Ιδιαίτερα ανησυχητικά είναι τα μηνύματα που προκύπτουν από τη «βουτιά» στο παγκόσμιο εμπόριο, με τη ζήτηση για εξαγωγές αγαθών να αποδυναμώνεται λόγω του υψηλότερου πληθωρισμού, των αυξήσεων των επιτοκίων και των δαπανών για υπηρεσίες, υπογραμμίζοντας τους αυξανόμενους φόβους για την «υγεία» της οικονομίας σε όλο τον πλανήτη.
Ειδικότερα, τον Ιούλιο οι όγκοι του παγκόσμιου εμπορίου μειώθηκαν με τον ταχύτερο ετήσιο ρυθμό τους εδώ και σχεδόν τρία χρόνια και σύμφωνα με αναλυτές η αύξηση των επιτοκίων αρχίζει να επηρεάζει την παγκόσμια ζήτηση για αγαθά. Το CPB Netherlands Bureau for Economic Policy Analysis δημοσιοποίησε τη μηνιαία έκθεσή του «World Trade Monitor», στην οποία προκύπτει ότι όγκος των συναλλαγών μειώθηκε κατά 3,2% τον Ιούλιο σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα πέρυσι, τη μεγαλύτερη πτώση από τους πρώτους μήνες της πανδημίας τον Αύγουστο του 2020.
Τα στοιχεία αυτά ήρθαν ως συνέχεια της συρρίκνωση 2,4% που καταγράφηκε τον Ιούνιο, αποδεικνύοντας ότι η παγκόσμια ανάπτυξη επιβραδύνεται.
World Trade Monitor July 2023
Στα επιμέρους στοιχεία, φαίνεται ξεκάθαρα πως μετά την άνθηση που καταγράφηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας, η εξωτερική ζήτηση αγαθών έχει αποδυναμωθεί λόγω του υψηλότερου πληθωρισμού, των αυξήσεων των επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες και των μεγαλύτερων δαπανών για εγχώριες υπηρεσίες καθώς οι οικονομίες άνοιξαν ξανά μετά τα lockdown.
Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, η Κίνα, ο μεγαλύτερος εξαγωγέας αγαθών στον κόσμο, κατέγραψε ετήσια «βουτιά» 1,5%, ενώ η Ευρωζώνη και οι ΗΠΑ σημείωσαν πτώση 2,5% και 0,6% αντίστοιχα.
Το CPB ανέφερε επίσης ότι η παγκόσμια βιομηχανική παραγωγή μειώθηκε κατά 0,1% σε σύγκριση με τον προηγούμενο μήνα, λόγω της απότομης πτώσης της παραγωγής στην Ιαπωνία, την ευρωζώνη και το Ηνωμένο Βασίλειο. Στο αντίποδα, η βιομηχανική παραγωγή στις ΗΠΑ αυξήθηκε κατά 0,7%, αυξάνοντας τις ελπίδες για μια ήπια προσγείωση για τη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, με τον πληθωρισμό να υποχωρεί ξανά σε «ανεκτά» επίπεδα.
ΟΟΣΑ: Επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας το 2024
Πρόσφατα, στην ενδιάμεση έκθεση του ΟΟΣΑ (Interim Economic Outlook) έγινε λόγος πως η παγκόσμια οικονομία αναμένεται να επιβραδυνθεί ξανά φέτος και το 2024.
Συγκεκριμένα, το παγκόσμιο ΑΕΠ προβλέπεται να αυξηθεί 3% το 2023 και 2,7% το 2024 από 3,3% πέρυσι, καθώς -όπως επισημαίνεται- η μακροοικονομική πολιτική γίνεται πολύ σφιχτή για να καταπολεμηθεί ο πληθωρισμός.
Στις επιμέρους προβλέψεις, ο ΟΟΣΑ αναφέρει ενδεικτικά πως στις ΗΠΑ η ανάπτυξη δείχνει ανθεκτική φέτος καθώς το ΑΕΠ προβλέπεται να αυξηθεί 2,2% έναντι 2,1% πέρυσι, αλλά αναμένεται να επιβραδυνθεί στο 1,3% το 2024, καθώς τα υψηλά επιτόκια θα περιορίζουν τη ζήτηση και παράλληλα θα εξαντλούνται οι πλεονάζουσες αποταμιεύσεις των Αμερικανών από την περίοδο της πανδημίας.
Σε ό,τι αφορά την Ευρωζώνη, προβλέπεται επιβράδυνση της ανάπτυξης από 3,4% το 2022 στο 0,6% φέτος και ένας λίγο υψηλότερος ρυθμός ανάπτυξης 1,1% το 2024. Αξίζει να σημειωθεί πως η Γερμανία είναι η μόνη από τις μεγάλες αναπτυγμένες χώρες που αναμένεται να καταγράψει ύφεση (-0,2%).
Τέλος, η ανάπτυξη της κινεζικής οικονομίας αναμένεται να συγκρατηθεί -μετά το εντυπωσιακό comeback στην αρχή του έτους- λόγω της υποτονικής εγχώριας ζήτησης και των διαρθρωτικών προβλημάτων στις αγορές ακινήτων. Tο ΑΕΠ αυξάνεται 5,1% φέτος και και η πρόβλεψη είναι για αύξηση 4,6% το 2024.
Οι προβλέψεις του ΟΟΣΑ για ανάπτυξη ανά χώρα
Ο επίμονος πληθωρισμός
Στην έκθεσή του ο ΟΟΣΑ αναφέρεται στον δομικό πληθωρισμό (δεν περιλαμβάνει τις τιμές της ενέργειας και των τροφίμων), ο οποίος παραμένει επίμονος σε πολλές οικονομίες λόγω των πιέσεων από την πλευρά του κόστους και των υψηλών περιθωρίων κέρδους σε κάποιους τομείς. Την ίδια ώρα, σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, ο γενικός πληθωρισμός στις οικονομίες της G20 προβλέπεται να μειωθεί στο 6% το 2023 και στο 4,8% το 2024, παραμένοντας υψηλότερος από τον στόχο που θέτουν οι περισσότερες κεντρικές τράπεζες, ενώ ο δομικός στις αναπτυγμένες οικονομίες της G20 προβλέπεται να μειωθεί από 4,3% εφέτος στο 2,8% το 2024.
Ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης σημειώνει ότι οι κίνδυνοι για την παγκόσμια ανάπτυξη είναι καθοδικοί, με βασικές ανησυχίες να περιλαμβάνουν την ισχύ και την ταχύτητα μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής και την επιμονή του πληθωρισμού.
Ανησυχία για νέα σοκ
Επιπλέον, επισημαίνεται ο κίνδυνος από ενδεχόμενα νέα σοκ στις παγκόσμιες αγορές ενέργειας και τροφίμων. Όπως τονίζεται, παρά τη μεγάλη μείωση των τιμών ενέργειας από τα υψηλά του 2022, μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, οι ενεργειακές αγορές παραμένουν πολύ σφιχτές και οι προοπτικές διαταραχών στην προσφορά πετρελαίου, φυσικού αερίου και άνθρακα παραμένουν υψηλές.
Για τα επιτόκια ο ΟΟΣΑ αναφέρει ότι το περιθώριο μειώσεων θα είναι πιθανόν περιορισμένο στις περισσότερες αναπτυγμένες οικονομίες για μεγάλο διάστημα του 2024, ενώ προσθέτει ότι «κάποιες πρόσθετες αυξήσεις επιτοκίων θα μπορούσαν να είναι ακόμη αναγκαίες, όπου ο δομικός πληθωρισμός είναι ιδιαίτερα επίμονος.