Η καταιγίδα που σαρώνει την αγορά των κρυπτονομισμάτων δεν λέει να κοπάσει. Οι τιμές των token καταρρέουν, οι εταιρείες crypto προχωρούν σε μαζικές απολύσεις και μερικοί από τους δημοφιλέστερους «οπαδούς» ήδη γυρνούν την πλάτη. Δεν είναι τυχαίο ότι όλο αυτό το χάος έχει «σβήσει» περισσότερα από 2 τρισ. δολάρια τους τελευταίους λίγους μήνες.
Και εύλογα, λοιπόν, κάποιοι αρχίζουν να αναρωτιούνται κατά πόσο αυτή η «συντριβή» μπορεί να έχει αντίκτυπο και στην πραγματική οικονομία, πυροδοτώντας μια νέα ύφεση. Ιδίως, αυτή την περίοδο κατά την οποία ο υψηλός πληθωρισμός και τα αυξημένα επιτόκια των κεντρικών τραπεζών δημιουργούν πολλαπλά προβλήματα στον ρυθμό ανάπτυξης του ΑΕΠ.
Υψηλή έκθεση, χαμηλός κίνδυνος
Αυτή τη στιγμή η κεφαλαιοποίηση της αγοράς κρυπτονομισμάτων ανέρχεται σε 1 τρισ. δολάρια, δηλαδή λιγότερο από το 50% της συνολικής χρηματιστηριακής αξίας της Apple. Το συγκεκριμένο ποσό δε, θεωρείται εξαιρετικά μικρό συγκρινόμενο με το ΑΕΠ (21 τρισ. δολάρια) ή την αγορά ακινήτων (43 τρισ. δολάρια) των ΗΠΑ.
Ωστόσο, αναλυτές και τραπεζίτες, οι οποίοι μιλούν στο CNBC, παραμένουν καθησυχαστικοί. Και ο λόγος είναι ο εξής ένας: Τα crypto δεν συνδέονται με χρέος. «Οι άνθρωποι δεν χρησιμοποιούν τα κρυπτονομίσματα ως εγγυήσεις για πραγματικό χρέος. Χωρίς αυτό, πρόκειται απλώς για “απώλειες στα χαρτιά”. Και γι’ αυτό βρίσκονται χαμηλά στη λίστα των ζητημάτων της οικονομίας» εξηγεί ο Joshua Gans, οικονομολόγος στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο.
Η σχέση μεταξύ κρυπτονομισμάτων και χρέους είναι, λοιπόν, το κλειδί. Η αξία στα πιο παραδοσιακά περιουσιακά στοιχεία αναμένεται λίγο – πολύ να παραμείνει σταθερή το επόμενο χρονικό διάστημα. Γι’ αυτό, οι κάτοχοί τους μπορούν να τα αξιοποιούν ως ενέχυρο για να δανείζονται χρήματα.
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Morgan Stanley, οι δανειστές κρυπτονομισμάτων έχουν ως πελάτες κυρίως επενδυτές και εταιρείες, οι οποίες δραστηριοποιούνται στην αγορά των crypto. Ο ευρύτερος αντίκτυπος στο παραδοσιακό τραπεζικό σύστημα, επομένως, είναι αρκετά περιορισμένος.
«Υπάρχουν οπωσδήποτε τράπεζες κι άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, τα οποία έχουν εκφράσει ενδιαφέρον να χρησιμοποιήσουν τα crypto ως assets. Αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι πολλές όσες έχουν επενδύσει σ’ αυτό» επιμένει ο Gans, παραπέμποντας στο αυστηρό κανονιστικό πλαίσιο του τραπεζικού συστήματος.
Την ίδια ώρα, οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι η έκθεση των επενδυτών της… διπλανής πόρτας δεν είναι τόσο υψηλή όσο μπορεί να φανταζόμασταν. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι απώλειες των 2 τρισ. δολαρίων στην αγορά των crypto είναι σχετικά μικρή, αν λάβουμε υπόψη ότι η συνολική περιουσία των αμερικανικών νοικοκυριών αγγίζει τα 150 τρισ. δολάρια.
Σύμφωνα με σημείωμα της Goldman Sachs, η έκθεση σε crypto ισούται με το 0,3% της συνολικής περιουσίας των νοικοκυριών στις ΗΠΑ. Αντίθετα, η έκθεση σε μετοχές ανέρχεται στο 33%. Και γι’ αυτό, ο αντίκτυπος του sell off στις δαπάνες των Αμερικανών θεωρείται πολύ μικρός, σημειώνει η επενδυτική τράπεζα.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και ο επιχειρηματίας Kevin O’Leary, του οποίου το χαρτυφυλάκιο απαρτίζεται από κρυπτονομίσματα σε ποσοστό 20%. Ο ίδιος σπεύδει να υπενθυμίσει την ευρεία διασπορά της βιομηχανίας. «Το καλό νέο είναι ότι η crypto οικονομία είναι αποκεντροποιημένη. Ακόμη κι αν το Bitcoin υποχωρήσει κατά επιπλέον 20%, αυτό πραγματικά δεν θα είχε διαφορά, καθώς η διασπορά είναι μεγάλη και… παντού.
Αναγκαίο… κακό (;)
Στο μεταξύ, δεν είναι λίγοι όσοι αναλυτές υποστηρίζουν ότι η κατάρρευση ορισμένων crypto projects είναι μια θετική εξέλιξη για τον ευρύτερο τομέα, καθώς λειτουργεί ως ένα «φίλτρο», το οποίο ξεχωρίζει την ήρα από το στάρι. «Η κατάρρευση των αδύναμων μοντέλων, όπως το αλγοριθμικό TerraUSD και του Luna, είναι πιθανόν μια υγιής εξέλιξη για τη μακροπρόθεσμη προοπτική του κλάδου» εκτιμά ο Alkesh Shah, αναλυτής crypto στη Bank of America
Από την πλευρά του, ο Mati Greenspan, διευθύνων σύμβουλος της Quantum Economics, επιλέγει να στηλιτεύσει τη Federal Reserve για την κατάρρευση των κρυπτονομισμάτων. «Οι κεντρικές τράπεζες πολύ γρήγορα τύπωσαν μεγάλες ποσότητες χρήματος, οι οποίες δεν ήταν αναγκαίες, κάτι που οδήγησε στην υπερβολική ανάληψη ρίσκου. Τώρα που έχει ξεκινήσει η απόσυρση αυτής της ρευστότητας, ολόκληρος ο κόσμος αισθάνεται το “τσίμπημα”».
Ας σημειωθεί ότι το Bitcoin διαπραγματεύεται σήμερα λίγο πάνω από τα 20.000 δολαρίων, ενώ μέσα στο Σαββατοκύριακο έφθασε έως και τα 18.000 δολάρια. Οι συνολικές απώλειες από τις αρχές του 2022 υπολογίζονται σε σχεδόν 55%, ενώ σε σχέση με το ιστορικό υψηλό του Νοεμβρίου η «χασούρα» ξεπερνάει τα 2/3.