Τα γερμανικά ταμιευτήρια (Sparkassen) πρέπει να προβούν σε τεράστιες αναπροσαρμογές της αξίας των δικών τους επενδύσεων λόγω της ραγδαίας αύξησης των επιτοκίων, σύμφωνα με την Handelsblatt. Στο τέλος του περασμένου έτους, τα 359 Ταμιευτήρια διέγραψαν 7,9 δισεκατομμύρια ευρώ από ομόλογα, μετοχές και άλλους τίτλους.
Τα επιτόκια έχουν αυξηθεί σημαντικά, λόγω των αυξήσεων των επιτοκίων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ). Παράλληλα, οι τιμές των μετοχών και των ομολόγων μειώθηκαν. Δεδομένου ότι τα ταμιευτήρια συνήθως αναφέρουν τους τίτλους τους στην αγοραία αξία, αυτό οδήγησε σε υψηλές χρεώσεις.
Την Τρίτη, ωστόσο, ο πρόεδρος των Ταμιευτηρίων, Χέλμουτ Σλεβάις εξέφρασε την πεποίθηση ότι τα Ταμιευτήρια θα μπορέσουν να αντιμετωπίσουν τις τεράστιες αναπροσαρμογές των αξιών. "Η συνεχιζόμενη μεταστροφή των επιτοκίων αποτελεί βραχυπρόθεσμα λειτουργική πρόκληση, αλλά τα ταμιευτήρια έχουν αρκετή ουσία για να τη διαχειριστούν γρήγορα", δήλωσε.
Σε αντίθεση με τη Silicon Valley Bank (SVB) στις ΗΠΑ, τα ταμιευτήρια δεν έχουν ακόμη συνειδητοποιήσει τις ζημίες, αλλά είναι μόνο στα χαρτιά. Και υπάρχει ελπίδα ότι τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα θα αναπληρώσουν τις απομειώσεις.
"Εάν οι τίτλοι διατηρηθούν μέχρι την τελική λήξη, τότε εξοφλούνται στο 100% και αναπληρώνουν τις ενδιάμεσες διορθώσεις της αξίας", δήλωσε ο πρόεδρος της Γερμανικής Ένωσης Ταμιευτηρίων (DSGV). "Αναμένουμε ότι αυτό θα είναι ο κανόνας για τα ταμιευτήρια".
Η πτώχευση της Silicon Valley Bank προκαλεί αναταραχή
Η πτώχευση της SVB προκαλεί εδώ και μέρες αναταραχή στη χρηματοπιστωτική αγορά. Επειδή χρειαζόταν πρόσθετα μετρητά, η SVB πούλησε ομόλογα σε μεγάλη κλίμακα σε χαμηλότερες τιμές, σημειώνοντας ζημίες ύψους 1,8 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Όταν προσπάθησε να καλύψει το κενό αυτό μέσω αύξησης κεφαλαίου, οι πελάτες απέσυραν τις καταθέσεις τους κατά σειρά, με αποτέλεσμα η τράπεζα να καταρρεύσει.
Η εξέλιξη στην SVB αναδεικνύει τις παγίδες που κρύβει για τον τραπεζικό τομέα η στροφή των κεντρικών τραπεζών στα επιτόκια. Είναι αλήθεια ότι ο χρηματοπιστωτικός τομέας θα πρέπει να επωφελείται από τα υψηλότερα επιτόκια μακροπρόθεσμα, διότι τότε κερδίζει περισσότερα από τις δραστηριότητες δανεισμού και καταθέσεων. Βραχυπρόθεσμα όμως υπάρχουν τεράστιοι κίνδυνοι.
Σύμφωνα με τον Χανς-Πέτερ Μπούργκοφ, καθηγητή οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Hohenheim, η κατάρρευση της SVB δείχνει "πόσο μεγάλη μπορεί να είναι η ευπάθεια των τραπεζών λόγω της στροφής των επιτοκίων". "Τόσο τα μακροπρόθεσμα ομόλογα όσο και τα μακροπρόθεσμα δάνεια με σταθερό επιτόκιο, που είναι συνηθισμένα στη Γερμανία, έχουν χάσει σημαντικά την αξία τους"
Ο Σλεβάις, ωστόσο, δεν αναμένει ότι η κατάρρευση της Silicon Valley Bank θα οδηγήσει σε στρεβλώσεις στη γερμανική τραπεζική αγορά. "Δεν νομίζω ότι το θέμα της Silicon Valley Bank διαχέεται με οποιονδήποτε τρόπο στον γερμανικό τραπεζικό κλάδο"
Στο πλαίσιο του δημόσιου τομέα, τα ταμιευτήρια θα απορροφηθούν από άλλα ιδρύματα σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. "Επί του παρόντος, δεν υπάρχει ταμιευτήριο σε κίνδυνο και μπορούμε να βασιστούμε στην ισχυρή ασφάλιση των καταθέσεων", δήλωσε η Καρολίν Σρίβερ, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της DSGV.
Είναι πιθανόν οι πελάτες να πηγαίνουν όλο και περισσότερο τις καταθέσεις τους στα ταμιευτήρια λόγω της αυξημένης αβεβαιότητας - παρόμοια με τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008. Ο Αλεξάντερ Βιρστt, επικεφαλής της Kreissparkasse της Κολωνίας, λέει ότι μπορεί να φανταστεί ότι ορισμένοι πελάτες στη Γερμανία σκέφτονται επίσης περισσότερο για το πού επενδύουν τα χρήματά τους. "Μετά την πτώχευση της αμερικανικής τράπεζας Lehman το 2008, πολλοί πελάτες προσέτρεξαν στα ταμιευτήρια και οι καταθέσεις αυξήθηκαν σημαντικά εκείνη την περίοδο"
Ο κ. Σλεβάις τόνισε ότι τα ταμιευτήρια θεωρούνταν "ασφαλές καταφύγιο" κατά τη διάρκεια προηγούμενων κρίσεων. Μέχρι στιγμής, ωστόσο, δεν έχουν σημειωθεί "σημαντικές κινήσεις στις καταθέσεις που θα ήταν κατά οποιονδήποτε τρόπο εξαιρετικές".
Λόγω των υψηλών διαγραφών τίτλων, τα Ταμιευτήρια απελευθέρωσαν αποθεματικά προβλέψεων ύψους 200 εκατ. ευρώ το 2022. Το προηγούμενο έτος, είχαν ακόμα βάλει στην άκρη 3,4 δισεκατομμύρια ευρώ. Συνεπώς, τα κέρδη προ φόρων μειώθηκαν ελάχιστα στα 4,2 δισεκατομμύρια ευρώ πέρυσι.
Ωστόσο, τα Ταμιευτήρια επηρεάστηκαν σαφώς από το γεγονός ότι πολλοί άνθρωποι δεν μπορούσαν πλέον να αντέξουν οικονομικά να χτίσουν ή να αγοράσουν ένα ακίνητο λόγω των αυξημένων επιτοκίων των δανείων και του κόστους των υλικών. Κατά το δεύτερο εξάμηνο του έτους, οι δεσμεύσεις δανείων για ιδιωτικά στεγαστικά δάνεια κατέρρευσαν κατά το 1/3. Το 2022 συνολικά, οι νέες επιχειρήσεις μειώθηκαν κατά 12%.
"Τα πρώτα στοιχεία από το τρέχον έτος δείχνουν ότι ο πάτος δεν έχει ακόμη επιτευχθεί", δήλωσε ο Σλεβάις. Τα Sparkassen από την Έσση και τη Θουριγγία είχαν πρόσφατα αναφέρει ότι οι νέες επιχειρήσεις με χρηματοδότηση κατασκευών είχαν υποχωρήσει κατά 70 τοις εκατό στις αρχές του έτους.
Ωστόσο, η DSGV δεν αναμένει ότι η ύφεση των κατασκευών θα διαρκέσει πολύ. Δεδομένου ότι υπάρχει έλλειψη εκατοντάδων χιλιάδων διαμερισμάτων στη Γερμανία, υπάρχει "καταναγκασμός για την κατασκευή κατοικιών", είπε. Η επιθυμία των ανθρώπων για ιδιοκατοίκηση είναι επίσης αμείωτη. Επιπλέον, πολλά ακίνητα θα πρέπει να ανακαινιστούν όσον αφορά την ενεργειακή απόδοση, προκειμένου να επιτευχθούν οι κλιματικοί στόχοι και η ενεργειακή στροφή.
Συνεπώς, ο Σλεβάις απαιτεί - όπως και ο διορισμένος διάδοχός του Ούλριχ Ρόιτερ- περαιτέρω μέτρα πολιτικής στήριξης. Αυτό που χρειάζεται είναι "αξιοσημείωτες επιδοτήσεις ιδίων κεφαλαίων" και κατάργηση του φόρου μεταβίβασης γης για την ιδιοχρησιμοποιούμενη κατοικία.
Συνολικά, οι πελάτες των Ταμιευτηρίων πέρασαν το έτος της κρίσης καλύτερα από ό,τι φοβούνταν. Οι καταθέσεις στα Ταμιευτήρια αυξήθηκαν κατά σχεδόν τρία τοις εκατό πέρυσι σε 1,15 τρισεκατομμύρια ευρώ.
Τα Ταμιευτήρια απέκτησαν επίσης νέους πελάτες το 2022. Ο αριθμός των τρεχούμενων λογαριασμών αυξήθηκε κατά σχεδόν 700. 000 καθαρά, έτσι ώστε τα Ταμιευτήρια να διαθέτουν πλέον περισσότερους από 40 εκατομμύρια λογαριασμούς, σύμφωνα με την ένωση των γερμανικών ταμιευτηρίων. 650.000 ανοίγματα λογαριασμών αντιστοιχούσαν σε ιδιώτες πελάτες. Ανάμεσά τους υπάρχουν πολλοί λογαριασμοί προσφύγων από την Ουκρανία. Ανοίχθηκαν 330. 000 αντίστοιχοι λογαριασμοί στα ταμιευτήρια.