Οι γονείς και γενικά όσοι μεταβιβάζουν ακίνητα ή δωρίζουν χρήματα, θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί με το…. «γράμμα του νόμου», για να μην βρεθούν αντιμέτωποι με την «τσιμπίδα» της εφορίας.
Το «ραντάρ» της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) ελέγχει κατά καιρούς δωρεές και γονικές παροχές, με στόχο να εντοπιστούν περίεργες «μεταβιβάσεις» ακινήτων, χρημάτων, ομολόγων, μετοχών κλπ.
Αναζητείται μαύρο χρήμα που κινήθηκε εκτός τραπεζών, ενώ θα καταρτιστεί και λίστα με επαναλαμβανόμενες αφορολόγητες δωρεές, καθώς το αφορολόγητο όριο των 800.000 ευρώ ισχύει για μία φορά! Πρακτικά δηλαδή, οι ελεγκτές της ΑΑΔΕ αναζητούν «τριγωνικές» μεταβιβάσεις ακίνητων και χρημάτων, δηλαδή γονικές παροχές ή δωρεές μεσώ έτερων συγγενών, καθώς το αφορολόγητο αυξήθηκε για συγκεκριμένο βαθμό συγγένειας (ειδικά για γονείς προς τα παιδιά τους).
Μια τέτοια περίπτωση είναι όταν εμφανίζεται ένα παιδί να έχει δωρίσει χρήματα στον γονέα του και ο γονέας στη συνέχεια έδωσε με γονική παροχή τα χρήματα στο άλλο του παιδί. Δηλαδή, με ενδιάμεσο τον γονέα, τα χρήματα περάσανε από τον έναν αδερφό στον άλλον. Για τις δωρεές αυτές δεν ισχύει το αφορολόγητο όριο των 800.000 ευρώ και επιβάλλεται φόρος 20% από το πρώτο ευρώ.
Για να αποφύγουν λοιπόν μελλοντικά τρεχάματα με την εφορία, όσοι μεταβιβάζουν χρήματα ή ακίνητα θα πρέπει, από σήμερα, να προσέξουν τα εξής:
Το αφορολόγητο των 800.000 ευρώ αφορά γονικές παροχές – δωρεές οποιασδήποτε φύσεως περιουσίας (κινητής, ακίνητης, απαίτησης), με δωρεοδόχους μόνο τα πρόσωπα της Α’ κατηγορίας (σύζυγος, μέρος συμφώνου συμβίωσης, τέκνα, εγγόνια και γονείς). Αυτό σημαίνει ότι εξαιρούνται από την απαλλαγή αδέρφια, ανίψια, θείοι και άλλοι συγγενείς
Οι χρηματικές γονικές παροχές και δωρεές θα πρέπει να αποδεικνύονται με μεταφορά χρημάτων μέσω χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Χρηματικές γονικές παροχές με μετρητά (με χρήματα που βγήκαν από το στρώμα ή το σεντούκι κλπ), φορολογούνται με αυτοτελή συντελεστή 10%, χωρίς αφορολόγητο όριο. Το ίδιο ισχύει και όταν ο γονιός καταθέσει χρήματα στον λογαριασμό του παιδιού.
Στις περιπτώσεις διαδοχικών δωρεών, κατά τις οποίες ωφελούνται πρόσωπα που δεν δικαιούνται το αφορολόγητο των 800.000 ευρώ (π.χ. δωρεά από τέκνο σε γονέα και εν συνεχεία δωρεά από αυτόν τον γονέα σε άλλο τέκνο), η εφορία διερευνά τις πραγματικές συνθήκες και τη σκοπιμότητα των δωρεών αυτών, καθώς και το χρονικό διάστημα που μεσολάβησε μεταξύ αυτών. Στις περιπτώσεις που αποδεικνύεται ότι ο τελικά ωφελούμενος από τις διαδοχικές δωρεές είναι πρόσωπο που δεν ανήκει στην Α’ κατηγορία δικαιούχων (π.χ. αδερφός) και ότι οι διαδοχικές δωρεές έχουν γίνει προς τον σκοπό αυτόν, τότε επιβάλλεται φόρος 20% χωρίς αφορολόγητο όριο. Εάν το χρονικό διάστημα που έχει μεσολαβήσει μεταξύ των διαδοχικών δωρεών είναι σύντομο (όχι μεγαλύτερο των έξι μηνών) χτυπάει συναγερμός στις ελεγκτικές αρχές.
Η δυνατότητα του γονέα / δωρητή να πραγματοποιήσει χρηματική γονική παροχή / δωρεά προς το τέκνο / δωρεοδόχο, δεν ελέγχεται κατά το στάδιο της υποβολής της δήλωσης. Δηλαδή δεν υπάρχει υποχρέωση συνυποβολής δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος παρελθόντων ετών κλπ. Το πόθεν έσχες του δωρητή ερευνάται κατά τον έλεγχο της δήλωσης. Για τον λόγο αυτόν, όσοι δωρίζουν χρήματα θα πρέπει να «τσεκάρουν» τα εισοδήματά τους και συγκεκριμένα εάν μπορούν να καλύψουν τη δωρεά ή γονική παροχή. Μία από τις λύσεις που έχουν οι φορολογούμενοι για να καλύψουν το «πόθεν έσχες» είναι η ανάλωση κεφαλαίου. Με τη μέθοδο αυτήν μπορούν να επικαλεστούν εισοδήματα προηγούμενων ετών, χωρίς να υπάρχει περιορισμός. Δηλαδή μπορούν να επικαλεστούν εισοδήματα που είχαν πριν από 5, 10, 20 ή περισσότερα χρόνια.
Σε περίπτωση μεταφοράς χρηματικού ποσού προς κοινό λογαριασμό του τέκνου / δωρεοδόχου με τρίτο πρόσωπο, η αποδεδειγμένη «χρήση» του χρηματικού ποσού της γονικής παροχής / δωρεάς από το τέκνο / δωρεοδόχο και όχι από το τρίτο πρόσωπο, αποτελεί αντικείμενο ελέγχου. Στην περίπτωση που αποδεικνύεται η «χρήση» του χρηματικού ποσού από το τρίτο πρόσωπο, επιβάλλεται φόρος δωρεάς.
Στο επίκεντρο των ελέγχων βρίσκονται φορολογούμενοι με γονικές παροχές και δωρεές, για τους οποίους υπάρχουν βάσιμες ενδείξεις ότι μέσω τριγωνικών συναλλαγών δεν κατέβαλαν ούτε ένα ευρώ, εκμεταλλευόμενοι τη ρύθμιση για το αφορολόγητο των 800.000 ευρώ που ισχύει από τον Οκτώβριο του 2021. Εφόσον εντοπισθούν περιπτώσεις εικονικών συναλλαγών, οι παραβάτες θα κληθούν να πληρώσουν φόρο έως 40% ( δωρεές χρημάτων).
Η ΑΑΔΕ εκτιμά ότι θα εισπράξει φέτος γύρω στα 8 δισ. ευρώ από φόρους μεταβίβασης, από ένα συνολικό «ταμείο» ύψους 63 δισ. ευρώ που έχει προγραμματίσει από το εκτιμώμενο σύνολο των εφετινών φορολογικών εσόδων.