Από τους θανάτους χιλιάδων ανθρώπων στη βορειοδυτική Αγγλία, επωφελείται ο βασιλιάς της Βρετανίας, Κάρολος Γ’, καθώς περιουσιακά στοιχεία τους αξιοποιούνται κρυφά για την αναβάθμιση της αυτοκρατορίας εμπορικών ακινήτων που διαχειρίζεται ο βασιλικός οίκος, σύμφωνα με έγγραφα που διέρρευσαν και τα οποία περιήλθαν στην κατοχή της εφημερίδας The Guardian.
Το Δουκάτο του Λάνκαστερ, ένα αμφιλεγόμενο κληροδότημα γης και ακινήτων που αποφέρει τεράστια κέρδη στον βασιλιά Κάρολο Γ΄, έχει εισπράξει δεκάδες εκατομμύρια λίρες τα τελευταία χρόνια στο πλαίσιο ενός απαρχαιωμένου μηχανισμού που χρονολογείται από τη φεουδαρχική εποχή.
Περιουσιακά στοιχεία γνωστά ως bona vacantia, που ανήκουν σε ανθρώπους που πέθαναν χωρίς διαθήκη ή γνωστό πλησιέστερο συγγενή, εισπράττονται από το δουκάτο, που τα τελευταία 10 χρόνια, έχει συγκεντρώσει περισσότερα από 60 εκατομμύρια λίρες.
Και παρότι, υποτίθεται ότι τα έσοδα της bona vacantia, μετά την αφαίρεση των εξόδων, δωρίζονται σε φιλανθρωπικά ιδρύματα, ένα μικρό ποσοστό αυτών καταλήγουν εκεί.
Εσωτερικά έγγραφα του δουκάτου που περιήλθαν στην κατοχή του Guardian αποκαλύπτουν πώς τα κεφάλαια χρησιμοποιούνται κρυφά για τη χρηματοδότηση της ανακαίνισης ακινήτων που ανήκουν στον βασιλιά και κατόπιν ενοικιάζονται με σκοπό το κέρδος.
Τα ακίνητα που προσδιορίζονται σε έγγραφα που διέρρευσαν ως επιλέξιμα για αξιοποίηση, περιλαμβάνουν αστικές κατοικίες, εξοχικές κατοικίες, αγροτικές εξοχικές κατοικίες, γεωργικά κτίρια, ένα πρώην πρατήριο καυσίμων και αχυρώνες, συμπεριλαμβανομένου ενός που χρησιμοποιείται για τη διευκόλυνση των κυνηγών φασιανών και περδίκων στο Γιορκσάιρ.
Η εκτροπή των κονδυλίων της bona vacantia αποδείχθηκε οικονομική ευλογία για την περιουσία του βασιλιά, ο οποίος λαμβάνει δεκάδες εκατομμύρια από τα κέρδη του δουκάτου κάθε χρόνο – εισόδημα που το παλάτι του Μπάκιγχαμ λέει ότι είναι “ιδιωτικό”. Νωρίτερα φέτος, στην πρώτη ετήσια απολαβή από τότε που κληρονόμησε την περιουσία από τη μητέρα του, ο Κάρολος έλαβε 26 εκατομμύρια λίρες από το δουκάτο του Λάνκαστερ.
Στο μεγαλύτερο μέρος της Αγγλίας και της Ουαλίας, τα περιουσιακά στοιχεία των ανθρώπων που πεθαίνουν χωρίς να έχουν κάνει διαθήκη και δεν έχουν κανένα συγγενή μεταβιβάζονται στο Υπουργείο Οικονομικών, το οποίο στη συνέχεια τα δαπανά για δημόσιες υπηρεσίες.
Το σύστημα είναι γνωστό με τη λατινική ονομασία bona vacantia, που σημαίνει “κενά περιουσιακά στοιχεία”, ή περιουσιακά στοιχεία που δεν έχουν ιδιοκτήτη.
Βάσει του θεσμού που έχει τις ρίζες του στη μεσαιωνική περίοδο, δύο δουκάτα που ανήκουν στη βασιλική οικογένεια μπορούν να εισπράττουν bona vacantia από όσους πεθαίνουν. Εισπράττουν επίσης τα εναπομείναντα περιουσιακά στοιχεία που ανήκουν σε εταιρείες κατά τη στιγμή της διάλυσής τους.
Το ένα είναι το δουκάτο της Κορνουάλης, το οποίο παράγει κέρδη για όποιον είναι ο διάδοχος του θρόνου. Ο Κάρολος, μετά την ενθρόνισή του, το μεταβίβασε στον γιο του και διάδοχο, τον πρίγκιπα Ουίλιαμ.
Το άλλο είναι το δουκάτο του Λάνκαστερ, το οποίο κληρονόμησε ο Κάρολος από τη μητέρα του, τη βασίλισσα Ελισάβετ Β’, όταν πέθανε πέρυσι. Και τα δύο δουκάτα στην πραγματικότητα είναι κτηματομεσιτικές αυτοκρατορίες που διαχειρίζονται εκτάσεις αγροτικής γης, ξενοδοχεία, κάστρα, γραφεία, αποθήκες, καταστήματα και αστικά ακίνητα, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων από τα κορυφαία πολυτελή ακίνητα του Λονδίνου.
Κανένα από τα δύο δουκάτα δεν πληρώνει φόρο εταιρειών ή φόρο κερδών, γεγονός που τους δίνει σημαντικό εμπορικό πλεονέκτημα, καθιστώντας τα ιερές αγελάδες μετρητών για τους βασιλείς, δημιουργώντας το ισοδύναμο κερδών άνω των 1,2 δισ. λιρών Αγγλίας τα τελευταία 60 χρόνια.