Ο Σεπτέμβριος ήταν ένας μήνας πίεσης για τις αγορές ομολόγων και μετοχών, προκαλώντας έντονο προβληματισμό σε κυβερνήσεις και κεντρικές τράπεζες.
Γράφει ο Λουκάς Γεωργιάδης
Τα επιτόκια των ομολόγων κινήθηκαν σε υψηλότερα επίπεδα, καθώς ο πληθωρισμός επιμένει και τα βασικά επιτόκια ίσως να μην έχουν δει τα υψηλά τους. Ο επικεφαλής της JP Morgan Τζέιμς Ντάιμον φόβισε μάλιστα τις αγορές, λέγοντας ότι δεν είναι προετοιμασμένη η παγκόσμια κοινότητα για να αντιμετωπίσει επιτόκια 7% στο δολάριο! Μια τέτοια εξέλιξη είναι προφανές ότι θα επιδρούσε πολύ αρνητικά στην Ευρωζώνη και σε όλες τις μεγάλες οικονομίες, δημιουργώντας μια... εμπόλεμη κατάσταση. Το θέμα των επιτοκίων ξεπερνά τη στενή νομισματική, τεχνοκρατική ή οικονομική ανάλυση και λαμβάνει ευρύτερες προεκτάσεις.
Τα υψηλά επιτόκια, ως συνέπεια της Ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και των συνεπακόλουθων αρνητικών επιπτώσεων στον πληθωρισμό, αποτελούν αυτή τη στιγμή τον υπ΄ αριθμόν ένα παράγοντα για ενδεχόμενη ύφεση ή για παρατεταμένη στασιμότητα της παγκόσμιας οικονομίας. Αν προσθέσουμε στην εξίσωση την παράμετρο του δημοσίου αλλά και του ιδιωτικού χρέους, τότε οι κυβερνήσεις είναι υποχρεωμένες να λάβουν πιο αυστηρά μέτρα για να μην ξεφύγουν τα δημοσιονομικά. Και όλα αυτά σ΄ έναν πλανήτη, ο οποίος είναι χρεωμένος με 307 τρισεκατομμύρια δολάρια!!!
Σε μια τέτοια περίπτωση εκτός από τις επιβαρύνσεις νοικοκυριών και επιχειρήσεων για τη χρηματοδότηση του δημοσίου χρέους, θα προκύψουν και σοβαρέ ανατροπές στη διαχείριση του ιδιωτικού χρέους. Έτσι, το πρόβλημα θα μετατραπεί σε κοινωνικό και εν τέλει σε πολιτικό, ιδίως για χώρες όπου οι κυβερνήσεις έχουν αρχίσει τις... τσιγκουνιές και έχουν μπροστά τους εκλογές. Μέσα σε όλα αυτά, η Ελλάδα μπορεί να έχει το υψηλότερο δημόσιο χρέος στην Ευρωζώνη, ωστόσο, το χρέος αυτό είναι προστατευμένο από τους δανειστές σε ποσοστό 85%, καθώς δεν διαπραγματεύεται στις αγορές.
Σύμφωνα με τους οικονομικούς αναλυτές και με βάση τα σημερινά δεδομένα, το βασικό επιτόκιο του ευρώ φαίνεται ότι έχει πιάσει "ταβάνι" στο 4%, ενώ η Αμερικανική Κεντρική Τράπεζα, πιθανόν να προχωρήσει σε μια νέα αύξηση το Νοέμβριο. Εφόσον οι αγορές πειστούν ότι ολοκληρώνεται ο ανοδικός κύκλος των επιτοκίων (και δεν... επιβεβαιώνεται ο... κακός Ντάιμον της JP Morgan), θα δώσουν καλύτερες τιμές στα ομόλογα. Από την άλλη, μάλλον δεν είναι σίγουρο ότι θα συμβεί το ίδιο με τα χρηματιστήρια. Την παράμετρο αυτή αναδεικνύει ο τραπεζικός κολοσσός της Bank of America, η οποία χθες δημοσιοποίησε δελτίο... έγκαιρης προειδοποίησης των επενδυτών για επικίνδυνα... χρηματιστηριακά φαινόμενα!
Σύμφωνα με την ανάλυση της BofA, τα ιστορικά στοιχεία δείχνουν ότι όταν σταματάει ο ανοδικός κύκλος των επιτοκίων, τότε για ένα σημαντικά μεγάλο χρονικό διάστημα, η οικονομία "φρενάρει" και ως εκ τούτου, οι επιδόσεις της τείνουν προς το χειρότερο. Η BofA κάνοντας ένα flash back στα τελευταία 50 χρόνια, αναφέρει ότι "οι ευρωπαϊκές μετοχές έτειναν να ανεβαίνουν όταν το τέλος των αυξήσεων των κεντρικών τραπεζών δεν ακολουθήθηκε από ύφεση (όπως συνέβη τα έτη 1984 και 1995), ενώ όταν τα υψηλά επιτόκια οδηγούσαν σε ύφεση, οι διορθώσεις στις αγορές έφταναν ακόμη και το 20%, ενώ για κάποιους κλάδους μπορεί να ξεπερνούσαν ακόμη και το 30%!
Η Bank of America επισημαίνει ότι η αύξηση των επιτοκίων από την FED, αφαιρεί πόντους από τη μελλοντική ανάπτυξη και δυναμική της Αμερικανικής οικονομίας, ενώ κατά το παρελθόν, κάθε άνοδος πάνω από 3 εκατοστιαίες μονάδες οδηγούσε σε ύφεση. Τι σημαίνει πρακτικά αυτό; Η FED έχει αυξήσει τα επιτόκια άνω του 3%, άρα οι πιθανότητες μιας ύφεσης είναι στο τραπέζι. Και εφόσον αυτή η ύφεση επιβεβαιωθεί, τότε οι αγορές θα γκρεμιστούν, κάνοντας... χαλάστρα το κλίμα γενικώς. Ας κρατήσουμε τουλάχιστον την αισιόδοξη εκδοχή της ανάλυσης της BofA, ότι η οικονομία των ΗΠΑ είναι ανθεκτική. Γιατί, όλοι αντιλαμβανόμαστε τι θα συμβεί στον πλανήτη, αν η παγκόσμια δύναμη... βήξει!
"Γκανιάν" οι τιμές των ακινήτων και η οικοδομική δραστηριότητα
Η κτηματαγορά πάει... σφαίρα και η οικοδομική δραστηριότητα "πετάει". Αυτό είναι το συμπέρασμα που προκύπτει από τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής και των οικονομικών τμημάτων των τραπεζών.
Χθες, η ΕΛΣΤΑΤ δημοσιοποίησε τα στοιχεία για την οικοδομική δραστηριότητα τον Ιούνιο και συνολικά το πρώτο εξάμηνο. Τον συγκεκριμένο μήνα, η συνολική οικοδομική δραστηριότητα (ιδιωτική και δημόσια) ανήλθε σε 2.461 οικοδομικές άδειες, που αντιστοιχούν σε 509.439 τετραγωνικά μέτρα επιφάνειας και 2.413.294 κυβικά μέτρα όγκου, παρουσιάζοντας αυξήσεις 13,0%, 11,8% και 28,9%, αντίστοιχα, σε σχέση με τον αντίστοιχο περυσινό μήνα. Οι άδειες για την ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα τον ίδιο μήνα, ανήλθαν σε 2.423, οι οποίες αντιστοιχούν σε 495.334 τετραγωνικά μέτρα επιφάνειας και 2.350.370 κυβικά μέτρα όγκου, με αυξήσεις 11,9%, 9,6% και 26,7% αντίστοιχα σε σχέση με τον περυσινό μήνα.
Κατά την περίοδο των τελευταίων δώδεκα μηνών, δηλαδή από τον Ιούλιο 2022 έως τον Ιούνιο 2023, το μέγεθος της συνολικής οικοδομικής δραστηριότητας ανήλθε πανελλαδικά σε 26.543 οικοδομικές άδειες, οι οποίες αντιστοιχούν σε 5.940.368 τετραγωνικά μέτρα επιφάνειας και 26.925.614 κυβικά μέτρα όγκου. Σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο Ιουλίου 2021 - Ιουνίου 2022 παρατηρήθηκαν αυξήσεις 10,1% στον αριθμό των οικοδομικών αδειών, 3,5% στην επιφάνεια και 6,2% στον όγκο. Κατά την ίδια χρονική περίοδο, η ιδιωτική οικονομική δραστηριότητα σημείωσε αύξηση 9,6% στον αριθμό των αδειών, 2,6% στην επιφάνεια και 5,4% σε όγκο. Το εξάμηνο Ιανουαρίου - Ιουνίου 2023, η οικοδομική δραστηριότητα σημείωσε αυξήσεις 11,7% στον αριθμό των οικοδομικών αδειών, 15,3% στην επιφάνεια και 15,9% στον όγκο, ενώ η ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα 11,6% στον αριθμό των οικοδομικών αδειών, 15,0% στην επιφάνεια και 15,9% στον όγκο.
Συμπερασματικά από τα παραπάνω, προκύπτει ότι η αγορά των ακινήτων θυμίζει ένα σύγχρονο "Ελντοράντο" και δεν επηρεάζεται στον αναμενόμενο βαθμό από την άνοδο των επιτοκίων. Ωστόσο, μια τέτοια εξέλιξη ίσως φανεί το 2024. Όσο αυξάνεται η οικοδομική δραστηριότητα, δημιουργείται μεγαλύτερη "προίκα" για την οικονομία. Τα ακίνητα αποτελούν επένδυση είτε κάποιος θέλει να τα εκμεταλλευτεί είτε θέλει να βάλει μέσα το... κεφάλι του για να γλιτώσει το ενοίκιο. Πάνω απ΄ όλα πρέπει να γνωρίζουμε ότι η αύξηση της αξίας των ακινήτων τα τελευταία 4 χρόνια με την πολιτική της κυβέρνησης της ΝΔ, έχει προσθέσει πλούτο (έστω και λογιστικά) ακόμη και στον πιο φτωχό. Σκεφτείτε μόνο ότι επί ΣΥΡΙΖΑ αγόραζες δυάρι στο Κέντρο της Αθήνας με 15.000 ευρώ και τώρα κάποιος μπορεί να παρακαλεί τον πωλητή, δίνονται πολλαπλάσια!
Η εξαιρετική... φόρμα στην αγορά ακινήτων αποδεικνύεται για ακόμη μία φορά από το εβδομαδιαίο οικονομικό δελτίο της Alpha Bank, όπου αναφέρονται οι παράγοντες, που τροφοδοτούν την άνοδο των τιμών και των ενοικίων. Σύμφωνα με τους αναλυτές της τράπεζας, η αγορά ακινήτων συνεχίζει να ανακάμπτει, με τις τιμές των οικιστικών ακινήτων να καταγράφουν αύξηση σταθερά από το πρώτο τρίμηνο του 2018 και τις τιμές των επαγγελματικών ακινήτων -γραφείων και καταστημάτων- να παραμένουν σε ανοδική τροχιά το 2022, για έβδομο και έκτο συνεχόμενο έτος, αντίστοιχα. Παράλληλα, αυξάνονται τα ενοίκια, αν και με ηπιότερο ρυθμό.
Η πορεία της αγοράς ακινήτων χαρακτηρίζεται από ισχυρά αποτελέσματα και επηρεάζεται από παράγοντες που συνδέονται τόσο με την πλευρά της προσφοράς, όσο και της ζήτησης. Οι παράγοντες αυτοί έχουν να κάνουν με την ανάπτυξη της κτηματαγοράς από το 2017 και κυρίως την ισχυρή δυναμική της τελευταίας τριετίας, την ισχυρή άνοδο της κατασκευαστικής δραστηριότητας, την αύξηση των επενδύσεων αλλά και των Ξένων Άμεσων Επενδύσεων σε ακίνητα, την ανάπτυξη του τουρισμού, το πρόγραμμα "Χρυσή Βίζα" για την απόκτηση κατοικίας από πολίτες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και τις αυξημένες αποταμιεύσεις κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Οι αναλυτές της Alpha Bank αναφέρουν ότι η αγορά οικιστικών ακινήτων στην Ελλάδα παρουσιάζει στην τρέχουσα φάση σημαντικές διαφορές σε σχέση με τις αντίστοιχες αγορές άλλων ανεπτυγμένων χωρών, όπου, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία, καταγράφεται είτε επιβράδυνση του ρυθμού αύξησης των τιμών, είτε ακόμη και μείωση τους. Για το τρέχον έτος, εκτιμάται ότι οι προαναφερόμενοι παράγοντες θα συνεχίσουν να επιδρούν θετικά και να στηρίζουν την αγορά κατοικίας. Συγκεκριμένα, το πρώτο εξάμηνο του 2023, το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 2,4%, ενώ οι επενδύσεις σε κατοικίες κατά 47,5% και σε λοιπές κατασκευές κατά 12,7% σε ετήσια βάση. Παράλληλα, οι Ξένες Άμεσες Επενδύσεις σε ακίνητα κατέγραψαν ετήσια άνοδο 33% το πρώτο τρίμηνο του έτους, ενώ οι ταξιδιωτικές αφίξεις και εισπράξεις αυξήθηκαν περισσότερο από 20% το επτάμηνο Ιανουαρίου-Ιουλίου σε σύγκριση με το ίδιο διάστημα του 2022, υπερβαίνοντας τα αντίστοιχα μεγέθη του 2019, που ήταν το έτος-ρεκόρ για τον ελληνικό τουρισμό.
Επιπρόσθετα, η συνεχιζόμενη αύξηση του κόστους των πρώτων υλών εκτιμάται ότι δημιουργεί ανοδικές πιέσεις στις τιμές πώλησης των ακινήτων. Υπάρχουν, ωστόσο, επιπλέον παράγοντες που ενδέχεται να επηρεάσουν, σε κάποιο βαθμό, τις τιμές των ακινήτων και τα ενοίκια, όπως η αύξηση του ορίου για απόκτηση Golden Visa από τα 250.000 στα 500.000 ευρώ, σε συγκεκριμένες περιοχές της χώρας, με ισχύ από τον Αύγουστο του 2023 και τα νέα φορολογικά μέτρα που ανακοίνωσε πρόσφατα η Κυβέρνηση με εφαρμογή από το 2024, τα οποία αφορούν τους εκμισθωτές καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης, όπως η υποχρέωση έναρξης επιχειρηματικής δραστηριότητας για φυσικά πρόσωπα που αναρτούν τρία ή περισσότερα ακίνητα σε ψηφιακή πλατφόρμα (με ανάλογες ασφαλιστικές εισφορές, τέλος επιτηδεύματος και ΦΠΑ από το πρώτο ακίνητο) και η επιβολή διαφόρων τελών (π.χ. τέλος αντιμετώπισης των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής).
Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Τραπέζης Ελλάδος, οι τιμές των οικιστικών ακινήτων αυξήθηκαν κατά 13,9% σε ετήσια βάση, το δεύτερο τρίμηνο του 2023, έναντι ανόδου 15%, το α΄ τρίμηνο, ενώ και οι τιμές των ενοικίων, βάσει των στοιχείων της σχετικής κατηγορίας του Εναρμονισμένου Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, συνεχίζουν να αυξάνονται, έστω και με πιο ήπιο ρυθμό. Σημειώνεται ότι οι τιμές των οικιστικών ακινήτων έχουν ανακάμψει σωρευτικά κατά περίπου 54% από τα χαμηλότερα επίπεδα που έχουν καταγραφεί και ήταν το γ΄ τρίμηνο του 2017, αλλά υπολείπονται κατά 11,4% από τα υψηλότερα επίπεδα που σημειώθηκαν πριν από την οικονομική κρίση, κατά το γ΄ τρίμηνο του 2008. Οι τιμές γραφείων και καταστημάτων βρίσκονται, επίσης, σε ανοδική πορεία, καταγράφοντας ετήσια αύξηση κατά 3,1% και 5,3%, ενώ η αντίστοιχη αύξηση των τιμών των μισθωμάτων γραφείων και καταστημάτων ήταν της τάξης του 1,8% και 4,7%, αντίστοιχα.
Η ισχυρή δυναμική της αγοράς ακινήτων αντανακλάται στην έντονη άνοδο των επενδύσεων σε κατοικίες, το α΄ εξάμηνο του έτους, κατά 46,8% σε ετήσια βάση, έναντι ηπιότερης ανόδου κατά 16,4%, την αντίστοιχη περυσινή περίοδο. Από την άλλη πλευρά, οι βραχυχρόνιες μισθώσεις έχουν αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας, ενισχύοντας τα μεγέθη του τουρισμού, δηλαδή τις ταξιδιωτικές αφίξεις και τις αντίστοιχες εισπράξεις. Παράλληλα, η άνοδος της συγκεκριμένης αγοράς, μαζί με το πρόγραμμα Golden Visa το οποίο θεσπίστηκε στην Ελλάδα το 2013, συνέβαλαν στις αυξημένες εισροές ξένων κεφαλαίων, με κατεύθυνση την αγορά κατοικίας. Οι Ξένες Άμεσες Επενδύσεις το 2022 εκτινάχθηκαν στα 2 δισ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 68% σε ετήσια βάση.
Σε ό,τι αφορά στα ακίνητα που διατέθηκαν για βραχυχρόνια μίσθωση στις επιλεγμένες περιοχές, στις οποίες μάλιστα καταγράφεται έντονη τουριστική δραστηριότητα. Πρόκειται για την Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη, την Κρήτη και το Νότιο Αιγαίο, οι οποίες αξιολογήθηκαν τουλάχιστον από έναν πελάτη, ανήλθαν σε σχεδόν 42.000 το 2022, ενώ μέχρι το 2016 ήταν λιγότερο από 10.000. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο συνολικός αριθμός των εγγεγραμμένων καταλυμάτων στην πλατφόρμα στις τέσσερις περιοχές ήταν σημαντικά υψηλότερος πέρυσι, καθώς προσέγγιζε τις 73.000 ενώ εκτιμάται ότι στο σύνολο της επικράτειας ξεπέρασε τις 100.000 καταλύματα.
Η... ακινησία στην εκτός σχεδίου δόμηση, το ΣτΕ και η "σπαζοκεφαλιά" για την κυβέρνηση
Η εκτός σχεδίου δόμηση είναι ζήτημα που κάνει... τζιζ, είτε το δει κάποιος δικαστικά είτε κοινωνικά.
Το Συμβούλιο της Επικρατείας με συνεχείς αποφάσεις δεν αναγνωρίζει το δικαίωμα της δόμησης εκτός σχεδίου σε αγροτεμάχια άνω των 4 στρεμμάτων, εφόσον δεν έχουν "πρόσωπο" σε αναγνωρισμένο δρόμο. Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας λέει ότι θα βρει λύση για το θέμα και θα ανατρέξει σε σχετικά πρόσφατους χάρτες για να λύσει την... παρεξήγηση. Όμως, το ΣτΕ, το οποίο είναι υποχρεωμένο να ερμηνεύσει το νόμο, επιμένει στις αποφάσεις του. Η κυβέρνηση θέλει αλλά δεν μπορεί ή μπορεί αλλά δεν θέλει; Τουλάχιστον αυτό είναι το ερώτημα που θέτουν οι παράγοντες της αγοράς και φυσικά οι θιγόμενοι ιδιοκτήτες.
Την ίδια στιγμή, χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων, έχουν τοπογραφικά προ του 2003 ή προχώρησαν τα προηγούμενα χρόνια σε αγορές αγροτεμαχίων άνω των 4 στρεμμάτων, που... έβλεπαν σε δρόμο, αλλά τέτοιοι δρόμοι σήμερα δεν θεωρούνται αναγνωρισμένοι! Από την άλλη, στο Κτηματολόγιο περιλαμβάνονται χιλιάδες δρόμοι που άφηναν οι ιδιοκτήτες για να κάνουν όλοι τη δουλειά τους, αλλά δεν αναγνωρίζονται ως κοινόχρηστοι από το ΣτΕ! Μύλος! Δρόμοι που έχουν ανοιχτεί τις τελευταίες δεκαετίες από δημάρχους και πρώην κοινοτάρχες ή δημιουργήθηκαν κατόπιν συμφωνίας μεταξύ των ιδιοκτητών, δεν περιλαμβάνονται στους χάρτες της περιόδου 1945-1960 και έτσι, παρά την ύπαρξη τους, δεν αναγνωρίζονται. Αγροτεμάχια εκτός σχεδίου άνω των 4 στρεμμάτων που μέχρι πρότινος αναγνωρίζονταν ως άρτια και οικοδομήσιμα, τώρα είναι στον... αέρα! Τα πράγματα μέχρι πριν λίγα χρόνια ήταν πολύ πιο απλά. Το ίδιο συνέβαινε και στις μεταβιβάσεις και στις μετεγγραφές στα υποθηκοφυλακεία. Τα τελευταία χρόνια όμως, η ψηφιοποίηση έφερε πολλά άλλα προβλήματα στο προσκήνιο.
Εξάλλου, έχουμε και άλλες ιστορίες... τρέλας, που τις διέπουν οι αυστηρές διατάξεις του εθνικού μας δικαίου. Για παράδειγμα, υπάρχουν περιπτώσεις, όπου ιδιοκτήτες έχουν μεταγράψει κανονικά τα ακίνητα τους στο υποθηκοφυλακείο, αλλά επειδή ξέχασαν να τα δηλώσουν στο Κτηματολόγιο για διάφορους λόγους, αυτά πέρασαν στην κυριότητα του Δημοσίου. Και πρέπει στη συνέχεια, ο άνθρωπος που αγόρασε το ακίνητο και το μετέγραψε στο Υποθηκοφυλακείο, να ξεκινήσει δικαστικό αγώνα, να ταλαιπωρείται επί χρόνια, τα δικαστήρια να ασχολούνται με χιλιάδες υποθέσεις και γενικώς να ζούμε όλοι μαζί μια κατάσταση τρέλας! Γιατί πραγματικά είναι τρελό κάποιος να έχει από παλιά ιδιοκτησία που έχει μετεγγραφεί στο Υποθηκοφυλακείο, αλλά επειδή ξέχασε για διάφορους λόγους να τη δηλώσει στο Κτηματολόγιο, τώρα να μην την έχει στην κυριότητα του. Αλλά τι να κάνουμε, αυτοί είναι οι νόμοι...
Η Νέα Δημοκρατία είναι ένα φιλελεύθερο κόμμα που στηρίζει την ιδιοκτησία. Τα τελευταία χρόνια, η γραφειοκρατική... τρέλα έχει αποκτήσει ηλεκτρονική μορφή! Οι φόροι μπορεί να μειώθηκαν αλλά οι λοιπές επιβαρύνσεις έχουν αυξηθεί και μάλιστα σημαντικά (μηχανικοί, τοπογραφικά, ηλεκτρονική ταυτότητα κτιρίου, παράβολα, έκδοση αποσπασμάτων, συμβόλαια κλπ.). Στην περίπτωση των 4 στρεμμάτων, η κυβέρνηση δεν έχει δώσει σαφές στίγμα και ακολουθεί τις αποφάσεις του ΣτΕ. Σε περιοχές εκτός σχεδίου έχουν σταματήσει οι αγοραπωλησίες. Χιλιάδες επενδυτικά σχέδια για βιοτεχνίες, αποθήκες, σπίτια κλπ. έχουν κοπεί... μαχαίρι, με ό,τι συνεπάγεται κάτι τέτοιο για την οικοδομική δραστηριότητα, την ανάπτυξη και τα δημοσιονομικά.
Η ΝΔ πρέπει να ξέρει ότι το θέμα που έχει προκύψει με το μπλόκο στην εκτός σχεδίου δόμηση άνω των 4 στρεμμάτων λόγω έλλειψης... προσώπου σε αναγνωρισμένη οδό, έχει από πίσω εκατοντάδες χιλιάδες ψήφους. Από την άλλη πλευρά, οι καταστροφές από τις θεομηνίες, έχουν αναδείξει τα τεράστια προβλήματα με την άναρχη δόμηση που ταλαιπωρεί τον κρατικό μηχανισμό σε... βουνά και λαγκάδια! Με την άδεια του κράτους όλοι έχτιζαν νόμιμα σε διάσπαρτα σημεία ή προχωρούσαν στην ανέγερση αυθαιρέτων, τα οποία το Κράτος αναγνωρίζει πλέον δια της τακτοποίησης.
Οι τελευταίες εξελίξεις και το μεγάλο πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής, μπορεί να επιβάλλει στην κυβέρνηση την αλλαγή προσανατολισμού και σχεδίου. Μπορεί να θέλει να κόψει "μαχαίρι" την εκτός σχεδίου δόμηση, τινάζοντας στον αέρα περιουσίες που αθροίζουν δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ. Αν είναι άχρηστες, τότε η αξία τους θα είναι ελάχιστη έως μηδαμινή. Μπορεί ωστόσο, να αγοραστεί από κάποιους που θα προχωρήσουν σε οργανωμένη δόμηση εκτός σχεδίου, πληρώντας τις προϋποθέσεις ενός άλλου νομικού πλαισίου. Επειδή, η ιστορία με το Συμβούλιο της Επικρατείας έχει αρχίσει και... κουράζει, καλό είναι να ξεκαθαρίσουν τα πράγματα με τον έναν ή τον άλλον τρόπο. Το αν... βλέπει ή δεν βλέπει ένα αγροτεμάχιο άνω των 4 στρεμμάτων σε αναγνωρισμένο δρόμο, πρέπει να ξεκαθαρίσει το συντομότερο δυνατόν. Τα Γενικά και Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια υποτίθεται ότι θα λύσουν τα προβλήματα με την αρτιότητα και τη δόμηση, εντός και εκτός σχεδίου περιοχών. Θα οριοθετηθούν οι χρήσεις και θα ξέρει ο καθένας τι χτίζει και πού, ή πού μπορεί να καλλιεργήσει. Ωστόσο, μέχρι να φτάσουμε στο αυτό το επίπεδο, κάτι μας λέει ότι θα περάσουν στην καλύτερη των περιπτώσεων 4 χρόνια και η ομηρία θα συνεχιστεί. Πάντως, ας γνωρίζει η ΝΔ ότι γύρω από το ζήτημα των ακινήτων, παίζονται εκλογές και γράφονται νίκες ή και ήττες, αν το ζήτημα της εκτός σχεδίου δόμησης λειτουργήσει πολλαπλασιαστικά σε άλλα βασικά προβλήματα που έχει η κοινωνία.
Το "Κόμμα των Ιδιοκτητών" είναι μεγάλο και τιμωρεί. Ας μην ξεχνάμε ότι για έναν ΕΝΦΙΑ έπεσε η κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου και μας φορτώθηκε ο Τσίπρας! Δεν είναι ώρα για ανάλογα λάθη, τα οποία μπορεί να μην έχουν να κάνουν με τη φορολογία, αλλά με την προστασία και την ασφάλεια δικαίου της επένδυσης. Αυτό το τελευταίο είναι πολύ πιο σοβαρό για τους ιδιοκτήτες, ακόμη και έναντι της επιβολής φορολογίας. Γιατί άλλο πράγμα είναι ένας ιδιοκτήτες να έχει, να κατέχει και να φορολογείται για ένα ακίνητο που έχει αξία και εντελώς διαφορετικό πράγμα να έχει ένα ακίνητο που σήμερα έχει αξία και αύριο το πρωί θα πωλείται μόνο έναντι πινακίου φακής. Οι περιπτώσεις με τα... τρελά στην κτηματαγορά είναι εκατοντάδες χιλιάδες. Ελπίζουμε ότι η κυβέρνηση θα δράσει όπως πρέπει, πριν είναι πολύ αργά, από κάθε άποψη...
Δημοσκοπήσεις: "Πετάει" η ΝΔ... χάνοντας δυνάμεις, "φούσκα" ο Κασσελάκης, "ημιθανής" ο ΣΥΡΙΖΑ και σε... αφασία το ΠΑΣΟΚ!
Διαφορές από 17 έως 19 μονάδες καταγράφουν οι δημοσκοπήσεις στην εκτίμηση ψήφου με αναγωγή υπέρ της Νέας Δημοκρατίας σε σχέση με τον ΣΥΡΙΖΑ, ενώ αποδεικνύεται ότι η εκλογή Κασσελάκη στην ηγεσία του κόμματος δεν έκανε... κλικ στην κοινωνία, αλλά τουλάχιστον, φαίνεται να συγκρατεί την ελεύθερη πτώση που είχε ξεκινήσει μετά τη συντριβή του Τσίπρα τον Μάιο και τον Ιούνιο.
Η κυβέρνηση παρά το γεγονός ότι έχει γίνει ο κατακλυσμός του Νώε έχει σχεδόν ασήμαντες απώλειες, ενώ την ίδια στιγμή, ο κόσμος επιρρίπτει ευθύνες για τη λειτουργία του κρατικού μηχανισμού για την αντιμετώπιση των συνεπειών. Δηλαδή, δεν φταίει το πρωτοφανές φαινόμενο των εχθρικών καιρικών συνθηκών στη φωτιά του Έβρου, ούτε τα 180 δισεκατομμύρια τόνοι νερού που έπεσαν στη Θεσσαλία...
Το μόνο σίγουρο είναι ότι ακόμη και το πλέον προηγμένο κράτος στον πλανήτη δεν μπορεί να διαθέσει έξω από κάθε σπίτι ένα πυροσβεστικό για να σβήσει τη φωτιά ή να αντλήσει τα ύδατα. Ιδίως, αν η περιουσία μας βρίσκεται στη μέση του... πουθενά ή σε φαράγγι ή σε ραχούλα ή σε βουνοπλαγιά. Δυστυχώς, δεν μπορούμε να έχουμε 100 ελικόπτερα και 100 αεροπλάνα για να σβήσουν μια φωτιά, πέντε λεπτά μετά την εκδήλωση της. Δεν μπορούμε να προβλέψουμε ότι θα συμβεί κάτι που συμβαίνει κάθε 1.000 χρόνια, ούτε ότι σε δύο μέρες θα πέσει τόσο νερό, όσο πέφτει στη Γερμανία σε 2 χρόνια!
Επιπλέον, πρέπει να λέμε και ευτυχώς που έχουμε το 112, γιατί θα μιλούσαμε για εκατοντάδες ή και χιλιάδες απώλειες ανθρώπινων ζωών. Βέβαια, μετά από τέτοια γεγονότα, ιδίως αν κυβερνά κάποιος που δεν έχεις ψηφίσει, οι αντιδράσεις είναι φυσιολογικές. Υπερτερούν η απογοήτευση και ο εκνευρισμός. Η κυβέρνηση έχει σημαντικά προβλήματα και πρέπει να διορθωθούν πολλά πράγματα. Σε σχέση με τις θεομηνίες, πρέπει και εμείς οι πολίτες να είμαστε προετοιμασμένοι, να ξέρουμε να αμυνθούμε και πάνω απ΄ όλα να ξέρουμε να προστατεύουμε τη ζωή μας και την περιουσία μας, έχοντας την ασφαλισμένη. Απλά πράγματα. Σίγουρα, εκτός από τις θεομηνίες, και τα... φάλτσα κάποιων υπουργών που έφυγαν, το μείζον ζήτημα είναι η ακρίβεια. Και αυτό όμως είναι σαν τα φυσικά φαινόμενα. Υπάρχει παντού σε ολόκληρο τον κόσμο και δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις για την αντιμετώπιση του.
Ας φύγουμε από τα... καιρικά, τα... βαρομετρικά και την ακρίβεια, που αφορούν την κυβέρνηση και τις απώλειες που καταγράφει και ας πάμε στο πολιτικό σκηνικό, μετά την επικράτηση Κασσελάκη στον ΣΥΡΙΖΑ. Οι δημοσκοπήσεις κατά σειρά των Opinion Poll, Alco, Metron Analysis και Pulse για λογαριασμό των τηλεοπτικών σταθμών Action 24, Alpha, MEGA και ΣΚΑΪ αντίστοιχα, δείχνουν τη χαώδη διαφορά ανάμεσα στη Νέα Δημοκρατία και τους άλλους, ή, αν προτιμάτε, ανάμεσα στον Μητσοτάκη και τους άλλους. Η Νέα Δημοκρατία και ο Μητσοτάκης κυριαρχούν, ο ΣΥΡΙΖΑ αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα ενότητας μετά την επικράτηση του... ουρανοκατέβατου Κασσελάκη, ενώ ούτε ένας στους δύο δεν θεωρεί πλεονέκτημα την εκλογή του. Η δημοφιλία του Κασσελάκη τον κατατάσσει στην τρίτη θέση, μετά τον Μητσοτάκη και τον... Κουτσούμπα (!), αλλά αν συνεχίσει έτσι, θα έχει την τύχη του προκατόχου του, Αλέξη Τσίπρα.
Ο Μητσοτάκης έστω και αν χάνει κάτι, ο ΣΥΡΙΖΑ του Κασσελάκη δεν μπορεί να το καρπωθεί, ενώ αυτοί που έχουν κάθε λόγο να είναι κάπως ευχαριστημένοι είναι το ΚΚΕ του Κουτσούμπα και η Ελληνική Λύση του... μάγου Βελόπουλου! Οι τάσεις στον ΣΥΡΙΖΑ παραπέμπουν σε νέα συρρίκνωση και το... ψώνιο ή οι αψυχολόγητες κινήσεις του Κασσελάκη, μαζί με τα νέα... ήθη που φέρνει με τον Τάιλερ, μάλλον προεξοφλούν χειρότερες ημέρες.
Χθες, ο νέος αρχηγός έδωσε την πρώτη του συνέντευξη στο STAR (της κρητικής οικογένειας Βαρδινογιάννη...), όπου είπε κάποια ενδιαφέροντα πράγματα για τα πανεπιστήμια, αλλά από κει και πέρα ουσία μηδέν. Αν νομίζει ένας έξυπνος και προκομένος 35άρης ότι μπορεί να κερδίσει επειδή ήρθε ""φυτευτός", μάλλον πρέπει να ξέρει ότι θα βρεθεί προ οδυνηρών εκπλήξεων. Δεν πείθει και δεν μπορεί να πείσει με βάση αυτά που έχουμε δει μέχρι στιγμής. Το χειρότερο απ΄ όλα είναι ότι είναι αρχηγός σ΄ ένα κόμμα με μεγάλη τοξικότητα και περιβάλλεται από φυσιογνωμίες, οι οποίες απωθούν. Αν αργότερα προχωρήσει σε ριζικές αλλαγές και αποδείξει ότι ξέρει να παράγει πολιτική, εδώ είμαστε για να πούμε και την καλή κουβέντα. Πάντως, προς το παρόν το... καρπούζι είναι μάπα! Ας κρατήσουμε το στοιχείο ότι ο Κασσελάκης έχει τη μικρότερη δημοτικότητα νεοεκλεγμένου αρχηγού κόμματος, σε σχέση με οποιονδήποτε άλλον σε κόμμα εξουσίας κατά τις τελευταίες πολλές δεκαετίες. Όπως καταγράφεται σε μία από τις δημοσκοπήσεις, ο Τσίπρας είχε 65% όταν εξελέγη τον Μάρτιο του 2008, ο Κυριάκος Μητσοτάκης 58% τον Ιανουάριο του 2016 και ο Νίκος Ανδρουλάκης 55% τον Δεκέμβριο του 2021. Ο Κασσελάκης που δεν έχει κλείσει ούτε 5 ημέρες αρχηγός έχει γύρω στο 30%! Ας εξετάσει το ενδεχόμενο να φταίει γι αυτήν την επίδοση το τοξικό όνομα ΣΥΡΙΖΑ και οι τοξικοί σύντροφοι που έχει δίπλα του...
Η κυριαρχία Μητσοτάκη, το σαμποτάζ των... συντρόφων στον Κασσελάκη και το αναπόφευκτο blame game με τον Ανδρουλάκη
Η χθεσινή ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη στην Κοινοβουλευτική Ομάδα της Νέας Δημοκρατίας είχε ως στόχο τη συσπείρωση ενόψει των Περιφερειακών και Δημοτικών Εκλογών της μεταπροσεχούς Κυριακής, αλλά και του δευτέρου γύρου στις 15 Οκτωβρίου.
Προφανώς, το θέμα των καταστροφών από τις θεομηνίες βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας, ενώ ο πρωθυπουργός έστειλε και το μήνυμα ότι δεν θα παρασυρθεί από κανέναν στην παροχολογία. Ευχαρίστησε δε τα κυβερνητικά στελέχη και τους βουλευτές που δεν ασχολούνται με τον... Κασσελάκη, λέγοντας εμμέσως πλην σαφώς ότι δεν αποτελεί κάτι σοβαρό και για τον λόγο αυτό κινδυνεύει με εκφυλισμό.
Η ΝΔ δείχνει να μην ανησυχεί, περιμένοντας μεγαλύτερη ζημία για τον ΣΥΡΙΖΑ τους επόμενους μήνες, ενώ στο ΠΑΣΟΚ χθες υπήρξαν... νεύρα και... κλάματα στη συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας. Ο Κασσελάκης σιγά σιγά διαμορφώνει μια πλατφόρμα απο-αριστεροποίησης του ΣΥΡΙΖΑ, παίζοντας το σενάριο της συγχωνεύσεως δι απορροφήσεως του ΠΑΣΟΚ! Όπως κάνουν οι επιχειρήσεις δηλαδή! Όπως γράφαμε και χθες το πρόβλημα θα περάσει στο ΠΑΣΟΚ, αν δεν καταγραφεί ως δεύτερη δύναμη στις προσεχείς Ευρωεκλογές. Το στίγμα των πολιτικών κινήσεων θα καθορίσουν φυσικά και τα αποτελέσματα των Περιφερειακών και Δημοτικών Εκλογών, ενώ περιμένουμε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τη συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ εντός του Οκτωβρίου.
Το πολιτικό σκηνικό είναι ξεκάθαρο ως προς τον πρώτο και τον κυρίαρχο, αλλά παρουσιάζει ενδιαφέρον ως προς τον δεύτερο και τον τρίτο, καθώς προέρχονται από συγγενή ιδεολογικό χώρο. Επί της ουσίας το σκληρό "μπρα ντε φερ" Κασσελάκη-Ανδρουλάκη, μπορεί να εξελιχθεί προσεχώς σε μια μάχη όπου θα ισχύει το γνωστό "ο θάνατος σου, η ζωή μου"! Ο Ανδρουλάκης ποντάρει στο σαμποτάζ του Κασσελάκη από τους χαμένους της εσωκομματικής εκλογής και ο Κασσελάκης ποντάρει στη συμπίεση του Ανδρουλάκη, ως μη ικανού να ηγηθεί του ευρύτερου κεντροαριστερού χώρου.
Ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής μπορεί να αισιοδοξεί, αν λάβουμε υπόψιν το ποιοτικό χαρακτηριστικό της Metron Analysis, σύμφωνα με το οποίο η εκλογική επιρροή του ΠΑΣΟΚ είναι μεγαλύτερη από αυτήν του ΣΥΡΙΖΑ! Το... ματς μόλις ξεκίνησε, οι δύο αντίπαλες ομάδες κατεβαίνουν επί της ουσίας στα... τυφλά και το παιχνίδι με τις... φλόγες οσονούπω αρχίζει!