Το αίμα ρέει στη Λωρίδα της Γάζας, η Χαμάς εκτοξεύει ρουκέτες αβέρτα σε Ισραηλινούς στόχους, ο Νετανιάχου έχει δώσει την εντολή για... προθέρμανση με μικρού εύρους δοκιμαστικές χερσαίες επιχειρήσεις, ενώ την ίδια στιγμή, οι Ρώσοι κάνουν πυρηνικές δοκιμές, το Ιράν προετοιμάζεται για όλα τα ενδεχόμενα, οι ΗΠΑ ενισχύουν τις δυνάμεις τους στην Ανατολική Μεσόγειο και η Ευρωπαϊκή Ένωση προσπαθεί να βρει κοινό βηματισμό, μπας και προκύψει κάτι θετικό στο διπλωματικό πεδίο, χωρίς να τα καταφέρνει 100%...
Γράφει ο Λουκάς Γεωργιάδης
Αυτή είναι η κατάσταση έτσι όπως διαμορφώνεται σήμερα στο γεωπολιτικό πεδίο, με άξονα τη Μέση Ανατολή, αφήνοντας εμφανές αποτύπωμα στις αγορές. Κανείς δεν γνωρίζει πού μπορεί να φτάσει η πολεμική εμπλοκή στη Μέση Ανατολή και πολλοί είναι αυτοί που μιλάνε ανοικτά για ισορροπίες τρόμου ή ακόμη και για... Γ΄ Παγκόσμιο Πόλεμο! Έτσι όπως έχουν διαμορφωθεί οι εξελίξεις, σε επίπεδο αγορών επικρατεί μόνο ο κανόνας του μετρητού. Δηλαδή, η μείωση της έκθεσης σε επενδύσεις και η αύξηση της ρευστότητας. Το σκηνικό μυρίζει... μπαρούτι και κανείς δεν μπορεί να προσδιορίσει την ένταση της πολεμικής αντιπαράθεσης, τον αριθμό των χωρών που θα εμπλακεί και φυσικά το τελικό αποτέλεσμα. Βαδίζουμε στα τυφλά και με έντονο το αίσθημα της απαισιοδοξίας....
Τα μηνύματα της ΕΚΤ
Η Αθήνα ήταν... γούρικη για τα επιτόκια, καθώς η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν προχώρησε σε αύξηση των επιτοκίων του ευρώ.
Ωστόσο, η επικεφαλής της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ, μας είπε ότι η άνοδος του πληθωρισμού, δεν μπορεί να αφήσει... αδιάφορη την κεντρική τράπεζα σε σχέση με τις επόμενες κινήσεις στα επιτόκια. Εν ολίγοις, όσο ο πληθωρισμός θα είναι υψηλός, τόσο μεγαλύτερο χρονικό διάστημα θα είναι υψηλά τα επιτόκια. Και αν ο πληθωρισμός... ψηλώσει και άλλο, τότε δεν υπάρχει αμφιβολία περί νέας ανόδου των επιτοκίων. Απλά στην Αθήνα έγινε μια... στάση. Το μείζον όμως είναι τι θα συμβεί στην περίπτωση που ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή ξεφύγει από κάθε έλεγχο και οι τιμές της ενέργειας, των πρώτων υλών και των τροφίμων "πετάξουν" στα ύψη.
Αυτό που σίγουρα πρέπει να κρατήσουμε είναι ότι τα επιτόκια στα τρέχοντα επίπεδα, είναι επιτόκια... πολέμου. Για την Ευρωζώνη δε, αποτελούν μια πρωτόγνωρη κατάσταση. Η ζημιά ξεκίνησε πέρυσι από τη Ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και συνεχίζεται τώρα με τη Μέση Ανατολή. Οι κεντρικοί τραπεζίτες ζητούν μονότονα από τις κυβερνήσεις να λάβουν τα μέτρα τους για το ενδεχόμενο εκδήλωσης ακραίων καταστάσεων στην οικονομία της Ευρωζώνης. Για παράδειγμα δεν γίνεται να ξεφύγει ο πληθωρισμός από κάθε έλεγχο και η Ευρωπαϊκή Ένωση να ζητήσει από τα κράτη-μέλη να μειώσουν τα ελλείμματα και το χρέος τους, ώστε να επιτύχουν τους δημοσιονομικούς στόχους, σύμφωνα με τον οδικό χάρτη του Συμφώνου Σταθερότητας. Γιατί, αυτό που συμβαίνει στη Μέση Ανατολή, μας προϊδεάζει για επιστροφή στους γνωστούς έκτακτους μηχανισμούς στήριξης, που είδαμε να εφαρμόζονται στην πανδημία και κατά την ενεργειακή κρίση που επακολούθησε της εισβολής των Ρώσων στην Ουκρανία. Δεν πάμε καθόλου καλά και υπάρχει ο μεγάλος κίνδυνος να πιαστούμε στον... ύπνο από τις ραγδαίες εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και τις συνέπειες που θα έχουν στην οικονομία. Και αυτό που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι ποιο θα είναι το μέγεθος των συνεπειών σε ΗΠΑ, Κίνα και Ευρωζώνη, που αποτελούν τους μεγαλύτερους οικονομικούς χώρους του πλανήτη.
Η Ελλάδα... πετάει
Η Λαγκάρντ και οι κεντρικοί τραπεζίτες στις διήμερες εργασίες της ΕΚΤ, αλλά και οι ομιλητές στο συνέδριο του Economist δεν είχαν παρά μόνο καλά λόγια να πουν για τα κατορθώματα της Ελλάδας, με την υποσημείωση ότι έχουμε ακόμη μπροστά αρκετό δρόμο για να επιλύσουμε εκκρεμότητες ετών.
Η Ελλάδα εκπλήσσει τους πάντες με τις επιτυχίες σε δημοσιονομικό και μακροοικονομικό επίπεδο. Αποτελεί πλέον παράδειγμα προς μίμηση, αλλά δυστυχώς για εμάς, η ισχυρή δυναμική της οικονομίας απειλείται λόγω των γεωπολιτικών εξελίξεων. Τα Ελληνικά ομόλογα πλέον βγαίνουν από τα προγράμματα αγοράς της ΕΚΤ, καθώς αποκτήσαμε επενδυτική βαθμίδα, τα deals των Alpha-Unicredit και ΔΕΗ-Enel Romania αποτελούν μια πολύ καλή αφετηρία για τη χώρα μας στο νέο ξεκίνημα και γενικώς, αν δεν εξελιχθούν τα πράγματα πολύ δυσάρεστα στη Μέση Ανατολή, το Ελληνικό success story θα συνεχίσει με... φόρα να παίζεται από τις αγορές και τους επενδυτές.
Ο Μητσοτάκης μίλησε για ένα success story που δεν μπορεί να σταματήσει, αλλά και για μια καλύτερη Ελλάδα που θα αναπτύσσεται υγιώς και όχι με υπερ-δανεισμό. Το δημόσιο χρέος υποχωρεί ραγδαία και η κυβέρνηση έχει ποντάρει πολλά στην προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων. Το Ταμείο Ανάκαμψης και το ΕΣΠΑ αποτελούν δύο πολύ σημαντικούς βραχίονες για να στηριχθεί η Ελληνική οικονομία το 2024 και να αντισταθμίσει τις πιέσεις που θα ασκηθούν λόγω της κατάστασης στη Μέση Ανατολή. Ποιο θα είναι το κόστος δεν το ξέρουμε. Τουλάχιστον, γνωρίζουμε ότι διαθέτουμε πολύ ισχυρές αντοχές ως χώρα. Δεν ξέρουμε όμως για πόσο χρόνο θα είναι επαρκείς αυτές οι αντοχές, αλλά και το μέγεθος των βαρών που θα φορτωθεί στις πλάτες μας, αν ο πόλεμος λάβει ευρύτερες διαστάσεις. Προς το παρόν μπορούμε να... απαισιοδοξούμε συγκρατημένα και αν τα πράγματα είναι πολύ χειρότερα απ΄ ότι περιμέναμε, τότε θα πρέπει να κάνουμε άλλο κουμάντο...
Οι διεθνείς εξελίξεις, το εγχώριο πολιτικό σκηνικό, το... δράμα στην Κεντροαριστερά και ο μονόδρομος της κυριαρχίας Μητσοτάκη
Η ακρίβεια αποτελεί αυτή τη στιγμή το υπ΄ αριθμόν ένα εσωτερικό πρόβλημα και η αντιμετώπιση της θα καταστεί ακόμη πιο δύσκολη, αν ξεφύγει η κατάσταση στη Μέση Ανατολή και προκληθεί ενεργειακό ντόμινο.
Η κυβέρνηση θέλει να πάει ως τις Ευρωεκλογές με όσο γίνεται μικρότερες απώλειες λόγω της ακρίβειας, αλλά τις διαστάσεις που μπορεί να πάρει αυτή, όπως και το μέγεθος της συμπεριφορικής αντίδρασης του εκλογικού σώματος, δεν μπορούμε να τα προβλέψουμε. Η Νέα Δημοκρατία σε επίπεδο καταγραφής συσχετισμών με τα υπόλοιπα κόμματα, δεν έχει αντίπαλο και προηγείται με τεράστια διαφορά, έναντι του δεύτερου κόμματος. Ωστόσο, έχει τον μεγαλύτερο... αντίπαλο που είναι τα βασικά προβλήματα των πολιτών. Ακρίβεια, λαθρομετανάστευση, εγκληματικότητα, Υγεία είναι τα πλέον βασικά για τους πολίτες σήμερα. Σε περιόδους αστάθειας ο κόσμος κοιτάζει πώς θα τα βγάλει πέρα και πώς θα έχει ασφάλεια στην καθημερινότητα τους.
Από την άλλη πλευρά, η εκδήλωση διεθνούς αναταραχής αναμφίβολα ενισχύει τη θέση της εκάστοτε κυβέρνησης. Ιδίως την κυβέρνηση Μητσοτάκη-Νέας Δημοκρατίας, η οποία ενίσχυσε την εθνική άμυνα και αντιμετώπισε μείζονες κρίσεις στα σύνορα της χώρας το 2020 με την Τουρκία. Μια εκτεταμένη ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή, αναμφίβολα θα έχει σημαντική επίπτωση στην τσέπη των πολιτών και θα εντείνει τη δυσαρέσκεια. Ωστόσο, σε δεύτερο χρόνο, η έντονη ανασφάλεια μπροστά σε συγκλονιστικά γεωπολιτικά γεγονότα, συσπειρώνει την πλειοψηφία των πολιτών γύρω από την κυβέρνηση. Ακόμη και αυτή που είναι σήμερα απέναντι στην κυβέρνηση Μητσοτάκη, πιστεύουν σε ποσοστό τουλάχιστον 45%, ότι ο καταλληλότερος για τη διαχείριση της κατάστασης είναι ο Μητσοτάκης. Άλλωστε, έγιναν εθνικές εκλογές πριν από 3 μήνες, αλλά και αυτοδιοικητικές εκλογές πριν από κάτι μέρες...
Οι κρίσεις αποτελούν πάντοτε μια άσκηση διαχείρισης για την εκάστοτε κυβέρνηση, αλλά και μια διαδικασία συγκρίσεων με τους... άλλους. Πόσοι δεν αναρωτήθηκαν τι θα είχαμε πάθει αν είχαμε στην κυβέρνηση τον ΣΥΡΙΖΑ, με τους ΑΝΕΛ όταν ξέσπασαν η πανδημία, η Ρωσο-ουκρανική σύρραξη και η ενεργειακή κρίση; Και μόνο η σκέψη ότι θα λάμβαναν αποφάσεις για τη χώρα ο Τσίπρας, ο Καμμένος και το υπόλοιπο... τσίρκο, μας τρομοκρατεί! Ας κάνουμε τώρα και τις προβολές βάζοντας στην εξίσωση τον Κασσελάκη και τον Ανδρουλάκη! Απελπισία....
Ο Μητσοτάκης κινείται σε άλλο επίπεδο, σε σχέση με όλους τους υπόλοιπους "παίκτες" του πολιτικού σκηνικού. Έχει ισχυροποιήσει την οικονομία, οι θεσμικοί παράγοντες κρατών και αγορών αποδίδουν συνεχώς τα εύσημα, ενώ ο πρωθυπουργός γνωρίζει τι πρέπει να κάνει σε περίπτωση έκτακτων οικονομικών ανατροπών. Άλλωστε, ο ίδιος έχει πολύ ανεβασμένες τις "μετοχές" του στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχει καταστήσει την Ελλάδα αξιόπιστο συνομιλητή των ΗΠΑ και σε επίπεδο διαμεσολάβησης στη... γειτονιά μας, γνωρίζει πώς πρέπει να κινηθεί με όρους διπλωματίας και διεθνών σχέσεων.
Από την άλλη πλευρά, ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ με τα ποσοστά που είχαν στις εκλογές, αλλά και με αυτά που τους δίνουν οι δημοσκοπήσεις, υποχρεωτικά θα κινηθούν σε ένα μοτίβο ξεκαθαρίσματος εσωτερικών λογαριασμών, χωρίς να μπορούν να αφήσουν κανένα αποτύπωμα σε σχέση με τις γενικότερες εξελίξεις τόσο εντός όσο και εκτός συνόρων. Η απαξίωση του ΣΥΡΙΖΑ από τον Κασσελάκη θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να ανατραπεί και εφόσον ο ίδιος χάσει στις Ευρωεκλογές και παραιτηθεί, δεν θα υπάρξει κάποια θεαματική αλλαγή, ακόμη και αν επιστρέψει ως... σωτήρας, ο Τσίπρας!
Στο ΠΑΣΟΚ, ο Ανδρουλάκης γνωρίζοντας ότι ένας αρχηγός μικρού κόμματος δεν έχει παρέμβαση στις εξελίξεις, θα ρίξει το βάρος προς την κατεύθυνση της ανατροπής των συσχετισμών με τον ΣΥΡΙΖΑ. Το ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί να έχει κυβερνητικές βλέψεις για τα επόμενα πολλά χρόνια και το μόνο που απομένει είναι να καταγραφεί ως δεύτερο κόμμα, αξιοποιώντας την πτώση του ΣΥΡΙΖΑ. Μάλιστα, στις Ευρωεκλογές δεν αποκλείεται να δούμε διαφορές στον... πόντο μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ και ΚΚΕ.
Οι εξελίξεις στα αριστερά της Νέας Δημοκρατίας ενδιαφέρουν λίγους και αυτό αποτελεί έναν λόγο περαιτέρω υποβάθμισης του ρόλου του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠΑΣΟΚ. Η αντιστροφή του αρνητικότατου κλίματος στον ΣΥΡΙΖΑ φαντάζει ως κάτι πάρα πολύ δύσκολο, ενώ το ΠΑΣΟΚ απλά θα είναι ευχαριστημένο με τη δεύτερη θέση. Δεν ξέρουμε σε ποιο βαθμό θα μπορούσε να επηρεάσει τις προτιμήσεις του εκλογικού κοινού μια ραγδαία επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης ως αποτέλεσμα ενός μεγάλου... μπαμ στη Μέση Ανατολή. Το μόνο σίγουρο είναι ότι αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει άλλο κόμμα από τη Νέα Δημοκρατία και άλλος ηγέτης πλην του Μητσοτάκη, που να μπορεί να αντιμετωπίσει δύσκολες καταστάσεις, να έχει ευρεία αποδοχή εκτός συνόρων και να γνωρίζει πώς να να κινηθεί.
Ο Κασσελάκης και ο Ανδρουλάκης είναι εξαιρετικά πιθανό να αποτελούν δώρα από τον... Θεό προς τη χώρα, καθώς το περιορισμένο βεληνεκές τους αποτελεί εγγύηση παραμονής του Μητσοτάκη για πολλά χρόνια στην εξουσία. Με φωτιές, πλημμύρες, καταστροφές, ακρίβεια και πολλά ακόμη, η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας και ο πρωθυπουργός, αποδεικνύουν ότι δεν υπάρχει καμία εναλλακτική. Το πείραμα με τον Τσίπρα το 2015 ήταν καθοριστικό για να αντιληφθεί το εκλογικό σώμα, ότι τα ψέματα κοστίζουν και οι "φούσκες" σκάνε με εκκωφαντικό θόρυβο. Ο κόσμος μας γίνεται ακόμη πιο ανασφαλής και η παρουσία του Μητσοτάκη στο τιμόνι της χώρας, γίνεται ακόμη πιο επιβεβλημένη για χρονικό διάστημα, αρκετά πιο πέρα από τις επόμενες εθνικές εκλογές του 2027...