Ελάχιστα κάτω από τον πήχη του έτους ρεκόρ -για τον τουρισμό- 2019 πέρασε η περυσινή χρονιά, σε ό,τι αφορά τον τουρισμό. Σύμφωνα με τα τελικά στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, το ταξιδιωτικό ισοζύγιο παρουσίασε πλεόνασμα 15.751,5 εκατ. ευρώ το 2022 και 15.435,0 εκατ. ευρώ κατά το τελευταίο προ της πανδημίας έτος 2019 ενώ οι τουρίστες έφτασαν τα 29,875 εκατομμύρια.
- Oι ταξιδιωτικές εισπράξεις αυξήθηκαν κατά 68,3% έναντι του 2021 και μειώθηκαν κατά
2,8% έναντι του 2019.
- Η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση αυξήθηκε κατά 96,0% έναντι του 2021
και μειώθηκε κατά 12,1% έναντι του 2019.
- Οι διανυκτερεύσεις παρουσίασαν αύξηση κατά 64,7% έναντι του 2021 και μειώθηκαν
κατά 6,9% έναντι του 2019.
- Οι συνολικές εισπράξεις από επιβάτες κρουαζιέρας αυξήθηκαν κατά 145,7% σε
σχέση με το 2021 και μειώθηκαν κατά 11,2% έναντι του 2019.
- Η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου σημείωσε την μεγαλύτερη συμμετοχή στις συνολικές
εισπράξεις, επισκέψεις και διανυκτερεύσεις το 2022.
Σύμφωνα με τα οριστικά στοιχεία, το 2022 το πλεόνασμα του ταξιδιωτικού ισοζυγίου ανήλθε στα 15.751,5 εκατ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 9.390,2 εκατ. ευρώ το 2021, σημειώνοντας άνοδο κατά 67,7%. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στη μεγαλύτερη αύξηση των ταξιδιωτικών εισπράξεων (κατά 7.173,5 εκατ. ευρώ ή 68,3%) από αυτή των ταξιδιωτικών πληρωμών (κατά 812,1 εκατ. ευρώ ή 73,0%).
Η άνοδος των ταξιδιωτικών εισπράξεων το 2022 έναντι του 2021 ήταν αποτέλεσμα της αύξησης της εισερχόμενης κίνησης μη κατοίκων ταξιδιωτών κατά 96,0%, καθώς και της υψηλότερης μέσης δαπάνης ανά διανυκτέρευση κατά 1,8 ευρώ ή 2,2% (2022: 80,3 ευρώ, 2021: 78,5 ευρώ – Πίνακας 1).
Αναλυτικότερα, μείωση κατά 14,1% παρουσίασε η μέση δαπάνη ανά ταξίδι (2022: 591,7 ευρώ, 2021: 688,9 ευρώ), καθώς και η μέση διάρκεια παραμονής, η οποία υποχώρησε κατά 16,0% και διαμορφώθηκε στις 7,4 διανυκτερεύσεις (2021: 8,8 διανυκτερεύσεις). Ο συνολικός αριθμός διανυκτερεύσεων (Πίνακας 5) το 2022 παρουσίασε αύξηση κατά 64,7% και διαμορφώθηκε στις 220.213,1 χιλ. διανυκτερεύσεις (2021: 133.734,9 χιλ. διανυκτερεύσεις).
Ταξιδιωτικές εισπράξεις
Οι ταξιδιωτικές εισπράξεις κατά το 2022 διαμορφώθηκαν στα 17.676,2 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 68,3% σε σύγκριση με το 2021. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στην άνοδο κατά 47,2% των εισπράξεων από τους κατοίκους των χωρών της ΕΕ-27, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 10.005,6 εκατ. ευρώ, αντιπροσωπεύοντας το 56,6% του συνόλου των εισπράξεων, καθώς και στην αύξηση κατά 105,4% των εισπράξεων από τους κατοίκους των χωρών εκτός της ΕΕ 27, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 7.251,9 εκατ. ευρώ
Αναλυτικότερα, οι εισπράξεις από κατοίκους των χωρών της ζώνης του ευρώ διαμορφώθηκαν στα 8.038,7 εκατ. ευρώ το 2022, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 45,2% έναντι του προηγουμένου έτους, ενώ οι εισπράξεις από κατοίκους των χωρών της ΕΕ-27 εκτός της ζώνης του ευρώ διαμορφώθηκαν στα 1.966,9 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 55,9%.
Όσον αφορά τις χώρες αυξημένης προέλευσης ταξιδιωτών, οι εισπράξεις από τη Γερμανία κατέγραψαν άνοδο κατά 40,6% και διαμορφώθηκαν στα 3.255,8 εκατ. ευρώ, ενώ οι εισπράξεις από τη Γαλλία αυξήθηκαν κατά 28,8% και διαμορφώθηκαν στα 1.277,0 εκατ. ευρώ. Από τις χώρες εκτός της ΕΕ-27, ενισχυμένες κατά 113,3% ήταν οι εισπράξεις από το Ηνωμένο Βασίλειο, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 3.127,1 εκατ. ευρώ. Οι εισπράξεις από τις ΗΠΑ αυξήθηκαν κατά 101,3% και διαμορφώθηκαν στα 1.200,2 εκατ. ευρώ, ενώ αυτές από τη Ρωσία μειώθηκαν κατά 63,9% και διαμορφώθηκαν στα 41,4 εκατ. ευρώ.
Ταξιδιωτικές εισπράξεις ανά λόγο ταξιδιού
Αναφορικά με την κατανομή της ταξιδιωτικής δαπάνης μη κατοίκων στην Ελλάδα ανά λόγο ταξιδιού, ο κύριος όγκος των εισπράξεων σχετίζεται με ταξίδια για προσωπικούς λόγους, των οποίων το μερίδιο στο σύνολο των ταξιδιωτικών εισπράξεων διαμορφώθηκε σε 94,6% το 2022, έναντι 95,7% το 2021, ενώ οι συνολικές εισπράξεις των ταξιδιών για προσωπικούς λόγους αυξήθηκαν κατά 66,4%. Εντός της κατηγορίας αυτής, το μεγαλύτερο μερίδιο στο σύνολο των εισπράξεων έχουν τα ταξίδια αναψυχής (2022: 85,3%, 2021: 87,6%), των οποίων οι εισπράξεις αυξήθηκαν κατά 63,8% έναντι του προηγουμένου έτους και διαμορφώθηκαν στα 15.070,1 εκατ. ευρώ. Τα ταξίδια για επίσκεψη σε συγγενείς/οικογένεια αντιστοιχούν στο 6,1% του συνόλου των ταξιδιωτικών εισπράξεων, ποσοστό αυξημένο έναντι του αντίστοιχου 5,8% κατά το προηγούμενο έτος, ενώ άνοδο κατά 77,2% παρουσίασαν οι συναφείς εισπράξεις. Αύξηση κατά 173,2% παρουσίασαν και οι ταξιδιωτικές εισπράξεις για λόγους υγείας και διαμορφώθηκαν στα 61,7 εκατ. ευρώ. Τέλος, οι εισπράξεις από ταξίδια για επαγγελματικούς λόγους εμφάνισαν άνοδο κατά 111,9%, ενισχύοντας τη συμμετοχή τους επί του συνόλου των ταξιδιωτικών εισπράξεων.
Εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση
Όπως προαναφέρθηκε, η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση το 2022 αυξήθηκε κατά 96,0% και διαμορφώθηκε σε 29.875,8 χιλ. ταξιδιώτες, έναντι 15.246,1 χιλ. ταξιδιωτών το 2021. Ειδικότερα, η ταξιδιωτική κίνηση μέσω αεροδρομίων αυξήθηκε κατά 81,5% και αυτή μέσω οδικών σταθμών κατά 133,1%. Στη διαμόρφωση της ταξιδιωτικής κίνησης συνέβαλαν οι χώρες της ΕΕ-27, με ποσοστό συμμετοχής 56,9%, και οι χώρες εκτός της ΕΕ-27, με ποσοστό 36,3%. Το 2022, η ταξιδιωτική κίνηση από τις χώρες της ΕΕ-27 αυξήθηκε κατά 67,9% σε σύγκριση με το 2021. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στην άνοδο κατά 57,2% της ταξιδιωτικής κίνησης από τις χώρες της ζώνης του ευρώ, η οποία διαμορφώθηκε σε 11.567,0 χιλ. ταξιδιώτες, καθώς και από τις χώρες της ΕΕ-27 εκτός της ζώνης του ευρώ κατά 96,4%, η οποία διαμορφώθηκε σε 5.427,9 χιλ. ταξιδιώτες. Η ταξιδιωτική κίνηση από τις χώρες εκτός της ΕΕ-27 παρουσίασε αύξηση κατά 136,6% και διαμορφώθηκε σε 10.840,7 χιλ. ταξιδιώτες.
Ειδικότερα, άνοδο κατά 45,0% εμφάνισε η ταξιδιωτική κίνηση από τη Γερμανία, η οποία διαμορφώθηκε σε 4.352,3 χιλ. ταξιδιώτες, ενώ η ταξιδιωτική κίνηση από τη Γαλλία αυξήθηκε κατά 49,6% και διαμορφώθηκε σε 1.757,6 χιλ. ταξιδιώτες. Τέλος, από τις χώρες εκτός της ΕΕ-27, άνοδο κατά 181,9% παρουσίασε η ταξιδιωτική κίνηση από το Ηνωμένο Βασίλειο, η οποία διαμορφώθηκε σε 4.485,3 χιλ. ταξιδιώτες. Η ταξιδιωτική κίνηση από τις ΗΠΑ αυξήθηκε κατά 174,9% και διαμορφώθηκε σε 1.088,7 χιλ. ταξιδιώτες, ενώ αυτή από τη Ρωσία μειώθηκε κατά 69,8% και διαμορφώθηκε σε 36,1 χιλ. ταξιδιώτες.
Διανυκτερεύσεις
Οι διανυκτερεύσεις ταξιδιωτών στην Ελλάδα διαμορφώθηκαν στις 220.213,1 χιλ. το 2022, έναντι 133.734,9 χιλ. το 2021, παρουσιάζοντας άνοδο κατά 64,7%. Το γεγονός αυτό οφείλεται στην αύξηση των διανυκτερεύσεων των κατοίκων των χωρών της ΕΕ-27 κατά 49,5%, καθώς και των διανυκτερεύσεων των κατοίκων των χωρών εκτός της ΕΕ 27 κατά 98,9%. Η αύξηση των διανυκτερεύσεων των κατοίκων των χωρών της ΕΕ-27 αντανακλά την αύξηση των διανυκτερεύσεων από τις χώρες της ζώνης του ευρώ κατά 46,7% και των διανυκτερεύσεων από τις χώρες της ΕΕ-27 εκτός της ζώνης του ευρώ κατά 60,2%. Οι διανυκτερεύσεις από τη Γερμανία και τη Γαλλία κατέγραψαν άνοδο κατά 43,4% και 31,1% αντιστοίχως. Από τις χώρες εκτός της ΕΕ-27, οι διανυκτερεύεις από το Ηνωμένο Βασίλειο αυξήθηκαν κατά 132,2%, από τις ΗΠΑ κατά 116,3%, ενώ αυτές από τη Ρωσία μειώθηκαν κατά 70,7%.
Κρουαζιέρες
H Τράπεζα της Ελλάδος διεξάγει από το 2012 συμπληρωματική έρευνα στον τομέα της κρουαζιέρας, με σκοπό τον εμπλουτισμό των στατιστικών στοιχείων που αντλούνται από την Έρευνα Συνόρων. Ακολουθώντας την παγιωμένη πλέον μεθοδολογία, για το 2022 συλλέχθηκαν λεπτομερή στοιχεία από 16 ελληνικούς λιμένες, τα οποία κάλυψαν το 84,0% των συνολικών αφίξεων κρουαζιερόπλοιων στη χώρα.
Κατά το επισκοπούμενο έτος καταγράφηκαν 4.598 αφίξεις κρουαζιερόπλοιων (2021: 2.074 αφίξεις), με 4.493,6 χιλ. επισκέψεις επιβατών, έναντι 1.538,8 χιλ. επισκέψεων το 2021 (Πίνακας 7). Από τη συμπληρωματική έρευνα προέκυψε ότι το 88,5% των επιβατών ήταν διερχόμενοι (transit) επισκέπτες, οι οποίοι κατά μέσο όρο πραγματοποίησαν 2,1 στάσεις σε ελληνικά λιμάνια, έναντι 2,6 στάσεων το 2021.
Το 2022, οι συνολικές εισπράξεις από επιβάτες κρουαζιέρας αυξήθηκαν κατά 145,7% σε σύγκριση με το 2021 και ανήλθαν στα 493,4 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 74,7 εκατ. ευρώ συμπεριλαμβάνονται στα καταγραφόμενα στοιχεία από την Έρευνα Συνόρων, καθώς αφορούν ταξιδιώτες που αναχώρησαν από την Ελλάδα (last port), ενώ 418,7 εκατ. ευρώ αντιπροσωπεύουν πρόσθετα έσοδα που καταγράφονται στη συμπληρωματική έρευνα
Το κυριότερο λιμάνι από πλευράς εισπράξεων κρουαζιέρας είναι το λιμάνι του Πειραιά, με συμμετοχή 43,7% επί του συνόλου. Ακολουθούν το λιμάνι της Σαντορίνης και το λιμάνι του Ηρακλείου με 10,0% και 8,4% των εισπράξεων, αντιστοίχως. Οι επτά σημαντικότεροι λιμένες αφίξεως κρουαζιερόπλοιων καλύπτουν το 88,4% των συνολικών εισπράξεων από κρουαζιέρες και το 81,9% των συνολικών επισκέψεων επιβατών
Οι συνολικές διανυκτερεύσεις εκτός κρουαζιερόπλοιων αυξήθηκαν το 2022 κατά 47,3% σε σύγκριση με το 2021 και διαμορφώθηκαν στις 4.253,4 χιλ. διανυκτερεύσεις, επηρεάζοντας θετικά τη διαμόρφωση των εισπράξεων από την κρουαζιέρα. Οι συνολικοί επιβάτες κρουαζιέρας εκτιμώνται σε 2.162,1 χιλιάδες, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 269,1%.
Ταξιδιωτικό ισοζύγιο ανά περιφέρεια
Όπως προκύπτει από την Έρευνα Συνόρων, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις το 2022 διαμορφώθηκαν στα 17.257,4 εκατ. ευρώ. Ο κύριος όγκος των εισπράξεων (Πίνακας 8), σε ποσοστό 88,9% του συνόλου, πραγματοποιήθηκε σε πέντε περιφέρειες, ως εξής: Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου (4.706,8 εκατ. ευρώ), Περιφέρεια Κρήτης (3.660,8 εκατ. ευρώ), Περιφέρεια Αττικής (2.849,2 εκατ. ευρώ), Περιφέρεια Ιονίων Νήσων (2.607,7 εκατ. ευρώ) και Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (1.511,0 εκατ. ευρώ). Στο σύνολο των υπόλοιπων περιφερειών (Πελοποννήσου, Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, Ηπείρου, Θεσσαλίας, Δυτικής Ελλάδας, Στερεάς Ελλάδας, Βορείου Αιγαίου και Δυτικής Μακεδονίας) οι εισπράξεις διαμορφώθηκαν στα 1.921,9 εκατ. ευρώ.
Το 2022, οι ταξιδιώτες που επισκέφθηκαν την Ελλάδα πραγματοποίησαν συνολικά 31.366,7 χιλ. επισκέψεις στις 13 περιφέρειες της χώρας. Ο αριθμός αυτός είναι μεγαλύτερος από τη συνολική εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση (29.875,8 χιλ. ταξιδιώτες), καθώς ένας ταξιδιώτης μπορεί να επισκεφθεί περισσότερες από μία περιφέρειες κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του.
Ο μεγαλύτερος όγκος των επισκέψεων, σε ποσοστό 83,5% του συνόλου, πραγματοποιήθηκε σε πέντε περιφέρειες, ως εξής: Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου (6.695,6 χιλ.), Περιφέρεια Αττικής (5.623,9 χιλ.), Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (5.568,2 χιλ.), Περιφέρεια Κρήτης (5.113,5 χιλ.) και Περιφέρεια Ιονίων Νήσων (3.176,3 χιλ.) Στο σύνολο των υπόλοιπων περιφερειών (Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, Ηπείρου, Πελοποννήσου, Θεσσαλίας, Δυτικής Ελλάδας, Στερεάς Ελλάδας, Βορείου Αιγαίου και Δυτικής Μακεδονίας) πραγματοποιήθηκαν 5.189,2 χιλ. επισκέψεις.
Οι διανυκτερεύσεις ταξιδιωτών στην Ελλάδα διαμορφώθηκαν στις 216.948,9 χιλ. την επισκοπούμενη περίοδο. Σύμφωνα με την κατανομή των διανυκτερεύσεων στις 13 περιφέρειες της χώρας, το 85,9% των διανυκτερεύσεων πραγματοποιήθηκε σε πέντε περιφέρειες, ως εξής: Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου (51.370,6 χιλ.), Περιφέρεια Κρήτης (41.890,5 χιλ.), Περιφέρεια Αττικής (35.135,4 χιλ.), Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (33.925,6 χιλ.) και Περιφέρεια Ιονίων Νήσων (24.025,8 χιλ.). Στο σύνολο των υπόλοιπων περιφερειών (Περιφέρεια Πελοποννήσου, Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, Θεσσαλίας, Ηπείρου, Δυτικής Ελλάδας, Στερεάς Ελλάδας, Βορείου Αιγαίου και Δυτικής Μακεδονίας) πραγματοποιήθηκαν 30.601,1 χιλ. διανυκτερεύσεις.
Σύγκριση με το 2019, το τελευταίο έτος πριν από την πανδημία
Σε σχέση με το 2019, το 2022 οι ταξιδιωτικές εισπράξεις παρουσίασαν μείωση κατά 2,8%, όπως και οι ταξιδιωτικές πληρωμές κατά 29,9%, ενώ το πλεόνασμα του ταξιδιωτικού ισοζυγίου αυξήθηκε κατά 316,6 εκατ. ευρώ.
Αναλυτικότερα, άνοδο κατά 10,7% σημείωσε η μέση δαπάνη ανά ταξίδι (2022: 591,7 ευρώ, 2019: 534,6 ευρώ) και κατά 4,4% η μέση δαπάνη ανά διανυκτέρευση (2022: 80,3 ευρώ, 2019: 76,9 ευρώ), ενώ η μέση διάρκεια παραμονής αυξήθηκε κατά 6,0% (2022: 7,4 διανυκτερεύσεις, 2019: 7,0 διανυκτερεύσεις). Ο συνολικός αριθμός διανυκτερεύσεων το 2022 παρουσίασε μείωση κατά 6,9% σε σύγκριση με το 2019 (2022: 220.213,1 χιλ. διανυκτερεύσεις, 2019: 236.547,4 χιλ. διανυκτερεύσεις), ενώ η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση κατά 12,1%.
Τα ταξίδια για λόγους αναψυχής το 2022 υποχώρησαν κατά 5,1% σε σχέση με το 2019, ενώ αύξηση των εισπράξεων παρατηρήθηκε στα ταξίδια για επαγγελματικούς λόγους, κατά 6,1% (2022: 950,0 εκατ. ευρώ, 2019: 895,0 εκατ. ευρώ ).
Τέλος, όσον αφορά τις συνολικές εισπράξεις από επιβάτες κρουαζιέρας, αυτές μειώθηκαν κατά 11,2% το 2022 έναντι του 2019.