Η Οδησσός είναι μια πόλη με ιδιαίτερο φορτίο μνήμης και συμβολισμού για τον Ελληνισμό. Μητροπολιτικό κέντρο της Μαύρης Θάλασσας, όπου μεγαλούργησαν οι Έλληνες έμποροι και ήκμασε επί αιώνες η Ομογένεια, αποτέλεσε και την πόλη, που ιδρύθηκε η Φιλική Εταιρεία.
Η πόλη που πήρε σάρκα και οστά ο μεστωμένος πόθος των όπου της γης Ελλήνων, να αποτινάξουν τον τουρκικό ζυγό.
Στις μέρες μας η Οδησσός, είναι το μόνο ουσιαστικό μεγάλο λιμάνι που τελεί υπό Ουκρανικό έλεγχο και δεν έχει κυριευθεί, ούτε σε απαρχή εισβολής από τους Ρώσους. Το αρχικό σχέδιο της ‘ειδικής επιχείρησής τους’ προέβλεπε να αποτελέσει στόχο των στρατευμάτων που θα εισέβαλλαν από νότια.
Η ταυτόχρονη εισβολή των Ρωσικών δυνάμεων, από Βορά, από Νότο και από Ανατολή δεν αποτελούσε απλή άσκηση εντυπώσεων. Είχε τη δική της λογική και στοχεύσεις, που όμως εδράζονταν σε παραπειστικά δεδομένα, εις ότι αφορούσε τις δυνατότητες του Ουκρανικού στρατού και τις διαθέσεις του Ουκρανικού πληθυσμού.
Με την εισβολή από Βορά, οι Ρώσοι αναζητούσαν την επιβεβαίωση μιας εύκολης και αναίμακτης ουσιαστικά πορείας, που θα επέτρεπε να θέσουν υπό τον έλεγχό τους το Κίεβο, να τοποθετήσουν μια φιλική για τους ίδιους κυβέρνηση και να αποδείξουν ως αληθή την προπαγάνδα τους, ότι η Ουκρανική δηλαδή κυβέρνηση, ήταν ένα καθεστώς βιτρίνα, χωρίς νομιμοποίηση και αποδοχή. Διαψεύστηκαν με οδυνηρό για τους ίδιους τρόπο.
Η εισβολή από Νότο είχε ως στόχευση να αποκόψει παντελώς κάθε πρόσβαση της Ουκρανίας στην Αζοφική και Μαύρη θάλασσα.
Όχι γιατί υπήρχε έλλειψη δυνατοτήτων ελλιμενισμού του Ρωσικού Στόλου, ή ζήτημα ασφάλειάς του, αλλά γιατί με τον τρόπο αυτό θα επιτύγχαναν τον πλήρη οικονομικό στραγγαλισμό της Ουκρανικής οικονομίας.
Τα Ουκρανικά λιμάνια αποτελούν την αφετηρία και την πύλη διεξαγωγής όλου του εξαγωγικού εμπορίου της Ουκρανίας, αλλά και εισαγωγής, όσων η χώρα χρειάζεται.
Με την εξασφάλιση του ελέγχου του συνόλου των Ουκρανικών λιμανιών, θα καθίστατο αδύνατη και η εξαγωγή ακόμα και των σιτηρών και των δημητριακών, που είναι πολύτιμα για το επισιτιστικό ειδικά πρόγραμμα του ΟΗΕ. Είναι η πηγή τροφοδότησης και ικανοποίησης των αναγκών των χωρών της Βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής.
Κάθε έλλειμμα στην τροφοδοσία τους και πολύ περισσότερο η ουσιαστική αναστολή του επισιτιστικού προγράμματος, θα προκαλούσε απροσμέτρητες κοινωνικές αναταραχές και θα πυροδοτούσε νέες μεταναστευτικές ροές.
Η απόληξή τους θα ήταν και πάλι οι χώρες της Δυτικής Ευρώπης, με συνεπακόλουθο τη νέα δοκιμασία και αποσταθεροποίηση των Ευρωπαικών θεσμών.
Η πραγματοποίηση του εξαγωγικού εμπορίου μέσω χερσαίων οδών και του σιδηροδρομικού δικτύου, δεν μπορεί όπως εκτιμάται, ακόμα και με την παροχή πρόσθετων διευκολύνσεων από τα όμορα με την Ουκρανία Ευρωπαικά κράτη, να διευθετήσει την πραγματοποίηση περισσότερου από το 15% των συνολικά προγραμματισμένων Ουκρανικών εξαγωγών.
Και αυτό ακόμα όμως το ποσοστό φαίνεται να τίθεται εν αμφιβόλω, μετά την πραγματοποίηση, ειδικά τις τελευταίες ημέρες, συστηματικών βομβαρδισμών του Ουκρανικού σιδηροδρομικού δικτύου, από τις Ρωσικές δυνάμεις.
Ο δρόμος ωστόσο προς την Οδησσό, φαίνεται να είναι μακρύς για τον Ρωσικό στρατό.
Χωρίς κανείς να παραβλέπει τις δυνατότητες που εξακολουθεί να έχει το Ρωσικό ναυτικό της Μαύρης Θάλασσας. Η προέλαση των Ρωσικών δυνάμεων στο Ντομπάς και η επιχειρούμενη κύκλωση των εμπειροπόλεμων 30.000 Ουκρανών στρατιωτών, στην περιοχή, έχει πολλές προυποθέσεις να εκπληρώσει. Που σε κάθε περίπτωση θα απαιτούσαν πρόσθετα στρατεύματα και πραγματοποίηση επιστράτευσης, από πλευράς των Ρώσων.
Ειδικά τώρα που η Δύση παρέχει νέα αντιαρματικά και drones υψηλών δυνατοτήτων και ακρίβειας στους Ουκρανούς. Η αναμέτρηση στο Ντομπάς θα κρίνει τη διάρκεια και την έκβαση του πολέμου.
*Ο Πολύκαρπος Αδαμίδης είναι δικηγόρος, αν. Καθηγητής Κοινοτικού Δικαίου, Διεθνών Σχέσεων και Προμηθειών στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων