Η απότομη άνοδος των ενοικίων τα τελευταία χρόνια ήταν αναπόφευκτο να οδηγήσει εκατομμύρια Αμερικανούς να ξοδεύουν πολύ μεγάλο μέρος από τα εισοδήματά τους για να καλύψουν το κόστος στέγασης, ωθώντας το μερίδιο των νοικοκυριών που επιβαρύνονται με το ενοίκιο σε υψηλό όλων των εποχών.
Αυτό έδειξε η ετήσια έκθεση του Διεπιστημονικού Κέντρου Σπουδών Στέγασης του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, όπου οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το 2022 ο αριθμός των ενοικιαστών στην Αμερική που ξόδευαν περισσότερο από το 30% των εισοδημάτων τους για ενοίκια και υπηρεσίες κοινής ωφέλειας έφτασε στο υψηλό επίπεδο των 22,4 εκατομμυρίων, σύμφωνα με το Market Watch.
Η στέγαση θεωρείται ένα προστιό κοινωνικό αγαθό, εάν δεν κοστίζει περισσότερο από το 30% του ακαθάριστου εισοδήματος κάποιου. Κάτι που όπως φαίνεται από τα δεδομένα, δεν ισχύει πλέον, καθώς οι μισοί από τους ενοικιαστές στις ΗΠΑ το 2022 ξόδευαν περισσότερο από το 30% των εισοδημάτων τους σε ενοίκια και υπηρεσίες κοινής ωφέλειας, σύμφωνα με το Διεπιστημονικό Κέντρο του Χάρβαρντ – ποσοστό αυξημένο κατά 3,2 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το προπανδημικό 2019.
Μεταξύ αυτών των ενοικιαστών, το υψηλό όλων των εποχών των 12,1 εκατομμυρίων «επιβαρύνθηκε» σοβαρά, είπε το Κέντρο, ξοδεύοντας περισσότερο από το ήμισυ των εσόδων τους για στέγαση.
Πίεση και στους έχοντες
Ακόμη και τα νοικοκυριά υψηλότερου εισοδήματος αντιμετώπιζαν αυξημένη πίεση, βλέποντας το ποσοστό που τα επιβαρύνει να αυξάνεται κατά 2,2 ποσοστιαίες μονάδες. Τα νοικοκυριά με εισοδήματα $75.000 ή περισσότερο θεωρούνται υψηλότερα εισοδήματα για τους υπολογισμούς του Χάρβαρντ.
Οι αυξήσεις των ενοικίων, αφού κινήθηκαν σε ανοδικούς ρυθμούς σχεδόν κατά 20% μεταξύ 2021 και 2022, έχουν επιβραδυνθεί σημαντικά μέχρι σήμερα καθώς χτίζονται περισσότερα διαμερίσματα και σπίτια.
Ωστόσο, οι μισθοί δεν συμβαδίζουν με το αυξανόμενο κόστος ενοικίασης, σύμφωνα με το κέντρο του Χάρβαρντ. «Αν και τα μέσα ενοίκια έχουν αυξηθεί κατά 21% σε όρους προσαρμοσμένους στον πληθωρισμό από το 2001, το μέσο ετήσιο εισόδημα αυξήθηκε μόλις 2% κατά την ίδια περίοδο», σημείωσαν οι ερευνητές.
Οι ενοικιαστές με χαμηλότερο εισόδημα που κέρδιζαν λιγότερα από $30.000 ετησίως είδαν το επιβαρυντικό κόστος τους να αυξάνεται κατά 1,5 ποσοστιαίες μονάδες στο 83%. Περίπου το ένα τρίτο των ενοικιαστών είχαν εισοδήματα νοικοκυριών κάτω των $30.000 το 2022 και είχαν μέση εξοικονόμηση μετρητών μόλις $300 και μέση καθαρή περιουσία $3.200, σύμφωνα με την έκθεση του Χάρβαρντ.
Και το πιο σοκαριστικό; Αφού πληρώνουν το ενοίκιο, τα νοικοκυριά με χαμηλότερο εισόδημα έχουν μεσαίο υπόλοιπο εισόδημα μόλις $170, διαπίστωσαν οι ερευνητές.
Αυξάνονται οι εξώσεις
«Το ενοίκιο είναι η μεγαλύτερη δαπάνη για τα περισσότερα νοικοκυριά και συχνά έχει προτεραιότητα, επειδή οι συνέπειες της μη πληρωμής ενοικίου θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν έξωση και απουσία στέγης», ανέφεραν οι ερευνητές του Χάρβαρντ.
Πράγματι, τα στοιχεία δείχνουν αύξηση και στις εξώσεις, με τους άστεγους να ανέρχονται πλέον στο υψηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί.
Σε ένα ιστορικό υψηλό όλων των εποχών, 653.100 ανθρώπων ήταν άστεγοι από τον Ιανουάριο του 2023, σύμφωνα με την έκθεση, αριθμός αυξημένος κατά σχεδόν 71.000 άτομα σε ένα χρόνο. Το 2023 ο συνολικός αριθμός των ανθρώπων που βίωσαν την έλλειψη στέγης σε μη προστατευμένες τοποθεσίες έφτασε στο ιστορικό υψηλό των 256.610, σημειώνει η έκθεση.
Από τη στιγμή που τελείωσαν οι πολιτικές της εποχής της πανδημίας, όπως το μορατόριουμ έξωσης και η ελάφρυνση των ενοικίων, «το δίχτυ ασφαλείας για τη στέγαση είναι και πάλι κορεσμένο και υποχρηματοδοτούμενο», δήλωσε ο Κρις Χέρμπερτ, διευθύνων σύμβουλος του Διεπιστημονικού Κέντρου Σπουδών Στέγασης, σύμφωνα με το Market Watch.
«Και ενώ οι πολιτείες και οι περιφέρειες έχουν ενεργήσει για να καλύψουν μερικά από τα κενά, απαιτείται μεγαλύτερη δέσμευση από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση για την οικιστική στήριξη και τη διατήρηση και βελτίωση του υπάρχοντος αποθέματος προσιτών κατοικιών», είπε ο Χέρμπερτ. «Μόνο τότε το έθνος θα καταφέρει επιτέλους ένα σημαντικό πλήγμα στην στεγαστική κρίση που κάνει τη ζωή τόσο δύσκολη για εκατομμύρια ανθρώπους».