Αυξήθηκε σταδιακά η συνολική αξία των ελληνικών νεοφυών επιχειρήσεων και όπως αναφέρει η πρόσφατη έκθεση «Startups in Greece 2022/2023», η οποία συντάχθηκε από την ομάδα του Found.ation σε συνεργασία με το EIT Digital, υπερβαίνει τα 8 δισ. ευρώ.
Αν και έχει ανοίξει ένας νέος κύκλος συζητήσεων σχετικά με τη διαμόρφωση του ύψους των αποτιμήσεων, των μειωμένων πέρσι χρηματοδοτήσεων, αλλά και των ποσών που θα μπορούσαν να δοθούν για μια εξαγορά, ένα λίγο «παλαιότερο» deal φαίνεται να αποτελεί ένα είδος «βαρόμετρου» για την start up αγορά. Αισιόδοξο; Φιλόδοξο, ίσως.
Είναι μια συμφωνία η οποία μετρά 28-29 μήνες από τα τέλη Αυγούστου του 2020, όταν η InstaShop εξαγοράστηκε από το γερμανικό όμιλο Delivery Hero με το ποσό ρεκόρ, τότε, των 360 εκατ. δολ. και θεωρήθηκε από πολλούς ως «η είδηση της χρονιάς».
Ιανουάριο του 2022 η εταιρεία που δημιουργήθηκε το 2015 από ιδέα του Γιάννη Τσιώρη με συνιδρύτρια την Ιωάννα Αγγελιδάκη και μέσα σε μια πενταετία παρουσίασε ταχύτατους ρυθμούς ανάπτυξης και αύξησης των πωλήσεών της ανά χώρα προσελκύοντας το επενδυτικό ενδιαφέρον ενός διεθνούς group αυτής της εμβέλειας, εξακολουθεί να βρίσκεται στην κορυφή του All Time Top-10 των Greek Startups Exits, με βάση τα συγκεκριμένα στοιχεία και με το οικονομικό σκέλος της εξαγοράς να προσδιορίζεται στα 307 εκατ. ευρώ, με ισοτιμίες του ’20.
(Μερικές ημέρες πριν από την εκπνοή του 2022 μεσολάβησε η ολοκλήρωση της συναλλαγής για την απόκτηση του 48,5% της Viva Wallet από την JP Morgan έναντι τιμήματος που εκτιμάται άνω των 800 εκατ. ευρώ.
Υπάρχει ωστόσο ταυτόχρονα και η άποψη ότι κάποιες εταιρείες δεν θεωρούνται πλέον startups, διανύοντας πιο ώριμα στάδια ανάπτυξής τους. Σε κάθε περίπτωση, δεν είναι εύκολο, ούτε απλό να προκύψουν νέα deals που παραπέμπουν σε επίπεδα «μονόκερων», χωρίς κανείς να μπορεί να αποκλείσει οτιδήποτε.).
Το ερώτημα αν θα δει το εγχώριο οικοσύστημα σύντομα νέες συμφωνίες τέτοιου μεγέθους, ή παρόμοιου και αν θα «απειληθούν» τα ρεκόρ θα απαντηθεί ενδεχομένως τους επόμενους μήνες, ή και χρόνια.
Το 2022 καταγράφηκαν 19 μικρότερες ή μεγαλύτερες εξαγορές ελληνικών startups. Ανάμεσά τους και ηχηρές συμφωνίες, όπως αυτή για την προσάρτηση της Accusonus στη μητρική της Facebook, Meta, με το enterprise value να κυμαίνεται στην περιοχή των 70-100 εκατ. ευρώ.
Ψηλά στην ελληνική All Time λίστα φιγουράρει η εξαγορά της Softomotive με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο και ιδρυτή τον Μάριο Σταυρόπουλο, το 2021 από τον αμερικανικό κολοσσό της Microsoft με τίμημα που κατά πληροφορίες που ξεπέρασε τα 100 εκατ. ευρώ, ή κατά άλλες πηγές άγγιξε τα 125 εκατ. ευρώ (δεν αναφέρεται ποσό στην έκθεση).
Η ελληνικής «καταγωγής» Niometrics με έδρα τη Σιγκαπούρη και γραφεία R&D στην Αθήνα εξαγοράσθηκε επίσης το 2021 από την αμερικανική Mobileum με ποσό 70+ εκατ. ευρώ, όπως την ίδια χρονιά και η Lenses.io από την γερμανική Celonis αντί περίπου 70 εκατ. ευρώ.
Η συμφωνία για την εξαγορά της Pollfish από την Prodege (ΗΠΑ) φέρεται να κινήθηκε μεταξύ 70-85 εκατ. δολ. (ανακοινώθηκε αρχές του 2022), ενώ αυτές των Think Silicon (2020) και Helic (2019) από την εισηγμένη στο NASDAQ εταιρεία Applied Materials η πρώτη και η δεύτερη από την Ansys (ΗΠΑ) εκτιμώνται, η μεν στα 40+ εκατ. δολ., για την δε, δεν υπήρξε πληροφόρηση σχετικά με το ύψος της συναλλαγής.
Το Top 10 συμπληρώνουν οι εξαγορές των Beat (Taxibeat) και Transifex, το 2017 και το 2022, αντί 40,48 εκατ. ευρώ και 40 εκατ. ευρώ, από τον όμιλο της Daimler και το αμερικανικό fund PARC Partners.
Οι αποτιμήσεις
Οι ελληνικές startups με την υψηλότερη αποτίμηση, υπενθυμίζεται, είναι οι:
1. Viva Wallet 1,7 δισ.- 2 δισ.. ευρώ
2. Skroutz 800 εκατ.- 1,2 δισ. ευρώ
3. Persado 700 εκατ.- 1,2 δισ. ευρώ
4. Blueground 700 εκατ.- 900 εκατ. ευρώ
5. Workable 300 εκατ.- 500 εκατ. ευρώ
6. FlexCar 200 εκατ.- 300 εκατ. ευρώ
7. Hellas Direct 100 εκατ.- 200 εκατ. ευρώ
8. Spotawheel 100 εκατ.- 150 εκατ. ευρώ
9. TileDB 100 εκατ.- 200 εκατ. ευρώ
10. Plum 100 εκατ.- 200 εκατ. ευρώ
(Πηγή: «Startups in Greece 2022/2023»).
Το «χρυσό» deal
Η InstaShop ξεκίνησε ως ένα online marketplace για ψώνια από σούπερ μάρκετ και επεκτάθηκε στην παροχή ανάλογων υπηρεσιών και σε άλλους κλάδους, όπως φαρμακεία, pet shops, φούρνοι και ζαχαροπλαστεία, κρεοπωλεία και ιχθυοπωλεία, μανάβικα, παντοπωλεία, καλλυντικά, καπνικά κ.α.
Ο εμπνευστής του project Γιάννης Τσιώρης, εργαζόταν στο τμήμα Marketing Intelligence της Philips για τη Μέση Ανατολή και την Τουρκία και αποφάσισε να καλύψει το κενό είχε εντοπίσει στις διαδικτυακές αγορές τροφίμων στην περιοχή. Όταν διαπίστωσε το μεγάλο ενδιαφέρον που υπήρχε, παραιτήθηκε από την θέση του στη Philips, έφτιαξε αρχικά μια ολιγομελή ομάδα και το 2015 ίδρυσε στο Ντουμπάι την εταιρεία με «συνοδοιπόρο» του την επιχειρηματία Ιωάννα Αγγελιδάκη.
Η καινοτόμος πλατφόρμα παραγγελίας ειδών παντοπωλείου δεν άργησε να κυριαρχήσει στη Μέση Ανατολή και στη Βόρεια Αφρική, εν μέσω των lockdown που επιβλήθηκαν για την αναχαίτιση της πανδημίας με ετήσιο τζίρο 300+ εκατ. δολ.
Με την επενδυτική στήριξη του ελληνικού VentureFriends και του Jabbar Internet Group η αξία της InstaShop εκτινάχθηκε σε μια πενταετία στα 360 εκατ. δολ. και ήρθε το «χρυσό» deal.
Η κορυφαία εφαρμογή για grocery delivery στη Μέση Ανατολή που δραστηριοποιείται και στην Ελλάδα, επιχειρεί μεταξύ άλλων να αξιοποιήσει τη νέα τάση, αυτή του «γρήγορου εμπορίου» (Q-commerce).
Δηλαδή την παράδοση των διαδικτυακών παραγγελιών, κυρίως προϊόντων καθημερινής χρήσης, την ίδια ημέρα και ιδανικά σε λιγότερο από μία ώρα.