Καλό μήνα και καλό φθινόπωρο. Μπήκαμε στον Σεπτέμβριο, ο οποίος... παραδοσιακά αποτελεί έναν απρόβλεπτο μήνα, καθώς έχει συνδεθεί με πολλά γεγονότα, τα οποία ως επί τω πλείστον είναι αρνητικά.
Γράφει ο Λουκάς Γεωργιάδης
Τα χρηματιστήρια αποτελούν μηχανισμούς προεξόφλησης των εξελίξεων αλλά και καθρέφτη του πολιτικού, οικονομικού και κοινωνικού στάτους. Ο Αύγουστος δεν ήταν καλός μήνας για τις κεφαλαιαγορές, καθώς οι δείκτες έκλεισαν με απώλειες, έστω και μικρές. Αυτό συνέβη μετά από ένα σερί τεσσάρων μηνών ανόδου, όπου οι δείκτες προεξοφλούσαν καλύτερες επιδόσεις για την παγκόσμια οικονομία σε σχέση με τις αρχικές προβλέψεις που διατυπώνονταν στο τέλος της προηγούμενης χρονιάς.. Πηγαίνουμε πολύ καλύτερα απ΄ ότι πιστεύαμε σε παγκόσμιο επίπεδο, ωστόσο, οι κίνδυνοι είναι υπαρκτοί και η ευαισθησία των αγορών είναι δεδομένη, ιδίως αν αναλογιστούμε τι έχει συμβεί τα τελευταία τριάμισι χρόνια με την πανδημία του κορωνοϊού και τον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας.
Ο προβληματισμός για την αντιπληθωριστική πολιτική και την πορεία των επιτοκίων παραμένουν στην πρώτη γραμμή. Η Αμερικανική Κεντρική Τράπεζα και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα παρακολουθούν την πορεία του πληθωρισμού, αλλά ταυτόχρονα προβληματίζονται από τις... τρικλοποδιές που θέλουν να βάλουν στην αντιπληθωριστική πολιτική, ο Πούτιν και ο ΟΠΕΚ. Μέσα στις επόμενες ημέρες θα ανακοινωθεί και νέα μείωση της ημερήσιας παραγωγής του "μαύρου" χρυσού, ενώ οι τιμές του φυσικού αερίου και του ρεύματος παραμένουν σε ελεγχόμενα επίπεδα, χωρίς όμως να είναι και τόσο δύσκολο να... ξεφύγει η κατάσταση μέσα στους προσεχείς μήνες.
Το Χρηματιστήριο Αθηνών εξακολουθεί να παραμένει στο... ύψος του, παρουσιάζοντας τάσεις συσσώρευσης γύρω από την περιοχή των 1.300 μονάδων. Έχει προεξοφλήσει την αναβάθμιση του αξιόχρεου της Ελλάδας στην επενδυτική βαθμίδα μέσα στους προσεχείς μήνες. Η 8η Σεπτεμβρίου πλησιάζει και αναμένουμε την απόφαση του Καναδικού οίκου αξιολόγησης DBRS για την επενδυτική βαθμίδα, η οποία μάλλον θα είναι θετική για την Ελληνική οικονομία. Κοντός ψαλμός αλληλούια. Σε κάθε περίπτωση, θέλουμε θετικό momentum στην οικονομία, προώθηση μεταρρυθμίσεων, αύξηση επενδύσεων και πολλά deals. Το κλίμα είναι θετικό και μπορούμε να επιτύχουμε τους στόχους μας με σχέδιο, μέθοδο και δουλειά. Ιδίως τώρα, που το πολιτικό τοπίο είναι πιο ξεκάθαρο από ποτέ...
"Πανωπροίκι" 5,8 δισ. ευρώ για την Ελλάδα
Χθες το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών κατέθεσε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή το αναθεωρημένο πρόγραμμα χρηματοδοτήσεων στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Το σχέδιο "Ελλάδα 2.0" θα "προικοδοτηθεί" με επιπλέον 5,8 δισ. ευρώ και έτσι θα φτάσουμε τα 36 δισ. ευρώ. Αυτό είναι ένα καλό νέο για τη χώρα, την οικονομία, τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Αντί για 30 δισ. ευρώ που ήταν ο αρχικός προϋπολογισμός, τελικώς θα πάρουμε 36 δισ. ευρώ. Και σε αυτά πρέπει να προσθέσουμε και τους πόρους του ΕΣΠΑ, ύψους 26 δισ. ευρώ. Με τα ιδιωτικά κεφάλαια που αναμένεται να κινητοποιηθούν, πάμε για δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις άνω των 100 δισ. ευρώ τα επόμενα χρόνια. Η "προίκα" αυτή είναι... ιερή και θα στηρίξει την ισχυρή αναπτυξιακή δυναμική της χώρας, ώστε να μειωθεί το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του Ακαθαρίστου Εγχωρίου Προϊόντος και η Ελλάδα να αποτελέσει το μεγαλύτερο turn around story του πλανήτη, αποτελώντας ταυτόχρονα ένα παγκόσμιο success story.
Στο επίκεντρο της αναθεώρησης βρίσκεται η νέα δέσμη επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων στο πλαίσιο του REPowerEU. Προβλέπεται πρόσθετη χρηματοδότηση 795 εκατ. ευρώ για την ενεργειακή αυτονομία και θα πάρουμε επιπλέον δάνεια ύψους 5 δισ. ευρώ, τα οποία θα προστεθούν στο υφιστάμενο δανειακό πρόγραμμα του Ταμείου Ανάκαμψης. Σημειώνεται ότι στο πλαίσιο δανειακού προγράμματος, έχουν υποβληθεί 500 επενδυτικά σχέδια συνολικού προϋπολογισμού 18,1 δισ. ευρώ, εκ των οποίων το 60% (περίπου 11 δισ. ευρώ) προέρχονται από μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, διευρύνοντας έτσι τις δυνατότητες και το εύρος χρηματοδότησης επενδύσεων.
Το αναθεωρημένο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας μέσα από το REPowerEU, ενισχύει χρηματοδοτικά την ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων νοικοκυριών, επιχειρήσεων και Δημοσίου, την αποθήκευση ενέργειας από ΑΠΕ, την παραγωγή βιομεθανίου και πράσινου υδρογόνου, τη βελτιστοποίηση χρήσεων γης για την ανάπτυξη ΑΠΕ, την αύξηση του δικτύου αποθήκευσης και την προώθηση σχετικών επενδύσεων. Επιπλέον, προβλέπονται χρηματοδοτήσεις για καθαρισμό δασών και διάνοιξη δασικών οδών και ζωνών Anti-nero, για προσεισμικούς ελέγχους δημοσίων κτιρίων, για τις "Έξυπνες Γέφυρες", για νέους και νέα ζευγάρια 18-39 ετών ώστε να αποκτήσουν στέγη, για τον "Προσωπικό Γιατρό", το Κτηματολόγιο και άλλα.
Το Ταμείο Ανάκαμψης και το ΕΣΠΑ είναι τα δύο δυνατά "χαρτιά" για να γίνουμε σύγχρονο κράτος με μια ανταγωνιστική οικονομία και με πιο ισχυρούς δεσμούς κοινωνικής συνοχής. Το 2030 πρέπει να είμαστε μια εντελώς διαφορετική χώρα. Για να συμβεί κάτι τέτοιο, απαιτείται πολιτική σταθερότητα και επιβάλλεται η συνέχιση της υλοποίησης του προγράμματος της Νέας Δημοκρατίας. Κάθε άλλη... επιλογή θα μας βάλει σε περιπέτειες, αν και αυτή τη στιγμή, το πολιτικό πλαίσιο είναι δεδομένο και μάλλον αδιαμφισβήτητο...
Μητσοτάκης ο κυρίαρχος!
Χθες, είχαμε τα "εγκαίνια" της political season, η οποία ξεκίνησε με το θέμα των ημερών, τις πυρκαγιές.
Η μικροπολιτική από την πλευρά των κομμάτων της αντιπολίτευσης, η άγνοια βασικών νόμων της Φυσικής, αλλά και η... λαχτάρα για πολιτικό τζογάρισμα, κυριάρχησαν. Βέβαια, βρισκόμαστε δύο μήνες μετά την εκλογική νίκη της Νέας Δημοκρατίας, οπότε το κλίμα δεν προσφέρεται για... κραυγές από τους ηττημένους και όσους δεν μπορούν να... χωνέψουν την κυριαρχία της Νέας Δημοκρατίας και του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Ο ΣΥΡΙΖΑ αναζητεί αρχηγό, το ΠΑΣΟΚ είναι... χαλαρό, το ΚΚΕ ετοιμάζεται για... αγώνες, οι "ψεκασμοί" των "Βελοπουλονατσιών" έχουν μετατοπιστεί στο μέτωπο των νέων ταυτοτήτων και η Ζωή Κωνσταντοπούλου δείχνει ότι μετά τις... καρδούλες είναι έτοιμη να εισέλθει δυναμικά στην... αρένα, με διάφορες θεωρητικές αρλούμπες. Αναμφίβολα, η μονοτονία "σπάει", λόγω των εξελίξεων στους "Σπαρτιάτες" και με βάση τα νέα δεδομένα που προέκυψαν από τη χθεσινή συζήτηση στη Βουλή για τις πυρκαγιές. Ο πρόεδρος τους Βασίλης Στίνγκας ήταν μόνος στα έδρανα και μάλλον θα μείνει μόνος έως το τέλος. όπως δείχνουν τα πράγματα. Προέβη σε 3 διαγραφές εκλεκτών του Κασιδιάρη και δεν φαίνεται διατεθειμένος να... προσκυνήσει τον έγκλειστο καθοδηγητή. Δεν θέλει να προκαλέσει την τύχη του και αυτό το ξέρει πολύ καλά.
Αντιθέτως, οι βουλευτές του θέλουν να υπηρετήσουν τον έγκλειστο αρχηγό τους και γενικώς στο κόμμα αυτό, όλα θυμίζουν μια... ωραία ατμόσφαιρα! "Κερασάκι στην τούρτα" αποτελούν οι καταγγελίες Στίνγκα για πρακτικές υποκόσμου, "Δον Κορλεόνε" και Greek Mafia, οι οποίες φαίνεται ότι δεν περνούν... απαρατήρητες από το κοινοβούλιο και μάλλον δεν θα περάσουν κάτω από το ραντάρ της Δικαιοσύνης. Ο Μητσοτάκης ζήτησε από τον Πρόεδρο της Βουλής Κωνσταντίνο Τασούλα, να πράξει τα... δέοντα. Η επιστροφή στην κανονική πολιτική καθημερινότητα είναι σίγουρο ότι θα έχει πολύ... ψωμί και κρύβει εξελίξεις και πολλές εκπλήξεις...
Από τη χθεσινή συζήτηση στη Βουλή, ξεχωρίζουμε τις πλήρεις απαντήσεις του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην κριτική που ασκείται στην κυβέρνηση, σε σχέση με την αντιμετώπιση των πυρκαγιών. Με τη φωτιά και τις ακραίες καιρικές συνθήκες, δεν μπορούμε να τα βάλουμε. Αυτό αποτελεί αντικείμενο μόνο των πολιτικών... μάγων! Το "ρεζουμέ" από τη χθεσινή συζήτηση, σε συνδυασμό με το ανακάτεμα της τράπουλας και την αναπόφευκτη εσωστρέφεια στον ΣΥΡΙΖΑ, λόγω Κασσελάκη, προμηνύουν ένα πολύ θερμό φθινόπωρο. Μην ξεχνάμε ότι σε λιγότερες από 40 ημέρες θα έχουμε τον πρώτο γύρο των Περιφερειακών και Δημοτικών Εκλογών. Ο καθένας θα κάνει το ταμείο του, αλλά είναι σίγουρο ότι ελλείψει αντιπάλου, η Νέα Δημοκρατία θα είναι αυτή που θα επιβεβαιώσει την κυριαρχία της.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης αποτελεί τον κυρίαρχο "παίκτη" του εγχώριου πολιτικού σκηνικού. Το σημαντικότερο απ΄ όλα είναι ότι δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή κάποιο πολιτικό "προϊόν", το οποίο θα μπορούσε να κάνει "κλικ" στο εκλογικό σώμα, ώστε να αποτελέσει εναλλακτική πρόταση εξουσίας μετά από κάποια χρόνια. Η περίπτωση Κασσελάκη μπορεί να τάραξε τα λιμνάζοντα ύδατα στον ΣΥΡΙΖΑ, ωστόσο, όσα συμβαίνουν στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν παραπέμπουν σε δυναμική επανεκκίνηση, αλλά σε αναπόφευκτη εσωστρέφεια. Το αποτέλεσμα των Αυτοδιοικητικών Εκλογών θα αναδείξει ακόμη περισσότερο το πρόβλημα που υπάρχει στην αξιωματική αντιπολίτευση, η οποία αν δεν βρίσκεται σε φάση αποδρομής, αναμφίβολα, θα σταθεροποιηθεί σε επίπεδα που κινούνται εκτός τροχιάς εξουσίας. Πάντως, όλες οι πολιτικές δυνάμεις περιμένουν την επόμενη γερή αναμέτρηση στις Ευρωεκλογές του 2024. Ο Μητσοτάκης έχει το momentum της πρωθυπουργίας τουλάχιστον έως το 2031, δηλαδή έχει με το μέρος του τις πιθανότητες να επανεκλεγεί για τρίτη θητεία το 2027, με βάση τον συμβατικό χρόνο που ορίζει το Σύνταγμα.
Η διεθνής επενδυτική κοινότητα βλέπει ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός είναι και θα είναι ο απόλυτος κυρίαρχος του παιχνιδιού. Θα μπορεί απρόσκοπτα να εφαρμόσει το πρόγραμμα του και ταυτόχρονα να ενισχύει τη δυναμική της οικονομίας, φροντίζοντας πάντα για τη διανομή του ανάλογου κοινωνικού μερίσματος. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης, αλλά και η Ελληνική κοινωνία έχουν "χωνέψει" ότι δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή κάποια σοβαρή εναλλακτική επιλογή, πλην του Μητσοτάκη. Μόνο αν αποφασίσουν να... αυτοκτονήσουν (πολιτικά) η Νέα Δημοκρατία και ο Μητσοτάκης, θα χαθούν οι εκλογές του 2027. Κάτι τέτοιο, υπό φυσιολογικές συνθήκες, δεν πρόκειται να συμβεί.
Όσο για τις εκλογές του 2031, βλέπουμε εάν και εφόσον, μπορεί να προκύψει κάποιος νέος "Μεσσίας". Ωστόσο, η περίπτωση Τσίπρα αποτελεί ένα case study για το εκλογικό σώμα, το οποίο μπορεί να ξεχνά, αλλά δεν παύει να είναι και ψυλλιασμένο πλέον για τα "φρούτα" που μπορεί να εμφανιστούν ξαφνικά στο προσκήνιο. Μπορεί κάποιοι να θεωρούν ότι... τρέχουμε και προτρέχουμε, αλλά έτσι σκέφτονται αυτοί που κινούν τα νήματα του χρήματος.
Οι διεθνείς παράγοντες βλέπουν ποιος είναι ο κατάλληλος για να κάνει όσο γίνεται πιο σωστά τη δουλειά, λαμβάνουν θέσεις μάχης, οργανώνουν τις επόμενες κινήσεις με μακροπρόθεσμο ορίζοντα και θέλουν να κοιμούνται ήσυχοι το βράδυ. Αυτό το μοτίβο, μόνο ο Μητσοτάκης μπορεί να το υπηρετήσει και να το επαληθεύσει Άλλωστε, κάποιοι πιστεύουν ότι στις 25 Ιουνίου ο σημερινός πρωθυπουργός κέρδισε τις εκλογές του... 2027, οπότε μπορούν να έχουν το κεφάλι τους ήσυχο, ότι η Ελλάδα έχει γυρίσει οριστικά σελίδα. Αναμφίβολα, τα απρόοπτα και τα γεγονότα είναι αυτά που γράφουν πάντοτε την Ιστορία...