Δυσμενείς παράγοντες από το εξωτερικό επιβραδύνουν την ισχυρή ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, διαπιστώνει ο ΟΟΣΑ, με την έκθεσή του για την ελληνική οικονομία που σήμερα δίνεται στη δημοσιότητα να κάνει λόγο για ανάπτυξη 5,1% το 2022, 1,1% φέτος και 1,8% το 2024.
Σημειώνεται ότι οι προηγούμενες εκτιμήσεις του οργανισμού, που είχαν ανακοινωθεί τον περασμένο Νοέμβριο, μιλούσαν για ανάπτυξη 6,7% το 2022 και ρυθμούς 1,6% το 2023 και το 2024.
Ο ΟΟΣΑ στην ειδική έκθεσή του για την Ελλάδα προτείνει μεταξύ άλλων επαναφορά σε πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης του 1,5%- 2%, διεύρυνση της φορολογικής βάσης, πλήρη και αποτελεσματική εφαρμογή του Ελλάδα 2.0 και διατήρηση του μεταρρυθμιστικού momentum και των επενδύσεων
Με στόχο τη συνέχιση της ανάκαμψης της οικονομίας, ο διεθνής Οργανισμός τονίζει στην έκθεσή του ότι η προσπάθεια για την ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας θα πρέπει να συνεχιστεί σε όλα τα κρίσιμα πεδία:
- Τη μείωση του χρέους, την εξυγίανση των τραπεζών
- την βελτίωση της λειτουργίας του δημοσίου
- τη μείωσης της ανεργίας
- την προώθηση μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων
- και την ταχύτερη και αποτελεσματικότερη πράσινη μετάβαση της οικονομίας
«Η ισχυρή ανάκαμψη της Ελλάδας από την κρίση του κορωνοϊού, που υποστηρίζεται από συνεχείς μεταρρυθμίσεις, επιβραδύνθηκε από την αύξηση των τιμών της ενέργειας και τη νέα παγκόσμια αβεβαιότητα, παρά τα συνεχιζόμενα δημοσιονομικά μέτρα στήριξης», αναφέρει ο ΟΟΣΑ. «Η πλήρης εφαρμογή του φιλόδοξου Σχέδιου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, η διαχείριση των πιέσεων στην προσφορά και το κόστος παράλληλα με τη στήριξη των υγιών δημόσιων οικονομικών και η ολοκλήρωση της εξυγίανσης των τραπεζών είναι το κλειδί για μια βιώσιμη ανάκαμψη», προσθέτει.
Όπως επισημαίνει ο ΟΟΣΑ, τα μέτρα στήριξης έναντι της ενεργειακής κρίσης επιβραδύνουν την επιστροφή στα πλεονάσματα. Το δημόσιο χρέος έχει πέσει στα επίπεδα όπου βρισκόταν πριν από την κρίση (ως ποσοστό του ΑΕΠ) και η προσεκτική διαχείριση του χρέους κρατά υπό έλεγχο το κόστος χρηματοδότησης. Όμως, τα μέτρα στήριξης καθυστερούν την επίτευξη του στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα στο 1,5% με 2% του ΑΕΠ, λειτουργώντας ανασταλτικά για τη γρήγορη ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, όπως σημειώνει η έκθεση.
Ειδικότερα, οι προβλέψεις του ΟΟΣΑ μιλούν για δημοσιονομικό έλλειμμα στο 2,6% του ΑΕΠ φέτος (από 4,3% το 2022) και 1,7% το 2024, με το πρωτογενές ισοζύγιο να εμφανίζει έλλειμμα στο 1,6% του ΑΕΠ το 2022, και πλεόνασμα στο 0,5% του ΑΕΠ φέτος και στο 1,5% το 2024.
Στο πλαίσιο αυτό, το χρέος προβλέπεται μειωμένο, από τα επίπεδα του 175,1% το 2022, στο 170,7% φέτος και στο 163,6% για το 2024.
Ο πληθωρισμός
Ο οργανισμός βλέπει τον εναρμονισμένο πληθωρισμό στην Ελλάδα να κλείνει στο 9,5% για το 2022 και να υποχωρεί στο 3,7% για το 2023 και στο 2,3% για το 2024.
«Έπειτα από μία δεκαετία όπου ο πληθωρισμός ήταν ανάμεσα στους χαμηλότερους στις χώρες του ΟΟΣΑ, οι τιμές έχουν επιταχυνθεί, καθώς οι πιέσεις στην προσφορά διευρύνονται», αναφέρει η έκθεση.
Ο ΟΟΣΑ επισημαίνει την αύξηση των μισθών, έπειτα από 12 χρόνια στασιμότητας, επισημαίνοντας ότι οι αυξήσεις στον κατώτατο μισθό παρέχουν ένα δίκτυ ασφαλείας για τους εργαζόμενους με μικρή διαπραγματευτική ισχύ, όμως έχουν γίνει η βασική πηγή προσαρμογής των μισθών για πολλούς εργαζόμενους που αμείβονται με περισσότερα από τον κατώτατο μισθό. Στο πλαίσιο αυτό, ο οργανισμός τονίζει ότι οι συλλογικές διαπραγματεύσεις για τους μισθούς και τις εργασιακές συνθήκες σε κλαδικό επίπεδο θα στήριζαν καλύτερα τα εισοδήματα και την παραγωγικότητα.
Η έκθεση αναφέρεται στην πρόοδο που γίνεται στον τραπεζικό κλάδο, επισημαίνοντας ότι ο τραπεζικός δανεισμός προς τις επιχειρήσεις έχει αρχίσει να αυξάνεται.
Όμως, ο οργανισμός τονίζει ότι η διατηρήσιμη ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας απαιτεί την αντιμετώπιση των μακροχρόνιων προκλήσεών της, όπως για παράδειγμα το χαμηλότερο σε σχέση με άλλες χώρες ποσοστό των ενηλίκων που συμμετέχουν στο εργατικό δυναμικό (ειδικά ανάμεσα στις γυναίκες και τους νέους), παρά την ανάκαμψη της απασχόλησης μετά την πανδημία. Ελλείψεις σε δεξιότητες εμφανίζονται και η γήρανση του πληθυσμού μειώνει τον πληθυσμό που βρίσκεται σε ηλικία εργασίας.
Την ίδια στιγμή, μια «κληρονομιά» χαμηλών επενδύσεων αποδυναμώνει την παραγωγικότητα και την ικανότητα των επιχειρήσεων να εκμεταλλευτούν τις ευκαιρίες της ψηφιοποίησης και της πράσινης μετάβασης.
Οι ιδιωτικές επενδύσεις είναι χαμηλές εδώ και χρόνια και η επέκταση του ρόλου των μεσαίων και μεγαλύτερων επιχειρήσεων θα βοηθήσει την Ελλάδα να εκμεταλλευτεί αυτές τις ευκαιρίες, αναφέρεται.
Οι συστάσεις του ΟΟΣΑ
Για την δημοσιονομικά βιώσιμη ανάκαμψη
- Επιστροφή σε πρωτογενές πλεόνασμα από το 2023 και διατήρηση του πλεονάσματος στη συνέχεια τουλάχιστον στο 1,5% έως 2% του ΑΕΠ.
- Αποφυγή της αύξησης του συνολικού αριθμού των δημοσίων υπαλλήλων με την ανακατανομή του προσωπικού σε περιοχές όπου υπάρχει έλλειψη πόρων. Ενοποίηση κατακερματισμένων δραστηριοτήτων, όπως οι προμήθειες του Δημοσίου, σε ειδικούς φορείς.
- Συνέχιση της ψηφιοποίησης και της απλούστευσης των διαδικασιών στον δημόσιο τομέα, με προτεραιότητα στις μεταρρυθμίσεις της εργασίας και στην αύξηση των δεξιοτήτων.
- Εστίαση των μελλοντικών αλλαγών του φορολογικού συντελεστή στη διατήρηση των εσόδων, με την παράλληλη διεύρυνση της φορολογικής βάσης. Τακτική δημοσίευση ολοκληρωμένων εκθέσεων για το κόστους και τα οφέλη όλων των φορολογικών δαπανών και επιδοτήσεων, υπογραμμίζοντας αυτές που ισχύουν για τα ορυκτά καύσιμα.
Για την αύξηση της απασχόλησης και των εισοδημάτων
- Προώθηση της συμμετοχής των γυναικών στην αμειβόμενη απασχόληση, μέσω, μεταξύ άλλων, της ενθάρρυνσης πιο ευέλικτων μορφών εργασίας. Ενίσχυση των κινήτρων ώστε οι εργοδότες να προσλαμβάνουν νέους εργαζόμενους με μικρή εμπειρία, όπως είναι η άρση των εργοδοτικών εισφορών για τις νέες προσλήψεις. Να εξεταστεί το ενδεχόμενο αντικατάστασης των μη χρηματικών επιδομάτων ανεργίας που παρέχονται σε εγγεγραμμένους ανέργους με στοχευμένη εισοδηματική στήριξη.
- Ενίσχυση της χρήσης των συλλογικών διαπραγματεύσεων σε κλαδικό επίπεδο, με έμφαση στη στήριξη των κοινωνικών εταίρων ώστε να εφαρμόζουν τις κλαδικές συμβάσεις στους εργασιακούς χώρους.
Για τις επενδύσεις σε μια ανάκαμψη με διάρκεια
- Να ενθαρρυνθούν οι τράπεζες να «χτίσουν» την κεφαλαιακή τους βάση, μέσω της οργανικής αύξησης των κερδών και εξετάζοντας την αύξηση των απαιτούμενων μαξιλαριών κεφαλαίων.
- Χαμηλότερα εμπόδια εισόδου σε κάποια επαγγέλματα, με προτεραιότητα στις επαγγελματικές υπηρεσίες και απλοποίηση των χωροταξικών κανόνων για τη γη.
- Βελτίωση της αποτελεσματικότητας του νομικού συστήματος, με την επανεξέταση και την απλούστευση όλων των διοικητικών διαδικασιών.
Για την πράσινη μετάβαση
- Μεσοπρόθεσμα, αύξηση της τιμής των εκπομπών ρύπων τουλάχιστον στο επίπεδο του συστήματος εμπορίας εκπομπών της ΕΕ, μαζί με προσωρινά και στοχευμένα μέτρα, ώστε να διευκολυνθούν τα νοικοκυριά να προσαρμοστούν.
- Αύξηση των επενδύσεων στα μέσα μαζικής μεταφοράς, με βάση αναλύσεις κόστους/ωφέλειας.
- Καθορισμός ενός χρονοδιαγράμματος για αυστηροποίηση των προτύπων ελάχιστης ενεργειακής απόδοσης, που να εφαρμοστούν σε όλα τα υπάρχοντα κτίρια έως το 2050.
- Επισημοποίηση του επιμερισμού του κινδύνου, για παράδειγμα κάνοντας την ασφάλιση περιουσίας για ακραία καιρικά φαινόμενα υποχρεωτική για όλα τα κτίρια.
- Αύξηση της πρόσβασης και της ποιότητας των ενεργών πολιτικών για την αγορά εργασίας και της κατάρτισης των εργαζομένων σε όλους τους τομείς και τις περιφέρειες που επηρεάζονται από την μετάβαση στην πράσινη οικονομία.