Ανάχωμα στην ακρίβεια, που έχει κυριαρχήσει σε όλο το φάσμα της οικονομικής δραστηριότητας εδώ και ενάμιση έτος, αναζητούν τα νοικοκυριά, με την κυβέρνηση να ανοίγει μέσα στην ερχόμενη εβδομάδα την πλατφόρμα για υποβολή αιτήσεων για την κάρτα αγορών (Μarket Pass), ευελπιστώντας ότι με αυτόν τον τρόπο θα καταφέρει να περιορίσει σε κάποιο βαθμό τις επιπτώσεις στην τσέπη των καταναλωτών από τις διαρκώς αυξανόμενες τιμές κυρίως σε είδη πρώτης ανάγκης.
Τα στοιχεία του πληθωρισμού και ιδιαίτερα αυτά που αφορούν στις τιμές των τροφίμων είναι άκρως απογοητευτικά με τα ποσοστά να είναι διπλάσια ή και τριπλάσια του γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή.
Το market pass
Η κάρτα αγορών θα καλύπτει σε μηνιαία βάση και με αυστηρές προϋποθέσεις το 10% δαπανών ενός νοικοκυριού βάσει συγκεκριμένων ορίων και θα εφαρμοστεί για 6 μήνες ενώ από τώρα γίνονται συζητήσεις να υπάρξει μία ολιγόμηνη παράταση εφόσον συνεχιστεί το ράλι της ακρίβειας.
Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση έχει αποφασίσει να φέρει για 3η συνεχόμενη φορά την επιταγή ακρίβειας που θα δοθεί πριν το Πάσχα και θα αφορά 2,3 εκατομμύρια δικαιούχους. Οι τελικές αποφάσεις και οι επίσημες ανακοινώσεις αναμένεται να γίνουν προς τα μέσα Μαρτίου που θα υπάρχει μία ολοκληρωμένη εικόνα για την πορεία του προϋπολογισμού το πρώτο τρίμηνο του έτους.
Οι αιτήσεις
Όσον αφορά στην κάρτα αγορών οι αιτήσεις θα υποβληθούν είτε ηλεκτρονικά στην ειδική πλατφόρμα που έχει διαμορφωθεί μέσω του vouchers.gov.gr είτε απευθείας στα ΚΕΠ έως τις 15 Μαρτίου. Η διαδικασία θα είναι απλή όπως είχε συμβεί και με το Fuel Pass καθώς δεν θα απαιτηθεί να προσκομιστεί κανένα έγγραφο ενώ το μόνο που χρειάζεται να γνωρίζουν οι δικαιούχοι είναι τους κωδικούς Taxisnet για να εισέρθουν στην υπηρεσία, το κινητό τηλέφωνο και το προσωπικό τους email για την ταυτοποίηση του αιτούντα.
Το εισόδημα
Ωστόσο αξίζει να επισημανθεί ότι η ενίσχυση θα υπολογιστεί για το σύνολο των μελών του νοικοκυριού είτε είναι προστατευόμενα μέλη είτε φιλοξενούμενοι. Στην περίπτωση των φιλοξενούμενων υπάρχει μία μεγάλη παγίδα, καθώς στο ετήσιο εισόδημα -που αποτελεί ένα από τα δύο βασικά κριτήρια για να εγκριθεί ή να απορριφθεί η αίτηση- λαμβάνεται υπόψη και αυτό των φιλοξενούμενων. Για παράδειγμα παντρεμένο ζευγάρι φιλοξενεί τον συνταξιούχο πατέρα της συζύγου. Το ζευγάρι έχει ετήσιο εισόδημα 20.000 ευρώ και ο φιλοξενούμενος 12.000 ευρώ. Αν το ζευγάρι ζούσε μόνο του θα ήταν εντός εισοδηματικών κριτηρίων καθώς το όριο είναι 24.000 ευρώ. Από τη στιγμή που φιλοξενούν και τον συνταξιούχου πατέρα της συζύγου το εισόδημα που θα ληφθεί υπόψη είναι 32.000 ευρώ. Όμως το όριο εισοδήματος για το φιλοξενούμενο – πρόσθετο μέλος της οικογένειας είναι 29.000 ευρώ. Κατά συνέπεια μένουν εκτός market pass.
Τα ποσά επιδότησης
H μηνιαία επιδότηση κυμαίνεται από 22 ευρώ έως 100 ευρώ (ανώτατο ποσό εξαμήνου 600 ευρώ) ενώ όσοι επιλέξουν την άυλη ψηφιακή κάρτα θα λάβουν ολόκληρο το εν λόγω ποσό. Αντίθετα όσοι επιλέξουν να τους κατατεθεί σε τραπεζικό λογαριασμό θα λάβουν το 80% της επιδότησης. Το υπόλοιπο 20% χάνεται.
Οι δικαιούχοι που θα προλάβουν να υποβάλουν αιτήσεις έως τις 28 Φεβρουαρίου θα λάβουν στις 3 Μαρτίου επίδομα 2 μηνών στην ψηφιακή τους κάρτα ενώ αν υποβληθούν οι αιτήσεις από 1η έως 15 Μαρτίου η κατάθεση θα γίνει στις 20 Μαρτίου. Αντίστοιχες ημερομηνίες πληρωμής ισχύουν και για την περίπτωση που κάποιος επιλέξει την κατάθεση των χρημάτων που δικαιούται σε τραπεζικό λογαριασμό.
Ράλι τιμών και μία… έκπληξη
Διψήφιες αυξήσεις σε βασικά είδη πρώτης ανάγκης καταγράφει η Ελληνική Στατιστική Αρχή για τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους σε σύγκριση με τον αντίστοιχο περυσινό μήνα. Ο γενικός δείκτης τιμών καταναλωτή διαμορφώθηκε για τον πρώτο μήνα του 2023 σε 7% όμως σε αρκετά προϊόντα και υπηρεσίες οι αυξήσεις ξεπέρασαν το 52%.
Ωστόσο από το «ράλι» τιμών διασώθηκε το ηλεκτρικό ρεύμα όπου καταγράφεται για τρίτο συνεχόμενο μήνα μείωση και μάλιστα αυτή τη φορά ανήλθε σε 15,4%. Από την άλλη το φυσικό αέριο παρά τη ραγδαία μείωση των διεθνών τιμών ακόμη είναι αυξημένο σε σύγκριση με πέρυσι κατά 34,7%, ενώ τα καυσόξυλα και τα pellets είναι αυξημένα κατά 25,7%, το υγραέριο κατά 17,9%, το πετρέλαιο θέρμανσης κατά 7,1% και η βενζίνη και το πετρέλαιο κίνησης κατά 6,1%.
Την ίδια στιγμή οι αυξήσεις σε βασικά είδη τροφίμων είναι σοκαριστικές καθώς τον Ιανουάριο του 2023 σε σύγκριση με τον αντίστοιχο περυσινό μήνα οι αυξήσεις στο γάλα και τα αυγά ανήλθαν σε 25,0%, στο ελαιόλαδο 23,1%, στο κρέας 19,3%, στο ψωμί και τα δημητριακά στο 18,6%, στα είδη άμεσης κατανάλωσης 15,7 %, λοιπά τρόφιμα 15,6%, καφές – τσάι και λαχανικά 10,9%.
Πολύ μεγάλες αυξήσεις τιμών παρατηρούνται, επίσης, στα αεροπορικά εισιτήρια (+52,4%), στα ταξί (+32,9%), στα ακτοπλοϊκά εισιτήρια (+26,7%), στο σινεμά και τα θέατρα (+16,9%), στα πακέτα διακοπών (+13,1%), στα ανταλλακτικά ΙΧ (+12,2%).