Φτάνουμε σιγά σιγά στο κλείσιμο του 2023 και χθες ο Dow Jones και ο τεχνολογικός δείκτης NASDAQ έκλεισαν σε υψηλό έτους, κάτι που δημιουργεί αισιοδοξία αλλά και ανησυχία στους επενδυτές.
Γράφει ο Λουκας Γεωργιάδης
Οι αναλυτές σε ΗΠΑ και Ευρωζώνη βλέπουν ότι έρχονται σημαντικές μειώσεις επιτοκίων το 2024 και για τον λόγο αυτό προεξοφλούν από τώρα τις θετικές εξελίξεις. Σημαντικός παράγοντας για την αποκλιμάκωση του πληθωρισμού και την αντίστροφη μέτρηση για τη μείωση του κόστους του χρήματος αποδεικνύεται ο γεωπολιτικός. Η Ρωσία δεν απειλεί την οικονομική σταθερότητα της Ευρώπης αλλά και ολόκληρου του πλανήτη, ενώ στο Ισραήλ φαίνεται ότι έχει αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση για την απονεύρωση έως και εξαφάνιση της Χαμάς. Οι δύο εστίες πολέμου δεν έχουν αρνητικό αντίκτυπο στις τιμές της ενέργειας και των πρώτων υλών, ενώ ο πληθωρισμός βρίσκεται σε τροχιά αποσυμπίεσης. Η Δύση έχει κάνει τα... κουμάντα της και έχει ενισχύσει τις άμυνες της. Ταυτόχρονα, έχει αποκτήσει ισχυρό "ανοσοποιητικό" σύστημα για την αντιμετώπιση μεγάλων κρίσεων. Προς το παρόν δείχνει ότι τα καταφέρνει.
Το 2024 διαμορφώνει θετικές προσδοκίες για τις αγορές και τις επενδύσεις, εκτός αν υπάρξουν ανατροπές, τις οποίες φυσικά δεν μπορούμε να γνωρίζουμε. Το καλό σενάριο σε σχέση με τη Λωρίδα της Γάζας επιβεβαιώνεται και μάλιστα, σε πολύ μεγαλύτερο ποσοστό απ΄ ότι θα περίμενε κάποιος, όταν ξέσπασε ο πόλεμος πριν από δύο μήνες και κάτι. Από την άλλη πλευρά, τα κέφια των αγορών, μπορεί να αποτελούν και ένα... ξεκάρφωμα για μια πολύ σημαντική διόρθωση, καθώς έχουν πρεξοφληθεί σχεδόν όλες οι πιθανές θετικές εξελίξεις της επόμενης χρονιάς. Οι κεραίες πρέπει να είναι σηκωμένες, γιατί πολλές φορές, τα δεδομένα αλλάζουν από τη μια στιγμή στην άλλη...
Η UBS καλεί σε ξέφρενο πάρτι στην Ελλάδα!
Για ακόμη μία φορά ο επενδυτικός όμιλος της UBS εμφανίζεται... κολλημένος με την Ελλάδα και αναδεικνύει τις ισχυρές προοπτικές της οικονομίας μας.
Με χθεσινή του έκθεση ο ελβετικός οίκος, προβλέπει εκτόξευση της ζήτησης για την αγορά ελληνικών ομολόγων, λόγω της ένταξης τους στους διεθνείς δείκτες. "Όπλο" για την οικονομία αποτελεί η συνεχής μείωση του δημοσίου χρέους, η οποία είναι ταχύτατη. Σύμφωνα με τη UBS, το χρέος θα υποχωρήσει φέτος στο 159% του Ακαθαρίστου Εγχωρίου Προϊόντος, το 2024 στο 152% και το 2025 στο 144%. Από αυτά τα ποσοστά πρέπει να αφαιρέσουμε επί της ουσίας και επιπλέον 15 εκατοστιαίες μονάδες, αν βάλουμε στην... εξίσωση και το "μαξιλάρι" ασφαλείας των 35-36 δισ. ευρώ που διαθέτει το Ελληνικό Δημόσιο. Όσον αφορά την ανάπτυξη, ο ελβετικός επενδυτικός οίκος προβλέπει σταθερή άνοδο του ΑΕΠ κατά 3% τα επόμενα δύο χρόνια. Το ελληνικό χρέος είναι επιλέξιμο για τον κορυφαίο δείκτη Bloomberg Euro Aggregate Treasury Bond Index, κάτι που είναι εξαιρετικά σημαντικό, καθώς πολλοί διεθνείς επενδυτές χτίζουν τα χαρτοφυλάκια ομολόγων τους με βάση τους σχετικούς δείκτες.
Η UBS βλέπει ως μεγάλη ευκαιρία την αγορά ομολόγων στα τρέχοντα επίπεδα τιμών, παρά το ράλι που έχει σημειωθεί από τον Οκτώβριο. Ένας από τους βασικούς λόγους για να αγοράσει κάποιος τα ελληνικά ομόλογα είναι ότι η βιωσιμότητα του χρέους είναι εξασφαλισμένη τουλάχιστον για τα επόμενα 7 χρόνια. Μία ακόμη ψήφος εμπιστοσύνης από έναν κορυφαίο επενδυτικό οίκο, ο οποίος κινεί τα νήματα στις αγορές. Ένας ακόμη σύμμαχος για την Ελλάδα και τα σχέδια που έχει δρομολογήσει η κυβέρνηση για να γίνουμε μια πραγματικά ανταγωνιστική οικονομία. Το 2024 θα φέρει πάρα πολλές... συγκινήσεις στην οικονομία. Εχθρός παραμένει το... αναπάντεχα αρνητικό, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε ανατροπές.
Γιατί ο Ερντογάν προσγειώνεται... ανώμαλα
Η επίσκεψη του Ερντογάν στην Ελλάδα δίνει την αίσθηση για μια νέα σελίδα στις ελληνοτουρκικές θέσεις, ενώ ο "Σουλτάνος" δίνει την εντύπωση ότι βρίσκεται εγκλωβισμένος στα μεγαλύτερα αδιέξοδα της υπερ-εικοσαετούς θητείας του.
Βρίσκεται απομονωμένος από τη Δύση, καλείται να τα βρει με την Ελλάδα αν θέλει να έχει ευρωπαϊκή προοπτική ο τουρκικός λαός και γνωρίζει πολύ καλά ότι η χώρα μας δεν αποτελεί πεδίο, όπου θα μπορεί να κάνει... ασκήσεις ψυχολογικού πολέμου. Ο Ερντογάν εκτός από τη διπλωματική του περιθωριοποίηση, δείχνει απογοητευμένος από την αλλαγή των συσχετισμών στις στρατιωτικές ισορροπίες στο Αιγαίο, μετά την απόκτηση των "Ραφάλ" από την Ελλάδα. Τα σχέδια του για τη "Γαλάζια Πατρίδα" ήταν ένα προεκλογικό πυροτέχνημα και η επόμενη μέρα της νέας θητείας του, τον αναγκάζει να προσγειωθεί στην πραγματικότητα.
Η τουρκική οικονομία αντιμετωπίζει τεράστιο πρόβλημα. Ο Ερντογάν μετά τη νίκη του στις εκλογές του περασμένου Μαίου, αποφάσισε να λειτουργήσει με πιο ορθολογικό τρόπο. Εγκατέλειψε τις ανορθόδοξες πρακτικές της μείωσης των επιτοκίων στο 8,5% με τον πληθωρισμό στο 60% (ανεπίσημα πάνω από 100%). Η τουρκική λίρα αποχαιρετά το 2023 με υποχώρηση της τάξης του 35%, ενώ ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Τουρκίας έχει αυξήσει τα επιτόκια στο 40%! Η έκθεση στο τουρκικό χρέος αυξάνεται και οι επενδυτές έχουν εκτεθεί σε μεγαλύτερο ρίσκο.
Ο Ερντογάν έχει έρθει αντιμέτωπος με την εφιαλτική οικονομική πραγματικότητα, η οποία επιδεινώθηκε θεαματικά μετά τους καταστροφικούς σεισμούς στην Νοτιοανατολική Τουρκία. Η διπλωματία των σεισμών λειτουργεί αναγκαστικά ως... ηλεκτροσόκ για τον Ερντογάν, ο οποίος υποχρεωτικά πρέπει να αναδιπλωθεί. Πρέπει να κερδίσει την εμπιστοσύνη των ΗΠΑ και της Ευρώπης, προσεγγίζοντας την Ελλάδα. Πρέπει να κόψει τα πολλά... σούρτα φέρτα με τον Πούτιν γιατί μόνο να χάσει έχει. Πρέπει να συνεχίσει την προσπάθεια προσέγγισης με την Αίγυπτο και πρέπει να το πάρει... αλλιώς στην περίπτωση του Ισραήλ, μετά απ΄ όσα έχει εκστομίσει για τον Νετανιάχου. Επιπλέον, η κατάσταση στην Ελλάδα έχει αλλάξει και η Αριστερά ως αντίπαλος της Νέας Δημοκρατίας, έχει εξαφανιστεί. Αυτά που ήξερε με τον Τσίπρα, πρέπει να τα ξεχάσει.
Ο Ερντογάν, πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι με όλα τα εξωτερικά μέτωπα ανοικτά, δεν θα τον σώσουν τα "πετροδολάρια" των Εμίρηδων του Κατάρ, οι οποίοι, λέγεται ότι έχουν ζητήσει ως αντάλλαγμα τα τουρκικά παράλια, που αποτελούν "φλέβα χρυσού", λόγω του τεράστιου τουριστικού ενδιαφέροντος. Ο Τούρκος Πρόεδρος δεν θέλει να εγκλωβιστεί μέσω μιας οικονομικής βοήθειας από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ή την Ευρώπη, γιατί ξέρει ότι αυτή θα σηματοδοτήσει συνεχείς υποχωρήσεις στην εξωτερική πολιτική και την πολιτική άμυνας και εξοπλισμών. Ποντάρει σε μια αλλαγή των συσχετισμών στις ΗΠΑ, με την επιστροφή του Τραμπ, αλλά το σκηνικό έχει αλλάξει και δεν είναι όπως πριν. Τώρα υπάρχει ο... φίλος Μητσοτάκης με τον οποίο πρέπει να συζητήσει, θέλει δεν θέλει. Επιπλέον, έχει συνειδητοποιήσει ότι δεν υπάρχει Τσίπρας και δεν πρόκειται να υπάρξει για πάρα πολλά χρόνια ακόμη.
Το ζήτημα της οικονομίας αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκληση για την Τουρκία. Ο Ερντογάν είναι ο αναγεννητής της τουρκικής οικονομίας από τις αρχές της δεκαετίας του 2000, αλλά κινδυνεύει να είναι αυτός που μπορεί να γράψει με... μαύρα γράμματα την οριστική κατάρρευση της. Θα επιστρέψει εκ των πραγμάτων σε μια πιο ορθολογική βάση. Θα πρέπει να ξεχάσει τους τσαμπουκάδες και τα... νταηλίκια για το Αιγαίο. Αν δεν ανακάμψει οικονομικά η Τουρκία, κανείς δεν θα παίρνει στα σοβαρά τα... κόλπα του Ερντογάν. Εν τέλει, η εισβολή του Πούτιν στην Ουκρανία, που προκάλεσε εκτίναξη του ενεργειακού κόστους και των τροφίμων, ήταν αυτή που έφερε την οικονομία σε αδιέξοδο. Και όταν είσαι αδύναμος οικονομικά, τότε είσαι και εύκολα προβλέψιμος ως προς τις υποχωρήσεις. Η Ελλάδα κινείται σε διαφορετική ρότα. Έχει βελτιώσει θεαματικά τις οικονομικές προοπτικές και έχει πρόσωπο. Μετά τα "πέτρινα" μνημονιακά χρόνια, ξέρει να επιτυγχάνει δημοσιονομικούς και μακροοικονομικούς στόχους, αλλά παράλληλα μπορεί να ενισχύει το οπλοστάσιο της.
Ο Ερντογάν μάλλον έχει συνειδητοποιήσει ότι με τα χάλια που παρουσιάζει η οικονομία του, δεν μπορεί να κάνει... μαγκιές. Η ανάγκη για την ανάταξη της οικονομίας, τον αναγκάζει να αναζητήσει διεθνή στήριξη. Όσο θα βρίσκεται οικονομικά με την... πλάτη στον τοίχο, τόσο δύσκολη θα είναι η προσπάθεια επίδειξης γεωπολιτικής ισχύος στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου. Οι καιροί άλλαξαν και μάλιστα κατά τρόπο ανέλπιστο για τον "Σουλτάνο"...