H απόφαση του Πεκίνου να επιβάλει περιορισμούς στις εξαγωγές γαλλίου και γερμανίου, δύο σημαντικών ορυκτών για τους ημιαγωγούς και άλλον βιομηχανικό εξοπλισμό για την πράσινη μετάβαση, σήμανε συναγερμό στις Βρυξέλλες, την Ουάσιγκτον και το Τόκιο.
Η εξάρτηση της Γηραιάς Ηπείρου από την Κίνα είναι μεγάλη και πλέον η Ε.Ε. έχουν επιδοθεί σε έναν αγώνα δρόμο για την εξεύρεση των κρίσιμων πρώτων υλών εκτός της μεγαλύτερης οικονομίας της Ασίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι τιμές του γαλλίου έχουν αυξηθεί κατά 28% μετά την ανακοίνωση της Κίνας, σύμφωνα με την Fastmarkets.
Η προσέγγιση στη Mytilineos
Στο πλαίσιο αυτό η ΕΕ, σύμφωνα με δημοσίευμα των FT, προσέγγισε με τη διαδικασία του επείγοντος τις εταιρείες παραγωγής αλουμινίου και ψευδαργύρου να διερευνήσουν το ενδεχόμενο παραγωγής αυτών των σημαντικών ορυκτών. Η ελληνική εταιρεία Mytilineos δέχθηκε το αίτημα από τις Βρυξέλλες που την καλούν να διερευνήσει την δυνατότητα παραγωγής γαλλίου, ως υποπροϊόν της διαδικασίας που μετατρέπει των βωξίτη σε αλουμίνα, στο εργοστάσιο της, στον ‘Αγιο Νικόλαο Βοιωτίας.
«Η ΕΕ απευθύνθηκε σε εμάς όσον αφορά την αξιολόγηση του τρόπου με τον οποίο τα εγροστάσιας αλουμίνας μπορούν να συμβάλουν σε μια διέξοδο από την κρίση», λέει στους FT, ο Νίκος Κεραμίδας, εκτελεστικός διευθυντής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της εταιρείας.
Η κίνηση αυτή, σύμφωνα με πηγές της εταιρείας, αποτελεί μία πρώτης τάξης επιχειρηματική ευκαιρία, η οποία όμως θα πρέπει να συνοδευτεί και με κίνητρα από τα χρηματοδοτικά εργαλεία της Ε.Ε., όπως εξηγούν οι ίδιοι κύκλοι.
Η ΕΕ προμηθεύεται το 71% του γαλλίου και το 45% του γερμανίου από την Κίνα, αλλά υπάρχουν μόνο μερικές εταιρείες εκτός Κίνας ικανές να παράγουν τα υψηλής καθαρότητας μέταλλα που χρησιμοποιούνται στην κατασκευή τσιπ, στα ηλιακά φωτοβολταϊκά και στις οπτικές ίνες.
Ωστόσο, η δεινή κατάσταση του τομέα των μετάλλων στην Ευρώπη καθιστά δύσκολη την ευρωπαϊκή πρόταση. Οι εταιρείες θα πρέπει να επενδύσουν δεκάδες εκατομμύρια ευρώ για την παραγωγή γάλλιου χωρίς κρατική στήριξη που θα τις βοηθούσε να αντιμετωπίσουν το υψηλό ενεργειακό κόστος και τον αυξανόμενο πληθωρισμό. Αυτοί οι δυο παράγοντες έχουν ήδη αναγκάσει πολλά μεταλλουργεία να τεθούν εκτός λειτουργίας.
«Αντιλαμβανόμαστε ότι η Κίνα μπορεί να μας στρίψει το χέρι. Η Ευρώπη είπε «ας αυξήσουμε την παραγωγή, τα εργοστάσια αλουμίνας μπορούν να το δουν αυτό», αλλά την τελευταία φορά που κοίταξα, τα μισά από αυτά ήταν εκτός λειτουργίας», εξηγεί ο κ. Κεραμιδάς.
«Όταν δεν μπορείς να παράγεις ανταγωνιστικά το κύριο εμπόρευμά σου επειδή οι συνθήκες είναι τόσο παράλογα προβληματικές, μπορεί να είναι ανόητο να επενδύσεις σε ένα παράπλευρο προϊόν που είναι το γάλλιο», σημειώνει στους FT.
Όσον αφορά τη θέση της Ελληνικής πολιτείας, σύμφωνα με τους FT ο υπουργός Περιβάλλοντος Θεόδωρος Σκυλακάκης ελπίζει , όπως είπε, ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να γίνει κόμβος για την παραγωγή κρίσιμων ορυκτών στην Ευρώπη.
Εάν το «ανοικτό, ανταγωνιστικό μοντέλο» της ΕΕ υπονομεύεται από «συγκεκριμένες γεωπολιτικές καταστάσεις», η ΕΕ θα πρέπει να «λάβει μέτρα για να διασφαλίσει ότι θα προστατευτούμε», πρόσθεσε.
Ποια πολιτική πρέπει να ακολουθήσει η Ευρώπη
Δεν είναι η πρώτη φορά που οι Βρυξέλλες πανικοβάλλονται για τις προμήθειες ορυκτών υπό την πίεση της Κίνας. Η ΕΕ κατέβαλε παρόμοιες προσπάθειες για να ενισχύσει την εγχώρια παραγωγή μαγνησίου μετά τη μείωση της παραγωγής από την Κίνα το 2021 λόγω ενεργειακών ελλείψεων.
Η Eurometaux, η ευρωπαϊκή ένωση των βιομηχανιών για τα μη σιδηρούχα μέταλλα, επιβεβαίωσε ότι αρκετές εταιρείες εξετάζουν τη βελτίωση της ανθεκτικότητας της περιοχής ( τη δυνατότητα της παραγωγής) για το γερμάνιο και το γάλλιο, αλλά προειδοποίησε ότι «πρόκειται για μια ευρύτερη συζήτηση βιομηχανικής πολιτικής. Πέρυσι ήταν το μαγνήσιο και δεν ξέρουμε ποια μέταλλα θα είναι τα επόμενα που θα βρεθούν στο γεωπολιτικό επίκεντρο»
Ωστόσο, αρκετά στελέχη τόνισαν την ανάγκη να αναπτύξουν οι αξιωματούχοι της ΕΕ πολιτικές για την αντιμετώπιση του αντίθετου προβλήματος: πώς να παραμείνουν ανταγωνιστικοί όταν η Κίνα κατακλύζει την αγορά. Τα δύο αυτά μέταλλα συγκαταλέγονται μεταξύ εκείνων που αναφέρονται ως στρατηγικά στον κανονισμό που βρίσκεται υπό συζήτηση, ο οποίος αποσκοπεί στην ενίσχυση των προμηθειών του της Ευρώπης σε υλικά κρίσιμα για την πράσινη μετάβαση.
Οι περιορισμοί του Πεκίνου ήλθαν όταν η Ολλανδία ακολούθησε την Ιαπωνία και τις ΗΠΑ. που περιόρισαν την πώληση εξοπλισμού παραγωγής τσιπ υψηλής τεχνολογίας στο εξωτερικό.
Η Κομισιόν ανακοίνωσε ότι επεξεργάζεται μια «λεπτομερή ανάλυση» των κινεζικών ελέγχων των εξαγωγών και κατά πόσον είναι συμβατοί με τους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. «Η Επιτροπή ανησυχεί ότι οι εν λόγω περιορισμοί στις εξαγωγές δεν σχετίζονται με την ανάγκη προστασίας βασικών συμφερόντων ασφαλείας. Καλούμε την Κίνα να υιοθετήσει μια προσέγγιση σύμφωνα με την οποία οι έλεγχοι των εξαγωγών βασίζονται σε σχετικές εκτιμήσεις για την ασφάλεια», δήλωσε εκπρόσωπος της Κομισιόν
Η παραγωγή γερμανίου
Η Ευρώπη βρίσκεται σε δυσκολότερη κατάσταση όσον αφορά την ανάπτυξη της δικής της παραγωγής γερμανίου. Μόνο τα χυτήρια ψευδαργύρου που χρησιμοποιούν μια συγκεκριμένη διαδικασία μπορούν να το ανακτήσουν, αλλά πολύ λίγοι παραγωγοί εκτός Κίνας χρησιμοποιούν αυτή τη μέθοδο και κανένας στην Ευρώπη.
Η Nyrstar, που ανήκει στην Trafigura, είναι μεταξύ εκείνων που αξιολογούν την κατασκευή μιας μονάδας ανάκτησης και επεξεργασίας γερμανίου και γαλλίου αξίας 150 εκατ. δολαρίων στο χυτήριο ψευδαργύρου της στο Τενεσί, η οποία θα μπορούσε να καλύψει το 80% της ζήτησης στις ΗΠΑ, αλλά η κατασκευή της θα απαιτούσε τουλάχιστον δύο χρόνια. Η Umicore, ο βελγικός όμιλος προηγμένων υλικών που ανακυκλώνει το γερμάνιο, δήλωσε ότι αναπτύσσει τεχνολογίες που βασίζονται στο “λεπτό φιλμ” γερμανίου για τη μείωση της χρήσης του υλικού.