Μέρα μέρα έρχονται στην επιφάνεια νέα αρνητικά στοιχεία για το περιφερειακό τραπεζικό σύστημα των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, βυθίζοντας στην αβεβαιότητα όχι μόνο τους επενδυτές, αλλά κυρίως τις κυβερνήσεις.
Γράφει ο Λουκάς Γεωργιάδης
Το κλίμα στις αγορές έχει αρχίσει να επιβαρύνεται... επικίνδυνα, υπό το βάρος των υψηλών επιτοκίων, μετά και τις νέες αυξήσεις έστω και κατά 0,25%, από την Αμερικανική και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Ο πληθωρισμός παρουσιάζει σημάδια αποκλιμάκωσης, ωστόσο, οι αγορές ανησυχούν για το ενδεχόμενο παρατεταμένης στασιμότητας αλλά και αξιοσημείωτης ύφεσης στις μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη. Χθες, ο Γαλλικός οίκος της Societe Generale προειδοποίησε για τσουνάμι χρεοκοπιών εταιρειών σε ΗΠΑ, Ευρώπη και... γενικώς, την ίδια στιγμή που ο χρονικός ορίζοντας για την αποκλιμάκωση των επιτοκίων φαίνεται να είναι πολύ μακρύς.
Γενεσιουργός αιτία της ανώμαλης αυτής κατάστασης είναι η Ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, καθώς εκτόξευσε το ενεργειακό κόστος, το οποίο με τη σειρά του ώθησε υψηλότερα τις τιμές των τροφίμων και των πρώτων υλών. Η αναπόφευκτη αύξηση του πληθωρισμού εκτίναξε τα βασικά επιτόκια στις ισχυρές οικονομίες και απλά τώρα υπάρχει ο φόβος για "κανόνια". Οι μικρές τράπεζες στις ΗΠΑ έχουν τον... μουντζούρη των ομολόγων, στα οποία τοποθετήθηκαν όταν οι τιμές τους ήταν ψηλά και τα επιτόκια χαμηλά. Μέσα σε 12 μήνες το σκηνικό άλλαξε θεαματικά και όλοι κάνουν τον σταυρό τους να μην μπλέξουμε σε μια παγκόσμια περιπέτεια, η οποία θα έχει προφανείς αρνητικές συνέπειες, ιδίως αν τη διαχείριση της κατάστασης αναλάβουνε... ερασιτέχνες πολιτικοί.
Σε συναγερμό κυβερνήσεις και κεντρικές τράπεζες
Το σκηνικό που έχει διαμορφωθεί σήμερα στις αγορές μας θυμίζει τις πρώτες εβδομάδες μετά το "σκάσιμο" της Lehman Brothers.
Στην αρχή όλοι διαβεβαίωναν ότι οι συνέπειες είναι ελεγχόμενες, αλλά στη συνέχεια έγινε η... Δευτέρα Παρουσία και "θύμα" της υπήρξε και η Ελλάδα, η οποία λόγω του υψηλού δημοσίου χρέους δεν μπορούσε να δανειστεί φθηνό χρήμα από τις αγορές και έτσι ήρθε το καθεστώς των μνημονιακών περιορισμών. Θυμίζουμε ότι τότε οι τράπεζες και τα κράτη προσπαθούσαν να συμμαζέψουν τις ζημιές τους από τον "ιό" της Lehman Brothers. Από το 2008 έως σήμερα έχει κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι και τόσο οι κυβερνήσεις όσο και οι κεντρικές τράπεζες έχουν γίνει πιο... σοφές. Μια πρώτη δοκιμασία για τη λειτουργία του παγκόσμιου συστήματος αποτέλεσε η πανδημία του κορωνοϊού. Τα κράτη "έκοβαν" χρήμα, τα δημοσιονομικά ελλείμματα και το χρέος αυξάνονταν και οι πολίτες αποταμίευαν. Τώρα έχει αρχίσει η... αντίστροφη μέτρηση. Ο υψηλός πληθωρισμός "ροκανίζει" τις οικονομίες των πολιτών και τα κρατικά ομόλογα έχουν χάσει σε αξία λόγω των υψηλών επιτοκίων.
Ως γνωστόν προ εβδομάδων η Credit Suisse δοκίμασε τις αντοχές του ελβετικού τραπεζικού συστήματος, αλλά και της Ευρώπης, έστω και αν η Ελβετία δεν ανήκει στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ωστόσο, γνωρίζουμε ότι τεράστιο μέρος του παγκόσμιου πλούτου συσσωρεύεται στην Ελβετία, οπότε ένα... δυστύχημα, θα μπορούσε να προκαλέσει ένα ντόμινο που θα "χτύπαγε" πολλές μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες. Το πρόβλημα των τραπεζών εξακολουθεί να είναι και ευρωπαϊκό, οπότε βρισκόμαστε μπροστά στο πολύ σοβαρό ενδεχόμενο να βρεθούμε αντιμέτωποι με μια νέα δύσκολη και εξόχως αρνητική πραγματικότητα, μέσα στο β΄ εξάμηνο του έτους, πιθανότατα από τον Σεπτέμβριο.
Ο συντονισμός των κεντρικών τραπεζών αλλά και η ετοιμότητα των κυβερνήσεων αποτελούν τα βασικά στοιχεία για να αντιμετωπιστεί μια κρίση που ίσως αυτή τη στιγμή είναι υποεκτιμημένη, αλλά ουδείς μπορεί να γνωρίζει αν οι διαθέσιμοι ισχυροί μηχανισμοί είναι αρκετοί για να μπορέσουν να την αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά, εφόσον εκδηλωθεί. Άρα, αν δούμε το ζήτημα και από την οπτική της Ελλάδος, εμείς δεν αντιμετωπίζουμε κάποιο πρόβλημα με το τραπεζικό μας σύστημα, αλλά απαιτείται η ύπαρξη μιας υπεύθυνης κυβέρνησης, η οποία θα ξέρει τι πρέπει να κάνει σε συντονισμό με την Ευρώπη και όχι μια κυβέρνηση που όλοι θα κοιτάζουν το... ταβάνι, μήπως τους έρθει στο κεφάλι! Άρα, η κυβέρνηση που θα διαχειριστεί την κατάσταση τη νέα τετραετία αποτελεί ένα πάρα πολύ μεγάλο στοίχημα.
Success story στην Ελλάδα
Όλα όσα συμβαίνουν στις ΗΠΑ φαίνεται ότι μάλλον αφήνουν... παγερά αδιάφορη την Ελλάδα, όπου στο Χρηματιστήριο Αθηνών, στην πρώτη γραμμή του ενδιαφέροντος βρίσκονται οι τραπεζικές μετοχές!
Το Ελληνικό τραπεζικό σύστημα έχει γυρίσει σελίδα, οι ισολογισμοί έχουν "καθαρίσει", τα "κόκκινα" δάνεια έχουν περάσει στα funds, ο δείκτης των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων είναι μονοψήφιος, οι καταθέσεις βρίσκονται στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων 13 ετών και οι δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας είναι στα πολύ υψηλά τους. Επιπλέον, οι χορηγήσεις δανείων γίνονται με εξαιρετικά αυστηρά πιστοδοτικά κριτήρια, ακριβώς για να μη συμβεί ό,τι συνέβη στο παρελθόν. Σχεδόν επί καθημερινής βάσης, αμερικανικοί, βρετανικοί, γαλλικοί, γερμανικοί, ελβετικοί και άλλοι οίκοι, πίνουν... νερό στο όνομα της Ελλάδος και του εγχώριου τραπεζικού συστήματος.
Επιπλέον βλέπουμε εταιρείες, όπως οι Μυτιληναίος, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και πολλές άλλες, οι οποίες είτε το 2022, είτε το α΄ τρίμηνο του τρέχοντος έτους παρουσίασαν ή παρουσιάζουν μεγέθη πολύ υψηλότερα σε σχέση με τις αρχικές εκτιμήσεις. Η δυναμική των εισηγμένων εταιρειών σε συνδυασμό με το γεγονός ότι σχεδόν όλες δεν μπορούν να βρουν ανθρώπινο δυναμικό για να καλύψουν τις ανάγκες τους, φανερώνουν ένα ιδιαιτέρως θετικό κλίμα.
Το θετικό κλίμα επιβεβαιώνεται και από τον δείκτη οικονομικού κλίματος, ο οποίος τον Απρίλιο, επανήλθε στο υψηλό 12 μηνών, δηλαδή επέστρεψε στην... κανονικότητα, μετά την εκδήλωση της Ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Οι υψηλές προσδοκίες για την πορεία του Τουρισμού και την επίτευξη νέων ρεκόρ σε εισπράξεις και αφίξεις, η εκτόξευση των εξαγωγών στο ιστορικό υψηλό των 70 δισ. ευρώ, τα μεγάλα έργα υποδομής που είναι σε εξέλιξη, αλλά και αυτά που θα ξεκινήσουν προσεχώς, έχουν βάλει τις βάσεις για τη μετατροπή της Ελλάδας σε ένα παγκόσμιο παράδειγμα προς μίμηση. Πυλώνες της νέας πραγματικότητας θα είναι οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ύψους 31,16 δισ. ευρώ και τα 26,1 δισ. ευρώ του ΕΣΠΑ, που θα κινητοποιήσουν μέσα στα επόμενα χρόνια ιδιωτικά κεφάλαια, τα οποία υπολογίζονται από 120 έως 150 δισεκατομμύρια ευρώ! Οι προϋποθέσεις για το μεγαλύτερο success story σε παγκόσμιο επίπεδο υπάρχουν. Αρκεί να μην χύσουμε την καρδάρα με το γάλα, με άστοχες επιλογές στην κάλπη....