Οι Ενδιάμεσες Εκλογές στις ΗΠΑ αποτελούν σημείο καμπής για τις εξελίξεις στον πόλεμο της Ουκρανίας, αλλά και για την παγκόσμια οικονομία.
Πιθανή ήττα του Μπάιντεν θα ανακατέψει για τα καλά την τράπουλα, ενώ την ίδια στιγμή ο Τραμπ ψάχνει τρόπο επιστροφής και... απειλεί με την υποψηφιότητα του, στις εκλογές του 2024.
Γράφει ο Λουκάς Γεωργιάδης
Στην περίπτωση επικράτησης των Ρεπουμπλικάνων, πολλά από αυτά που ξέρουμε έως σήμερα μπορεί να αλλάξουν. Για παράδειγμα, είδαν το φως της δημοσιότητας πληροφορίες, σύμφωνα με τις οποίες ο Μπάιντεν πιέζει τον Ζελένσκι να καθίσει στο τραπέζι των συζητήσεων, βλέποντας ότι μια πιθανή καταψήφιση του από τον αμερικανικό λαό στην παρούσα φάση, θα τον καταστήσει έναν αποδυναμωμένο πρόεδρο έως το Νοέμβριο του 2024.
Η ακρίβεια, η επαπειλούμενη ύφεση στις ΗΠΑ και διάφορα εσωτερικά "αγκάθια", μπορεί να αλλάξουν τους συσχετισμούς δυνάμεων. Πιθανή νίκη των Ρεπουμπλικάνων στις αυριανές Ενδιάμεσες Εκλογές για το Κογκρέσο των δύο σωμάτων (Βουλή και Γερουσία), μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική ανατροπή των πολιτικών επιλογών των Δημοκρατικών για την επόμενη διετία. Επιπλέον, οι αυριανές εκλογές θα δείξουν ποιος θα είναι ο επόμενος υποψήφιος των Ρεπουμπλικάνων, ενώ ειδικά στην περίπτωση νίκης τους, θα αρχίσουν τα προβλήματα για τον Αμερικανό Πρόεδρο Τζο Μπάιντεν. Η αυριανή αναμέτρηση γίνεται με εντελώς διαφορετική ατζέντα σε σχέση με τις εκλογές του 2020, όπου κυριαρχούσε ο... κορωνοϊός.
Σημειώνεται ότι το Κογκρέσο ψηφίζει τους νόμους και η Γερουσία μπορεί να τους εγκρίνει ή να τους μπλοκάρει, επικυρώνει ή ακυρώνει προεδρικούς διορισμούς και σπανιότερα διενεργεί έρευνα εις βάρος του Αμερικανού Προέδρου. Η κάθε πολιτεία έχει δύο γερουσιαστές με εξαετή θητεία και οι βουλευτές έχουν διετή θητεία, εκπροσωπώντας μικρότερες περιφέρειες. Στις αυριανές εκλογές κρίνονται όλες οι έδρες στη Βουλή των Αντιπροσώπων, καθώς και το 1/3 των εδρών της Γερουσίας.
Σήμερα, το Δημοκρατικό Κόμμα έχει την πλειοψηφία και στα δύο Σώματα αλλά με βραχεία κεφαλή, κάτι που έχει βοηθήσει τον Μπάιντεν να περάσει σημαντικά νομοθετήματα. Με βάση τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, οι Ρεπουμπλικάνοι ίσως κερδίσουν τη Βουλή των Αντιπροσώπων και οι Δημοκρατικοί τη Γερουσία. Οι αρνητικές εξελίξεις στην Αμερικανική οικονομία είναι εξαιρετικά πιθανό να βγάλουν δύο... νικητές στα ισάριθμα σώματα, κάτι που συνεπάγεται ήττα για τους Δημοκρατικούς. Θα συνεχίσουν μεν να κυβερνούν οι Δημοκρατικοί, αλλά είναι εξαιρετικά πιθανό, οι Ρεπουμπλικάνοι να μπλοκάρουν πολύ κρίσιμες αποφάσεις, ενώ είναι σίγουρο ότι θα επιχειρήσουν να βάλουν... ταφόπλακα στις επιτροπές που εξετάζουν την ντροπιαστική εισβολή στο Καπιτώλιο στις 7 Ιανουαρίου 2021. Και δεν είναι μόνο αυτό. Μπορεί να μπλοκαριστούν νέα πακέτα βοήθειας προς τον Ζελένσκι στη μάχη που δίνει εναντίον του εισβολέα Πούτιν, ενώ και εμείς εδώ στην Ελλάδα θα πρέπει να αρχίσουμε να ανησυχούμε σε σχέση με τα Ελληνοτουρκικά. Συμπέρασμα; Άγριο μπλέξιμο...
Αβεβαιότητα στις αγορές
Ο αντίκτυπος των Αμερικανικών εκλογών στις αγορές είναι προφανής και από μεθαύριο Τετάρτη θα έχουμε να πούμε περισσότερα.
Στην περίπτωση που επιβεβαιωθεί το βασικό σενάριο για... μοιρασιά στη νίκη, τότε θα μπούμε σε μια νέα περίοδο αβεβαιότητας, την οποία θα θελήσει να αξιοποιήσει ο Πούτιν, βλέποντας ότι στις ΗΠΑ, δεν θα μπορούν να μοιράσουν δυο... γαϊδουριών άχυρα! Επιπλέον, θα αισθάνεται και ικανοποιημένος ότι έβαλε το... χεράκι του για να ανακατέψει τα πράγματα στο εσωτερικό του μεγαλύτερου αντιπάλου του. Εφόσον επιβεβαιωθούν τα παραπάνω, δεν θα αποτελούν καλό story για τις αγορές.
Επιπλέον, το τέλος της εποχής των χαμηλών επιτοκίων ρίχνει βαριά τη σκιά στις οικονομικές εξελίξεις, τουλάχιστον έως τα μέσα του 2024 και με φόντο τις τότε Προεδρικές Εκλογές, οι οποίες δεν ξέρουμε μέσα σε ποιο πολιτικό περιβάλλον θα διεξαχθούν. Όλες αυτές οι ανησυχίες διατυπώθηκαν σε μια συνάντηση κολοσσιαίας σημασίας που είχαν την περασμένη εβδομάδα τα μεγαλύτερα στελέχη των αμερικανικών χρηματοοικονομικών οίκων στο Χονγκ Κονγκ, στο πλαίσιο του φόρουμ για τα στελέχη οικονομικών και επενδυτικών εταιρειών που ξεχώρισαν.
Οι "γκουρού" των αγορών αναμένουν επιβάρυνση του κρατικού χρέους των χωρών λόγω της αύξησης των επιτοκίων και νέα χαμηλά για τις μετοχές μέσα στο 2023. Κοινός παρονομαστής στα παραπάνω είναι οι επόμενες κινήσεις του Πούτιν, ο οποίος χθες στη συνομιλία του με τον Μακρόν έκανε λόγο για τη... Χιροσίμα και τους Αμερικανούς που βλέποντας ότι δεν σταματά ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, πάτησαν το... κουμπί! Προφανώς κάτι θέλει να πει ο... ποιητής και γι αυτό ο Ζελένσκι εξετάζει ακόμη και την εκκένωση του Κιέβου, γιατί τα πράγματα κινούνται στην κόψη του ξυραφιού. Και φυσικά, επειδή ο Μπάιντεν βλέπει ότι τα πράγματα μπορεί να οδηγήσουν σε γενικό... ξεχαρβάλωμα, πιέζει του Ουκρανό Πρόεδρο Ζελένσκι να καθίσει και να συζητήσει με τον Πούτιν, δηλαδή να υποχωρήσει και να αποδεχθεί την απώλεια εδαφών, γιατί αλλιώς θα έχει απέναντι του τη Δύση, η οποία τον βοηθάει και ήδη έχει... κουραστεί να τον στηρίζει. Σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες η κατάσταση...
Καυτή ατζέντα σε Eurogroup-Ecofin
Σήμερα και αύριο, η καρδιά των εξελίξεων στην Ευρώπη, χτυπά στις Βρυξέλλες, όπου θα έχουμε τις συνεδριάσεις των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Στο επίκεντρο των συζητήσεων θα βρεθούν η τελευταία απόφαση για αύξηση των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, αλλά και τα συμπεράσματα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την πορεία των οικονομικών εξελίξεων. Θα γίνει ένα τσεκάρισμα στα προσχέδια των προϋπολογισμών που υπέβαλαν τα κράτη-μέλη, αλλά οι παρατηρήσεις θα διατυπωθούν στο συμβούλιο του Δεκεμβρίου. Το πιο ενδιαφέρον σκέλος των συζητήσεων θα είναι τα μέτρα που έχουν ανακοινώσει οι χώρες της Ευρωζώνης για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων από την εκτίναξη του ενεργειακού κόστους στα ευάλωτα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Και μέσα σε όλα αυτά, ιδιαίτερο ενδιαφέρον θα έχει η... ανάκριση στο νέο υπουργό Οικονομικών της Ιταλίας, σχετικά με τις πολιτικές προτεραιότητες της νέας κυβέρνησης Μελόνι. Πιθανόν να προκύψουν σημαντικές ειδήσεις από την αυριανή συνεδρίαση του Eurogroup με σύνθεση τραπεζικής ένωσης, καθώς ο επικεφαλής του Εποπτικού Συμβουλίου της ΕΚΤ, Αντρέα Ενρία, θα αναλύσει τις προκλήσεις και τις επιπτώσεις στον τραπεζικό τομέα, μέσα στο νέο περιβάλλον που έχει διαμορφωθεί.
Ενδιαφέρουσα θα είναι και η αυριανή συνεδρίαση του συμβουλίου των υπουργών Οικονομικών των "27", οι οποίοι θα θέσουν στο μικροσκόπιο την εφαρμογή του κανονισμού Βασιλεία ΙΙΙ, που περιλαμβάνει μέτρα ενίσχυσης της ανθεκτικότητας του τραπεζικού τομέα και βελτίωσης της εποπτείας του, καθώς και ζητήματα διαχείρισης των κινδύνων, ιδίως σε μια εποχή όπου όλα έχουν πάρει... φωτιά! Στο επίκεντρο των συζητήσεων θα τεθούν οι οικονομικές και δημοσιονομικές επιπτώσεις της εισβολής του Πούτιν στην Ουκρανία και θα δοθούν πολιτικές κατευθύνσεις σχετικά με νέες χρηματοδότησης προς την πολύπαθη χώρα.
Επίσης, η ατζέντα της συνόδου του Ecofin περιλαμβάνει συζήτηση για τη φορολόγηση των βαρέων φορτηγών οχημάτων, απολογισμό της εφαρμογής του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF), καθώς και ενημέρωση από την προεδρία για την πορεία των υπό εξέταση νομοθετικών προτάσεων στον τομέα των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών. Τέλος, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Δημοσιονομικού Συμβουλίου θα παρουσιάσει την ετήσια έκθεση για το 2022, ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα ενημερώσει τους υπουργούς Οικονομικών σχετικά με τις συνέπειες για την Ευρωπαϊκή Ένωση του νέου νόμου περί μείωσης του πληθωρισμού από την Αμερικανική κυβέρνηση. Στο περιθώριο των εργασιών, ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταίκούρας, θα έχει συνάντηση με τη Βουλγάρα ομόλογο του, Ροσίτσα Βέλκοβα-Ζέλεβα, καθώς πρέπει να σημειωθεί ότι η γειτονική χώρα λόγω της πρόσφατης αλλαγής κυβέρνησης, δεν θα καταθέσει προσχέδιο προϋπολογισμού. Οπότε, ο Χρήστος Σταϊκούρας θα λειτουργήσει ως εντεταλμένος της Ένωσης, σχετικά με το τι μέλλει γενέσθαι προσεχώς στη γειτονική χώρα.
"Πάρτε φθηνά δάνεια από το Σχέδιο Ελλάδα 2.0"
Το κλίμα αβεβαιότητας που υπάρχει για τις εξελίξεις των επόμενων μηνών, επιδρά ανασταλτικά και στη λήψη δανείων από τις επιχειρήσεις, έτσι ώστε να προχωρήσουν σε επενδυτικές πρωτοβουλίες, ακόμη και μέσω του Σχεδίου "Ελλάδα 2.0".
Για τον λόγο αυτό, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Θόδωρος Σκυλακάκης κάλεσε εκ νέου τους επενδυτές να αξιοποιήσουν το εργαλείο των δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, όσο τα επιτόκια βρίσκονται στο 0,35% για τις πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις και στο 1% για τις μεσαίες και μεγάλες. Όπως αποκάλυψε ο κ. Σκυλακάκης από τη Ρόδο, πολλοί υπουργοί άλλων χωρών, ζητούν από την Ελλάδα την τεχνογνωσία της.
Το καινούριο στοιχείο σε αυτό το εργαλείο είναι ότι η απόφαση της επένδυσης λαμβάνεται όταν η επιχείρηση καταθέτει το πλήρες σχέδιο της, ενώ μέσα σε 2,5-3 μήνες έχει υπογράψει σύμβαση με την Τράπεζα και έχει λάβει τα χρήματα που προβλέπει αυτή η σύμβαση. Ακόμη μία καινοτομία είναι, πως στη συγκεκριμένη διαδικασία δεν υπάρχει καμία υπογραφή δημοσίου υπαλλήλου ή πολιτικού, από την ώρα που θα καταθέσει η επιχείρηση το σχέδιο, μέχρι να λάβει τα χρήματα.
Σημειώνεται ότι μέχρι στιγμής, στο πλαίσιο του Σχεδίου "Ελλάδα 2.0" έχουν κατατεθεί προτάσεις με προϋπολογισμό 8,22 δισ. ευρώ, από τις οποίες έχουν προκύψει συμβασιοποιημένα επενδυτικά σχέδια ύψους 1,8 δισ. ευρώ, ενώ τα υπόλοιπα θα συμβασιοποιηθούν, μέσα στους επόμενους 3-4 μήνες. Συνολικά, υπάρχουν 30 δισ. ευρώ τα οποία είναι στην άκρη και... περιμένουν χιλιάδες επιχειρήσεις από ολόκληρο το φάσμα της οικονομίας! Τα κεφάλαια είναι πολύτιμα ενόψει του δύσκολου 2023, αλλά ταυτόχρονα πολύ δύσκολη είναι και η απόφαση ανάληψης ρίσκου.