Με ανοιχτά ζητήματα όπως οι εκκρεμείς συντάξεις, η ψηφιοποίηση των υπηρεσιών του ΕΦΚΑ και η εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας εργασίας θα έρθει αντιμέτωπη η επόμενη ηγεσία του υπουργείου Εργασίας.
Συγκεκριμένα, τα έργα που πρέπει να υλοποιηθούν κατά προτεραιότητα είναι τα εξής:
■ Εκκρεμείς συντάξεις: Οι κύριες εκκρεμείς συντάξεις τείνουν να μηδενιστούν γιατί δίνεται προτεραιότητα -και ορθώς- στις εύκολες περιπτώσεις. Παρ’ όλα αυτά, χιλιάδες ασφαλισμένοι, κυρίως ελεύθεροι επαγγελματίες, ταλαιπωρούνται από τις διαδικασίες.
Σύμφωνα με τους ειδικούς στην ασφάλιση, περίπου 22.000 είναι οι απορριπτικές αποφάσεις συνταξιοδότησης που έχουν εκδοθεί φέτος λόγω οφειλών πάνω από 20.000 ευρώ των ελεύθερων επαγγελματιών. Ωστόσο ο ΕΦΚΑ δεν έχει κάνει εκκαθάριση και δεν έχει στείλει ειδοποίηση με την οφειλή. Για παράδειγμα, μπορεί ο ασφαλισμένος να οφείλει μόνο 2.000 τα οποία έχει τη δυνατότητα να πληρώσει εφάπαξ ή να έχει ενταχθεί σε ρύθμιση και η αίτησή του να προχωρήσει κανονικά. Τον υποχρεώνουν, λοιπόν, να υποβάλλει εκ νέου αίτηση συνταξιοδότησης όταν τακτοποιήσει τις οφειλές του.
■ Επικουρική ασφάλιση: Ο στόχος που έχει τεθεί είναι έως το τέλος του καλοκαιριού να υπάρξει εξομάλυνση έτσι ώστε να πάψει η ταλαιπωρία για χιλιάδες συνταξιούχους. Ανάλογη προσπάθεια περιορισμού των εκκρεμοτήτων αναμένεται να γίνει και ως προς το σκέλος του εφάπαξ.
■ Παράλληλη ασφάλιση: Οι προσαυξήσεις βγαίνουν με το σταγονόμετρο. Το σχετικό λογισμικό έχει ήδη παραληφθεί από τον ΕΦΚΑ και έχουν απονεμηθεί οι προσαυξήσεις και τα αναδρομικά που απορρέουν σε περίπου 2.000 δικαιούχους. Οι εκκρεμότητες, όμως, σύμφωνα με τον ΕΦΚΑ, αφορούν 15.000 συνταξιούχους οι οποίοι έχουν λάβει την πρώτη τους σύνταξη (π.χ. από το Δημόσιο ή το ΙΚΑ) και περιμένουν έως και 6-7 χρόνια την προσαύξηση και τα αναδρομικά από το δεύτερο Ταμείο στο οποίο κατέβαλλαν εισφορές.
■ Ψηφιοποίηση του ΕΦΚΑ: Εως το 2026 εκτιμάται ότι θα έχει ολοκληρωθεί η ψηφιοποίηση όλων των αρχείων του ΕΦΚΑ, αλλά και η δημιουργία του ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος που θα κάνει τις 88 διαφορετικές βάσεις δεδομένων του Φορέα να διαλειτουργούν μεταξύ τους.
Με αυτό τον τρόπο καταργείται η ανάγκη υποβολής εγγράφων σε έντυπη μορφή, απλοποιούνται και ομογενοποιούνται οι διαδικασίες του Φορέα, ενώ μειώνεται το συνολικό κόστος λειτουργίας και συντήρησης των υποδομών τεχνολογίας πληροφοριών που υποστηρίζουν την κοινωνική ασφάλιση στην Ελλάδα.
Παράλληλα με την ψηφιοποίηση του χαρτώου αρχείου του ΕΦΚΑ, δημιουργείται ψηφιακό βιογραφικό για κάθε ασφαλισμένο με στόχο την επιτάχυνση απονομής σύνταξης σε όσους πλησιάζουν στη συνταξιοδότηση και πληρούν τις σχετικές προϋποθέσεις, αλλά και ο αυτοματισμός και η ψηφιοποίηση των συναλλαγών ασφαλισμένων και εργοδοτών.
■ Αλλαγές στα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΤΕΑ): Η μεταρρύθμιση στο καθεστώς λειτουργίας των ΤΕΑ είναι μια εκκρεμότητα που υπήρχε στο υπουργείο Εργασίας πριν από την προκήρυξη των εθνικών εκλογών. Η νέα ηγεσία, λοιπόν, αναμένεται να συνεχίσει τη διαβούλευση με τους εμπλεκόμενους φορείς για την υλοποίηση της μεταρρύθμισης που προβλέπει τρεις βασικούς άξονες: δυνατότητα λειτουργίας πολυεργοδοτικών Ταμείων, βελτίωση της εποπτικής λειτουργίας, καθώς και αλλαγές στη φορολογική πολιτική. Το μεγαλύτερο, πάντως, αγκάθι, αλλά και στοίχημα στην επικείμενη μεταρρύθμιση είναι το καθεστώς φορολόγησης των ΤΕΑ και αν τελικά θα φορολογηθούν οι εφάπαξ παροχές. Οπως χαρακτηριστικά επισημαίνουν στελέχη των Ταμείων, ο πιθανός περιορισμός των φοροαπαλλαγών για τα ΤΕΑ ενδέχεται να προκαλέσει σημαντικές αναταράξεις και εντέλει να παραχθούν τα αντίθετα αποτελέσματα από τα αναμενόμενα. Στον αντίποδα, από το υπουργείο Εργασίας έχουν ξεκαθαρίσει ότι η ανάπτυξη ενός τόσο σημαντικού θεσμού δεν μπορεί και δεν πρέπει να στηρίζεται σε εφήμερα φορολογικά κίνητρα, αλλά σε αρχές, κανόνες, δεσμούς εμπιστοσύνης και υψηλή ποιότητα υπηρεσιών προς τους ασφαλισμένους.
■ Προγράμματα κατάρτισης: Οι αλλαγές εκ βάθρων που προβλέπονται στην επαγγελματική κατάρτιση στοχεύουν στην αποτελεσματικότερη αξιοποίηση των 2 δισ. του Ταμείου Ανάκαμψης και του ΕΣΠΑ προκειμένου να βελτιωθεί το λεγόμενο skills matching (η αντιστοίχιση δηλαδή των δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας), στο οποίο η χώρα μας εμφανίζει πολύ χαμηλές επιδόσεις. Ο στόχος να καλυφθούν έως 120.000 καταρτιζόμενοι για φέτος θεωρείται απόλυτα εφικτός, με περαιτέρω αύξησή τους τα επόμενα έτη.
■ Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας: Θα πρέπει να επεκταθεί σε όλους τους κλάδους της οικονομίας. Μέχρι σήμερα, εκτός από τις τράπεζες και τα σούπερ μάρκετ, η χρήση της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας έχει επεκταθεί στις ασφαλιστικές εταιρείες και τις εταιρείες σεκιούριτι. Θα ακολουθήσουν, βάσει του σχεδιαγράμματος, η βιομηχανία και οι ΔΕΚΟ, ενώ μέσα στο καλοκαίρι σχεδιάζεται η επέκτασή της σε τουρισμό και επισιτισμό και έως το τέλος του έτους στο σύνολο των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στη χώρα.