Η επιστροφή των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών στην... κανονική καθημερινότητα τους, συμπίπτει με την αναγκαστική εκ της συγκυρίας διαμόρφωση νέου σχεδιασμού και προγραμματισμού.
Γράφει ο Λουκάς Γεωργιάδης
Το τοπίο γίνεται ολοένα και πιο θολό στο διεθνές περιβάλλον, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η ορατότητα είναι στο... μηδέν! Σε ότι αφορά τα καθ΄ ημάς, το στοίχημα για την Ελληνική κυβέρνηση είναι να μην υπάρξει έστω και στο ελάχιστο η οποιαδήποτε ρωγμή σε σχέση με το success story στην οικονομία. Η Ελλάδα κινείται σε τροχιά αναβαθμίσεων και επιστροφής στην επενδυτική βαθμίδα μετά από 13 χρόνια. Οι αγορές αναμένουν την ετυμηγορία των DBRS και Standard & Poor''s σε πρώτη φάση, αλλά και της Fitch τον Δεκέμβριο, ενώ η Moody's θα αργήσει να μας αναβαθμίσει σε αξιόχρεη βαθμίδα. Τίποτα δεν μπορεί να θεωρηθεί σίγουρο, ιδίως από τη στιγμή, που ακούμε αξιωματούχους της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να διατυπώνουν εκτιμήσεις για νέες αυξήσεις των επιτοκίων.
Η άνοδος των τιμών της ενέργειας, η κόπωση αλλά και η οι ανατροπές στην αντιπληθωριστική πολιτική, καθώς και η διατήρηση της ανοδικής τροχιάς των επιτοκίων, μπορεί να δημιουργήσουν αβεβαιότητες και να μεταθέσουν αποφάσεις για αργότερα. Αν δεν υπάρξουν σοβαρές ανατροπές, η Ελλάδα δεν θα έχει κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα σε σχέση με την αναβάθμιση του αξιόχρεου της. Αν όμως μπούμε σε ένα... θερμό φθινόπωρο με φόβους για έναν... καυτό χειμώνα, τότε τα πράγματα, μπορεί να αλλάξουν και μάλιστα σημαντικά.
Μηνύματα από δάνεια και καταθέσεις
Χθες, η Τράπεζα της Ελλάδος δημοσιοποίησε τα στοιχεία για την πορεία των χορηγήσεων και των καταθέσεων τον Ιούλιο, από τα οποία έρχονται σημαντικά μηνύματα.
Τα στοιχεία ενός μηνός δεν είναι αρκετά για να εξαχθεί κάποιο σίγουρο συμπέρασμα περί ανατροπής, ωστόσο, το γεγονός ότι τα δάνεια "φρενάρισαν" απότομα τον Ιούλιο με καθαρή αρνητική ροή 1,4 δισ. ευρώ, συνιστά αν μη τι άλλο, κλιμάκωση της αβεβαιότητας και της αποφυγής ανάληψης ρίσκου. Η αναπτυξιακή δυναμική της οικονομίας παραμένει σε ικανοποιητι8κό επίπεδο, ωστόσο, ένα απότομα "κάθισμα" της οικονομίας λόγω διεθνούς κλίματος, μπορεί να οδηγήσει σε ανατροπές στα δημοσιονομικά, στα μακροοικονομικά και στους σχεδιασμούς της κυβέρνησης.
Οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά έλαβαν λιγότερα δάνεια τον Ιούλιο, όχι γιατί είχαν το μυαλό τους στις... διακοπές, αλλά γιατί προβληματίζονται ως προς τι... ξημερώνει. Οι αγορές είναι "ευαίσθητες" πλέον σε έκτακτα γεγονότα, έχουν αναθεωρήσει πολλά λόγω του πολέμου Ρωσίας-Ουκρανίας και εν τέλει, μπορεί να... ψυχανεμίζονται ότι ο ανοδικός κύκλος πλησιάζει προς το τέλος του. Συνεπώς, μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο, αν υπάρχουν ισχυρές γραμμές άμυνας, τότε είναι προφανές ότι οι συνέπειες θα είναι εξαιρετικές περιορισμένες και ελεγχόμενες.
Από την άλλη πλευρά, η μείωση των καταθέσεων του ιδιωτικού τομέα κατά 191 εκατ. ευρώ τον Ιούλιο, θεωρείται αμελητέα εκ πρώτης όψεως, ωστόσο, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τον συγκεκριμένο μήνα, εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι έλαβαν το επίδομα αδείας και χιλιάδες επιχειρήσεις λογικά θα έπρεπε να έχουν κάτι παραπάνω στην... μπάντα, λόγω εξαγωγών και τουρισμού. Αυτό όμως δεν συνέβη, γιατί αφενός οι φορολογικές υποχρεώσεις απορρόφησαν σημαντικά ποσά και αφετέρου, η ακρίβεια, επιβάλλει στη συντριπτική πλειονότητα των νοικοκυριών να βγάλουν από τα... έτοιμα για να βγει η... εξίσωση. Αν η τάση αυτή επιβεβαιωθεί και τον Αύγουστο, τότε ίσως χρειαστεί να ξαναδούμε κάποια πράγματα από την αρχή για τους προσεχείς μήνες...
Με το βλέμμα στη ΔΕΘ
Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης, καλείται να λάβει πολύ σοβαρά υπόψιν τα νέα δεδομένα με τις πυρκαγιές και το κόστος που προκαλούν αυτές σε δημοσιονομικό επίπεδο.
Όπως γράφαμε και χθες, είναι εξαιρετικά πιθανό κάποιες έξτρα παροχές που ήταν στο... πίσω μέρος του κεφαλιού του Κυριάκου Μητσοτάκη, να ματαιωθούν. Σε κάθε περίπτωση, στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, ο μετριοπαθής Έλληνας πρωθυπουργός θα δώσει το στίγμα των προθέσεων, ενόψει της κατάρτισης του προϋπολογισμού του 2024, ο οποίος θα είναι προσαρμοσμένος στις δεσμεύσεις του Συμφώνου Σταθερότητας, έτσι όπως αυτές ίσχυαν το 2019, δηλαδή πριν την πανδημία του κορωνοϊού και τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Οι αγορές συνεχίζουν να βαθμολογούν την Ελλάδα με πολύ καλές επιδόσεις τόσο στα ομόλογα όσο και στο Χρηματιστήριο Αθηνών, το οποίο, έστω και με ισχνό τζίρο, επανήλθε χθες πάνω από τις 1.300 μονάδες. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης φαίνεται ότι θα πάει στη ΔΕΘ έχοντας στο... τσεπάκι του την αναβάθμιση του αξιόχρεου από τον Καναδικό οίκο DBRS, εκτός αν γυρίσει ο κόσμος... ανάποδα. Από την άλλη, γνωρίζει πολύ καλά ότι δεν έχει περιθώρια για περαιτέρω φιλολαϊκά ανοίγματα, πέραν των όσων έχουν ήδη εξαγγελθεί και έχουν τεθεί σε ισχύ ή πρόκειται να ισχύσουν από την 01/01/2024. Η επιστροφή στους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας επιβάλλει σύνεση, ιδίως όταν έχουμε μπροστά μας το μεγάλο στοίχημα της αναβάθμισης του αξιόχρεου της οικονομίας.
Ο φόβος για νέα έξαρση της ακρίβειας, που θα τροφοδοτήσει εκ νέου τις πληθωριστικές τάσεις, είναι ο... εφιάλτης για κάθε κυβέρνηση, καθώς θα οδηγήσει σε νέα αύξηση του κόστους του χρήματος, επιβράδυνση της ανάπτυξης και οικονομική στασιμότητα. Αν μάλιστα το κλίμα παρουσιάσει τάσεις σοβαρής επιδείνωσης ή σημειωθούν σημαντικές ανατροπές, τότε είναι σχεδόν σίγουρο, ότι πολλές από τις μεταρρυθμιστικές πρωτοβουλίες της κυβέρνησης, θα βρεθούν στο... κενό.
Κινητικότητα στις τράπεζες και στο επιχειρείν
Το κλίμα αβεβαιότητας και σχετικού... μουδιάσματος, δεν εμποδίζει τις ισχυρές επιχειρήσεις να προχωρήσουν σε επεκτατικές κινήσεις, ώστε να είναι καλύτερα πλασαρισμένες αλλά και θωρακισμένες, έναντι οποιασδήποτε απειλής.
Οι ισχυρές Ελληνικές επιχειρήσεις εμφανίζονται πιο σίγουρες για τα επόμενα βήματα τους και ποντάρουν στην αναβάθμιση του αξιόχρεου της οικονομίας, για να προχωρήσουν δυναμικά και να βγουν με.... τσαμπουκά προς τα έξω, μετά από 13 χρόνια εσωστρέφειας, μιζέριας και μεγάλων ζημιών. Ειδικά, οι Ελληνικές τράπεζες, παράλληλα με τη βελτίωση των ισολογισμών τους, σχεδιάζουν τα επόμενα βήματα για να κατακτήσουν νέες αγορές. Για την ακρίβεια, στοχεύουν στην ολική επαναφορά, "νοσταλγώντας" την περίοδο προ του 2010.
Για παράδειγμα, η Eurobank, ως η πρώτη πλήρως ιδιωτική τράπεζα χωρίς εξαρτήσεις από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, ενισχύει την παρουσία της στην Κύπρο μέσω της εξαγοράς της Ελληνικής Τράπεζας. Κατέχει σήμερα το 29,2% των μετοχών της και στοχεύει στην αγορά επιπλέον ποσοστού 18,9%, με προοπτική απόκτησης της πλειοψηφίας, άνω του 50%. Η ένταξη της Ελληνικής Τράπεζας στο ενεργητικό της Eurobank, θα προσθέσει επιπλέον 20 δισ. ευρώ, ανεβάζοντας το στα 100 δισ. ευρώ!
Από την άλλη πλευρά, η Alpha Bank προχώρησε σε μια εξαιρετικής σημασίας στρατηγική κίνηση στη Ρουμανία εξαγοράζοντας τον τομέα λιανικής της Orange Money στη Ρουμανία, μέσω της Alpha Bank Romania. Η νέα εξαγορά εντάσσεται στο στρατηγικό πλαίσιο της διοίκησης για την ενίσχυση της παρουσίας της και την ενδυνάμωση των υπηρεσιών που προσφέρει στους πελάτες της στην αγορά της Ρουμανίας. Η Alpha Βank Romania θα ενισχύσει περαιτέρω την εξειδίκευση που διαθέτει και την έμφαση που δίνει στην καινοτομία, αξιοποιώντας την ολοκληρωμένη ψηφιακή εμπειρία και ευελιξία που διακρίνει τα προϊόντα της Orange Money Romania. Με αυτόν τον τρόπο, θα έχει τη δυνατότητα να αναδειχθεί σε έναν από τους βασικούς παίκτες στην παροχή υπηρεσιών ψηφιακής τραπεζικής στη Ρουμανία, βάζοντας πλώρη για... μεγάλα πράγματα στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Άλλη μια εντυπωσιακή επιχειρηματική εξέλιξη συνιστά η απορρόφηση των 13 καταστημάτων της Media Markt σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Λάρισα και Ρόδο από την αλυσίδα Public, με ισχυρές βάσεις για τη δημιουργία του πρωτοποριακού σχεδίου "Public + home". Η Media Markt μετά από 18 χρόνια παρουσίας στην Ελλάδα γυρίζει σελίδα και όπως δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος του Public Group Ρόμπι Μπουρλάς "η πλήρης απορρόφηση της και η μετατροπή των καταστημάτων της σε Public + home είναι ιστορική στιγμή για το εγχώριο λιανεμπόριο".
Οι εξαγορές στην ενέργεια από τους ομίλους ΔΕΗ, Μυτιληναίος, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ καθώς και πολλές άλλες που έχουν γίνει, εμπεδώνουν ένα κλίμα εμπιστοσύνης στις προοπτικές της Ελληνικής οικονομίας. Είναι δε σίγουρο ότι η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας θα οδηγήσει σε πολλές νέες συμφωνίες, κάποιες από τις οποίες θα προκαλέσουν πάταγο! Προφανώς, απαραίτητη προϋπόθεση αποτελεί η επικράτηση ηρεμίας στο διεθνές περιβάλλον. Αλλά αυτό είναι κάτι που σίγουρα δεν μπορεί να προβλέψει κανείς. Κάποιοι τολμούν και κάποιοι περιμένουν να λάβουν αποφάσεις, όταν θα υπάρχει πιο καθαρός ορίζοντας. Άλλωστε, ο καθαρός ορίζοντας αποτελεί το κορυφαίο ζητούμενο σήμερα...