Ο υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας, Μπρούνο Λε Μερ εξέφρασε την πεποίθησή του: "Δεν θα υπάρξει πλειοψηφία για να πέσει η κυβέρνηση", δήλωσε στην εφημερίδα "Le Parisien". Αλλά η αβεβαιότητα είναι μεγάλη μετά την απόφαση του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν να προωθήσει την αμφιλεγόμενη συνταξιοδοτική του μεταρρύθμιση παρακάμπτοντας το κοινοβούλιο με ειδικό πληρεξούσιο, σχολιάζει η Handelsblatt. Τη Δευτέρα, η κυβέρνησή του πρέπει να αντιμετωπίσει ψήφο δυσπιστίας από την Εθνοσυνέλευση.
Οκτώ στους δέκα Γάλλους σε δημοσκοπήσεις αντιτίθενται στη χρήση του συνταγματικού άρθρου 49.3, με το οποίο ο Μακρόν θέλει να θέσει σε ισχύ τη σταδιακή αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης από τα 62 στα 64 έτη ακόμη και χωρίς την έγκριση του κοινοβουλίου.
Η οργή για τις ενέργειες του αρχηγού του κράτους ξέσπασε στους δρόμους του Παρισιού και άλλων μεγάλων πόλεων το Σαββατοκύριακο, με τα συνδικάτα να ανακοινώνουν τη συνέχιση των απεργιών. Η κυβέρνηση Μακρόν βρίσκεται αντιμέτωπη με μια μοιραία εβδομάδα. Η ερχόμενη εβδομάδα, σύμφωνα με την Handelsblatt, χαρακτηρίζεται από τα ακόλουθα 4 ερωτήματα:
1. Θα μπορούσε η ψήφος δυσπιστίας της Δευτέρας να ανατρέψει την κυβέρνηση Μακρόν;
Δύο προτάσεις δυσπιστίας κατατέθηκαν στην Εθνοσυνέλευση, η μία από το δεξιό εθνικιστικό Rassemblement National (Εθνική Ένωση, RN), η άλλη από το μικρό κεντρώο κόμμα Liot. Η αριστερή συμμαχία της αντιπολίτευσης Nupes δεν θέλει να κάνει κοινό μέτωπο με το RN της Μαρίν Λεπέν, αλλά υποστηρίζει την πρωτοβουλία του Liot.
Είναι πιθανό ότι το απόγευμα της Δευτέρας οι δεξιοί εθνικιστές βουλευτές θα καταλήξουν να ψηφίσουν επίσης υπέρ της διακομματικής πρότασης του μικρού Κόμματος του Κέντρου. Τότε το θέμα θα καταλήξει στους συντηρητικούς-αστούς ρεπουμπλικάνους. Η κεντρώα συμμαχία του Μακρόν δεν έχει τη δική της πλειοψηφία από τις βουλευτικές εκλογές του περασμένου καλοκαιριού.
Για να πετύχει η πρόταση δυσπιστίας, πρέπει 287 βουλευτές να ψηφίσουν κατά της κυβέρνησης, δηλαδή η απόλυτη πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση. Όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης μαζί διαθέτουν 298 βουλευτές στην κοινοβουλευτική αίθουσα, ένα μαθηματικό προβάδισμα έντεκα ψήφων. Όμως ο ηγέτης των Ρεπουμπλικάνων (σ.σ. κεντροδεξιάς) Ερίκ Σιοτί έχει δηλώσει ότι η 61μελής κοινοβουλευτική του ομάδα δεν θα συμφωνήσει σε πρόταση μομφής.
Ωστόσο, είναι αμφίβολο αν όλοι οι βουλευτές θα ακολουθήσουν αυτή τη γραμμή: Ένα μέρος των Ρεπουμπλικάνων, ενάντια στις επιθυμίες της ηγεσίας του κόμματος, είχε ήδη αρνηθεί να υποστηρίξει τη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος, γεγονός που ώθησε τελικά τον Μακρόν να χρησιμοποιήσει το άρθρο 49.3.
Ο υπουργός Οικονομικών Λε Μερ δήλωσε: "Ας ελπίσουμε ότι οι Ρεπουμπλικάνοι θα ανακτήσουν τον προσανατολισμό τους". Εάν η ψήφος δυσπιστίας επιτύχει, ο Μακρόν δεν θα αναγκαστεί να διαλύσει το κοινοβούλιο και να προκηρύξει νέες εκλογές. Αλλά αυτό το βήμα θεωρείται πιθανό.
2. Οι διαδηλώσεις αυξάνονται - και γίνονται πιο βίαιες;
Η πρωθυπουργός του Μακρόν Ελισάβετ Μπορν γνωρίζει ότι τα μέλη της κυβέρνησης δεν είναι ευπρόσδεκτοι επισκέπτες αυτή τη στιγμή: Το γραφείο της έδωσε εντολή στους υπουργούς να αναστείλουν όλα τα προγραμματισμένα ταξίδια στη χώρα μέχρι νεωτέρας. Μετά την απόφαση για τις συντάξεις την Πέμπτη, υπήρξαν αυθόρμητες βραδινές διαδηλώσεις όχι μόνο στο Παρίσι.
Οι διαδηλωτές έβαλαν φωτιά σε κάδους απορριμμάτων και έστησαν οδοφράγματα. Στη Λυών, αντίπαλοι της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης εισήλθαν βίαια σε δημαρχείο της περιοχής. Η αστυνομία χρησιμοποίησε κανόνια νερού και δακρυγόνα σε πολλές πόλεις και εκατοντάδες άτομα συνελήφθησαν. Ο υπουργός Εσωτερικών Ζεράρ Νταρμανέν δήλωσε ότι υπήρξαν επίσης επιθέσεις σε κρατικές νομαρχίες καθώς και σε γραφεία εκλογικών περιφερειών βουλευτών σε διάφορα μέρη της Γαλλίας.
Η συνδικαλιστική συμμαχία ανακοίνωσε άλλη μια εθνική ημέρα διαμαρτυρίας για την Πέμπτη. Οι συγκεντρώσεις αυτές έχουν συχνά συγκεντρώσει πάνω από ένα εκατομμύριο ανθρώπους σε εθνικό επίπεδο από τον Ιανουάριο.
"Σε γενικές γραμμές, παραμένει ένα ειρηνικό κοινωνικό κίνημα", δήλωσε στο ειδησεογραφικό κανάλι BFMTV ο Λορέν Φράζερμαν, κοινωνιολόγος που μελετά τη ριζοσπαστικοποίηση των κινημάτων διαμαρτυρίας. Ωστόσο, είπε, η χρήση του άρθρου 49.3 του Συντάγματος είχε "αναμφίβολα προκαλέσει μεγάλη οργή".
3. Θα παραλύσει τώρα η Γαλλία από εκτεταμένες απεργίες;
Οι διαμαρτυρίες κατά της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης του Μακρόν έχουν ήδη επηρεάσει τη δημόσια ζωή στη Γαλλία από τον Ιανουάριο: τα υπεραστικά τρένα ακυρώθηκαν, οι συρμοί του μετρό εκτελούσαν ακανόνιστα δρομολόγια, τα σχολεία και οι παιδικοί σταθμοί παρέμειναν κλειστά για ημέρες. Οι οδηγοί φορτηγών απέκλεισαν τους δρόμους, οι εργαζόμενοι στην αποκομιδή απορριμμάτων δεν εμφανίστηκαν στη δουλειά τους.
Τα συνδικάτα σκοπεύουν να συνεχίσουν τις απεργίες. Η επιρροή τους είναι ιδιαίτερα ισχυρή στην κρατική σιδηροδρομική εταιρεία SNCF, αλλά επηρεάζονται και άλλοι τομείς του τομέα των μεταφορών, όπως οι τοπικές μεταφορές και τα αεροδρόμια. Η απεργία ακολουθείται επίσης έντονα στις εταιρείες ενέργειας Total Energies και EDF. Οι συνέπειες θα μπορούσαν να είναι η παράλυση των διυλιστηρίων και η περικοπή της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στους πυρηνικούς σταθμούς.
Τα συνδικάτα ελπίζουν ότι ο Μακρόν θα υποχωρήσει κάτω από την πίεση του δρόμου. Ως παράδειγμα αναφέρουν τη σχεδιαζόμενη ελαστικοποίηση της αγοράς εργασίας υπό τον πρόεδρο Ζακ Σιράκ το 2006: μπροστά στις μαζικές διαμαρτυρίες κατά της αμβλυνθείσας προστασίας από τις απολύσεις για τις συμβάσεις που συνάπτονται για πρώτη φορά με νέους εργαζόμενους, η τότε κυβέρνηση απέσυρε τον νόμο.
4. Τι σημαίνει η συνταξιοδοτική κρίση για το υπόλοιπο της θητείας του Μακρόν;
Μετά την οριακή επανεκλογή του την άνοιξη του 2022, ο Μακρόν είχε υποσχεθεί στους Γάλλους ένα νέο πολιτικό στυλ. "Ξέρω ότι πολλοί συμπατριώτες μου με ψήφισαν, όχι για να με στηρίξουν, αλλά για να χτίσουν ένα προπύργιο ενάντια στην ακροδεξιά", είπε κατά τη διάρκεια ομιλίας του τη νύχτα των εκλογών μπροστά από τον Πύργο του Άιφελ. "Ξέρω ότι η ψήφος σας με δεσμεύει για τα επόμενα χρόνια".
Όμως, προχωρώντας μόνος του στο θέμα των συντάξεων, επιβεβαίωσε στα μάτια των επικριτών του την εικόνα του απόμακρου αρχηγού του κράτους. Ακόμη και αν η κυβέρνηση Μακρόν επιβιώσει από την ψήφο δυσπιστίας της Δευτέρας, η πολιτική κρίση δεν έχει ακόμη εκτονωθεί. Ο πρόεδρος θα μπορούσε να αντιδράσει με ανασχηματισμό της κυβέρνησης και αντικατάσταση του πρωθυπουργού Μπορν.
Αλλά χωρίς κοινοβουλευτική πλειοψηφία και μετά την αμφιλεγόμενη προσέγγιση για τις συντάξεις, θα είναι μάλλον δύσκολο για τον Μακρόν να δρομολογήσει περαιτέρω μεγάλα μεταρρυθμιστικά σχέδια. Η Μαρίν Λεπέν, η οποία κέρδισε πρόσφατα έδαφος στις δημοσκοπήσεις, θα μπορούσε να επωφεληθεί περισσότερο από το πολιτικό κλίμα.
Οι πολιτικοί επιστήμονες, Μπρούνο Παλιέ και Πάουλους Βάγκνερ της δεξαμενής σκέψης Terra Nova έγραψαν σε ανάλυση που δημοσιεύθηκε την περασμένη εβδομάδα ότι η διαμάχη για τις συντάξεις "είναι πιθανό μόνο να ενισχύσει τη δυναμική του RN".