Η παγκόσμια αγορά εργασίας προσπαθεί να ανακαλύψει μία «χρυσή τομή» όσον αφορά την «υπαρξιακή κρίση» που περνούν οι υπάλληλοι γραφείων αλλά και τη μειωμένη παραγωγικότητά τους.
Πολλοί ειδικοί υποστηρίζουν πως η τετραήμερη εργασία είναι η χρυσή τομή αυτή. Μετά από πολλαπλές δοκιμαστικές κινήσεις σε πολλά μέρη του πλανήτη στα οποία έχει αποδειχθεί επιτυχημένη, το μέλος του Κογκρέσου των ΗΠΑ, Μάρκ Τακάνο, έχει ήδη προτείνει σχετική νομοθεσία η οποία προωθεί το αφήγημα της τετραήμερης εργασίας και στις ΗΠΑ.
Σύμφωνα με την αναλυτή του Bloomberg, Τζούλια Χόμπσμπαουμ, όταν η νομοθετική πρόταση αυτή τέθηκε επί τάπητος πριν από ένα χρόνο, συγκρίθηκε με την πενταήμερη εβδομάδα του Χένρι Φορντ αλλά και τις απόψεις των πρώτων συνδικαλιστών όπως αυτή του σοσιαλιστή Ουαλού Ρόμπερτ Όουεν ο οποίος είχε δημιουργήσει το σλόγκαν «οκτάωρη εργασία, οκτάωρη διασκέδαση, οκτάωρη ξεκούραση» το μακρινό 1817.
Οι προτάσεις για λιγότερη εργασία και περισσότερη διασκέδαση είχαν απασχολήσει τους ειδικούς και πριν από μία δεκαετία, μετά από τη δημοσίευση του βιβλίου του Ολλανδού διανοούμενου Ρούτγκερ Μπρέγκμαν, «Ουτοπία για Ρεαλιστές». Στο βιβλίο του αυτό, ο Μπρέγκμαν είχε μιλήσει για την 15ωρη εβδομαδιαία εργασία, βασιζόμενος σε ανάλογη ανάλυση του γνωστού οικονομολόγου Τζον Μέιναρντ Κέινς, ενώ υπογράμμισε πως η αυτοματοποίηση και η διευρυμένη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης θα ωθήσουν την κοινωνία στα νέα εργασιακά δεδομένα αυτά, όπως και να εξελιχθούν τα πράγματα.
Παρ’ όλα αυτά, η μετάβαση της οικονομίας σε μία τετραήμερη εργασία δεν είναι τόσο εύκολη όσο θεωρούταν αρχικά.
Σύμφωνα με την καθηγητή του London Business School, Λίντα Γκράτον, οι εργοδότες αντιμετώπισαν σημαντικά εμπόδια όσον αφορά τη δημιουργία και τη μετάβαση στην υβριδική εργασία τα τελευταία τρία χρόνια λόγω της πανδημίας. Η έρευνα της καθηγητή υποδεικνύει πως μόλις το 42% των εταιρειών και των στελεχών έχουν «καταλήξει σε ένα τελικό υβριδικό μοντέλο εργασίας».
Η Διεθνής Οργάνωσης Εργασίας (ILO) πρόσφατα ανακοίνωσε πως «μεγάλο μέρος των εργαζομένων αντιμετωπίζει αναντιστοιχία μεταξύ των προτιμούμενων ωρών εργασίας τους και των ωρών που αυτοί όντως εργάζονται. Αρκετοί εργαζόμενοι θα ήθελαν να εργαστούν περισσότερο για να αυξήσουν τους μισθούς τους, αλλά δεν μπορούν».
Σύμφωνα, πάντα, με την Χόμπσμπαουμ, η σύγχρονη αγορά εργασίας δεν μπορεί να συγκριθεί με αυτή του παρελθόντος η οποία αποτέλεσε και την έμπνευση για την τετραήμερη εργασία. Η διευρυμένη χρήση της τεχνολογίας δεν επηρεάζει μόνο τη γραμμή παραγωγής των εργοστασίων αλλά και τους υπαλλήλους γραφείου Επιπροσθέτως, οι δύο τάξεις των εργαζομένων αυτές (blue-collar και white-collar) έχουν παρόμοιες απόψεις σε ό,τι αφορά τον διαμοιρασμό της προσωπικής και της επαγγελματικής τους ζωής.
Όπως τονίζει η αναλυτής, πολλές επιχειρήσεις οι οποίες προωθούν την τετραήμερη εργασία το κάνουν μέσω της παροχής ελαστικών τρόπων και ωραρίων εργασίας τα οποία ενισχύουν την παραγωγικότητα και υποστηρίζουν τις ανάγκες του κάθε εργαζομένου. Πρόσφατη έρευνα στη Βρετανία υπέδειξε, μάλιστα, πως οι εργαζόμενοι προτιμούν τα ελαστικά ωράρια αυτά σε σχέση με τα σταθερά ωράρια μίας τετραήμερης εργασίας. Στην Αυστραλία, όπου η χώρα έχει σημαντικές ελλείψεις εργατικού δυναμικού, το ποσοστό των θέσεων για τετραήμερη εργασία έχει αυξηθεί δραματικά αλλά αποτελεί ακόμη μικρό ποσοστό σε σχέση με τις παραδοσιακές θέσεις.
Όπως ανέφερε σε πρόσφατη ομιλία της στο φετινό Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός και η γενική γραμματέας της UNI Global Union η οποία εκπροσωπεί 20 εκατομμύρια εργαζομένους σε 150 χώρες, Κρίστι Χόφμαν, «η ελαστικότητα είναι αυτό το οποίο αναζητούν οι εργαζόμενοι. Ορισμένοι από αυτούς θα ήθελαν να εργαστούν για πέντε συνεχόμενες ημέρες πυρετωδώς και μετά να έχουν την ευχέρεια να ξεκουραστούν για λίγες εβδομάδες».
Όσο για τον Ρομπ Σάντοου της εταιρείας Scoop η οποία έχει δημιουργήσει το επώνυμο εργαλείο διαχείρισης ωραρίων και η οποία δημοσιεύει λίστα με ελαστικές θέσεις εργασίας, τόνισε στο Bloomberg πως «οι περισσότεροι εργαζόμενοι δυστυχώς κατέληξαν να φέρνουν τη δουλειά στο σπίτι τους, όταν τα email έγιναν μέρος των κινητών. Πιστεύω πως σε λίγα χρόνια θα επικεντρωθούμε λιγότερο στο ωράριο των εργαζομένων και περισσότερο στην παραγωγικότητά τους για την επιχείρηση».
Στο μεταξύ, όπως τονίζει η Χόμπσμπαουμ, οι εργοδότες και οι εργαζόμενοι, αλλά και οι ειδικοί δεν θα πρέπει να προσηλωθούν στην τετραήμερη εργασία αλλά να μελετήσουν ενδελεχώς τα πλεονεκτήματα της ελαστικής: «Η εύρεση λύσης-πανάκειας για το πρόβλημα που αντιμετωπίζει η αγορά εργασίας αυτή τη στιγμή δεν είναι τόσο εύκολη».