Τρόπους για να επιστρέψει η Ευρώπη στη δημοσιονομική τάξη, αμέσως μόλις σιγουρευτούν ότι βγήκε από τις κρίσεις, αναζητούν οι κυβερνήσεις της ΕΕ. Ούτε στο πρώτο κατάφεραν να συμφωνήσουν όμως, ούτε για το δεύτερο είναι και σίγουροι.
Η διάσταση απόψεων στο Συμβούλιο Ecofin, όπου μετείχε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας, Κωστής Χατζηδάκης, οδήγησε σε νέα αναβολή των αποφάσεων, για την τελευταία συνεδρίαση της χρονιάς, στις 8 Δεκεμβρίου.
Αν και εκεί δεν συμφωνήσουν οι Eυρωπαίοι υπουργοί Οικονομικών, το 2024 θα κάνει «ποδαρικό» χωρίς να τεθούν σε ισχύ οι νέοι «δημοσιονομικοί κανόνες», οι οποίοι συνεχώς εξετάζονται, αλλά διαρκώς αναβάλλονται.
Σύμμαχοι… σε κρίση
Πριν συμφωνήσουν στους κανόνες, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις πρέπει να συμφωνήσουν, αν τελείωσαν οι κρίσεις (υγείας, ενέργειας, ακρίβειας, πολέμων).
Ωστόσο, ήδη η Ευρώπη βιώνει έντονα από φέτος τις συνέπειες και της κλιματικής κρίσης, αλλά και δεύτερο πόλεμο στα σύνορά της.
Η αβεβαιότητα οδηγεί σε σειρά συμβιβαστικών σεναρίων και προτάσεων που, ως κοινή βάση έχουν, κανόνες «α λα καρτ» και ειδικό «διάδρομο προσγείωσης» στην κανονικότητα, για κάθε χώρα που αντιμετωπίζει αντιξοότητες.
Στην πρόταση συντάσσεται και η ελληνική πλευρά, με τον Κωστή Χατζηδάκη, πάντως, να ζητά να ληφθεί υπόψιν και μια άλλη (γεωπολιτική) «κρίση»: η ανάγκη της Ελλάδος να δαπανά τα περισσότερα κονδύλια για την Άμυνα από κάθε άλλη χώρα της ΕΕ (αναλογικά με το μέγεθος του ΑΕΠ της). Ουσιαστικά η Ελλάδα ζητά να μη «μετράνε» οι υπερβάσεις δαπανών που οφείλονται σε στρατιωτικές δαπάνες.
Η στάση της Άγκυρας στη νέα κρίση στη Μέση Ανατολή δείχνει να ενισχύει την επιχειρηματολογία της Αθήνας. Και μπορεί να ανοίξει ένα μεγαλύτερο παράθυρο «ανάσας» για τη χώρα μας, ώστε η χώρα να πληροί τους όρους και να τακτοποιεί «τα του οίκου της», αλλά κυρίως μέσω της ανάπτυξης και χωρίς να απαιτούνται «θυσίες» και άλλα μέτρα, όπως παλιά.
«Στο ζύγι» μπαίνει ακόμα και η κλιματική κρίση, με την Ισπανία (η οποία ασκεί την Προεδρία της ΕΕ στο τρέχον εξάμηνο και συντονίζει τις προσπάθειες έως τέλος του έτους), αλλά και ολόκληρο τον ευρωπαϊκό Νότο να βιώνουν ιδιαίτερα έντονα τις συνέπειες στην αγροτική παραγωγή και ανάπτυξη της χώρας.
Αν αποβεί άκαρπη, όμως, και η μεσολαβητική προσπάθεια της Ισπανικής Προεδρίας ως τις 8 Δεκεμβρίου, τη σκυτάλη παίρνει στο α΄εξάμηνο του 2024 η Βελγική. Και το σενάριο τότε προβλέπει, ότι «βόρειοι και νότιοι» θα ριχτούν στην «τελική μάχη» ώστε, πριν την άνοιξη, «νικητές και ηττημένοι» να έχουν οδηγηθεί σε μία λύση win-win για όλους, που θα κλείσει πληγές του παρελθόντος και θα ανοίξει το δρόμο για την επιστροφή στην κανονικότητα (μαζί όμως και στη λιτότητα).
Συνεπώς, αν δεν υπάρξει άλλη «νέα κρίση» στον ορίζοντα, οι τελικές αποφάσεις θα πρέπει να έρθουν πριν η Κομισιόν ανακοινώσει τις εαρινές συστάσεις και προβλέψεις της για τα Κράτη-Μέλη. Και το όποιο τυχόν περιθώριο χρόνου υπάρχει μετά την 8η Δεκεμβρίου φέτος, εξαντλείται οριστικά τον Ιούνιο του 2024. Διότι τότε αναλαμβάνει δράση και την Προεδρία της ΕΕ η Ουγγαρία του εθνικιστή Όρμπαν, όπου σχεδόν καμία ευρωπαϊκή δύναμη δεν θα ήθελε να ρισκάρει να μείνουν «ανοικτοί λογαριασμοί», που απαιτούν όμως συμφωνίες και αμοιβαίες υποχωρήσεις… Γιατί σε τέτοια περίπτωση, όλα τα σενάρια πέφτουν και, ή θα πρέπει οι κανόνες να γραφτούν ξανά από την αρχή, ή θα επανέλθουν οι παλαιοί και σκληροί που ίσχυαν (και για την Ελλάδα) μέχρι πριν την πανδημία….