Σε ισχύ τέθηκε ο νόμος της Δεύτερης Ευκαιρίας. Κάθε πρόσωπο, νομικό ή φυσικό, έχει δικαίωμα να ρυθμίσει σε μία μηνιαία δόση, πάσης φύσεως ιδιωτικό χρέος του (Εφορίας, τραπεζών, Ασφαλιστικών Ταμείων κ.α.), σε ένα ψηφιοποιημένο περιβάλλον.
Κεντρική στόχευση του νέου νόμου αποτελεί η διαχείριση του δυσθεώρητα υψηλού ιδιωτικού χρέους.
Ακολουθούν 20 ερωτο-απαντήσεις για τον Νόμος για τη Δεύτερη Ευκαιρία που σηματοδοτεί το νέο πτωχευτικό δίκαιο:
1. Ποιος είναι ο Νόμος για τη Δεύτερη Ευκαιρία;
Είναι ο Νόμος 4783 που κατονομάστηκε Νόμος για τη Δεύτερη Ευκαιρία και που μπήκε στη ζωή μας πολύ πρόσφατα καθιερώνοντας ένα νέο πτωχευτικό πλαίσιο. Ψηφίστηκε στις 27 Οκτωβρίου του 2020 και ισχύει στο σύνολό του, από αύριο, 1η Ιουνίου. Είναι ένα τεράστιο έργο για τη ρύθμιση του ιδιωτικού χρέους και για το οποίο για πρώτη φορά συνεργάστηκαν όλες οι τράπεζες. Είναι επίσης, μια 100% ψηφιακή εμπειρία.
2. Τι περιλαμβάνει;
Βασίζεται σε 3 κεντρικούς άξονες. Περιλαμβάνει τον Εξωδικαστικό Μηχανισμό και το κομμάτι της Πτώχευσης, που και τα δύο ισχύουν από 1η Ιουνίου και αφορούν νομικά και φυσικά πρόσωπα, καθώς και την Εξυγίανση των Επιχειρήσεων που έχει τεθεί σε εφαρμογή ήδη από την 1η Μαρτίου και αφορά αποκλειστικά επιχειρήσεις (αντικαθιστώντας επί της ουσίας τον παλιό Προπτωχευτικό 160 Β).
3. Τι θα μπορεί δηλαδή να κάνει κάποιος από αύριο;
Από αύριο λοιπόν, θα μπορεί κατ’ αρχήν στο πλαίσιο του Εξωδικαστικού Μηχανισμού, να υποβάλει ηλεκτρονικά αίτηση για ρύθμιση της οφειλής του. Το ίδιο θα μπορεί να κάνει και στην περίπτωση της πτώχευσης. Μια online αίτηση στην ολοκαίνουργια πλατφόρμα.
4. Θα γίνονται όλα ηλεκτρονικά;
Όλα. Από το Α ως το Ω. Όλη η διαδικασία είναι ψηφιακή, μπορεί σε όλα της τα στάδια να υποστηριχθεί από έναν υπολογιστή, δεν απαιτείται μετάβαση σε υπηρεσία ή Τράπεζα, δεν απαιτούνται έγγραφα, δεν υπάρχει καμία γραφειοκρατία. Ιδιώτες από τον καναπέ του σπιτιού τους, επιχειρηματίες από το γραφείο τους ή όπου κι αν βρίσκονται.
5. Ποιοι μπορούν να υποβάλουν αίτηση στον εξωδικαστικό;
Οι πάντες. Δικαίωμα έχουν όλοι οι οφειλέτες ιδιωτικού χρέους, κάθε νομικό και φυσικό πρόσωπο (φυσικά, με κάποιες προϋποθέσεις). Μπορεί κάθε δανειολήπτης, κάθε νοικοκυριό, κάθε γραφείο να ρυθμίσει όλο του το ιδιωτικό χρέος, σε μία μόνο δόση. Όλο το χρέος. Δηλαδή, το στεγαστικό, το καταναλωτικό, τις πιστωτικές κάρτες, το δάνειο της επιχείρησης, τις οφειλές προς τα ασφαλιστικά ταμεία, τον ΕΦΚΑ του προσωπικού, τις δόσεις της Εφορίας….
6. Με ποιες προϋποθέσεις;
Με την προϋπόθεση ότι το συνολικό χρέος είναι άνω των 10.000 ευρώ (άρα αν κάποιος π.χ. έχει χρέη σε κάρτες 4.500 ευρώ και χρωστάει και ΕΦΚΑ 2.000 δεν μπορεί να υπαχθεί). Και επίσης, μόνο αν οι οφειλές του, κατά 90% τουλάχιστον, είναι σε παραπάνω από έναν πιστωτή. Που σημαίνει, ότι δεν μπορεί να κάνει αίτηση κάποιος που χρωστάει π.χ. 12.000 ευρώ (δηλαδή, ακόμη και αν τηρεί το ελάχιστο απαιτούμενο ποσό), αλλά το οφείλει σε μία μόνο τράπεζα.
7. Και πώς ορίζεται η μηνιαία δόση;
Η μία και μόνο μηνιαία δόση για όλες τις οφειλές βγαίνει αυτόματα με έναν αλγόριθμο, που λειτουργεί ως υπολογιστικό εργαλείο και λαμβάνει υπόψη του όλες τις πηγές εσόδων του καταναλωτή, του νοικοκυριού, του γραφείου, του επιχειρηματία. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται το όποιο εισόδημα (μισθός, έσοδα γραφείου, εισόδημα από ενοίκια , επενδύσεις κλπ) μαζί με την όποια ακίνητη περιουσία και άλλα περιουσιακά στοιχεία μπορούν να προσμετρηθούν.
8. Αυτό γίνεται αυτόματα;
Ναι. Αυτό γίνεται αυτόματα μέσω του αλγόριθμου που υπολογίζει μια δόση λογική για να μπορεί να διατηρηθεί και ένα επίπεδο διαβίωσης. Στην ουσία η πλατφόρμα θα κοιτάει ακριβώς ….στην τσέπη του οφειλέτη. Τι μπορεί να σηκώσει και τι όχι. Και αυτή είναι η καινοτομία του Νόμου. Δεν είναι μια οριζόντια λύση , κοινή για όλους (π.χ. 100 δόσεις, έχεις δεν έχεις ακίνητα, ή εισόδημα).
9. Θα περιλαμβάνει κούρεμα ή επιδότηση;
Πριν βγει η προτεινόμενη τελική λύση στα «μέτρα του πελάτη» θα έχουν υπολογισθεί τα όποια κουρέματα ή μειώσεις επιτοκίου δικαιούται, τα οποία είναι κατά περίπτωση και ανάλογα με κριτήρια – άρα δεν είναι δεδομένα, ούτε για όλους. Ο Νόμος για τη Β Ευκαιρία ορίζει δίκαιες και κατάλληλες λύσεις. Δεν ισχύουν όλα για όλους. Ακόμη και το κούρεμα ή κάποια άλλη ρύθμιση είναι εξατομικευμένη υπόθεση.
10. Και είμαι υποχρεωμένος να δεχθώ τη λύση;
Όχι, αλλά η… επιλογή είναι να παραμείνει κανείς «κόκκινος» με ό,τι αυτό σημαίνει σήμερα για όποιον δεν επιθυμεί να ρυθμίσει τις οφειλές του. Και λέμε «δεν επιθυμεί», διότι το «δεν μπορεί» είναι άλλη κατηγορία, η οποία επίσης αντιμετωπίζεται από το συγκεκριμένο Νόμο.
11. Πότε υπάρχει απάντηση στην αίτηση;
Αυτό είναι άλλη μια καινοτομία του νόμου για τη Β’ Ευκαιρία. Έχει ορισθεί ένα δίμηνο ως το μάξιμουμ διάστημα για την απάντηση, η οποία μπορεί να γίνει βέβαια και πολύ νωρίτερα. Ακόμη και σε λίγες μέρες αν είναι εύκολη περίπτωση.
12. Χρειάζεται λογιστής;
Κι όμως όχι, από ό,τι λένε όσοι επεξεργάστηκαν την πλατφόρμα. Η διαδικασία είναι πολύ απλή ακόμη και για ένα φυσικό πρόσωπο. Τώρα, για ένα π.χ. δικηγορικό γραφείο με πολλά άτομα προσωπικό, ενδέχεται να χρειάζεται η συμβολή λογιστή.
13. Πώς γίνεται αυτό δηλαδή ηλεκτρονικά;
Μετά την υποβολή της αίτησης εκ μέρους του ενδιαφερόμενου οφειλέτη, ξεκινάει η διαδικασία με τους αλγορίθμους και η λύση που διαμορφώνεται, εμφανίζεται ως πρόταση στην πλατφόρμα. Εκεί μπορεί ο οφειλέτης να κάνει αποδοχή της πρότασης, να προχωρήσει σε συμφωνία και να υπογράψει. Έτσι απλά, και η ρύθμιση είναι έτοιμη.
14. Τι ισχύει για τα ευάλωτα πρόσωπα/νοικοκυριά;
Στους ευάλωτους δανειολήπτες, σε αυτούς που πραγματικά είναι στο «κατώφλι της πτώχευσης» υπάρχει μνεία για επιδότηση της δόσης (για 5 έτη ένα μέρος το πληρώνει το Δημόσιο).
15. Γιατί με την αίτηση αίρεται το φορολογικό και τραπεζικό απόρρητο;
Για να μπορεί να δοθεί μία πραγματικά δίκαια και κατάλληλη λύση. Για να είναι εξακριβωμένα όσα επικαλούνται οι οφειλέτες για τη σχέση τους με την Εφορία και για τις τραπεζικές τους σχέσεις. Και προφανώς, για να αποφευχθούν απάτες , ξέπλυμα χρήματος, απόκρυψη περιουσίας, λανθασμένα στοιχεία… Για παράδειγμα, αν κάποιος για να δείξει ότι δεν έχει καταθέσεις, μπορεί να έχει προβεί σε μεταφορά ποσών στο λογαριασμό της συζύγου του. Κάτι τέτοιο θεωρείται ύποπτο.
16. Σε ποιους αίρονται αυτά τα απόρρητα;
Στον οφειλέτη και τα μέλη της οικογενείας του. Σε περίπτωση που υπάρχουν εγγυητές, και εκεί.
17. Για τις πτωχεύσεις τι ισχύει;
Για πρώτη φορά στα χρονικά, μπορούν να υποβάλουν αίτηση για πτώχευση (επίσης ηλεκτρονικά) και πρόσωπα, φυσικά ή νομικά. Πριν από το τελικό στάδιο της πτώχευσης, προηγείται η ρευστοποίηση κάθε περιουσιακού στοιχείου. Υπάρχει όμως και μια πρόβλεψη για να μην χάσει κάποιος το σπίτι του, αν πραγματικά έχει οικονομική αδυναμία ρύθμισης.
18. Πώς κάποιος εξαιρετικά οικονομικά ευάλωτος μπορεί υπό καθεστώς πτώχευσης να μην χάσει το σπίτι του;
Αν κριθεί βάσει κριτηρίων ότι ισχύει η οικονομική αδυναμία και μπορεί να αποδειχθεί, ο Νόμος δίνει τη δυνατότητα στον οφειλέτη να μεταβιβάσει την οικία του σε έναν ειδικό Φορέα, με δικαίωμα μίσθωσης για μια περίοδο ετών (π.χ. 12) και με δικαίωμα επαναγοράς στη λήξη, στην εμπορική αξία του ακινήτου.
19. Και πώς θα τα βρει τα χρήματα αυτά ο οφειλέτης;
Θα λαμβάνει επιδότηση για όλη αυτή την περίοδο από τη στιγμή που μεταβιβάζει το ακίνητο στον υπό σύσταση Φορέα Απόκτησης Ακινήτου. Έτσι, με την επιδότηση ενοικίου θα μπορεί να πληρώνει τα μισθώματα του κανονικά.
20. Και αν τύχει μία… στραβή;
Αν τύχει… μία στραβή μάλλον γλιτώνει το σπίτι του. Αν τύχουν παραπάνω όμως, όχι. Ο Νόμος είναι σαφής. Έχει δικαίωμα επαναγοράς της κατοικίας, αν σε όλη τη διάρκεια της εκμίσθωσης ο οφειλέτης καταφέρει να είναι συνεπέστατος στην καταβολή των μισθωμάτων (για τα οποία όπως αναφέρθηκε πριν, θα λαμβάνει επιδότηση ενοικίου). Αν όμως, δεν πληρώσει 3 μισθώματα, χάνει το σπίτι.