Μετά από τις πρόσφατες δηλώσεις του Ισπανού πρωθυπουργού Pedro Sanchez, η Ισπανία ανακοίνωσε νέα μέτρα την Τρίτη, σύμφωνα με τα οποία καμία επιχείρηση στη χώρα δε θα επιτρέπεται να χαμηλώσει τα κλιματιστικά υπό τους 27 βαθμούς Κελσίου το καλοκαίρι και άνω των 19 βαθμών το χειμώνα. Τα νέα μέτρα θα ισχύουν μέχρι το Νοέμβριο του 2023, ενώ θα συμπεριλαμβάνουν και την άρση της παροχής ηλεκτρικού σε μνημεία. Παράλληλα, οι κλειστές επιχειρήσεις δε θα επιτρέπεται να κρατούν τα φώτα τους ανοιχτά μετά τις 10 το βράδυ, ενώ τα μαγαζιά θα πρέπει να έχουν ψηφιακά θερμόμετρα που δείχνουν την εσωτερική θερμοκρασία τους στο εξωτερικό του κτιρίου.
Δύσκολο καλοκαίρι…
Τα μέτρα αυτά δεν αποτελούν κάτι το ανήκουστο. Οι δημόσιες υπηρεσίες εκτός των νοσοκομείων ήδη ακολουθούν τον κανονισμό για τα κλιματιστικά ως μέτρο αντιστάθμισης της ενεργειακής κρίσης.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, φοβούμενη για πιθανή άρση των ροών φυσικού αερίου από τη Ρωσία, αποφάσισε -πρόσφατα- τη μείωση των ενεργειακών της δαπανών κατά 15%. Στο Βερολίνο, η κυβέρνηση έχει αποφασίσει τη μείωση των δαπανών κατά 10%, ενώ η πόλη έχει ήδη σταματήσει την ηλεκτροδότηση των μνημείων της το βράδυ. Η Ιταλία και η Ελλάδα έχουν επιβάλλει όριο 27 βαθμών Κελσίου στα κλιματιστικά των δημόσιων υπηρεσιών, ενώ στο Παρίσι η κυβέρνηση επιβάλλει πρόστιμα για σε όποιες επιχειρήσεις αφήνουν τα παράθυρά τους ανοιχτά με κλιματισμό.
Τα προβλήματα αυτά επιδεινώνονται από τις πολλαπλές εβδομάδες καύσωνα και της χαμηλής στάθμης νερού σε πολλούς ευρωπαϊκούς ποταμούς οι οποίοι είναι καίριοι στη μεταφορά καυσίμων προς τα γερμανικά εργοστάσια και την ψύξη των μονάδων πυρηνικής ενέργειας της Γαλλίας.
…δυσκολότερος χειμώνας
Η κατάσταση θα επιδεινωθεί το χειμώνα όταν, σύμφωνα με τον αναλυτή του Bloomberg, Javier Blas, ενδέχεται να προκληθούν μπλακάουτ στην Πόλη του Φωτός. Τα μέτρα για τη μείωση των ενεργειακών δαπανών στη Γαλλία συμπεριλαμβάνουν την απαγόρευση θέρμανσης των εξωτερικών χώρων των γαλλικών καφέ. Παράλληλα, τα προάστια του Βερολίνου μελετούν τη θέσπιση κανονισμού βάσει του οποίου θα μειώσουν τη θέρμανση στα σχολεία και τους δημόσιους χώρους και θα αλλάξουν τα ωράρια των δημοσίων υπαλλήλων έτσι ώστε να εκμεταλλευτούν την ηλιοφάνεια όσο μπορούν.
Το παράδειγμα της Ισπανίας
Η Ισπανία, από την πλευρά της, η οποία δε βασίζεται στη ρωσική ενέργεια όσο πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες, πρόκειται -όπως όλα δείχνουν- να «επιβιώσει» μίας ολικής άρσης των ροών ρωσικού φυσικού αερίου. Αν και ο γενικός στόχος της μείωσης των ενεργειακών δαπανών σε ευρωπαϊκό επίπεδο βρίσκεται στο 15%, το ποσοστό της Ισπανίας κυμαίνεται μόλις στο 7%. Παρ’ όλα αυτά οι αποφάσεις της ισπανικής κυβέρνησης έχουν προκαλέσει αντιδράσεις. Η πρόεδρος της πολιτείας της Μαδρίτης, Isabel Diaz Ayuso τόνισε σε πρόσφατη ανάρτησή της στο Twitter πως δεν πρόκειται να ακολουθήσει τους κανόνες για το φωτισμό των κτιρίων αφού κάτι τέτοιο θα «προκαλέσει ανασφάλεια, θα μειώσει τον τουρισμό και θα προκαλέσει φτώχεια και αγανάκτηση στους πολίτες».
Αξιόλογο είναι και το γεγονός πως -παρά τις υψηλές θερμοκρασίες- ο φωτισμός είναι αυτός που προκαλεί τις κύριες αντιδράσεις στη χώρα και όχι ο κλιματισμός. Σημειωτέον πως οι θερμοκρασίες στην Ισπανία έχουν φτάσει φέτος τους 43 βαθμούς Κελσίου, με 600 θύματα τις δύο πρώτες εβδομάδες του Ιουλίου. Σημειωτέον, τα ισπανικά εργατικά συνδικάτα απαιτούν τη μείωση των ωρών εργασίας και τη βελτίωση των εργασιακών συνθηκών των εργαζομένων που δουλεύουν εκτός κτιρίων.
Παρ’ όλα αυτά, τα ισπανικά κτίρια και η μειωμένη υγρασία στις περισσότερες περιοχές της χώρας προστατεύουν τους κατοίκους από τη ζέστη και μειώνουν την ανάγκη τους για κλιματισμό. Η διαφορά έγκειται στην αρχιτεκτονική των ισπανικών πόλεων αλλά και τις συνήθειες των πολιτών της οι οποίοι είναι συνηθισμένοι στους καύσωνες, ενώ έχουν μειώσει τη χρήση των κλιματιστικών.
Τα κλιματιστικά αυτά αυξάνουν την εξωτερική θερμοκρασία και δημιουργούν το φαινόμενο της αστικής θερμονησίδας, το οποίο με τη σειρά του αποτελεί μεγάλη απειλή ιδιαίτερα σε περιόδους καύσωνα.
Οι αυξημένες θερμοκρασίες ενδέχεται, επίσης, να επαναφέρουν και την κλασική ισπανική παράδοση της σιέστας. Αν και πολλοί Ισπανοί συνεχίζουν και κάνουν διάλειμμα για μεσημεριανό πριν την επιστροφή τους στη δουλειά το απόγευμα, η παράδοση τείνει να εκλείψει. Σημειωτέον πως πολλά συνδικάτα στη Γερμανία προωθούν την υιοθεσία περιόδου σιέστας τα μεσημέρια, ακολουθώντας το ισπανικό παράδειγμα αποφυγής της ζέστης.