Μειώνεται, όπως όλα δείχνουν, ο παγκόσμιος πληθωρισμός, αν και παραμένει σε υπερβολικά υψηλά ποσοστά για τις κεντρικές τράπεζες.
Με την επιβράδυνση της ανάπτυξης, οι τιμές βασικών πρώτων υλών από το πετρέλαιο μέχρι το χαλκό και το σίτο έχουν καταγράψει πτώση τις τελευταίες εβδομάδες μειώνοντας το τελικό κόστος προς τους καταναλωτές. Παράλληλα, το κόστος μεταφοράς των αγαθών αυτών έχει μειωθεί, αφού η παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα αργά αλλά σταθερά ανακάμπτει από την πανδημία.
Μετά από τη χειρότερη κρίση εδώ και δεκαετίες, ο ρυθμός μείωσης του πληθωρισμού θα διαφέρει από περιοχή σε περιοχή, με την Ευρώπη να υποφέρει μακροπρόθεσμα. Σύμφωνα με τους αναλυτές της JPMorgan Chase & Co, όμως, ο πληθωρισμός θα μειωθεί στο 5,1% το β’ εξάμηνο του έτους στις ΗΠΑ, σχεδόν το ήμισυ του τρέχοντος ποσοστού.
Κεντρικές τράπεζες
Η μείωση αυτή, όμως, δε σηματοδοτεί την επιστροφή στα δεδομένα του χαμηλού πληθωρισμού πριν τη διπλή κρίση του κορωνοϊού και του πολέμου στην Ουκρανία ή τη χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής των κεντρικών τραπεζών.
Οι μεγαλύτερες κεντρικές τράπεζες οι οποίες απέτυχαν στις προβλέψεις τους για τον πληθωρισμό αναμένεται να συνεχίσουν να αυξάνουν τα επιτόκιά τους παρά την επίτευξη του ζενίθ του πληθωρισμού. Η Fed, η ΕΚΤ και η ΒοΕ πρόκειται να αυξήσουν τα επιτόκιά τους το Σεπτέμβριο.
Ο επικεφαλής της Fed, Jerome Powell, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο μίας νέας αύξησης των επιτοκίων κατά 75 μ.β. τον επόμενο μήνα, ενώ η Isabel Schnabel της ΕΚΤ τόνισε πως οι κεντρικές τράπεζες πρέπει να προχωρήσουν με γενναία βήματα.
H κεντρική τράπεζα της Τσεχίας δεν προχώρησε σε αύξηση των επιτοκίων της αυτό το μήνα, ενώ η κεντρική τράπεζα της Βραζιλίας αναμένεται να κρατήσει τη νομισματική της πολιτική σταθερή τον Σεπτέμβριο. Η κεντρική τράπεζα της Νέας Ζηλανδίας ενδέχεται να πλησιάζει το τέλος των αυξήσεών της, σύμφωνα με τον διοικητή της, Adrian Orr.
H αύξηση του κόστους διαβίωσης έχει προκαλέσει πολλά οικονομικά προβλήματα ιδιαίτερα στην Ευρώπη, όπου οι τιμές του φυσικού αερίου έχουν υπερεπταπλασιαστεί σε σχέση με πέρυσι και έχουν οδηγήσει σε κατάσταση εκτάκτου ενεργειακής ανάγκης.
Ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη αναμένεται να επιταχυνθεί πέραν του υψηλού του Ιουλίου του 8,9%, ενώ η Citigroup προβλέπει πως ο πληθωρισμός στη Βρετανία θα μπορούσε να ξεπεράσει το 18%, εν μέρει λόγω της πρόσφατης άρσης του πλαφόν στις τιμές ενέργειας.
Οι ΗΠΑ, σύμφωνα με τη JPMorgan, θα βιώσουν σημαντική και απότομη μείωση του πληθωρισμού, εν μέρει λόγω του ισχυρού δολαρίου. Παρ’ όλα αυτά, η Fed θα συνεχίσει να αυξάνει τα επιτόκιά της. Η Anna Wong, αναλυτής του Bloomberg Economics, αναμένει πως η Fed θα αναγκαστεί να αυξήσει τα επιτόκιά της πέραν του 5% για να μειώσει τον πληθωρισμό σε ανεκτά επίπεδα.
Εμπορεύματα
Η πρόσφατη μείωση των τιμών ορισμένων βασικών αγαθών τουλάχιστον θα βοηθήσει στη χαλάρωση των πληθωριστικών πιέσεων. Τα futures του πετρελαίου έχουν καταγράψει μείωση της τάξης του 20% από τις αρχές Ιουνίου, ενώ οι τιμές των μετάλλων, της ξυλείας και των μικροτσίπ έχουν επίσης καταγράψει πτώση. Ο δείκτης τροφίμων του ΟΗΕ κατέγραψε μείωση της τάξης του 9% από τον Ιούλιο.
Η μείωση αυτή οφείλεται εν μέρει στην ανάλογη μείωση της ζήτησης, αφού οι καταναλωτές περιορίζουν τις καταναλωτικές τους δαπάνες και αλλάζουν τις συνήθειες που απέκτησαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας, σύμφωνα με τον Jan Hatzius, αναλυτή της Goldman Sachs Group.
H αλλαγή αυτή υποδεικνύει, επίσης, πως οι ισολογισμοί των νοικοκυριών έχουν επηρεαστεί σημαντικά λόγω του πληθωρισμού, ενώ οι οικονομίες καταγράφουν επιβράδυνση σε παγκόσμιο επίπεδο.
Παρά τα συνεχόμενα προβλήματα και την απειλή δημιουργίας ύφεσης, οι επενδυτές της αγοράς ομολόγων υπολογίζουν πως οι κεντρικές τράπεζες θα συνεχίσουν να ακολουθούν την επιθετική τους νομισματική πολιτική. Οι επενδυτές υπολογίζουν πως μέχρι τον επόμενο Μάρτιο, η Fed θα έχει αυξήσει τα επιτόκιά της στο 3,75%, η ΕΚΤ στο 1,75% και η ΒοΕ στο 4%.
«Ο πληθωρισμός αποτελεί όντως το κύριο πρόβλημα και παραμένει πολύ παραπάνω από το στόχο των κεντρικών τραπεζών. Οι ρυθμιστές δε θέλουν να μειώσουν τα επιτόκιά τους και να προκαλέσουν ανάκαμψή του», τόνισε το στέλεχος της BNY Mellon Wealth Management, John Flahive.
Εφοδιαστική αλυσίδα
Ένα σημαντικό σημάδι της μειωμένης ζήτησης, σύμφωνα με τους αναλυτές της Morgan Stanley είναι πως η αύξηση των εισαγωγών πολλών ανεπτυγμένων οικονομιών παραμένει περιορισμένη, ενώ οι εξαγωγές από την Ασία έχουν καταγράψει μείωση.
Η χαλάρωση των προβλημάτων στην εφοδιαστική αλυσίδα παίζει επίσης σημαντικό ρόλο. Ο δείκτης της Fed της Νέας Υόρκης που μελετά την πίεση της εφοδιαστικής αλυσίδας αυτής έχει μειωθεί στο χαμηλότερο επίπεδο από τις αρχές του 2021. Πολλές εταιρείες έχουν αρχίσει να παραπονιούνται για υψηλά αποθέματα και γεμάτες αποθήκες.
Αγορά εργασίας
Οι αυξημένοι μισθοί μπορούν, επίσης, να επιμηκύνουν το πληθωριστικό πρόβλημα. Το εργατικό κόστος αποτελεί τη σημαντικότερη δαπάνη πολλών επιχειρήσεων, ιδιαίτερα στον τομέα των υπηρεσιών. Λόγω της μειωμένης ανεργίας τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρώπη, οι εταιρείες αναγκάζονται να αυξήσουν τους μισθούς τους. Για την επίτευξη των οικονομικών τους στόχων, οι εταιρείες θα αναγκαστούν να μεταφέρουν το αυξημένο λειτουργικό τους κόστος στους καταναλωτές μέσω αύξηση των τιμών των προϊόντων τους.
Υπάρχει, επίσης και το αφήγημα σύμφωνα με το οποίο ο πληθωρισμός δε θα επιστρέψει στα προ-πανδημικά χαμηλά λόγω της μείωσης της παγκοσμιοποίησης, φαινόμενο το οποίο επιταχύνθηκε από τον πόλεμο στην Ουκρανία αλλά και από την μόνιμη απειλή της κλιματικής αλλαγής η οποία αυξάνει τα λειτουργικά κόστη των επιχειρήσεων, τουλάχιστον σε βραχυπρόθεσμο επίπεδο.
Νέα πραγματικότητα
Σύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση της TS Lombard και του αναλυτή Dario Perkins, οι οικονομικές πιέσεις αυτές θα δημιουργήσουν ένα «νέο μακροοικονομικό οικονομικό υπερκύκλο. Οι κεντρικές τράπεζες θα προσπαθήσουν να αποφύγουν αυτή την επώδυνη μετάβαση ακόμα κι αν προκαλέσουν ύφεση αλλά εν τέλει δε θα καταφέρουν να αποφύγουν τις δομικές αλλαγές. Η μακροχρόνια περίοδος του χαμηλού πληθωρισμού έχει πια τελειώσει».
Προς το παρόν, τουλάχιστον, οι αναλυτές συμφωνούν πως ο πληθωρισμός έχει ήδη φτάσει ή θα φτάσει σύντομα στο ζενίθ του και θα συνεχίσει να μειώνεται.
Σύμφωνα με την Priyanka Kishore της Oxford Economics «το ζενίθ του πληθωρισμού δε θα αργήσει. Θα υπάρξουν, μεν, εξαιρέσεις, αλλά αυτές θα οφείλονται κυρίως στις ιδιοσυγκρασίες της κάθε χώρας παρά στις παγκόσμιες οικονομικές πιέσεις».