Tα εμβόλια κατά του φονικού νέου κορωνοϊού είναι καθ’ οδόν, στη Βρετανία ξεκινούν από την Τρίτη οι εμβολιασμοί, άλλες χώρες έπονται, όμως πολλοί επιδημιολόγοι δεν αναμένουν την επιστροφή σε κάποιας μορφής κανονικότητα προτού εμβολιαστεί το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού.
Σε μια άτυπη έρευνα των New York Times οι μισοί από τους 700 επιδημιολόγους, στους οποίους αποτάνθηκαν, δήλωσαν ότι δεν θα αλλάξουν τη συμπεριφορά τους -ειδικά αυτή την περίοδο που ο κορωνοϊός εξαπλώνεται με μεγαλύτερη ταχύτητα απ’ ό,τι την άνοιξη, μέχρις ότου εμβολιαστεί τουλάχιστον το 70% του πληθυσμού. Τρεις στους δέκα είπαν ότι θα κάνουν κάποιες αλλαγές, όταν εμβολιαστούν και οι ίδιοι, ενώ ένα μικρό ποσοστό επεσήμανε ότι θα μπορέσουμε να ανασάνουμε πιο ελεύθερα το καλοκαίρι εφόσον εμβολιαστεί ο πληθυσμός με λίαν αποτελεσματικά εμβόλια.
Ο πόλεμος με τον κορωνοϊό θα κρατήσει χρόνια, λένε οι επιδημιολόγοι
«Αισιοδοξώ ότι με τα ενθαρρυντικά αποτελέσματα των εμβολίων θα ανακάμψουμε μέχρι το καλοκαίρι του 2021 ή στη διάρκειά του», δήλωσε η επίκουρος καθηγήτρια του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν, Κέλι Στρουτζ. Οι περισσότεροι επιδημιολόγοι, ωστόσο, επεσήμαναν ότι ακόμη και με τα εμβόλια θα χρειαστεί τουλάχιστον ένας χρόνος ή και περισσότερο για να επιστρέψουμε ασφαλώς σε πολλές από τις παλιές μας δραστηριότητες και ορισμένες μάλιστα ίσως ποτέ στη μορφή που είχαν πριν την πανδημία. Η καθηγήτρια επιδημιολογίας του UCLA, Kάριν Μάικλς, εκτιμά ότι θα περάσουν πιθανώς πολλά χρόνια προτού μπορέσουμε να γυρίσουμε περίπου στον τρόπο ζωής που είχαμε συνηθίσει. «Θα πρέπει να μάθουμε να ζούμε με τον ιό», λέει.
Οι επιδημιολόγοι ανησυχούν για πολλές άγνωστες παραμέτρους, όπως η διάρκεια της ανοσίας, οι πιθανές μεταλλάξεις του κορωνοϊού, οι προκλήσεις στη διανομή του εμβολίου και η πιθανή απροθυμία ορισμένων ομάδων του πληθυσμού να εμβολιαστούν. Οι ίδιοι ζουν με πολύ αυστηρότερες προφυλάξεις από το μέσο Αμερικανό καθώς έχουν μάθει από την περασμένη άνοιξη πολλά περισσότερα για τους τρόπους διασποράς του κορωνοϊού και τι μπορεί να τον φρενάρει.
Ποιες θεωρούν πιο επικίνδυνες δραστηριότητες για διασπορά του κορωνοϊού οι επιδημιολόγοι
Οι ΝΥΤ ρώτησαν τους επιδημιολόγους ποιες δραστηριότητες της καθημερινής ζωής έκαναν τον τελευταίο μήνα και από τις 23, που τους παρέθεσαν, μόνον στις τρεις απάντησαν καταφατικά: συναντήσεις με φίλους σε εξωτερικούς χώρους, μεταφορά αλληλογραφίας χωρίς προφυλάξεις και κοντινές έξοδοι, όπως μετάβαση σε παντοπωλείο και φαρμακείο. Από την άλλη απέφυγαν σε συντριπτικό ποσοστό άλλες δραστηριότητες: παρουσία σε αθλητικές οργανώσεις, θέατρα και κινηματογράφους, σε γάμους ή κηδείες ή επαφές με άτομα που δεν γνωρίζουν καλά. Τρεις στους τέσσερις είπαν ότι θα κάνουν Χριστούγεννα, ή άλλες γιορτές το χειμώνα μόνον με μέλη των νοικοκυριών τους ή προτιμούν να μη γιορτάσουν.
Όσον αφορά στις ασφαλέστερες και τις πιο επικίνδυνες δραστηριότητες στη σχετική λίστα, οι περισσότεροι επιδημιολόγοι συμφώνησαν ότι ανησυχούν λιγότερο για δραστηριότητες σε εξωτερικούς χώρους και άγγιγμα επιφανειών και περισσότερο για δραστηριότητες σε εσωτερικούς χώρους, ειδικά με μεγάλες ομάδες ατόμων.
Λιγότερο επικίνδυνες δραστηριότητες θεωρούν:
Παραλαβή αλληλογραφίας από το γραμματοκιβώτιο χωρίς προφυλάξεις (75%)
Πεζοπορία ή συγκεντρώσεις με φίλους σε εξωτερικούς χώρους (72%)
Μετάβαση σε παντοπωλείο ή φαρμακείο (46%)
Περισσότερο επικίνδυνες θεωρούν:
Γεύμα σε εστιατόριο σε κλειστό χώρο (44%)
Παρουσία σε γάμο ή κηδεία (43%)
Παρακολούθηση αγώνων, θεατρικών έργων ή συναυλιών (35%)
Πολλοί από τους επιδημιολόγους αυτούς δήλωσαν απογοητευμένοι που δεν κατάφεραν οι Αρχές να περάσουν στον αναγκαίο βαθμό στην κοινή γνώμη τα μηνύματα για την ανάγκη προστασίας της δημόσιας υγείας και που ένας αυξανόμενος αριθμός των Αμερικανών δείχνουν να δυσπιστούν απέναντι στην επιστήμη. Εξέφρασαν μάλιστα το φόβο ότι η πολιτικοποίηση μέτρων, όπως η χρήση μάσκας προστασίας και η απομόνωση στο σπίτι, θα έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες.
Πώς βλέπουν το μέλλον οι επιδημιολόγοι: Με μάσκες, τηλεργασία
Ορισμένοι από τους ερωτηθέντες είπαν ότι κάποιοι τομείς της ζωής θα μπορέσουν ίσως , χάρη στα εμβόλια, να αρχίσουν να επιστρέφουν στην κανονικότητα κάποια στιγμή το ερχόμενο καλοκαίρι. Οι περισσότεροι, ωστόσο, - όπως και άλλοι συνάδελφοί τους ανά την υφήλιο - θεωρούν ότι η χρήση μάσκας θα πρέπει να συνεχιστεί, ιδιαίτερα σε μέρη όπου επικρατεί συνωστισμός ή όταν οι χρήστες νιώθουν άρρωστοι. «Αναμένω να γίνει μέρος της καθημερινής μου ζωής η χρήση μάσκας ακόμη και μετά την χρήση εμβολίου», λέει η Έιμι Χομπς, της Σχολής Bloomberg Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς.
Πολλοί από τους επιδημιολόγους είπαν ότι σκοπεύουν να συνεχίσουν τουλάχιστον εν μέρει την τηλεργασία, κάποιοι δήλωσαν ότι θα διστάζουν να δίνουν χειραψίες και αγκαλιές, να βρίσκονται σε μέρη γεμάτα κόσμο ή να ταξιδεύουν στο εξωτερικό. Άλλοι προειδοποίησαν ότι ακόμη κι όταν υποχωρήσουν οι κίνδυνοι από την πανδημία, κάποιες από τις συνέπειές της θα διατηρηθούν για αρκετό διάστημα, όπως οι επιπτώσεις της απομόνωσης στους αναπτυσσόμενους εγκεφάλους των παιδιών, ή ο φόβος και η θλίψη για τον αριθμό των ασθενών και των θυμάτων.
Πώς θα είναι η ζωή μετά το εμβόλιο;
«Εφόσον εμβολιαστεί πάνω από το ήμισυ του πληθυσμού θα ένιωθα λιγότερο άγχος όταν βγαίνω έξω. Ίσως και να αισθανθώ πιο άνετα να γευματίσω σε εστιατόριο ή να ξαναδώ τους φίλους μου», λέει η Βιτζάγια Λ. Σιγκάλαμ, διευθύντρια ερευνητικού έργου, του Πανεπιστημίου της Βοστώνης.
«Οι εμβολιασμοί έχουν αναχθεί σε πολιτικό ζήτημα στη χώρα αυτή. Εγώ μόνον τις δικές μου πράξεις μπορώ να ελέγξω. Όταν εμβολιαστώ, λοιπόν, θα νιώθω πιο άνετα να αλλάξω σε μικρό ποσοστό τον τρόπο έκθεσής μου σε κίνδυνο», σημειώνει η επίκουρος καθηγήτρια του Dominican University της Καλιφόρνια, Μικαέλα Τζορτζ. Από την πλευρά της, η συνάδελφός της του Πανεπιστημίου British Columbia, Τζούλι Μπέτινγκερ, λέει ότι μετά τον εμβολιασμό της ίδιας και της οικογένειάς της θα αλλάξει μεν κάποιες συμπεριφορές, αλλά δεν μπορεί να φανταστεί ότι θα παρίσταται σε εκδηλώσεις με μεγάλο πλήθος μέχρις ότου εμβολιαστεί το 80% του πληθυσμού.
Πώς και πότε θα επιστρέψει η ζωή στην κανονικότητα;
Η επιδημιολόγος Κάθριν Μποκ, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Wayne State εκτιμά ότι επειδή ορισμένοι πολίτες συμπεριφέρονται ήδη σαν μην έχει συμβεί τίποτε «θα περάσουν δύο με τρία χρόνια προτού επιστρέψουν τα πράγματα στο φυσιολογικό για τους προσεκτικούς, τουλάχιστον στις ΗΠΑ». Η Ρομπέρτα Μπρουν, συν-διευθύντρια του Ερευνητικού Ινστιτούτου Vitalant, θεωρεί ότι η χρήση μάσκας θα συνεχιστεί τους επόμενους 12 με 18 μήνες και πιθανώς και την επόμενη διετία.
Από την πλευρά του ο μεταδιδακτορικός ερευνητής του Πανεπιστημίου της Βόρειας Καρολίνας, Μάικλ Γουέμπστερ Κλαρκ εκτιμά ότι η ευρεία διαθεσιμότητα εμβολίων θα έχει ως αποτέλεσμα μια περαιτέρω χαλάρωση των περισσότερων προφυλάξεων μέχρι τα μέσα με τέλη του επόμενου καλοκαιριού. Ενώ η Μέριλιν Τσενγκ, επίκουρη καθηγήτρια του Πολυτεχνικού Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας, πιστεύει ότι δύσκολα θα επιστρέψουμε στην προηγούμενη «κανονικότητα» κι ότι συν τω χρόνω θα συνηθίσουμε στα νέα μέτρα προστασίας που αναγκαστήκαμε να υιοθετήσουμε, όπως οι μάσκες. «Αυτή είναι η νέα κανονικότητα, δεν θα ξαναγίνει ποτέ όπως το 2019», συμπληρώνει ο καθηγητής του Πανεπιστημίου HSE της Μόσχας, Βασίλι Βλάσοφ.