Ξανά ενεργοποιούνται οι δημοσιονομικοί κανόνες, οι οποίοι είχαν ανασταλεί λόγω της πανδημίας το 2020 και σύμφωνα με την Κομισιόν η ρήτρα διαφυγής θα απενεργοποιηθεί στο τέλος του 2023. Αυτό για την Ελλάδα σημαίνει ότι η χώρα θα επιστρέψει σε στόχους για πλεονάσματα άνω του 2%, ενώ ήδη για το 2023 έχει στόχο για πλεόνασμα στο 1%. Στις Βρυξέλλες ξεκινούν οι συζητήσεις για τις αλλαγές του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, καθώς και για τις προοπτικές του 2024.
Την ερχόμενη εβδομάδα, στις 13-14 Μαρτίου, οι υπουργοί Οικονομικών συνεδριάζουν στις Βρυξέλλες για τη μεταρρύθμιση του Συμφώνου Σταθερότητας, και αν τελικά θα συμφωνήσουν για του στόχους, καθώς πάλι ξεκινά ένα μπρα ντε φερ Βορρα – Νοτου.
Από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ανακοινώθηκαν σήμερα, οι κατευθυντήριες γραμμές στα κράτη-μέλη σχετικά με την άσκηση και τον συντονισμό της δημοσιονομικής πολιτικής.
Η γενική ρήτρα διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης προβλέπει προσωρινή παρέκκλιση από τους δημοσιονομικούς κανόνες σε περίπτωση επιβράδυνσης της οικονομικής δραστηριότητας. Σύμφωνα με την Επιτροπή Θα απενεργοποιηθεί στο τέλος του 2023. Η έξοδος θα οδηγήσει σε επανέναρξη των ειδικών ανά χώρα συστάσεων για τη δημοσιονομική πολιτική, οι οποίες ποσοτικοποιούνται και διαφοροποιούνται με βάση τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα κράτη μέλη όσον αφορά το δημόσιο χρέος.
Κατευθύνσεις για την κατάρτιση σχεδίων σταθερότητας και σύγκλισης
Τα κράτη μέλη καλούνται να θέσουν δημοσιονομικούς στόχους στα προγράμματα σταθερότητας και σύγκλισης που συμμορφώνονται με τα κριτήρια δημοσιονομικής προσαρμογής που καθορίζονται στους μεταρρυθμιστικούς προσανατολισμούς της Επιτροπής. Καλούνται επίσης να συζητήσουν τον τρόπο με τον οποίο τα μεταρρυθμιστικά και επενδυτικά τους σχέδια αναμένεται να συμβάλουν στη δημοσιονομική βιωσιμότητα και τη βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, σύμφωνα με τα κριτήρια που καθορίζονται στους μεταρρυθμιστικούς προσανατολισμούς.
Ως εκ τούτου, η Επιτροπή είναι έτοιμη να προτείνει ειδικές ανά χώρα συστάσεις σχετικά με τη δημοσιονομική πολιτική για το 2024, οι οποίες:
- Είναι σύμφωνες με τους δημοσιονομικούς στόχους που θέτουν τα κράτη μέλη στα προγράμματά τους σταθερότητας και σύγκλισης, εφόσον οι στόχοι αυτοί συνάδουν με τη διασφάλιση ότι ο δείκτης δημόσιου χρέους τίθεται σε καθοδική πορεία ή παραμένει σε συνετό επίπεδο και ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα είναι χαμηλότερο από την τιμή αναφοράς του 3% του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα·
- Ποσοτικοποιούνται και διαφοροποιούνται με βάση τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα κράτη μέλη όσον αφορά το δημόσιο χρέος·
- Διαμορφώνονται με βάση τις καθαρές πρωτογενείς δαπάνες, όπως προτείνεται στους μεταρρυθμιστικούς προσανατολισμούς της Επιτροπής.
Επιπλέον, στις ειδικές ανά χώρα συστάσεις της για τη δημοσιονομική πολιτική, η Επιτροπή θα συνεχίσει να δίνει έμφαση στις δημόσιες επενδύσεις. Όλα τα κράτη μέλη θα πρέπει να συνεχίσουν να προστατεύουν τις εθνικά χρηματοδοτούμενες επενδύσεις και να διασφαλίζουν την αποτελεσματική απορρόφηση των κονδυλίων στο πλαίσιο του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας και άλλων ταμείων της ΕΕ, ιδίως για την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση.
Οι ειδικές ανά χώρα συστάσεις θα παρέχουν επίσης καθοδήγηση σχετικά με το δημοσιονομικό κόστος των μέτρων για την ενέργεια.
Εφαρμογή της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος
Λαμβανομένης υπόψη της εμμένουσας υψηλής αβεβαιότητας για τις μακροοικονομικές και δημοσιονομικές προοπτικές στην παρούσα συγκυρία, η Επιτροπή θεωρεί ότι δεν θα πρέπει να ληφθεί απόφαση την φετινή άνοιξη για την υπαγωγή ή μη των κρατών μελών στη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος. Ταυτόχρονα, η Επιτροπή θα προτείνει στο Συμβούλιο να κινήσει διαδικασίες υπερβολικού ελλείμματος στη βάση του ελλείμματος την άνοιξη του 2024 βάσει των πραγματικών στοιχείων του 2023, σύμφωνα με τις ισχύουσες νομικές διατάξεις.