Η ώρα... μηδέν για τις ΗΠΑ και τον πλανήτη, λόγω των αυριανών εκλογών έφτασε, χωρίς να γνωρίζουμε εάν το αποτέλεσμα θα το ξέρουμε την Τετάρτη το πρωί ή την Παρασκευή ή σε 10 μέρες ή σε... εβδομάδες!
Γράφει ο Λουκάς Γεωργιαδής
Οι αμερικανικές εκλογές αποτελούν αυτή τη στιγμή ένα παγκόσμιο... πείραμα, από το αποτέλεσμα του οποίου θα προκύψουν πολλά νέα δεδομένα σε πολλά διαφορετικά επίπεδα. Aποτελούν πρώτα απ΄ όλα ένα crash test για τη συνοχή της Υπερδύναμης, καθώς όλοι ξέρουμε τι είχε συμβεί τον Ιανουάριο του 2021, όταν ο Τζο Μπάιντεν αναλάμβανε επίσημα τα καθήκοντα του, παίρνοντας τη σκυτάλη από τον ηττημένο και νυν υποψήφιο Ντόναλντ Τραμπ. Πολλοί εκφράζουν ανησυχίες ως προς το τελικό αποτέλεσμα και την αποδοχή του. Αν η διαφορά είναι πολύ μεγάλη μεταξύ Τραμπ και Χάρις, τότε λογικά, δεν θα υπάρξει κάποιο πρόβλημα. Αν η διαφορά είναι πολύ μικρή με πρώτη τη Χάρις και με συνολική αμφισβήτηση από τον Τραμπ, τότε... μπλέκουμε. Ούτως ή άλλως, το μόνο σίγουρο είναι ότι σε αυτές τις εκλογές ο αμερικανικός λαός είναι περισσότερο διχασμένος από ποτέ!
Ο Τραμπ είναι αποφασισμένος να φτάσει στη νίκη με κάθε τρόπο, ενώ το ίδιο ισχύει εφόσον ηττηθεί με μικρή διαφορά, καθώς θα αμφισβητήσει ευθέως την Κάμαλα Χάρις στον απόλυτο βαθμό. Ήδη έχουν κατατεθεί εκατοντάδες αγωγές και ενστάσεις κατά την ηλεκτρονική διαδικασία της ψηφοφορίας και αυτό αποτελεί προάγγελο για... γλέντια, ανάλογα με το αποτέλεσμα της κάλπης. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν μάχη στήθος με στήθος, αλλά το παιχνίδι παίζεται σε μερικές πολιτείες-"κλειδιά", όπου τον τελικό νικητή θα καθορίσουν μερικές δεκάδες χιλιάδες ψηφοφόροι, σε σύνολο 300 εκατομμυρίων ψηφοφόρων και... βάλε. Το αμερικανικό εκλογικό σύστημα δεν κοιτάζει τον αριθμό ψήφων, αλλά τους εκλέκτορες που βγάζει κάθε κόμμα στις πολιτείες-"κλειδιά". Άλλωστε το 2016, η τότε υποψήφια των Δημοκρατικών, Χίλαρι Κλίντον έλαβε πολλές περισσότερες ψήφους από τον Τραμπ, αλλά ο τελευταίος κέρδισε, καθώς εξέλεξε περισσότερους εκλέκτορες στις κρίσιμες πολιτείες. Ένας ειδικός, ο οποίος έχει πέσει μέσα στις 9 από τις 10 προβλέψεις των τελευταίων 40 ετών, προβλέπει νίκη της Χάρις. Όμως, αν δεν μετρηθεί ακόμη και η τελευταία ψήφος, τίποτα δεν είναι σίγουρο.
Πολλοί είναι αυτοί που θεωρούν ότι μια οριακή εκλογή της Κάμαλα Χάρις μπορεί να οδηγήσει σε εσωτερική αναταραχή. Ο Τραμπ τα παίζει όλα για όλα για μια δεύτερη θητεία, παίρνοντας... εκδίκηση για το αποτέλεσμα του 2020. Και δεν θα μείνει εκεί αν νικήσει. Θα κάνει τα πάντα για να πλήξει τους πολιτικούς αντιπάλους του, αν και το αμερικανικό σύστημα διαθέτει αρκετές ασφαλιστικές δικλείδες για να μην υπάρχει ένας ανεξέλεγκτος πρόεδρος.
Ο Τραμπ ξέρει ότι αν χάσει, τότε αυτό θα αποτελέσει και το κύκνειο άσμα του στην πολιτική σκηνή των ΗΠΑ. Αν η εκλογή παιχτεί στις... καθυστερήσεις με νικητή τον Τραμπ, τότε θα εισέλθουμε σε μια νέα εποχή αβεβαιότητας για τον πλανήτη με σοβαρές συνέπειες τόσο για το εσωτερικό της χώρας, όσο και για τις διεθνείς σχέσεις της. Αν κερδίσει η Χάρις με οριακή διαφορά, τότε μπορεί να προκληθεί εσωτερική... ανακατωσούρα, η οποία για κάμποσους μήνες μπορεί να επηρεάσει σημαντικά ή και καθοριστικά τις εξελίξεις, όχι μόνο στις ΗΠΑ, αλλά και σε ολόκληρο τον πλανήτη. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι σε σχέση με την τελευταία εκλογική αναμέτρηση του 2020, έχουν προκύψει δύο εξαιρετικά σημαντικά δεδομένα: η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και ο πόλεμος του Ισραήλ κατά της Χαμάς, της Χεσμπολάχ και του Ιράν στη Μέση Ανατολή.
Τι μας... ξημερώνει με Τραμπ και γιατί η Ευρώπη αγωνιά
Πολλοί πιστεύουν ότι η επικράτηση του Τραμπ θα αποκαταστήσει τις ισορροπίες στην αμερικανική οικονομία, καθώς ο επικεφαλής των Ρεπουμπλικάνων έχει ανακοινώσει ότι σχεδιάζει το συμμάζεμα των κρατικών δαπανών τουλάχιστον σε ποσοστό 30%, με παράλληλη μείωση των φόρων.
Η κατάσταση της αμερικανικής οικονομίας μέσα στη σημερινή προβληματική συγκυρία δεν προσφέρεται για "παχιά" λόγια από την πλευρά του Τραμπ. Επιπλέον, μια γενναία περικοπή δαπανών ισοδυναμεί με... παραίτηση των ΗΠΑ από τις κρίσιμες περιοχές του πλανήτη, όπου παίζεται το μεγάλο στοίχημα για τη Δύση, δηλαδή σε Ουκρανία και Μέση Ανατολή. Από την άλλη πλευρά, οι περισσότεροι επιχειρηματικοί κολοσσοί των ΗΠΑ μπορούν να... ονειρεύονται μείωση των φορολογικών συντελεστών, κάτι που θα έχει θετικό αντίκτυπο στις μετοχές, εκτός και αν είναι τόσο βαρύ το κλίμα στις αγορές, που μπορεί να οδηγήσει σε μεγάλες ανατροπές.
Ο Τραμπ φοβερίζει την Ευρώπη ότι θα επιβάλλει δασμούς στα προϊόντα που εξάγει στις ΗΠΑ, αλλά, μάλλον δεν έχει αντιληφθεί ότι σε μια περίοδο, όπου παραμένουν οι πληθωριστικές ανησυχίες, κάτι τέτοιο θα βλάψει τον μέσο Αμερικανό πολίτη. Αυξημένοι δασμοί ισοδυναμούν με αυξημένες τιμές, οι οποίες θα πλήξουν τους πιο αδύναμους. Οι πιο πλούσιοι θα μπορούν να κάνουν αντιστάθμιση από τους μειωμένους φόρους που σχεδιάζει ο Τραμπ. Το μόνο σίγουρο είναι ότι με το μοντέλο που θέλει να ακολουθήσει, οι φτωχοί θα γίνουν φτωχότεροι, η μικρομεσαία τάξη θα πιεστεί και οι μόνοι που θα επιβιώσουν θα είναι οι μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι.
Πιθανή εκλογή του Τραμπ θα οδηγήσει όμως και σε μια παγκόσμια... ανακατωσούρα. Όταν ο ίδιος δηλώνει ότι ότι θα λύσει σε... μια μέρα την πολεμική σύγκρουση Ρωσίας-Ουκρανίας, αυτό μεταφράζεται ως απόφαση των ΗΠΑ να σταματήσουν τη στρατιωτική βοήθεια προς τους Ουκρανούς. Ο Τραμπ με τον Πούτιν έχουν αποδείξει κατά το παρελθόν ότι έχουν έναν κοινό κώδικα επικοινωνίας και σκέψης, οπότε, αν οι ΗΠΑ διακόψουν τη στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία, τότε αυτό σημαίνει ότι οι Ρώσοι θα έχουν κερδίσει τον πόλεμο. Σε μια επόμενη φάση, αν ο Πούτιν έχει βγει κερδισμένος από την πολεμική σύγκρουση με την Ουκρανία, γιατί να μην πράξει το ίδιο με τη Μολδαβία, τη Γεωργία και τις χώρες της Βαλτικής; Αντιλαμβανόμαστε όλοι ότι σε μια τέτοια περίπτωση, η Ευρώπη θα μπει σε μεγάλη περιπέτεια.
Επιπλέον, ο Τραμπ είναι ορκισμένος εχθρός του Ιράν και της Κίνας. Θα δώσει το πράσινο φως στον Νετανιάχου να ισοπεδώσει το Ιράν, αλλά και οι Ιρανοί δεν πρόκειται να καθίσουν με τα χέρια... σταυρωμένα. Αν συμβεί κάτι τέτοιο, τότε ο Τραμπ θα προτιμήσει να ενισχύσει το Ισραήλ ώστε να επικρατήσει στο μέτωπο της Μέσης Ανατολής, αφήνοντας την Ουκρανία, αλλά και την Ευρώπη στη... μοίρα τους. Γεωπολιτικά, ένα τέτοιο σενάριο νίκης του Πούτιν και... μπουρλότου στον άξονα Ισραήλ-Ιράν, θα έχει τεράστιες επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία και φυσικά δεν θα μείνει αλώβητη η αμερικανική.
Με βάση τα παραπάνω, ολόκληρη η Ευρώπη, πρέπει να κάνει τον... σταυρό της και ταυτόχρονα πολλά... βουντού για να μην εκλεγεί ο Τραμπ! Αν η Ευρώπη βγει χαμένη από τη σύγκρουση Ουκρανίας-Ρωσίας και ταυτόχρονα τα προϊόντα της στην αμερικανική αγορά καταστούν πιο ακριβά λόγω δασμών, τότε, το πρόβλημα θα είναι τεράστιο. Με τη Γερμανία να βρίσκεται σε ζώνη οικονομικής στασιμότητας, δεν τολμούμε να διανοηθούμε ποιες θα είναι οι συνέπειες τόσο για την ίδια, όσο και για την ευρωπαϊκή οικονομία συνολικά.
Ο Τραμπ εντάσσεται στην ίδια ομάδα "επικίνδυνων ηγετών" με τον Πούτιν, τον Κιμ Γιονγκ Ουν, τον Ερντογάν και κάμποσα ακόμη "φιντάνια" (με... φωνή Γ.Γ του ΚΚΕ, Δημήτρη Κουτσούμπα!). Επιπλέον, με βάση όσα συνέβησαν στις Ευρωεκλογές του περασμένου Μαίου, γνωρίζουμε ποιοι είναι αυτοί που βρίσκονται εντός Ευρώπης και λειτουργούν υπέρ του Πούτιν ή με... λογικές τύπου Τραμπ. Το επίπεδο συναγερμού από μια ενδεχόμενη νίκη του τελευταίου, θα εκτιναχθεί για όλους και κυρίως για εμάς τους Ευρωπαίους. Μπορεί διάφοροι ανεγκέφαλοι εντός Ευρώπης και Ελλάδος να θεωρούν... μαγκιά και... χαβαλέ την εκλογή Τραμπ, ωστόσο, όταν θα έρθει η ώρα να διαπιστώσουν τι σημαίνει αυτό στην πράξη, τότε θα είναι πάρα πολύ αργά. Βέβαια, υπάρχει και μια άλλη εκδοχή. Ο Τραμπ να μην υλοποιήσει τίποτα από αυτά που λέει και να θέλει να δοξαστεί με μια δεύτερη και τελευταία θητεία στην προεδρία των ΗΠΑ, δείχνοντας διάθεση συνεργασίας και ρεαλισμού κυρίως σε σχέση με την Ευρώπη. Αν κερδίσει, περιμένουμε να το δούμε στην πράξη. Αν χάσει, τότε πάμε σε άλλες αναλύσεις...
Εγγύηση συνέχειας αλλά και... αβεβαιότητας η εκλογή Χάρις
Το ενδεχόμενο νίκης του Τραμπ δεν θα αποτελέσει την καλύτερη εξέλιξη για τον πλανήτη και κυρίως για την Ευρώπη και υπ΄ αυτήν την οπτική, η επικράτηση της Κάμαλα Χάρις με καθαρή διαφορά, αποτελεί ζητούμενο για όλους μας!
Όμως, από τη μία η Κάμαλα Χάρις θα πρέπει να συμμαζέψει λίγο την κατάσταση στην οικονομία και να θέσει σε πιο αυστηρές βάσεις τη μεταναστευτική πολιτική των ΗΠΑ. Το πράγμα έχει... ξεχειλώσει και αυτό είναι κάτι που εκμεταλλεύεται ο Τραμπ, φτάνοντας σε σημείο να προβεί σε ρατσιστικές δηλώσεις αναφερόμενος στον Γιάννη Αντετοκούνμπο! Ο εκκεντρικός Ντόναλντ, μιλώντας στο Μιλγουόκι, ανέφερε ότι ο Giannis είναι ο κορυφαίος μπασκετμπολίστας των "Μπακς", αλλά δεν μοιάζει με... Έλληνα, όπως ο ίδιος!
Από την άλλη, η υποψήφια των Δημοκρατικών και Αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Μπάιντεν πιστεύει στη συνεργασία με την Ευρώπη για να αντιμετωπιστεί ο Πούτιν, αλλά και για να υπάρξει έλεγχος στη Μεσόγειο στους δρόμους της ενέργειας. Οι Δημοκρατικοί παραμένουν πιο εξωστρεφείς από τους Ρεπουμπλικάνους, στηρίζοντας εξίσου την Ουκρανία και την Ευρώπη, καθώς και το Ισραήλ. Για τον Τραμπ, φαίνεται να ισχύει το ίδιο μόνο στην περίπτωση του Ισραήλ.
Όμως, η επικράτηση της Χάρις και η συνέχιση της γραμμής Μπάιντεν ιδίως στο θέμα της Ουκρανίας, μπορεί να δημιουργήσει σοβαρή αβεβαιότητα σε σχέση με το επίπεδο γεωπολιτικής έντασης με τη Ρωσία. Οι Ρώσοι έχουν μιλήσει ακόμη και για τη χρήση πυρηνικών όπλων, αν οι Ουκρανοί χρησιμοποιήσουν προωθημένα δυτικά όπλα. Βέβαια, αν μπούμε σε μια τέτοια διελκυστίνδα, τότε, πραγματικά δεν ξέρουμε πού θα οδηγηθούμε. Ο πλανήτης δοκιμάστηκε πριν από 85 χρόνια από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και όταν αυτός τελείωσε, παρά τις κατά καιρούς εντάσεις, δημιουργήθηκαν εν ειρήνη νέα δεδομένα για την Ευρώπη και ολόκληρο τον πλανήτη. Ίσως, να έχουμε φτάσει ακόμη και στο σημείο μηδέν και τα χειρότερα να βρίσκονται μπροστά μας.
Η Κάμαλα Χάρις παρέχει την ασφάλεια της προβλεψιμότητας, ως συνέχεια του Τζο Μπάιντεν. Ο Τραμπ δεν εμπνέει καμία σιγουριά ούτε για το μέλλον των Αμερικανών, αλλά ούτε και για το δικό μας. Αυτό σημαίνει ότι η Ευρώπη θα βρεθεί αντιμέτωπη με τη διαχείριση μιας ασταθούς κατάστασης, την οποία θα "γεννήσει" μια πιθανή εκλογή του Τραμπ. Εφόσον η Ευρώπη βρεθεί σε φάση δοκιμασίας, τότε το μόνο σίγουρο είναι ότι η Ελλάδα έχει περισσότερους λόγους για να ανησυχεί...
Οι φόβοι της Ελλάδας από την εκλογή Τραμπ, οι ελπίδες και το... σίγουρο "χαρτί"
Η Ευρώπη είναι σίγουρο ότι θα ανησυχήσει από μια ενδεχόμενη εκλογή Τραμπ, αλλά ταυτόχρονα θα ελπίζει σε νίκη των Δημοκρατικών σε ένα από τα δύο νομοθετικά σώματα των ΗΠΑ.
Εφόσον ο Τραμπ βάλει σε περιπέτεια την Ευρώπη, τότε έχουμε περισσότερους λόγους για να ανησυχούμε σε σχέση με τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις. Μπορεί οι σχέσεις ΗΠΑ-Ελλάδας να βρίσκονται στο καλύτερο σημείο της σύγχρονης ιστορίας, ωστόσο, ο κίνδυνος ανατροπών είναι υπαρκτός και μάλιστα πολύ σοβαρός. Δεν είναι μόνο η... αναμπουμπούλα που θα προκαλέσει η εκλογή Τραμπ στην Ευρώπη, αλλά και η απειλή ανατροπής των ισορροπιών στις δύο πλευρές του Αιγαίου και την ευρύτερη Βαλκανική.
Ο Τραμπ, από την πρώτη θητεία του στον Λευκό Οίκο είχε επιτύχει τη διαμόρφωση ενός πολύ θετικού momentum στις σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας. Μάλιστα, ο γαμπρός του μαζί με τον γαμπρό του Ερντογάν, έκαναν "μπίζνες", για τις οποίες έχουν γραφτεί πάρα πολλά σε σχέση με τη διαφάνεια τους. Ο "Σουλτάνος" ήταν κοντά στη συμπαραγωγή των F-35, αλλά οι Δημοκρατικοί όχι μόνο τον πέταξαν έξω, αλλά ανακοίνωσαν και την πώληση των υπερσύγχρονων και "αόρατων" πολεμικών αεροσκαφών στην Ελλάδα! Προφανώς και θα υπάρχει αυξημένη ανησυχία στο ζήτημα αυτό, αν εκλεγεί ο Τραμπ. Επιπλέον, υπάρχει το ανοικτό θέμα της Κύπρου, όπου ο επικεφαλής των Ρεπουμπλικάνων ίσως να μη δώσει και τόση σημασία, αφήνοντας την Τουρκία να πάρει και πάλι το πάνω χέρι. Επίσης, οι ΗΠΑ μπορεί να προχωρήσουν σε κινήσεις ενίσχυσης των σχέσεων με την Τουρκία με πρόεδρο τον Τραμπ και να βρεθούμε προ εκπλήξεων. Συν τοις άλλοις, μια ενδεχόμενη εκλογή του Τραμπ μπορεί να κάνει πιο... θρασείς τους Αλβανούς καθώς ο Έντι Ράμα έχει πολλά "κονέ" με τις ΗΠΑ και ταυτόχρονα, μπορεί να δούμε και τους Σκοπιανούς να σηκώνουν... μπαϊράκι!
Η εκλογή Τραμπ είναι σίγουρο ότι θα προκαλέσει πολλούς περισσότερους πονοκεφάλους στην ελληνική εξωτερική πολιτική που ακολουθεί η κυβέρνηση και ο Μητσοτάκη. Όμως, ακόμη και στη βάση του πλέον αρνητικού σεναρίου για την Ελλάδα, έχουμε πολλές ελπίδες, μέσω του ελληνικού "λόμπι", αλλά και των ομογενών που θα εκλεγούν με τους Ρεπουμπλικάνους, να πετύχουμε τη διατήρηση των κεκτημένων της θητείας Μπάιντεν και να περάσουμε με τους ελάχιστους δυνατούς κραδασμούς μια δύσκολη τετραετία, εφόσον κερδίσει την... παρτίδα ο Ντόναλντ Τραμπ. Σε κάθε περίπτωση, έχουμε πολλούς λόγους για τους οποίους δεν μπορούμε να κοιμόμαστε ήσυχοι από τις 20 Ιανουαρίου και μετά. Θα έχουμε πολύ λιγότερους λόγους να ανησυχήσουμε, εάν εκλεγεί η Χάρις. Ο λόγος στον αμερικανικό λαό...