός, δηλαδή, ο συνδυασμός αυξημένου πληθωρισμού και αδύναμης οικονομικής ανάπτυξης, σύμφωνα με τους αναλυτές των δύο τραπεζικών κολοσσών, μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης, τις οποίες δεν έχουν λάβει υπόψιν οι επενδυτές. Η JP Morgan και η BofA, επισημαίνουν ότι στην περίπτωση στασιμοπληθωρισμού, θα υπάρξει ισχυρή ζήτηση για εμπορεύματα, χρυσό, μετρητά και κρυπτονομίσματα, ενώ θα επιδεινωθεί η εικόνα των επιτοκίων των αμερικανικών κρατικών ομολόγων. Μάλιστα, προσθέτουν με έμφαση ότι σε περίπτωση επικράτησης του στασιμοπληθωρισμού, οι μετοχές θα μπουν σε δεύτερη μοίρα και θα αργήσουν να πάρουν και πάλι... μπρος. Προς το παρόν, όλοι και όλα κινούνται σε μια φάση συγκρατημένου... ντελίριου. Ωστόσο, σχεδόν πάντα, μετά από τέτοιες καταστάσεις, έρχεται η απότομη... προσγείωση. Η ανάλυση των δύο αμερικανικών τραπεζών εξηγεί σε πολύ μεγάλο βαθμό γιατί η τιμή του χρυσού κινείται σε ιστορικό υψηλό και φαίνεται ότι έχει ακόμη δρόμο...
Οι... ανέξοδες υποσχέσεις του... influencer Κασσελάκη που οδηγούν σε μνημόνιο και η "περιποίηση" από τον Χατζηδάκη!
Ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ Στέφανος Κασσελάκης βρίσκεται στο Κέντρο Εκπαίδευσης Πυροβολικού της Θήβας, αλλά οι 20 μέρες της θητείας του δεν θα του επιτρέψουν ποτέ να αποκτήσει μια εμπειρία στη ρίψη... βλημάτων.
Βέβαια, ο στρατεύσιμος πριν μπει στο Κέντρο Εκπαίδευσης έριξε στον... βρόντο (ή και στον... Γάμο του Καραγκιόζη!) με το... κοστολογημένο πρόγραμμα του για την οικονομία. Τελικά, αποδεικνύεται ότι η... ανοησία δεν έχει κανένα κόστος, ενώ αν τη φορολογούσαμε, μπορεί να είχαμε μηδενίσει και το δημόσιο χρέος!!! Πραγματικά, οι οικονομολόγοι του Κασσελάκη πρέπει να προταθούν για Νόμπελ Οικονομίας, γιατί το κόστος των μέτρων που εισηγήθηκαν φτάνει τα 40 δισ. ευρώ! Ένα μνημόνιο δρόμος δηλαδή...
Βγήκε το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και μέσα σε 2.532 λέξεις, αλλά και με πίνακες και κοστολόγηση μέτρο-μέτρο, τον έστειλε τον αρχηγό του ΣΥΡΙΖΑ για... βρούβες! Μπορεί να έφυγε ο Τσίπρας, αλλά ο διάδοχος του είναι... άξιος! Πρότεινε μέτρα τεράστιου δημοσιονομικού κόστους που με "ασφαλή" τρόπο οδηγούν στον γκρεμό! Μόνο... 16 δισ. ευρώ το κόστος για τον πρώτο χρόνο και 8 δισ. ευρώ ετησίως, έως το τέλος της τετραετίας. Δηλαδή, 16 συν 24, ίσον 40 δισ. ευρώ. Λογικό ήταν να... κουφαθούν οι τεχνοκράτες του υπουργείου που προχώρησαν στην πλήρη κοστολόγηση των μέτρων! Πάντως, από τη στιγμή που δεν διαχειρίζεται τις τύχες της χώρας, μπορεί να λέει ό,τι θέλει ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ. Και φυσικά, εφόσον υπήρχε περίπτωση να εφαρμόσει τέτοια μέτρα, την άλλη μέρα θα κατέρρεε το σύμπαν. Οι κάτοχοι ελληνικών ομολόγων θα μας τα... ταχυδρομούσαν για να τα κάνουμε... ταπετσαρίες και οι επενδυτές θα άρχιζαν να διαγράφουν τη λέξη Ελλάδα. Και τι θα έμενε στο τέλος; Μα φυσικά, ένας... Πολάκης, ο οποίος έκανε λόγο για το πιο... αξιόπιστο πρόγραμμα ενός αριστερού κόμματος, κατά τα τελευταία 30 χρόνια! Ο γιατρός από τα Σφακιά με τα διπλά βιβλία έχει και άποψη περί... κοστολόγησης για το πρόγραμμα του κόμματος του, το οποίο οδηγεί σε νέο μνημόνιο! Βέβαια, ό,τι μπορεί πράττει και αυτός, γιατί αν δεν παινέψεις το σπίτι σου θα πέσει να σε πλακώσει...
Πάμε να δούμε, πώς αναλύει το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών τις υποσχέσεις χωρίς αντίκρισμα, που έδωσε ο Κασσελάκης:
- Η μείωση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στα καύσιμα θα οδηγούσε... μία και έξω σε απώλεια εσόδων ύψους 1,9 δισ. ευρώ.
- Ο μηδενισμός του συντελεστή ΦΠΑ στις κατηγορίες βασικών αγαθών, δηλαδή στο αλεύρι, το ψωμί, τα δημητριακά, το κρέας, τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα αυγά, τα έλαια, τα λαχανικά και φυσικά σε όλα τα είδη διατροφής βρεφών και νηπίων, θα αφαιρούσε από τον προϋπολογισμό 2,3 δισ. ευρώ από το πρώτο έτος.
- Η απομείωση των συντελεστών ΦΠΑ στο 21% από 24% στο 11% από 13% και στο 5% από 6%, θα κόστιζε... μόνο 2,4 δισ. ευρώ κάθε χρόνο. Δηλαδή στην τετραετία 9,6 δισ. ευρώ.
- Η αλλαγή της κλίμακας φορολόγησης των φυσικών προσώπων με μείωση των συντελεστών για τα μικρομεσαία εισοδήματα, θα κόστιζε στον προϋπολογισμό την απώλεια εσόδων... μόνο 3,5 δισ. ευρώ ετησίως ή 14 δισ. ευρώ στην τετραετία.
- Η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 4,5% στην τριετία θα οδηγούσε σε απώλειες για το ασφαλιστικό σύστημα 600 εκατ. ευρώ τον πρώτο χρόνο, 1,3 δισ. ευρώ τον δεύτερο, 1,9 δισ. ευρώ τον τρίτο και 1,9 δισ. ευρώ τον τέταρτο. Άρα, στην τετραετία θα χάνονταν 5,7 δισ. ευρώ.
- Η κατάργηση της προκαταβολής φόρου θα οδηγούσε από τον πρώτο χρόνο σε απώλεια εσόδων ύψους 4,2 δισ. ευρώ, ενώ τα επόμενα τρία χρόνια δεν θα έμπαινε σεντ στο δημόσιο ταμείο.
- Η μείωση του φόρου ενοικίων θα αφαιρούσε έσοδα 700 εκατ. ευρώ ετησίως ή 2,8 δισ. ευρώ στην τετραετία.
Τα παραπάνω οδηγούν σε κόστος 40 δισ. ευρώ και με τις... υγείες μας! Όμως, υπάρχουν και οι άλλες... αρλούμπες που ανακοίνωσε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, οι οποίες αποδεικνύουν ότι έχει άγνοια βασικών θεμάτων, τα οποία μάλιστα, έχουν έντονο κοινοτικό αποτύπωμα, καθώς γίνονται μέσω συγκεκριμένων διαδικασιών εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ειδικότερα:
- Για τη θέσπιση ανώτατου περιθωρίου κέρδους 5% στην χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και ανώτατου ορίου κέρδους στην λιανική ανά Μεγαβατώρα, σε ετήσια βάση, το υπουργείο ανακοίνωσε ότι το ευρωπαϊκό πλαίσιο που θεσπίστηκε προσωρινά για την Ουκρανική και κατά συνέπεια ενεργειακή κρίση, επέτρεψε στη χώρα μας και κατόπιν έγκρισης της Επιτροπής στη βάση προσωρινού και έκτακτου χαρακτήρα του μέτρου, τη λειτουργία του μηχανισμού αυτόματης παρακράτησης κερδών στις εταιρείες ενέργειας έως και τον Δεκέμβριο του 2023. Σήμερα, οι τιμές της ενέργειας έχουν επιστρέψει στα επίπεδα προ του πολέμου, οπότε δεν υπάρχει καν θέμα. Οποιαδήποτε μονιμοποίηση μηχανισμού παρακράτησης κερδών ή ανώτατου πλαφόν κέρδους είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν συνάδει με τους ευρωπαϊκούς κανόνες, ενώ πλέον δεν αναμένεται να έχει ουσιαστική επίδραση στις τιμές, με δεδομένο τα επίπεδα που αυτές έχουν διαμορφωθεί. Αντίθετα είναι εξαιρετικά πιθανό να οδηγήσει σε από-επένδυση στον κλάδο ενέργειας και μείωση του ανταγωνισμού εις βάρους του καταναλωτή.
- Για το πλαφόν στη διύλιση και στα κέρδη της εφοδιαστικής αλυσίδας, αναφέρεται ότι οι προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ είναι εκτός ευρωπαϊκού πλαισίου, ενώ θα οδηγήσουν και σε απο-επένδυση στην ελληνική αγορά, προκαλώντας έλλειψη αγαθών και αύξηση τιμών.
- Η αύξηση της φορολόγησης στις επιχειρήσεις θα οδηγήσει σε εγκατάλειψη επενδύσεων και φυγή κεφαλαίων. Αυτό προφανώς, το καταλαβαίνει όχι ένας πρωτοετής φοιτητής οικονομικής σχολής, αλλά και ένας μαθητής Γ΄ Λυκείου!
Το Πρόγραμμα της... Τεχνόπολης, είναι πολλαπλάσιο του Προγράμματος της Θεσσαλονίκης, που είχε ανακοινώσει ο Τσίπρας το 2014 και για το οποίο μας είχαν ζαλίσει τα... ώτα επί μήνες οι οπαδοί του ΣΥΡΙΖΑ. Τελικώς, ήρθε τι τρίτο μνημόνιο και μετά οι ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ έγιναν τα καλύτερα... κατοικίδια, που υπάκουαν σε κάθε υπόδειξη των δανειστών. Και μετά περιμένουν αυτοί οι άνθρωποι να τους πάρουμε στα σοβαρά...