Kι ενώ ακόμη και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στην τελευταία του έκθεση εφιστά την προσοχή στην αγορά ακινήτων λόγω του «σερί» της ανόδου των τιμών κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά και στο πρόγραμμα «Χρυσή Βίζα», οι μεσίτες και τα στελέχη της αγοράς εντοπίζουν τώρα στροφή της ζήτησης από το εξωτερικό στα εξοχικά σε κορυφαίους τουριστικούς προορισμούς όπως η Κρήτη, η Ρόδος και η Χαλκιδική.
Βασική αιτία, η αύξηση που ισχύει ήδη από το περασμένο καλοκαίρι του κατώτατου ορίου αγοράς από τις 250.000 ευρώ στις 500.000 ευρώ σε περιοχές υψηλής ζήτησης στα δύο μεγάλα αστικά κέντρα της Αθήνας (στο κέντρο, τα βόρεια και τα νότια προάστια) και της Θεσσαλονίκης (στο κέντρο).
Τα στοιχεία επικαλείται η τελευταία ανάλυση της Elxis-AtHomeinGreece, εταιρείας παροχής κτηματομεσιτικών και νομικών υπηρεσιών στην Ελλάδα, με γραφεία στη Θεσσαλονίκη, την Κρήτη και την Ουτρέχτη της Ολλανδίας, η οποία καταγράφει αύξηση της ζήτησης εξοχικών κατοικιών από ξένους αγοραστές, σε περιοχές πέριξ των αστικών κέντρων της Κρήτης, της Ρόδου και της Χαλκιδικής. Η ανάλυση έρχεται παράλληλα με την έτερη ανάλυση από πλευράς του ΔΝΤ (που συνοδεύει την έκθεση του άρθρου IV για την Ελλάδα), το οποίο κρούει τον κώδωνα του κινδύνου και διαπιστώνει ενδείξεις «ανισορροπιών», όπως χαρακτηριστικά αναφέρει στο εγχώριο realestate. Οι τιμές στα οικιστικά ακίνητα έχουν αυξηθεί σημαντικά από τα χαμηλότερα επίπεδα το 2017, σε ποσοστό πάνω από 50% σε ονομαστικούς όρους και 35% σε πραγματικούς (χωρίς τον πληθωρισμό), χωρίς να διαφαίνεται αισθητή επιβράδυνση των ρυθμών αύξησης λόγω παραμέτρων όπως η αύξηση της απασχόλησης και του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος αλλά και η ζήτηση από ξένους, με σημαίνοντα το ρόλο και του προγράμματος «Χρυσή Βίζα» (Golden Visa). Μάλιστα, το ΔΝΤ διαπιστώνει υπερτίμηση στις τιμές, με βάση δύο κύριους δείκτες που χρησιμοποιούνται για τον σκοπό αυτό, κατά 6% ως προς τον δείκτη των τιμών κατοικιών προς το εισόδημα (είναι υψηλότερος κατά 6% από τον μακροπρόθεσμο μέσο όρο) και κατά 29% με βάση τον δείκτη τιμών προς ενοίκια, σε σχέση πάντα με το μακροπρόθεσμο μέσο όρο.
Το πρόγραμμα GoldenVisa
Eιδικά ως προς το πρόγραμμα GoldenVisa, η μέλετη της Elxis διαπιστώνει αυξημένη ζήτηση για εξοχικά σε Κρήτη, Ρόδο και Χαλκιδική με δεδομένη την στροφή του επενδυτικού κοινού σε άλλες περιοχές, όπου εξακολουθεί να ισχύει το χαμηλότερο όριο επένδυσης των 250.000 ευρώ. Σύμφωνα με τον κ. Γιώργο Γαβριηλίδη, διευθύνοντα σύμβουλο της Elxis, η οποία έχει μεγάλο τμήμα των δραστηριοτήτων της στις πωλήσεις εξοχικών κατοικιών σε ξένους αγοραστές στην Ελλάδα, η τάση αυτή αναμένεται να γίνει πιο εμφανής τους επόμενους μήνες, όταν θα ολοκληρωθεί ένας σημαντικός αριθμός αγοραπωλησιών. Ήδη πάντως, έχει αυξηθεί ο αριθμός των Βρετανών και Αμερικανών αγοραστών εξοχικών κατοικιών, οι οποίοι πλέον, επιδιώκουν και την εξασφάλιση της GoldenVisa, κάτι που δεν συνέβαινε μέχρι πριν από ένα χρόνο. Αντίστοιχα, σύμφωνα με την Elxis, αυξημένο είναι και το αγοραστικό ενδιαφέρον από τον Καναδά και το Ισραήλ.
Προτίμηση σε κατοικίες μικρότερης επιφάνειας
Μια ακόμα αναδυόμενη τάση του 2024, αφορά την προτίμηση των ξένων αγοραστών σε κατοικίες μικρότερης επιφάνειας. «Βλέπουμε ότι οι κατοικίες που ζητούν οι πελάτες μας γίνονται μικρότερες, αλλά ταυτόχρονα είναι και σημαντικά αναβαθμισμένες από αισθητικής πλευράς και ως προς τον εξοπλισμό τους. Διαπιστώνουμε δηλαδή ότι δεν έχει πλέον τόση σημασία το μέγεθος του εσωτερικού χώρου, ή ο αριθμός των δωματίων. Αντιθέτως, τα σπίτια που προτιμώνται έχουν καλαίσθητα μπάνια και κουζίνες, όπως επίσης και ωραίους εξωτερικούς χώρους, όπως θερμαινόμενη πισίνα, σκεπασμένες πέργκολες με καθιστικό χώρο, ακόμα κι εξωτερική κουζίνα».
Η αλλαγή αυτή στις προτιμήσεις των ξένων αγοραστών οφείλεται στο ότι πλέον, πρώτιστος στόχος τους είναι η εξασφάλιση της καλύτερης δυνατής απόδοσης από την εκμετάλλευση του ακινήτου. Σύμφωνα με την Elxis, η εξέλιξη αυτή εξηγείται από την απότομη και μεγάλη αύξηση των επιτοκίων, η οποία έχει ως αποτέλεσμα το μέσο επιτόκιο (4,5%) να είναι εφάμιλλο της απόδοσης που μπορεί να έχει κανείς από την εκμίσθωση μιας εξοχικής κατοικίας. Έτσι, οι επενδυτές προτιμούν να αγοράσουν μια κατοικία σε τιμή 300.000 – 400.000 ευρώ (αντί για 500.000 ευρώ), ποσό που τους επιτρέπει να χρησιμοποιήσουν κυρίως τις αποταμιεύσεις τους. Με τον τρόπο αυτό, μεγιστοποιούν την απόδοση των κεφαλαίων τους και ταυτόχρονα έχουν και την δυνατότητα διαμονής σε μια πολυτελή κατασκευή για μερικές εβδομάδες τον χρόνο.
Οι τάσεις αυτές επιβεβαιώθηκαν και στο πλαίσιο της συμμετοχής της Elxis στην πρόσφατη διεθνή έκθεση για την εξοχική κατοικία, “Second Home Expo”, η οποία πραγματοποιήθηκε στο Μάαστριχτ πριν από μερικές ημέρες. Η Second Home Expo είναι η μεγαλύτερη έκθεση του είδους της στην ευρύτερη περιοχή της Benelux (Βέλγιο, Ολλανδία και Λουξεμβούργο) και αποτελεί πόλο έλξης για 25.000 επενδυτές κι αγοραστές εξοχικών κατοικιών σε ετήσια βάση. Ο μέσος προϋπολογισμός των ανθρώπων αυτών είναι 238.000 ευρώ, δείγμα της σημαντικής απήχησης που έχουν οι εξοχικές κατοικίες στο ευρωπαϊκό αγοραστικό κοινό.