Η βρετανική εταιρεία Revolut εγκατέλειψε τον Οκτώβριο του 2022 τη Βρετανία προκειμένου να εγκατασταθεί στη Λιθουανία, στις ακτές της Βαλτικής Θάλασσας. Η εταιρεία fintech (χρηματοοικονομικής τεχνολογίας) μετέφερε οριστικά τις δραστηριότητές της στο έδαφος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, λόγω της αυξανόμενης δυσκολίας εξυπηρέτησης της αγοράς της Γηραιάς Ηπείρου ως συνέπεια του Brexit.
«Πάντα εστιάζαμε στους πελάτες μας και καταλαβαίνουμε ότι σε κανέναν δεν αρέσει το άγνωστο», δήλωσε η εκπρόσωπος της Revolut, Ieva Elvyra Kazakevičiūtė, λίγο πριν την αναχώρηση της εταιρείας στο Ηνωμένο Βασίλειο. Μαζί με αυτή, υπάρχουν ήδη 263 εταιρείες που εντάσσονται στον τομέα του fintech, ο οποίος απασχολεί περισσότερους από 7.000 εργαζόμενους σε μια χώρα μόλις 2,8 εκατομμυρίων κατοίκων.
«Είμαστε η πρώτη χώρα στην Ευρώπη που εκδίδει άδειες για ψηφιακές τράπεζες», λέει η Diana Girdenyté, διευθύντρια Επενδυτικών Έργων στον κρατικό οργανισμό Invest Lithuania. Αυτό το ορόσημο είναι εφικτό, προσθέτει, χάρη στο γεγονός ότι η χώρα κατάφερε να οικοδομήσει «τον μεγαλύτερο κόμβο εταιρειών fintech στα κράτη μέλη της ΕΕ. Η Λιθουανία είναι επίσης η δέκατη καλύτερη χώρα για αυτές τις εταιρείες στην κατάταξη ων χωρών όλου του κόσμου, που καταρτίστηκε από τον Παγκόσμιο Δείκτη Fintech, του οποίου το χαρτοφυλάκιο πελατών ξεπερνά τα 25 εκατομμύρια χρήστες».
Σύμφωνα με την ηλεκτρονική έκδοση της El Pais, η πρωτεύουσα της χώρας, η Βίλνιους, κατατάσσεται στη δεύτερη θέση μεταξύ των μεσαίων πόλεων στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων, όπως αντικατοπτρίζεται στην έκθεση European Cities of the Future 2022. Εκτός από το Brexit, η μαζική μετεγκατάσταση των λευκορωσικών εταιρειών – επικαλούμενες κυρίως λόγους ασφαλείας – από το 2020 και η στρατηγική της Λιθουανίας να τοποθετηθεί ως η πύλη στην ευρωπαϊκή αγορά για νεοφυείς επιχειρήσεις αμερικανικής προέλευσης έδωσε φτερά σε ολόκληρο τον τομέα της καινοτομίας.
Από την αρχή του τρέχοντος έτους, η χώρα έχει ήδη τρεις «μονόκερους» (εταιρείες αξίας άνω του 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων). Επιπλέον, έχει καταβάλει όλες τις προσπάθειές της για να οδηγήσει τον τομέα της καινοτομίας στην Ευρώπη ώστε να γίνει παγκόσμιο σημείο αναφοράς στον τομέα της ψηφιακής τραπεζικής.
Η Λιθουανία έχει πολύ ευέλικτη νομοθεσία, μαζί με μια όλο και πιο πρωτοποριακή ψηφιακή υποδομή — το κόστος της ευρυζωνικής σύνδεσης είναι ένα από τα πιο ανταγωνιστικά στον κόσμο. Έχει επίσης κύρος όσον αφορά την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο — η χώρα βρίσκεται επί του παρόντος στην έκτη θέση στον Παγκόσμιο Δείκτη Κυβερνοασφάλειας.
Αυτά είναι μερικά από τα στοιχεία που εξηγούν την ανάπτυξη των αναδυόμενων εταιρειών στον χρηματοπιστωτικό τομέα στο κράτος της Βαλτικής. Το 2016, η χώρα είχε μόνο 82 εταιρείες που σχετίζονται με το fintech, αριθμός που τριπλασιάστηκε σε μόλις έξι χρόνια. Από τις σημερινές 263, περίπου οι μισές είναι ντόπιες και το 2022 συγκέντρωσαν χρηματοδότηση ύψους 67,9 εκατομμυρίων ευρώ, τετραπλασιάζοντας τα στοιχεία που προέκυψαν για το 2020. Οι υπόλοιπες εταιρείες fintech προέρχονται κυρίως από το Ηνωμένο Βασίλειο (33), τις Ηνωμένες Πολιτείες (16) και την Εσθονία (8). Το 34% του συνόλου σχετίζεται κυρίως στον τομέα των πληρωμών.
Το μεγάλο ερώτημα είναι εάν μια μικρή χώρα μπορεί πραγματικά να πραγματοποιήσει τέτοια φιλόδοξα σχέδια ανάπτυξης. Σε μια ήπειρο όπως η Ευρώπη υπάρχει έντονος ανταγωνισμός — με τεράστιους παίκτες όπως το Παρίσι, το Βερολίνο και η Στοκχόλμη — όχι μόνο στον χρηματοπιστωτικό τομέα, αλλά ως κόμβοι διεθνούς καινοτομίας σε όλα τα επίπεδα.
Παρ΄όλα αυτά, μέχρι στιγμής, τα νούμερα είναι ευνοϊκά: οι κύριοι δείκτες δείχνουν αξιοσημείωτη ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια. Στην πραγματικότητα, τα τελευταία πέντε χρόνια, και παρά το ξέσπασμα της πανδημίας, η καινοτομία της χώρας γνώρισε πρωτοφανή ανάπτυξη. «Η αξία του κλάδου της τεχνολογίας έχει αυξηθεί 17 φορές σε μόλις τρία χρόνια», δήλωσε στην EL PAÍS η υπουργός Οικονομίας και Καινοτομίας, Aušrinė Armonaitė. Αυτή η μικρή δημοκρατία της Βαλτικής – η οποία, μαζί με την Πολωνία, είναι η μόνη χώρα στον κόσμο που έχει σύνορα τόσο με τη Ρωσία όσο και με τη Λευκορωσία – έχει ήδη 1.000 νεοφυείς τεχνολογικές επιχειρήσεις.
Εκτός από τα εμπόδια όπως η πολυπλοκότητα της γλώσσας και η θέση της στο ανατολικό άκρο της ηπείρου, αναμένεται να φανεί το πώς εξωτερικοί παράγοντες όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία καταλήγουν να επηρεάζουν την ανάπτυξη της χώρας. Η γειτνίασή της με τη Ρωσία, τη Λευκορωσία και την Ουκρανία και η πολιτική της αστάθεια αποτελούν απειλή με συνέπειες που είναι όλο και πιο δύσκολο να προβλεφθούν.