Η εκτίναξη των τουριστικών εισπράξεων, αλλά και η εντυπωσιακή αύξηση των εξαγωγών, περιόρισαν στο οκτάμηνο Ιανουαρίου-Αυγούστου, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών.
Την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2021, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών μειώθηκε σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2020, λόγω της αύξησης του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών και της βελτίωσης των ισοζυγίων πρωτογενών και δευτερογενών εισοδημάτων, οι οποίες αντισταθμίστηκαν εν μέρει από την επιδείνωση του ισοζυγίου αγαθών.
Τον Αύγουστο 2021, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών κατέγραψε πλεόνασμα 1,4 δισεκ. ευρώ, έναντι ελλείμματος 151 εκατ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2020. Η αύξηση του ελλείμματος του ισοζυγίου αγαθών οφείλεται στην αύξηση των εισαγωγών, η οποία ήταν μεγαλύτερη από εκείνη των εξαγωγών. Οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 36,1% και 11,9% σε τρέχουσες και σταθερές τιμές αντίστοιχα και οι εισαγωγές κατά 40,7% και 18,6% σε τρέχουσες και σταθερές τιμές αντίστοιχα. Ειδικότερα, οι εξαγωγές αγαθών χωρίς καύσιμα σημείωσαν αύξηση κατά 29,5% και 21,9% σε τρέχουσες και σταθερές τιμές αντίστοιχα και οι εισαγωγές αγαθών χωρίς καύσιμα σημείωσαν αύξηση κατά 32,6% και 28,5% σε τρέχουσες και σταθερές τιμές αντίστοιχα.
To πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών αυξήθηκε, ως αποτέλεσμα της βελτίωσης κυρίως του ταξιδιωτικού ισοζυγίου και, σε μικρότερο βαθμό, του ισοζυγίου μεταφορών. Οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών και οι σχετικές εισπράξεις παρουσίασαν αξιοσημείωτη αύξηση (με τον ίδιο περίπου ρυθμό: 125%). Ειδικότερα, οι εισπράξεις διαμορφώθηκαν στο 75,8% εκείνων του Αυγούστου του 2019. Το πλεόνασμα του ισοζυγίου μεταφορών αυξήθηκε κυρίως λόγω της βελτίωσης του πλεονάσματος των θαλάσσιων μεταφορών. Τέλος, το έλλειμμα του ισοζυγίου λοιπών υπηρεσιών αυξήθηκε.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου πρωτογενών εισοδημάτων σημείωσε αύξηση, λόγω της μείωσης των καθαρών εισπράξεων από λοιπά πρωτογενή εισοδήματα έναντι του αντίστοιχου μήνα του 2020. Το ισοζύγιο δευτερογενών εισοδημάτων βελτιώθηκε σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2020, καθώς οι καθαρές εισπράξεις της γενικής κυβέρνησης αυξήθηκαν κυρίως λόγω της εκταμίευσης της προχρηματοδότησης στο πλαίσιο του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (Recovery and Resilience Facility - RRF).
Την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2021, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών κατέγραψε μείωση κατά 2,5 δισεκ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2020 και διαμορφώθηκε σε 5,4 δισεκ. ευρώ. Η αύξηση του ελλείμματος του ισοζυγίου αγαθών οφείλεται στη μεγαλύτερη αύξηση των εισαγωγών έναντι των εξαγωγών σε απόλυτα μεγέθη.
Αναλυτικότερα, οι εξαγωγές σημείωσαν αύξηση κατά 30,3% και 13,5% σε τρέχουσες και σταθερές τιμές αντίστοιχα και οι εισαγωγές σημείωσαν αύξηση κατά 27,2% σε τρέχουσες τιμές και 9,2% σε σταθερές τιμές. Ειδικότερα, οι εξαγωγές και οι εισαγωγές αγαθών χωρίς καύσιμα σε τρέχουσες τιμές αυξήθηκαν σχεδόν με τον ίδιο ρυθμό (περίπου 24%), ενώ σε σταθερές τιμές αυξήθηκαν κατά 19,7% και 22,8% αντίστοιχα.
Η αύξηση του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών οφείλεται πρωτίστως στη βελτίωση του ισοζυγίου ταξιδιωτικών υπηρεσιών, η οποία όμως αντισταθμίστηκε εν μέρει από τη μείωση του πλεονάσματος του ισοζυγίου μεταφορών. Οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών αυξήθηκαν κατά 79,2% και οι σχετικές εισπράξεις κατά 135,7% σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2020, αντιπροσωπεύοντας το ήμισυ των εισπράξεων του 2019. Οι καθαρές εισπράξεις από μεταφορές παρουσίασαν μείωση κατά 18,6%.
Το ισοζύγιο πρωτογενών εισοδημάτων κατέγραψε πλεόνασμα, έναντι ελλείμματος την αντίστοιχη περίοδο του 2020, κυρίως λόγω της μείωσης των καθαρών πληρωμών για τόκους, μερίσματα και κέρδη, ενώ το πλεόνασμα του ισοζυγίου δευτερογενών εισοδημάτων αυξήθηκε λόγω της αύξησης των καθαρών εισπράξεων της γενικής κυβέρνησης.
Τον Αύγουστο του 2021, το πλεόνασμα του ισοζυγίου κεφαλαίων σχεδόν τριπλασιάστηκε έναντι του αντίστοιχου μήνα του 2020, κυρίως λόγω της εκταμίευσης της προχρηματοδότησης στο πλαίσιο του RRF, και διαμορφώθηκε σε
2,4 δισεκ. ευρώ. Την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2021, το πλεόνασμα του ισοζυγίου κεφαλαίων υπερδιπλασιάστηκε σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2020 και διαμορφώθηκε σε 3,0 δισεκ. ευρώ.
Τον Αύγουστο του 2021, το πλεόνασμα του συνολικού ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαίων (το οποίο αντιστοιχεί στις ανάγκες της οικονομίας για χρηματοδότηση από το εξωτερικό) αυξήθηκε κατά 3,1 δισεκ. ευρώ σε σχέση με τον Αύγουστο του 2020 και διαμορφώθηκε σε 3,8 δισεκ. ευρώ, λόγω των συνολικών εκταμιεύσεων από τον RRF που αναφέρθηκαν ανωτέρω. Την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2021, το έλλειμμα του συνολικού ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαίων περιορίστηκε σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2020, από 6,5 δισεκ. ευρώ σε 2,4 δισεκ. ευρώ.
Τον Αύγουστο του 2021, στην κατηγορία των άμεσων επενδύσεων, οι απαιτήσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού κατέγραψαν αύξηση κατά 98 εκατ. ευρώ, ενώ οι υποχρεώσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού παρουσίασαν αύξηση κατά 409 εκατ. ευρώ.
Στις επενδύσεις χαρτοφυλακίου, η αύξηση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται σχεδόν εξ ολοκλήρου στην αύξηση κατά 2,3 δισεκ. ευρώ των τοποθετήσεών τους σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού. Η μείωση των υποχρεώσεών τους οφείλεται στη μείωση των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου κατά 622 εκατ. ευρώ.
Στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων καταγράφηκε αύξηση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού εξαιτίας της στατιστικής προσαρμογής (543 εκατ. ευρώ) που συνδέεται με την έκδοση τραπεζογραμματίων και της αύξησης των τοποθετήσεων των κατοίκων σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό κατά 371 εκατ. ευρώ.
Η αύξηση των υποχρεώσεών τους οφείλεται στην καθαρή αύξηση κατά 2,8 δισεκ. ευρώ των υποχρεώσεων που συνδέονται με τη νέα κατανομή ειδικών τραβηκτικών δικαιωμάτων (Special Drawing Rights - SDR) από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) και την αύξηση κατά 1,6 δισεκ. ευρώ των δανειακών υποχρεώσεών τους προς μη κατοίκους (περιλαμβάνεται και η εκταμίευση της προχρηματοδότησης – υπό μορφή δανείων – στο πλαίσιο του RRF), που αντισταθμίστηκαν μερικώς από τη μείωση των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα κατά 1,7 δισεκ. ευρώ (περιλαμβάνεται και ο λογαριασμός TARGET).
Την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2021, στην κατηγορία των άμεσων επενδύσεων, οι απαιτήσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού σημείωσαν αύξηση κατά 746 εκατ. ευρώ και οι υποχρεώσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού, που αντιστοιχούν σε άμεσες επενδύσεις μη κατοίκων στην Ελλάδα, κατέγραψαν αύξηση κατά 3,5 δισεκ. ευρώ.
Στις επενδύσεις χαρτοφυλακίου, η αύξηση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται κυρίως στην αύξηση κατά 16,8 δισεκ. ευρώ των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού. Η αύξηση των υποχρεώσεών τους οφείλεται στην αύξηση των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε μετοχές ελληνικών επιχειρήσεων κατά 1,3 δισεκ. ευρώ και σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου κατά 684 εκατ. ευρώ.
Στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων, η αύξηση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται στην αύξηση κατά 2,8 δισεκ. ευρώ των δανείων που έχουν χορηγηθεί σε μη κατοίκους, η οποία αντισταθμίστηκε εν μέρει από τη μείωση κατά 1,3 δισεκ. ευρώ των τοποθετήσεων κατοίκων σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό. Η αύξηση των υποχρεώσεών τους αντανακλά κυρίως την αύξηση κατά 16,4 δισεκ. ευρώ των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα (περιλαμβάνεται και ο λογαριασμός TARGET).
Στο τέλος Αυγούστου του 2021, τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 12,1 δισεκ. ευρώ, καταγράφοντας αύξηση κατά περίπου 2,6 δισεκ. ευρώ έναντι του τέλους Αυγούστου του 2020, κυρίως λόγω της νέας κατανομής των SDR από το ΔΝΤ.