Όλο και περισσότερο, τα στελέχη των επιχερήσεων «ττροττονούνται» ψυχολογικά, όπως και οι αθλητές, με σκοπό την βελτίωση των επιδόσεών τους μέσα από την καλλιέργεια ομαδικού πνεύματος Επίσης εθίζονται και στην αυτοκριτική —προϋπόθεση για την αποτελεσματικότητα.
του Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου
Δεν είναι τυχαίο ότι οι ομάδες ποδοσφαίρου, μπάσκετ και άλλων ομαδικών σπορι πριν την αρχή μίας αθλητικής περιόδου με πολλούς και κρίσιμους αγώνες κλείνονται σε ειδικά αθλητικά κέντρα τα οποία κατά κανόνα βρίσκονται σε βουνά και σε πανέμορφο περιβάλλον- Μέσα στα κέντρα αυτά, με σκληρή φυσική, αλλά και ψυχολογική, προπόνηση και μακρυά από το στρες της καθημερινής ζωής, προετοιμάζονταί γία να μπορέσουν να ανέβουν νικηφόρα προς την κορυφή. Αυτού τους είδους οε αθλητικές προπονήσεις είναι ευχάριστες και από κάθε άποψη διδακτικές. Κυρίως στο επίπεδο της αυτογνωσίας: της αυτοπειθαρχίας και του ομαδικού πνεύματος,
Κάτι παρόμοεο συμβαίνει ωστόσο και με τα στελέχη των επιχειρήσεων. Σε υψόμετρο 200 μέτρων, στα αιχμηρά βράχια των Άλπεων, η αφρόκρεμα των ανώτατων στελεχών των μεγαλύτερων ευρωπαϊκών εταιρειών μαθαίνει να ξεπερνά φόβους και ανασφάλεεες, κάτω από τις πεο σκληρές και αντίξοες συνθήκες. Αυτό υπογράμμζε πριν λίγο καιρό η γνωστή γαλλική εφημερίδα Ηχώ, προσθέτοντας ότι το Ινστιτούτο Μάνατζμεντ της Λωζάννης και ο Κρις Πάρκερ, επίκουρος καθηγητής Ψυχολογίας στην Σχολή Μάνατζμεντ του πανεπιστημίου της Οξφόρδης, οργανώνουν εδώ και δέκα χρόνκχ κύκλους εκπαίδευσης οι οποίοι είνα; γνωστοί ως «Mobilizing People». οι κύκλοι αυτοί σημειώνουν τεράστια επιτυχία, αφού οι θέσεις είναι κλεισμένες μήνες πριν αρχίσουν τα μαθήματα. Παρά το γεγονός ότε τα περισσότερα διευθυντικά στελέχη θεωρούν ότι αυτού του είδους η εκπαίδευση είναι κάτι σαν τις εκδρομές των προσκόπων, ορισμένες από τις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές εταερείες —όπως π.χ, η Heineken— πιστεύουν ότι τα προγράμματα αυτά, τα οποία απευθύνονται σε ενήλικους και πραγματοποιούνται με έξοδα της εταιρείας, είναι χρήσ:μα, παρά ασυνήθιστες μεθόδους διδασκαλίας.
Όπως απέδειξαν τα αποτελέσματα των μαθημάτων: το πρόγραμμα του Κρις Πάρκερ, που δ;αρκεί 11 ημέρες είναι ένα από τα λίγα εκπαιδευτικά προγράμματα που επιβεβαιώνουν την αποτελεσματικότητα της εκπαίδευσης σε συνδυασμό με την περιπέτεια! για την καλλιέργεια ομαδικού πνεύματος και την προώθηση της συνεργασίας μεταξύ των στελεχών. Πρ:ν ξεκινήσει το πρόγραμμα, το Ινσπτούτο εφαρμόζξί πάντα την ίδια τακτική: κάθε στέλεχος που πρόκειται να λάβει μέρος στο πρόγραμμα, θα πρέπει να προσκομίσει τουλάχιστον ερωτηματολόγπ, τα οττοία θα αναφέροντα στην συμπερεφορά του και τα οποία έχουν συμπληρώσει προηγουμένως κάποεοι από τους υφισταμένους του. Κατά τον καθηγητή Κρις Πάρκερ, σκοπός του Ιδόμορφου αυτού σεμιναρίου, με τις πολλές δοκεμασίες και αυτοκρετικές, είναι να απελευθερώσει την ένταση την οποία πολλοί μάνατζερς συσσωρεύουν μέσα τους. Ένταση πολλές φορές καταστροφική και ελάχιστα εποικοδομητική για την ετα:ρεία και τους ίδιους.
«Οί μάνατζερς θα πρέπει να μάθουν να ελέγχουν τους φόβους και τις ανασφάλε;ές τους. Ειδικές κάμερες παρακολουθούν κάθε τους κίνηση», λέει ο Βρεταννός καθηγητής. Έτσι, μία αττό τις κυριότερες αρχές του προγράμματος είναι η καθημερινή αυτοσυγκέντρωση. Ο χρόνος που δίδεται για αυτοσυγκέντρωση ύστερα από κάθε άσκηση είναι ίσος με την διάρκεια της άσκησης. Έπειτα από ένα 24ωρο διάλειμμα, οι εκπαιδευόμενοε επιστρέφουν στις τάξεις. Τις πρώτες ημέρες της υλοποίησης του προγράμματος τα μέλη του γκρουπ χωρίζονται σε δύο ομάδες των οκτώ ατόμων και υποβάλλονται στην αυστηρή δοκιμασία της αυτοκριτικής μέσα στην τάξη. Στην συνέχεια, με έντονα συναισθήματα φόβου, ξεκινούν για τα βουνά όπου αρχίζουν οι πραγματικές δοκιμασίες.
Όπως είπαν στελέχη τα οποία έλαβαν μέρος στο εκπαιδευτικό αυτό πρόγραμμα, οι ασκήσεις αυτοκριτικής είναι εξαιρετικά χρήσιμες, καθώς η προσωπική εκτίμηση των ανώτατων στελεχών για τις ικανότητές τους δεν συμπίπτε: πάντα με την γνώμη των υφισταμένων τους. Πολλά ανώτατα στελέχη που παρακολούθησαν το πρόγραμμα δήλωσαν ότι, όταν κανείς εκτίθεται στην κριτική των άλλων: είναι πολύ τπθανότερο να διορθώσει τα ελαττώματά του και να καλλιεργήσει τις ικανότητές του. Εξάλλου; όπως δήλωσε ο Χενκ Μπέσκερς, πρώην γενικός διευθυντής του Ολλανδικού Οργανισμού Τηλεπικοινωνιών, το σημαντικότερο δίδαγμα ήταν ότι έμαθε να αντιμετωπίζει τους συνεργάτες του με περισσότερη κατανόηση, γεγονός που τον βοήθησε ιδιαίτερα κατά την περίοδο της αναδεοργάνωσης του Οργανισμού.
«Τα κορυφαία στελέχη», τονίζει ο επίσης καθηγητής καε ψυχολόγος Κεν Ράσελ, «θα πρέπει κατ' αρχήν να μάθουν ότι η σωστή απέναντι στους συνεργάτες τους είναι καθοριστικός παράγοντας για την επίτευξη εποικοδομητικής συνεργασίας- Εν συνεχεία, θα πρέπει να μάθουν να αποφεύγουν την αδιαλαξία, την ευθυνοφοβία: αλλά και την υπέρμετρη εμπιστοσύνη σττς ικανότητές τους. Κάτε τέτοιο είναι δυνατόν να επ;τευχθεί θέτοντας οπ(Μ0δήποτε θέμα υπό συζήτηση και δδάσκοντας τους υφισταμένους να είναι εφευρετεκοί, δημιουργικοί καε να αποφεύγουν να εφαρμόζουν αναποτελεσματικές μεθόδους».
Όπως επισημαίνει ο Κρις Πάρκερ, είναι προς το συμφέρον της εταιρείας να διδάσκει τα ανώτατα στελέχη της να εργάζονται με ομαδικό πνεύμα. Ο κύριος στόχος των ασκήσεων που περιλαμβάνει το πρόγραμμα είναι η επίτευξη αποτελεσματικής συνεργασίας μεταξύ των στελεχών.
Πρέπε; να υπογραμμίσουμε ότι παρόμο;α σεμςνάρια καλλέργειας ομαδικού πνεύματος οργανώνουν η Ομοσπονδία Γάλλων Εργοδοτών και άλλοι ευρωπαϊκοί εργοδοτικοί φορείς, που εμπλουτίζουν τα προγράμματά τους και με μύηση στις «πολεμ;κές τέχνες», όπως λόγου χάρη το καράτε, κα. Πρόκειται σεμτνάρ;α τα οποία όπως η εμπειρία έχει αποδείξει, έχουν πολύ θετικά αποτελέσματα —γι αυτό και υιοθετούντα όλο και περσσότερο σε επίπεδο.