Και στα σενάρια που πιθανώς θα κάνετε υπολογίστε προσεκτικά το θέμα του χρόνου, γιατι κρύβει εκπλήξεις.
Του Αριστείδη Καρατζά(*)
Ο Ουΐνστον Τσώρτσιλ, που διακρινόταν για τα εύστοχα και πνευματώδη σχόλιά του, παρατήρησε κάποτε για τον προγραμματισμό ότι είναι δύσκολο να δει κανείς στο μέλλον μακρύτερα από όσο μπορεί να κοιτάξει. Άλλη μία παρατήρησή του, εξίσου ενδιαφέρουσα, είναι σχετική με την αντιμετώπιση μίας κρίσης —την δεύτερη αιτία που οδηγεί σε απώλεια χρόνου. Ο Τσώρτσιλ συνήθιζε να κοιμάται λίγο τα μεσημέρια και η εντολή που έδινε ήταν: «Μην με ξυπνήσετε παρά μόνον σε περίπτωση κρίσης. Και όταν λέω κρίση εννοώ την εισβολή στρατευμάτων στα βρεταννικά νησιά».Υπονοούσε ετσι το ρόλο της ψυχραιμίας μπροστά σε δύσκολες καταστάσεις ειδικά όταν είναι απρόβλεπτες.
Ενώ η αντιμετώπιση μιας κρίσιμης περίστασης και η αλλαγή προτεραιοτήτων ανήκουν στις τρεις βασικές αιτίες που προκαλούν απώλεια χρόνου, σχεδόν σε κάθε επιχείρηση η οποία απετέλεσε αντικείμενο έρευνας τα τελευταία είκοσι χρόνια, είναι απορίας άξιον το πόσο λίγοι μάνατζερς ενδιαφέρθηκαν να μάθουν γιατί παρουσιάζονται αυτά τα φαινόμενα και πώς είναι καλύτερο να προλαμβάνεται η επανεμφάνισή τους.
Δεν χρειάζεται να υπογραμμισθεί το πόσο οδυνηρό είναι το κόστος που συνεπάγεται η πυροσβεστική αντιμετώπιση κρίσιμων καταστάσεων που επαναλαμβάνονται διαρκώς. Ξέρουμε ότι, κάτω από τέτοιες πιέσεις, ενεργούμε βιαστικά, χωρίς το πλεονέκτημα της ώριμης σκέψης και χωρίς την ευκαιρία για την αναζήτηση μιας καλύτερης εναλλακτικής λύσης. Η έκφραση «όποιος βιάζεται σκοντάφτει» δείχνει αυτή την παγίδα της τυραννίας του επείγοντος, που μάς εμποδίζει να συγκεντρωθούμε στα όντως σημαντικά θέματα που αξίζει να προσέξουμε-
Οι τρεις νόμοι που αναφέρονται στην αντιμετώπιση κρίσιμων καταστάσεων και πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπ' όψιν είναι: α) Τίποτα δεν είναι τόσο απλό όσο φαίνεται. Αυτό σημαίνει ότι έχουμε την τάση να υποτιμάμε τις δυσκολίες της κάθε δουλειάς που αναλαμβάνουμε- β) Τα πάντα χρειάζονται περισσότερο χρόνο από όσο νομίζουμε. Όταν υποτιμάμε τις δυσκολίες της κάθε δουλειάς, υποεκτιμάμε και τον χρόνο που χρειαζόμαστε για να τις τελειώσουμε. Γι αυτό, άλλωστε, τα χρονοδιαγράμματα που καθορίζουμε δεν είναι ρεαλιστικά- γ) Αν κάτι μπορεί να πάρει τον στραβό δρόμο, σίγουρα θα τον πάρει. Αυτούς τους νόμους του Μέρφυ θα έπρεπε να τους λέμε «το χρονικό αντιμετώπισης κρίσιμων καταστάσεων», καθώς συνοψίζουν πράγματι τόσα πολλά από όσα πάνε στραβά στην καθημερινή μας ζωή.
Για να δαμαστούν λοιπόν παρόμοιες καταστάσεις και τα κρίσιμα προβλήματα που μπορεί να προκύψουν από αυτές, χρειάζονται δύο πράγματα: σκέψη και πειθαρχημένη δράση —δράση, ωστόσο, που θα πρέπει να έχει προβλεφθεί. Έτσι, χρήσιμον είναι κάθε ηγετικός μάνατζερ να έχει στην διάθεσή του ένα ή περισσότερα σχέδια για απρόοπτες κρίσεις που πιθανόν να προκαλέσουν μεγάλες ζημιές. Σχεδιάστε λοιπόν τα βήματα που θα πρέπει να γίνουν στις περιπτώσεις αυτές, για να περιοριστούν οι οποιεσδήποτε αρνητικές επιπτώσεις την ώρα της κρίσης.Κυρίως δε, μην αποφεύγετε τις προβλέψεις.Το να να προλαμβάνονται δυσάρεστες καταστάσεις είναι πολύ καλύτερο και λιγότερο δαπανηρό από το να θεραπεύονται, με όλες τις αβεβαιότητες που κάτι παρόμοιο συνεπάγεται.
(*)Σύμβουλος επιχειρήσεων στη Αχαΐα