Η "καρδιά" των παγκόσμιων οικονομικών και γεωπολιτικών εξελίξεων και προσδοκιών "χτυπάει" στο Νταβός της Ελβετίας, όπου οι συζητήσεις σχετικά με τις προοπτικές βασίζονται στην ανάλυση των δεδομένων που έχουν προκύψει από την επέκταση του πολέμου στη Μέση Ανατολή με την άμεση εμπλοκή του Ιράν, αλλά και τη συνέχιση του πολέμου στην Ουκρανία, που πλησιάζει να συμπληρώσει δύο χρόνια.
Γράφει ο Λουκάς Γεωργιάδης
Το Ιράν με μπροστινούς τους Χούθι αλλά και πριν από δύο ημέρες απροκάλυπτα με τους "Φρουρούς της Επανάστασης", άπλωσε το μέτωπο των πολεμικών επιχειρήσεων σε Ιράκ, Συρία και Πακιστάν. Οι Μουλάδες της Τεχεράνης διατείνονται ότι κυνηγούν... τρομοκράτες, οι οποίοι απειλούν τη "δημοκρατία" τους. Το Ιράν με τις πολεμικές κινήσεις των τελευταίων 24ώρων θέλει να δοκιμάσει τα αντανακλαστικά της Δύσης. Δεν θέλει να χτυπήσει ευθέως τις ΗΠΑ, αλλά θέλει να "γραδάρει" την αντίδραση τους. Επιπλέον, φαίνεται ότι και οι Αμερικανοί δεν θέλουν να επεκτείνουν τον πόλεμο πλήττοντας ιρανικούς στόχους, καθώς κάτι τέτοιο θα μπορούσε να μετατρέψει την ευρύτερη Μέση Ανατολή σε μια κόλαση πυρός, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την πρόκληση νέων και ανυπολόγιστων συνεπειών και διαταραχών στην παγκόσμια οικονομία, μέσα σε περιβάλλον υψηλού πληθωρισμού και επιτοκίων...
Σαν το σκύλο με τη γάτα...
Οι ΗΠΑ ζυγίζουν το γεγονός ότι οι Ιρανοί λειτουργούν ως μπροστινοί του Πούτιν, ο οποίος ποντάρει στην αποδυνάμωση του μετώπου υποστήριξης προς την Ουκρανία με πολεμικά μέσα, μετατοπίζοντας παράλληλα το κέντρο βάρους και της φθοράς στα πεδία άλλων περιοχών.
Μια πολυδιάσπαση του αμερικανικού ενδιαφέροντος στην Ουκρανία, την ανατολική Μεσόγειο, την Ερυθρά Θάλασσα και τον Περσικό Κόλπο, θα είναι δύσκολο να υποστηριχθεί οικονομικά. Και αν οι ΗΠΑ φτάσουν στα όρια τους, τότε και η Ευρώπη θα κάνει πίσω. Γι αυτό σε πρώτη φάση, οι ΗΠΑ προσπαθούν να διαμορφώσουν τις παραμέτρους που συνιστούν το πλαίσιο, μέσα στο οποίο θα κινηθούν οι Ιρανοί. Αυτό που προέχει για τους Αμερικανούς είναι να μην εμπλακούν οι Ιρανοί σε πολεμικές επιχειρήσεις στο Ισραήλ. Ξέρουν ότι αν γίνει κάτι τέτοιο, τότε οι ΗΠΑ θα απαντήσουν με κάθε κόστος. Και επειδή το καθεστώς της Τεχεράνης δεν ξέρει πού θα βγει αυτό το κυνήγι του... σκύλου με τη γάτα, αρκείται σε πλήγματα εντός "ελεγχόμενων" ζωνών, όπως στο Ιράκ, το Πακιστάν και τη Συρία. Η Συρία μπορεί να είναι σύμμαχος του Ιράν και του Πούτιν, ωστόσο, το Πακιστάν και το Ιράκ δεν μπορούν να μείνουν με τα χέρια σταυρωμένα και έχουν προειδοποιήσει ότι θα απαντήσουν στους Ιρανούς, αν οι τελευταίοι συνεχίσουν να τους προκαλούν.
Με το άνοιγμα του μετώπου των πολεμικών επιχειρήσεων, το Ιράν, θα βολέψει και τον Πούτιν, ώστε να κερδίσει χρόνο και να μην βρίσκεται συνεχώς απέναντι σε ολοένα και περισσότερα δυτικά όπλα στην Ουκρανία. Από την άλλη πλευρά, το καθεστώς της Τεχεράνης, μέσω των Χούθι έχει ανατρέψει τις ισορροπίες στην παγκόσμια ναυσιπλοϊα. Και το έχει επιτύχει. Το κόστος μεταφοράς έχει εκτοξευτεί, λόγω των αυξημένων ναύλων και των ασφαλίστρων. Γεωπολιτικά και στρατιωτικά το Ιράν αποτελεί έναν ακόμη πονοκέφαλο για τη Δύση, ενώ οικονομικά απειλεί ολόκληρο τον πλανήτη, με νέα έξαρση των ανατιμητικών τάσεων και με ελλείψεις στην εφοδιαστική αλυσίδα. Δηλαδή, μέσω του Ιράν, ο Πούτιν, προσπαθεί να κάνει... μπίνγκο! Και δεν είναι μόνο αυτά...
Ο Πούτιν θέλει περισσότερη αναταραχή στην Ευρώπη λόγω Ευρωεκλογών
Η κοινωνική αναταραχή με τις απεργίες σε Γερμανία και Γαλλία, όπου δεσπόζουν η "Εναλλακτική για τη Γερμανία" και το ακροδεξιό κόμμα της Μαρίν Λεπέν, βολεύει τον Πούτιν. Έρχονται και εκλογές στην Αυστρία, όπου το ακροδεξιό κόμμα βρίσκεται σε τροχιά εξουσίας, ενώ το ίδιο έχει συμβεί στην Ολλανδία με την εκλογή του Βίλντερς. Ο Πούτιν ποντάρει στην... ταλαιπωρία Αμερικανών και Ευρωπαίων στα θέατρα των πολεμικών επιχειρήσεων σε Μέση Ανατολή και Ουκρανία και ταυτόχρονα ευελπιστεί ότι θα αλλάξουν οι πολιτικές ισορροπίες στην Ευρώπη, μέσω των Ευρωεκλογών και των εθνικών εκλογών που θα διεξαχθούν σε αρκετές χώρες. Απώτερος στόχος του είναι να προκαλέσει όσο γίνεται περισσότερα ρήγματα σε πολεμικό, γεωπολιτικό και οικονομικό επίπεδο, αγοράζοντας χρόνο και εντείνοντας την πίεση, μέχρι να φτάσουμε στις εκλογές του προσεχούς Νοεμβρίου στις ΗΠΑ. Πιστεύει ότι η εκλογή Τραμπ μπορεί να είναι προς το συμφέρον του και να κερδίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία. Παράλληλα, θεωρεί ότι θα ενταθεί η πίεση στην Ευρώπη, η οποία χωρίς τη στρατιωτική στήριξη των ΗΠΑ, δεν μπορεί να προχωρήσει παραπέρα στρατηγικά και πολεμικά. Το 2024 είναι ένα εξαιρετικά κρίσιμο έτος, όπου μπορεί να δούμε θεαματικές ανατροπές στις παγκόσμιες ισορροπίες, ικανές να οδηγήσουν σε κρίσεις διαρκείας σε όλα τα επίπεδα...
Συναγερμός για πληθωρισμό και επιτόκια λόγω... ανατροπών
Όλα τα παραπάνω συμβαίνουν τη στιγμή, που η αντιπληθωριστική πολιτική των αναπτυγμένων οικονομιών είχε βρει τον... δρόμο της, σημαίνοντας ταυτόχρονα και την αντίστροφη μέτρηση για την αποκλιμάκωση των επιτοκίων. Όμως, φαίνεται ότι τα δεδομένα έχουν αλλάξει.
Η αποκλιμάκωση των επιτοκίων στις ΗΠΑ μπορεί να αργήσει και στην Ευρωζώνη μπορεί να αργήσει και να είναι βραδύτερη. Πάντως, χθες από το Νταβός, η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ, δήλωσε ότι μέσα στο καλοκαίρι θα ξεκινήσουν οι μειώσεις επιτοκίων. Οι αγορές περίμεναν στην αρχή 6 μειώσεις επιτοκίων του ευρώ φέτος κατά 0,25% η κάθε μία, αλλά τώρα, το σενάριο περιλαμβάνει τέσσερις. Γι αυτό και το κλίμα στα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια και στη Wall Street εξακολουθεί να είναι νευρικό, ωθώντας υψηλότερα τα επιτόκια των ομολόγων και συμπιέζοντας τις αποτιμήσεις των μετοχών. Ολοένα και περισσότερο οι επενδυτές μειώνουν τις θέσεις τους και περιμένουν να περάσει η μπόρα ή να έρθει άλλο χαμηλό... βαρομετρικό, που μπορεί να οδηγήσει σε χειρότερες καταστάσεις, οι οποίες θα είναι πιο δύσκολα διαχειρίσιμες. Η ΕΚΤ δεν αποτελεί πολιτικό φορέα για να παίζει με τις εντυπώσεις, ωστόσο, θα ήθελε να αρχίσει την αποκλιμάκωση των επιτοκίων στη συνεδρίαση του προσεχούς Ιουνίου, εκπέμποντας ευρύτερα μηνύματα. Γιατί; Πολύ απλά γιατί η πρώτη μείωση επιτοκίων θα γίνει λίγα 24ωρα πριν τη διεξαγωγή των Ευρωεκλογών! Βρισκόμαστε σε σημείο καμπής και οποιαδήποτε πρόβλεψη είναι σίγουρα παρακινδυνευμένη...
Το πρόβλημα είναι στην πόρτα μας...
Η αναταραχή στην Ερυθρά Θάλασσα συνεχίζεται, λόγω των επιθέσεων από τους αντάρτες Χούθι της Υεμένης, ενώ οι επιπτώσεις έχουν αρχίσει να ποσοτικοποιούνται και να απειλούν το παγκόσμιο εμπόριο, την αντιπληθωριστική και επιτοκιακή πολιτική.
Χθες, ο Πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιώς, Βασίλης Κορκίδης, έστειλε μια επιστολή-"βόμβα" στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και στους υπουργούς Εθνικής Οικονομίας-Οικονομικών και Ανάπτυξης, Κωστή Χατζηδάκη-Νίκο Παπαθανάση και Κώστα Σκρέκα, αντίστοιχα. Ο κ. Κορκίδης επισημαίνει ότι έρχονται μεγάλες αυξήσεις, καθυστερήσεις στην παράδοση προϊόντων ή ακόμη και ελλείψεις στην εφοδιαστική αλυσίδα. Το πρόβλημα έχει αρχίσει να φαίνεται και θα "φουντώσει" προσεχώς. Γι αυτό απαιτούνται μέτρα σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο. Ο πρόεδρος του ΕΒΕΠ ζητεί μέσω της επιστολής του προς την κυβέρνηση, να μεσολαβήσει σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, για την άμεση επιβολή πλαφόν στα ναύλα, ώστε να ανακοπεί ένα νέο ισχυρό κύμα ανατιμήσεων στην αγορά, λόγω παράκαμψης των Στενών του Σουέζ και επιλογής του περίπλου της αφρικανικής ηπείρου. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που κοινοποίησαν διεθνείς και ελληνικοί ναυτιλιακοί οίκοι για το πρώτο δεκαπενθήμερο του 2024 οι μηνιαίες αυξήσεις στα ναύλα, δείχνουν ήδη τριπλασιασμό για τα λιμάνια της Μεσογείου και διπλασιασμό για τα λιμάνια της Βόρειας Ευρώπης!
Ειδικά για τον Λιμένα Πειραιώς, τα στοιχεία του πρώτου δεκαπενθημέρου του 2024 δείχνουν μειώσεις σε όλα τα επίπεδα κατά 45% στα έμφορτα εμπορευματοκιβώτια εισαγωγής, 14% στα έμφορτα εξαγωγής και 20% στις μεταφορτώσεις! Δηλαδή, αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση, σε λίγο καιρό στις τεράστιες εγκαταστάσεις του Ικονίου στο Πέραμα, η Cosco και οι εργαζόμενοι θα... αγναντεύουν τη θάλασσα και θα παίζουν... τάβλι! Βέβαια, πρέπει να σημειωθεί ότι το πρόβλημα το έχουν ευρύτερα και οι Κινέζοι, οι οποίοι βλέπουν ότι η επένδυση τους αυτή τη στιγμή δέχεται πίεση στην Ελλάδα, αλλά ταυτόχρονα, λόγω της παγκόσμιας αναταραχής θα... βογκήξει και η οικονομία τους. Ειρήσθω εν παρόδω, σημειώνεται ότι η Κίνα παρουσίασε πέρυσι τους χαμηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης από το 1990, με ποσοστό 5,2%! Ο πρόεδρος του ΕΒΕΠ προτείνει να μην επιβάλλονται δασμολογικές και φορολογικές επιβαρύνσεις στο 100% των σημερινών και συνεχώς αυξανόμενων ναύλων. Προτείνει δε, τη μείωση του ποσοστού που αντιστοιχεί στα μέσα επίπεδα των ναύλων που θα καταβάλλονταν αν τα πλοία διέρχονταν κανονικά από τη Διώρυγα του Σουέζ, εφαρμόζοντας ένα είδος πλαφόν στις επιβαρύνσεις, με βάση τις τιμές της 12ης Δεκεμβρίου 2023 και για όσο θα είναι σε εξέλιξη η εμπόλεμη κατάσταση στην Ερυθρά Θάλασσα.
Τι σημαίνουν τα προαναφερόμενα; Η εκτίναξη των ναύλων και των ασφαλίστρων για τα εμπορεύματα διαμορφώνουν υψηλότερη αξία επί της οποίας θα υπολογιστεί υψηλότερο ποσό ΦΠΑ. Άρα, θα γίνουν μεγάλες και πολύ αισθητές ανατιμήσεις σε αγαθά και τον τελικό λογαριασμό θα τον πληρώσει ο καταναλωτής. Ήδη, η ευρωπαϊκή αγορά θεωρείται πολύ επιβαρυμένη από τον πληθωρισμό και μια διπλή κρίση στο διεθνές εμπόριο και στις τιμές των προϊόντων, θα μπορούσε να οδηγήσει σε μεγάλες ανατροπές στο μέτωπο της ακρίβειας και μάλιστα σε προεκλογική περίοδο, λόγω Ευρωεκλογών ή εθνικών εκλογών σε κάποιες χώρες. Γιατί όλοι πρέπει να γνωρίζουμε πως ό,τι συμβαίνει σε ευαίσθητες περιοχές του πλανήτη, έχει άμεσο αντίκτυπο στην τσέπη μας. Επιπλέον, πρέπει να γνωρίζουν οι απανταχού θαυμαστές αναρτών, τρομοκρατών, του Ιράν, των Χούθι ή του Πούτιν, ότι οι μεγάλες... αγάπες συνδέονται και με το γνωστό ρητό "σκάσε και πλήρωνε"...