Ξεκίνησε ήδη η προεκλογική περίοδος και έως τις Ευρωεκλογές φαίνεται ότι δεν θα... πλήξουμε καθόλου, καθώς, είναι... περίπου σίγουρο ότι και η πορεία προς τη διαδικασία αλλά και η βραδιά της... καταμέτρησης, μπορεί να κρύβει πολλές εκπλήξεις και πολύ πιθανόν εξελίξεις...
Γράφει ο Λουκάς Γεωργιάδης
Με βάση αυτά που έχουν συμβεί τα τελευταία 24ωρα, απ΄ όλα έχει ο... μπαξές. Ξεκινήσαμε με την... καταδίκη της Ελλάδας από Ευρωβουλευτές σχετικά με τη λειτουργία του κράτους δικαίου στην Ελλάδα, ενώ μετά από μερικές ώρες, ο Economist, με βάση τους δείκτες που χρησιμοποιεί και διαβάζει ολόκληρος ο πλανήτης, ανακοίνωνε την κατάταξη της Ελλάδας στην 20η θέση παγκοσμίως, σε σχέση με τα χαρακτηριστικά που έχει μια "πλήρης δημοκρατίας". Σίγουρα, οι εχθροί εντός και εκτός συνόρων, δεν χάρηκαν με αυτήν την εξέλιξη ή, για να αποδώσουμε καλύτερα, μάλλον τους έμεινε η... χαρά από το "καταδικαστικό" ψήφισμα της Ευρωβουλής, που είχε ως καταλύτες, κάποιους "πατριώτες".
Μετά, εν μέσω της θλιβερής επετείου μνήμης για την τραγωδία των Τεμπών, στο δημόσιο διάλογο άνοιξε η συζήτηση για το... μπάζωμα που έγινε στον τόπο του δυστυχήματος, το οποίο, σύμφωνα με εξηγήσεις που δόθηκαν από τους αρμόδιους του κρατικού μηχανισμού, είχε να κάνει με καθαρά τεχνικό ζήτημα, καθώς υπήρχε κίνδυνος να τουμπάρουν οι γερανοί που ήταν επιφορτισμένοι να μεταφέρουν τα βαγόνια των μοιραίων αμαξοστοιχιών. Το έδαφος ήταν "μπόσικο" και εγκυμονούσε κινδύνους για τα βαρέα οχήματα που θα έπρεπε να σηκώσουν και να μεταφέρουν το βαρύ φορτίο των βαγονιών. Οι αιχμές ήταν προφανείς, καθώς έπρεπε οι... μη ειδικοί να πιαστούν από κάπου για να κατηγορήσουν την κυβέρνηση και να φέρουν την μπάλα εντός του Μεγάρου Μαξίμου. Πάει κι αυτό.. Στο καπάκι μας προέκυψε το mea culpa του Αλέξη Τσίπρα για τις υποθέσεις της Novartis και των τηλεοπτικών αδειών, προκαλώντας αντιπαράθεση με τη Νέα Δημοκρατία, αλλά και εσωκομματικά... γαργαλήματα στον ΣΥΡΙΖΑ.
Στη συνέχεια ήρθαν τα e-mail της Ευρωβουλεύτριας της Νέας Δημοκρατίας, Άννας Μισέλ Ασημακοπούλου, προς μερίδα αποδήμων, με τα οποία τους ενημέρωνε για την υποψηφιότητα της. Μαζί με τα e-mail και ταυτόχρονα, ο Ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Κώστας Αρβανίτης, μας πληροφόρησε ότι μεσολάβησε ο ίδιος για την αναφορά, σύμφωνα με την οποία, αν η Ελλάδα δεν... συμμορφωθεί με τους κανόνες του κράτους δικαίου, τότε θα πρέπει να γίνει περικοπή κονδυλίων προς τη χώρα μας! Μίλησε ο άνθρωπος, που αν ανοίξουμε τα έργα και ημέρες επί των ημερών του κόμματος του στην εξουσία, τότε θα χρειαστούμε... βιβλία! Προφανώς ο εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ, έχοντας πλήρη εικόνα για το περιβάλλον... πλήρους δημοκρατίας επί των ημερών διακυβέρνησης Τσίπρα-Καμμένου, είπε να κάνει την... υπέρβαση του!
Χθες, μας προέκυψε το θέμα με τον Κασσελάκη και την επιχειρηματική του δραστηριότητα στις ΗΠΑ. Ο άνθρωπος έχει πλούτη και να τα χαίρεται. Αλλά, υπάρχει και ένα ζήτημα με την ελληνική νομοθεσία που ψήφισε το κόμμα, του οποίου ηγείται, όταν ήταν στην κυβέρνηση! Η παρούσα κυβέρνηση έστειλε τα... χαιρετίσματα ότι θα πρέπει να δώσει απαντήσεις και μέσα σε όλα έρχεται και η απόφαση-έκπληξη της Εκκλησίας της Ελλάδος, με την οποία η λειτουργία για την "Κυριακή της Ορθοδοξίας" θα γίνει στη Μονή Πετράκη και όχι στη Μητρόπολη Αθηνών, για να μην προσέλθουν η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο πρωθυπουργός και οι... αμαρτωλοί βουλευτές που ψήφισαν τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών! Προφανώς, πρόκειται για μία κίνηση που ικανοποιεί το πολύ δεξιό ακροατήριο. Άντε, να πάμε παρακάτω...
Όλα τα παραπάνω, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, διαπερνούν οριζοντίως και καθέτως τα μεγάλα κόμματα, αλλά ταυτόχρονα, δημιουργούν και υπόγειες διεργασίες, για την επόμενη μέρα, ενώ με ενδιαφέρον πρέπει να παρακολουθούμε εφεξής, το νεόσυστατο κόμμα "Δημοκράτες" του Ανδρέα Λοβέρδου. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, φαίνεται ότι η Νέα Δημοκρατία μπορεί να εισπράξει από τα αριστερά της περισσότερους απ΄ όσους χάνει προς τα δεξιά της, αλλά ταυτόχρονα, πρέπει να κάνει και μερικά... κλικ προς τα δεξιά. Μάλιστα, χθες, διέρρευσε ότι το κόμμα βρίσκεται σε συζητήσεις με τον Φαήλο Κρανιδιώτη, ο οποίος στις εκλογές του περασμένου Μαίου είχε συμπαραταχθεί με τον Θάνο Τζήμερο με το κόμμα "Εθνικής Δημιουργία". Ωστόσο, μετά την αποτυχία εισόδου στη Βουλή, το εγχείρημα εγκαταλείφθηκε, ο ίδιος παραιτήθηκε από αντιπρόεδρος του σχηματισμού και στις εκλογές του Ιουνίου, τάχθηκε ξεκάθαρα υπέρ της Νέας Δημοκρατίας και του Κυριάκου Μητσοτάκη, ο οποίος τον είχε διαγράψει πριν μερικά χρόνια! Θεωρείται ως "βαρύ πυροβολικό", ιδίως τώρα που η τάση σε ολόκληρη την Ευρώπη δείχνει προς τα δεξιά. Θα έχει ενδιαφέρον η συνέχεια...
Τα μηνύματα των δημοσκοπήσεων
Ο Φεβρουάριος ήταν ένας ιδιαίτερος μήνας για την κυβέρνηση με πολλά ανοικτά μέτωπα, όπως για παράδειγμα τις νεότερες εξελίξεις σχετικά με την τραγωδία των Τεμπών, τις αγροτικές κινητοποιήσεις, την αναταραχή από τους αριστερούς μπαχαλάκηδες στα πανεπιστήμια και τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών.
Από την 1η Μαρτίου, η κυβέρνηση έχει αρχίσει να δίνει το στίγμα των κινήσεων της ενόψει Ευρωεκλογών, επικεντρώνοντας στο θέμα που "καίει" περισσότερο τους πολίτες και δεν είναι άλλο από την ακρίβεια. Οι τιμές στο... ράφι και στο... μάτι αποτελούν τον καταλύτη για τη διαμόρφωση του κλίματος και της εκλογικής συμπεριφοράς στην κάλπη του προσεχούς Ιουνίου. Το θέμα με τα ομόφυλα ζευγάρια θα έχει ξεχαστεί, τα μη κρατικά πανεπιστήμια ωφελούν την κυβέρνηση, ενώ μεγάλες είναι οι προσδοκίες στο σκέλος της εγκληματικότητας, καθώς ένα τσουνάμι επιτυχιών των αρχών, σίγουρα θα δημιουργήσει ένα πιο θετικό κλίμα για την κυβέρνηση. Από την άλλη, η εξαιρετική πορεία των δημοσιονομικών ήδη έχει αρχίσει να διαμορφώνει ένα πολύ καλό "κουμπαρά", ενώ ζητούμενο για την κυβέρνηση είναι αν θα μπορέσει να αμβλύνει τη δυσαρέσκεια των ελεύθερων επαγγελματιών, λόγω του νέου φορολογικού πλαισίου. Γιατί κακά τα ψέματα, η συντριπτική πλειονότητα αυτών θα γνωρίζει έως τις εκλογές τη "λυπητερή"! Το μόνο σίγουρο είναι ότι ο Μητσοτάκης έχει άσσους στο μανίκι του, για να διατηρήσει τη διαφορά από το δεύτερο κόμμα σε πολύ υψηλά επίπεδα, αλλά σε κάθε περίπτωση, πάρα πολύ χαμηλότερα από τις εθνικές εκλογές, αλλά και... κάμποσο παρακάτω από τις Ευρωεκλογές του 2019.
Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις και χωρίς τις αναγωγές, δεύτερο κόμμα είναι οι "Αναποφάσιστοι". Η χαρτογράφηση της ζώνης αυτής δεν είναι και τόσο εύκολη, καθώς υπάρχουν πολλοί και διαφορετικοί λόγοι για τους οποίους ένα σημαντικό τμήμα των ερωτώμενων, νιώθει ότι θίγεται και δεν τοποθετείται υπέρ κάποιου κόμματος. Κάποια στιγμή, όσοι από αυτούς προσέλθουν για να ψηφίσουν θα εκφραστούν, λαμβάνοντας υπόψιν το γενικότερο κλίμα του Ιουνίου, αλλά και το γεγονός ότι η ψήφος αυτή δεν κρίνει ποιος θα κυβερνήσει την επόμενη μέρα. Εκεί μπορεί να βρίσκεται η παγίδα, τόσο για την κυβέρνηση, όσο και για τα πάλαι ποτέ κόμματα εξουσίας του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠΑΣΟΚ...
Ο ΣΥΡΙΖΑ μετά το συνέδριο δείχνει να έχει "στεγανοποιήσει" κάπως τις διαρροές του, ενώ η έκπληξη έρχεται από το ΠΑΣΟΚ, το οποίο είχε αναπτύξει δυναμική ισχυρού δεύτερου κόμματος, αλλά, με βάση τα σημερινά δεδομένα, μπορεί να βρεθεί να δίνει σκληρή μάχη για τη δεύτερη θέση, η οποία σε επίπεδο εντυπώσεων έχει ίση αξία και για τους δύο προαναφερόμενους μονομάχους. Ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ, Στέφανος Κασσελάκης, έχει εγκαταλείψει εδώ και μήνες τη ρητορική περί νίκης απέναντι στον Μητσοτάκη και έχει θέσει τον πήχυ των Ευρωεκλογών, πάνω από το ποσοστό των εθνικών εκλογών του περασμένου Ιουνίου, δηλαδή στο 17,83% συν μία ψήφο! Νιώθει πιο ισχυρός σε ένα ακόμη πιο διχασμένο κόμμα, παρά την περιθωριοποίηση του Τσίπρα, ο οποίος, "πυροβόλησε" τα πόδια του και μάλιστα εις διπλούν: μία με την επιστολή πριν το συνέδριο και άλλη μία με την ομολογία για την απάτη που έστησε το κόμμα του στις περιπτώσεις της Novartis και των τηλεοπτικών αδειών.
Πιθανή επικράτηση του ΣΥΡΙΖΑ στη δεύτερη θέση θα προκαλέσει τριγμούς στο ΠΑΣΟΚ, ενώ αν ο ΣΥΡΙΖΑ είναι τρίτο κόμμα, δεν θα υποστεί τόσο μεγάλη πίεση ο αρχηγός του, ο οποίος θεωρείται ως "αναβαπτισμένος" από το μισό κόμμα και... κάτι παραπάνω. Μέσα σε όλα αυτά, φαίνεται ότι το ΚΚΕ, μετά το νόμο για τα ομόφυλα ζευγάρια δεν μπορεί να απειλήσει τον ΣΥΡΙΖΑ και το ποσοστό του κινείται στα ίδια. Από την άλλη, η συνεχής άνοδος της "Ελληνικής Λύσης" του... ξερόλα Βελόπουλου, μπορεί να βγάλει... ντέρμπι με τον Περισσό.
Για τα υπόλοιπα κόμματα δεν χρειάζεται να πούμε πολλά, καθώς κινούνται σε ένα υποτονικό mood, χωρίς να σημαίνει ότι δεν μπορούν να πάρουν κάποια καλύτερα ποσοστά. Περιμένουμε φυσικά να μετρηθεί και το κόμμα του Ανδρέα Λοβέρδου, όπου θα υπάρχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον σε σχέση με τις "δεξαμενές" από τις οποίες μπορεί να αντλήσει ψηφοφόρους, με βασικές αυτές του ΠΑΣΟΚ και κατά δεύτερον της ΝΔ, αλλά σε πάρα πολύ μικρό ποσοστό. Επιπλέον, σε σχέση με τις πολιτικές εξελίξεις είναι πολύ πιθανόν να μην μπορούν να κατέβουν για... παιχνίδι οι "Σπαρτιάτες" καθώς, πριν τις Ευρωεκλογές, θα βγει η απόφαση του δικαστηρίου, σε σχέση με την κατηγορία για εξαπάτηση του εκλογικού σώματος. Η Δικαιοσύνη θα αποφασίσει σχετικά, αλλά η απόφαση φαίνεται ότι θα έχει σημαντικό ενδιαφέρον, μαζί φυσικά με το timing που θα ανακοινωθεί...
Η ευρω-ψήφος, το μήνυμα προς τις αγορές με φόντο τις Αμερικανικές εκλογές και ο κίνδυνος ανατροπών στο οικονομικό κλίμα
Όλα τα παραπάνω δείχνουν ότι το εγχώριο πολιτικό σκηνικό αναμένεται να μετατραπεί σε... ροντέο έως τις Ευρωεκλογές, αλλά μη νομίζουμε ότι θα είναι διαφορετικές οι συνθήκες και στις υπόλοιπες χώρες της Ένωσης, όπου θα στηθούν οι κάλπες...
Ζητούμενο για την Ελλάδα είναι η εκλογή σοβαρών και υπεύθυνων ευρωπαϊκών φωνών. Διαφορετικές χώρες, διαφορετικοί λαοί, διαφορετικές επιδιώξεις, αλλά και πολλά κοινά προβλήματα, όπως το υψηλό κόστος διαβίωσης και η απειλή από τους μετανάστες που προέρχονται κυρίως από μουσουλμανικές χώρες. Πάνω απ΄ όλα είναι η κοινή ευρωπαϊκή ιδέα και η πορεία προς το μέλλον, η οποία έχει περάσει από αρκετές δοκιμασίες, με κορυφαία αυτή του 2015, όπου μια δράκα απατεώνων εντός Ελλάδος, πίστεψαν ότι θα ανατρέψουν το ευρωπαϊκό οικοδόμημα για να ικανοποιήσουν την ενδο-κομμουνιστική ψυχεδέλεια τους, χωρίς να έχουν υπολογίσει τι θα τους... περίμενε, αν γινόταν κάποιο δυστύχημα..
Οι επιλογές των ψηφοφόρων σε όλες τις χώρες της Ευρώπης, θα έχουν αρκετά από τα στοιχεία της αντισυστημικότητας, της... πουτινολατρείας και πάει λέγοντας. Σημειωτέον, ότι στη συντριπτική πλειονότητα των κρατών μελών κυριαρχούν κεντροδεξιά και δεξιά κόμματα. Όλα αυτά λαμβάνουν χώρα σε μια συγκυρία όπου υπάρχει η πρόκληση (ή/και απειλή) από τη Ρωσία. Η Αριστερά δεν είναι της μόδας, τα αντισυστημικά κόμματα που έχουν μάλιστα στραμμένο το βλέμμα προς τη Ρωσία είναι αρκετά, ενώ όσα συμβαίνουν στη Λωρίδα της Γάζας και πολλά άλλα στην ευρύτερη γειτονιά μας, αξιολογούνται ως εν δυνάμει απειλές, κυρίως λόγω των κινδύνων για ενδυνάμωση των μεταναστευτικών ροών. Η Ευρώπη δεν έχει ανάγκη από περισσότερες ακροαριστερές ή ακροδεξιές φωνές, γιατί μπορεί στο τέλος να χάσουμε την... μπάλα! Τα δύο άκρα μπορεί να συγκρούονται στα ζητήματα του μεταναστευτικού, αλλά τα ενώνει ο... Πούτιν!
Η μετατροπή της Ευρώπης σε ακροαριστερό ή ακροδεξιό... χαμαιτυπείο, δυστυχώς στρέφει πολλούς, υπό την πίεση της ακρίβειας, προς την κατεύθυνση της... ηχηρής ψήφου. Ωστόσο, εδώ είναι που μπορεί να συμβεί το... ατύχημα, καθώς η ενίσχυση της Λεπέν στη Γαλλία και της "Εναλλακτικής" στη Γερμανία, μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρές περιπέτειες την Ευρώπη, κατ΄ αρχάς σε επίπεδο αποφάσεων σε Βρυξέλλες και Στρασβούργο και ακολούθως στις εκλογικές διαδικασίες σε εθνικό επίπεδο. Αυτό που αποτελεί στοίχημα είναι να μη φύγουμε από την αριστερή και ακροαριστερή... τρέλα για να πάμε στον ακροδεξιό παροξυσμό. Όταν δεν υπάρχει ισορροπία στο σύστημα, τότε, τα πράγματα γίνονται άσχημα για όλους. Ιδίως δε, για χώρες όπως η Ελλάδα, όπου υπάρχουν "περήφανοι ηλίθιοι" και πρόθυμοι "αυτόχειρες", οι οποίοι... γουστάρουν μπάχαλο και "πουτινοποίηση", είτε γιατί πιστεύουν ότι θα τους... διαγραφούν τα χρέη, είτε γιατί θα γίνουμε... ζούγκλα και θα επιβιώσουν! Αυτές οι "συνομοταξίες" έχουν άγνοια κινδύνου και καλό είναι να μην παίζουν με τη... φωτιά, γιατί το 2015, δεν είναι τόσο μακριά για να το ξεχάσουμε...
Μια άλλη παράμετρος είναι οι αμερικανικές εκλογές, όπου πιθανή επικράτηση του Τραμπ, μπορεί να επιφέρει μεγάλες ανατροπές, τόσο σε σχέση με τη στάση που τηρεί σήμερα η Δύση απέναντι στον Πούτιν και δίπλα στην Ουκρανία, όσο και σε σχέση με τη Μέση Ανατολή. Αν το αποτέλεσμα των Ευρωεκλογών αξιολογηθεί από τις αγορές ως αρνητικό και ταυτόχρονα αυξηθούν οι πιθανότητες κυβερνητικής αλλαγής στις ΗΠΑ, τότε το οικονομικό κλίμα θα επηρεαστεί άμεσα. Μια πιθανή εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ μπορεί να αποτελεί καλή λύση για τον μέσο Αμερικανό, αλλά μπορεί να βλάψει την Αμερική μεσοπρόθεσμα, με δεδομένο ότι υπάρχουν μια σειρά παραόντων στο διεθνές περιβάλλον, όπου αν τα αγνοήσεις, στο τέλος, μπορεί να πληρώσεις βαρύ τίμημα για τις επιλογές σου...
Οι αγορές "διαβάζουν" πολύ νωρίτερα τις εξελίξεις και όσο μπαίνει η πολιτική παράμετρος στην εξίσωση, τόσο μεγαλύτερη είναι και η βαρύτητα που ασκεί στη λήψη επενδυτικών αποφάσεων. Μένει να δούμε εάν μέσα στο 2024, θα μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι ως προς τη συνέχιση της δυναμικής στην οικονομία και τις επενδύσεις, με φόντο των πτωτικό κύκλο των επιτοκίων ή αν θα αυξηθεί ο βαθμός απαισιοδοξίας, εφόσον βρεθούμε όλοι μαζί... χέρι-χέρι πιασμένοι σε έναν φαύλο κύκλο αβεβαιότητας, ανασφάλειας και ανατροπών!